Baldur - 08.01.1955, Blaðsíða 1

SáLlli
BLAÐ SÓSÍALISTA Á VESTFJÖRÐUM
XXI. árg.
Isafjörður, 8. janúar 1955
1. tölublað.
Víð áramót.
Bæjarstjórnin stórhækkar gjðldin
á bæjarbúnm.
Útsvörin hækka og fasteignagjöld og lóðaleigur
fimmfaldast.
Fjárhagsáætlun bæjarstjórnar fyrir 1955 hefur nú verið af-
greidd. Samkvæmt henni verða fasteignagjöld og lóðaleigur
fimmfaldaðar og nemur sú hækkun 292 þúsundum króna. Samt
sem áður hækka útsvörin um 82 þús. kr. frá áætlun síðasta
árs, þannig að hækkun gjalda á bæjarbúum er samtals 374
þúsund krónur.
Um einstaka liði skal ekki rætt að sinni, en þess skal þó
getið að um fjórðungur þessarar hækkunar stafar af byggingu
áhaldahúss ‘fyrir bæinn og annað eins vegna aukinna framlaga
til verklegra framkvæmda. Þá hafa launagreiðslur hækkað tals-
vert, en aftur á móti er unnt að lækka greiðslur til framfærslu-
mála.
Áætluð útsvör á þessu ári eru 3 milljónir og 474 þúsund
krónur og auk þess hækka fasteignagjöldin og lóðaleigurnar
um 292 þús. kr. eins og fyrr getur. Samtals eru því álögur á
bæjarbúa 3 milljónir og 766 þúsund krónur.
Munu efalaust margir minnast í þessu sambandi hinna dig-
urbarkalegu ummæla framsóknarmanna fyrir síðustu kosning-
ar um hin miklu gjöld á Isfirðingum. Árið 1953 voru áætluð
útsvör 2 milljónir og 860 þúsund krónur. Meirihluti Alþýðu-
flokksmanna og Framsóknar hækkaði gjöldin um 532 þúsund
krónur í fyrra, og nú um 374 þúsund krónur til viðbótar. Sam-
tals hefur þvi fulltrúi Framsóknar stuðlað að aukningu gjald-
anna um 906 þúsund krónur á tveim árum, eða um 31%. Það
munar nú um minna.
I.
1 stuttri blaðagrein er engin
leið að rekja til hlítar atburði
ársins 1954, skýra þá í ljósi sög-
unnar og meta gildi þeirra fyrir
framtíðina. Foringjar stjórnmála-
flokkanna hafa líka gert þessum
atriðum nokkur skil í áramóta-
hugleiðingum, sem dagblöð flokk-
anna hafa birt. Vill Baldur sér-
staklega benda á áramótahug-
leiðingu formanns Sósíalista-
flokksins, Einars Olgeirssonar, í
Þjóðviljanum s.l. gamlársdag, og
hvetja lesendur sína til að kynna
sér rækilega þá ágætu hugvekju.
Á því er ekki efi, að stærsti
og ánægjulegasti innlendur við-
burður s.l. árs, er breyting sú,
sem varð á stjórn A.S.Í. á þingi
þess í haust. Þótt sigur einingar-
aflanna hefði gjarnan mátt verða
glæsilegri en hann varð, þá er
það víst, að íslenzk alþýða er
sameinaðri nú en nokkru _sinni.
áður og betur búin til þeirra
átaka, sem óhjákvæmilega eru
framundan. Atburðir eins og þeir,
sem gerðust 1947 eru algerlega
óhugsandi innan íslenzkra verka-
lýðssamtaka í dag.
En einingin í Alþýðusamband-
inu er ekki lokatakmark heldur
áfangi að mikilsverðu takmarki,
og grundvallarskilyrði þess að
það náist. Þetta hefur stjórn
Sósíalistaflokksins gert sér ljóst.
í stjórnmálaályktun, sem hún
samþykkti á fundi sínum í haust
segir m.a.:
„Eining verkalýðssamtakanna
er grundvallarskilyrði þess, að
takast megi að skapa samfylk-
ingu allra vinnandi stétta á
Islandi, eigi aðeins verkamanna
heldur og bænda, smærri at-
vinnurekenda, sem eru starf-
andi í sjávarútvegi og öðruin
greinum, menntamanna og ann-
ara. Að þessu marki hefur
Sósíalistaflokkurinn stefnt með
baráttu sinni, sem staðið hefir
á annan áratug. Sú eining, sem
nú hefir skapast í verkalýðs-
hrej’fingunni, hefir nú fært
þetta mark nær en nokkru
sinni áður“.
Það hefur heldur aldrei verið
meiri þörf en einmitt nú á slíkri
samfylkingu, þegar Sjálfstæðis-
flokkurinn, með I arðsvíruðustu
auðvaldssinna og lákúrulegustu
Bandaríkjaleppa í æðstu stjórn,
eygir möguleika á að ná hreinum
meirihluta á Alþingi, og þar með
flokkseinræði í stjórn landsins.
Þarf enginn að efa hvemig hag-
ur íslenzkrar alþýðu yrði eða
hvernig færi um íslenzkt sjálf-
stæði ef þessi óskadraumur aft-
urhaldsins rætist. Það er hlutverk
verkalýðssamtakanna að koma í
veg fyrir að svo verði.
II.
Annað, sem ríkast hlýtur að
vera í huga, þegar ársins 1954
er minnst, er hemámið og dvöl
erlendra hermanna hér á landi.
Dökka hliðin á því máli er fjölg-
un herstöðva, sem nú eru komnar
í alla landsfjórðunga samfara
stöðugt auknum hernaðarfram-
kvæmdum, sem auðsýnilega eru
ekki gerðar til varna heldur til
árásar. Það þarf heldur ekki
glöggt yfirlit um alþjóðamál til
þess að ljóst sé, að stefna banda-
rískra stjórnmálamanna, sem nú
eru mest ráðandi, er að efna til
nýrrar styrjaldar og verða fyrstir
til atlögu. Herstöðvar á íslandi
er einn liðurinn í þeirri áætlun.
Bjarta hliðin á þessu máli er
hinsvegar sú, að þeim fer stöðugt
fjölgandi, sem sjá fánýti þessara
svo nefndu landvarna og þá hættu
sem íslenzku sjálfstæði, atvinnu-
vegum og menningu er búin af
dvöl hins erlenda herliðs í land-
inu, að ekki sé minnst á þá hættu
sem yfir vofir ef til ófriðar dreg-
ur. Jafnvel ríkisstjórn hernáms-
flokkanna hefur nú neyðst til að
endurskoða framkvæmd hervernd-
arsamningsins, eins og hún kallar
það. Reyndar hefir sú endurskoð-
un leitt í ljós, að íslendingum er
ekki leyfilegt að ferðast um sitt
eigið land, og er það áreiðanlega
einsdæmi í frjálsu landi á friðar-
tímum, nema um varnir gegn út-
breiðslu drepsóttar sé að ræða.
Þá ber síðasta tilkynning ríkis-
stjórnarinnar um þessa endur-
skoðun það með sér, að árásar-
hættan er ekki mjög yfirvofandi,
þar sem eftirleiðis á ekki að
taka fleiri íslendinga í hernaðar-
vinnu en það, að íslenzkum at-
vinnuvegum verði tryggt nægilegt
vinnuafl. Varnir landsins, sem
stjómarflokkarnir hafa til þessa
talið mál málanna, eiga m.ö.o. að
sitja á hakanum.
III.
Þetta tvennt, sem hér hefir
verið vikið að, einingin í A.S.l.
og hernámið með öllu sem því
fylgir, er áreiðanlega mikilsverð-
ustu mál s.l. árs., og verða óefað
mest á dagskrá í nánustu framtíð.
Eins og launakjörum íslenzkr-
ar alþýðu, hvort heldur er á
landi eða sjó, er nú komið, hlýtur
að vera framundan víðtæk kaup-
gjaldsbarátta, sem ekki aðeins
snertir meðlimi alþýðusamtak-
anna heldur alla launþega á ís-
landi Svör ríkisstjórnarinnar við
launakröfum opinberra starfs-
manna sýna greinilega, að þá á
að beita sömu tökum og verka-
fólk meðan samtök þess voru
lítils megandi. Eina von þessara
manna til þess að fá hlut sinn
réttan, er sterk verkalýðssamtök,
sem eiga veruleg ítök í stjóm
landsins. Sjálfra sín vegna verða
því opinberir starfsmenn að ger-
ast þátttakendur í þeirri sam-
fylkingu, ;am nú er í uppsiglingu,
en forustím hlýtur að verða í
höndum alþýðusamtakanna.
Hvað rernámið áhrærir, þá
hlýtur krafan um brottför hers-
ins og saöðvun allra hernaðar-
framkvæmda hér á landi að verða
mikiláverðasta málið í framtíð-
inni og þar til fullur sigur er
fenginn. Það skiptir engu máli í
þessu sambandi, hvort undir-
búningurinn til manndrápa er
framkvæmdur af íslendingum ein-
um, með helmingaskiptum Fram-
sóknarflokksins og Sjálfstæðis-
flókksins, eða erlendum auðfé-
lögum. Aðalatriðið er að honum
verði hætt og íslendingar láni
ekki land sitt til slíkra verka.
í þessu máli, eins og kjarabar-
áttunni bíður verkalýðsfélaganna
forustuhlutverk, sem þau verða
að leysa af hendi. En þá er lika
nauðsynlegt, að þau láti meira til
sín taka í þessu máli en sum
þeirra hafa gert til þessa, t.d.
félögin hér á ísafirði og víðar.
V.
í áramótahugleiðingu sinni
bendir Einar Olgeirsson á, að
nú sé ekkert jafn aðkallandi og
að hnekkja völdum auðmanna-
stéttarinnar „og setja í staðinn
áhrifavald þeirra stétta, sem
hagsmuna vegna og hugsjóna
Framhald á 4. síðu.