Fram - 05.07.1919, Blaðsíða 1

ufcX
Danskur Barna-
skófatnaður
jer væntanlegur næstu daga j
Friðb. Nfelsson.
TfSfTfSfWaflfK
ift,____
^TTTTT
III. ár.
Siglufirði 5. júlí 1919.
28. blað.
Skýrsla
sýslumannsins í Eyjafjarð-
arsýslu til sýslunefndar og
Alþingis 1918 viðvíkjandi
skiptingu sýslumanns-
embættisins.
Niðurl.
Hverjar tekjur embættisins verða
frá Siglufirði, að ófriðnum loknum
og hve mikili tekjumissirinn því yr-ði
ef hann verður skilinn frá lögsagn-
arumdæminu, um þáð er ekkert
hægt að segja með vissu. Allt er í
óvissu um það eins og líka það
verður undir löggjöfinni þá komið.
En að óbreyttri löggjöf þykir mér
sem kunnugum manni sennilegast,
að þær tekjur muni fyrstu árin eftir
stríðið ekki verða hærri en þær voru
hæstar fyrir stríðið eða árið 1913.
Það ár hefur þáverandi sýslumaður
Júl. Havsteen talið allar brutto auka-
tekjur émbættisins c. 7000 kr. og
mun þaraf hafa verið frá Siglufirði
c. 2500 kr., en þaðan í frá aukast
aukjatekjur embættisins frá Siglu-
firði hlutfallslega miklu meira en frá
öðrum hlutum lögsagnarumdæmis-
ins. Einnig hefur sami maður gjört
upp og sent stjórnarráði íslands
skýrslur um allar tekjur embættisins
um næstu 5 árin þar á undan, Þess-
ar skýrslur munu vera f vörslum
stjórnarráðs íslands og vísast til
þeirra. Pær munu bera það með sér
að allar tekjur embættisins, ef þær
ekki aukast að stríðinu loknu, verða
ófullnægjandi til að starfrækja em-
bættið sökum þess, hve gífurlega
embættisstörfin hafa vaxið síðan,
# og kaup starfsmanna hækkað. En
verði þessar tekjur þar að auki skert-
ar um allt að helmingi eins ogfyr-
irliggjandi frumvarp gerir ráð fyrir,
þá er starfræksla embættisins þar
rneð gjörð ómöguleg. Tel eg sýslu-
nefndinni skylt að gjöra sitt til að
koma í veg fyrir að þetta verði gjört.
Hinsvegar er eg því ekkert mót-
fallinn að Hvanneyrarhreppur eða
Siglufjörður verði gjörður að sér-
stöku lögsagnarumdæmi. Tel eni-
bættið vera orðið svo umfangsmik-
ið, að þörf sé á að skifta því, ekki
síst ef löggjöf og stjórn halda á-
fram að auka störf sýslumanna ár
frá ári. En frumvarp það, er liggur
fyrir, nná ekki ná óbreytt fram að
ganga. Eg hefi skýrt frá því í sýslu-
nefndinni, að eg teldi réttast að
skifta frumvarpinu í tvö frunivörp,
Annað frumvarpið yrði þá um skifti
lögsagnarumdæmis Eyjafjarðarsýslu,
en hitt um bæjarstjórn á Siglufirði.
í fyrra frumvarpinu ætti þá jafnframt
að ákveða laun og tekjur beggja
embættanna. Það heyrir undir verk-
svið stjórnarráðs og alþingis að á-
kveða innihald frumvarpanna. En
til íhugunar vil eg leyfa mér að taka
það fram, að mér virðist launaákveði
hins fyrirliggjandi frumvarps vera
miður vel viðeigandi. Ef skifta á
lögsagnarumdæminu í tvö umdæmi,
tel eg réttast, að Iaun beggja em-
bættanna yiðu ákveðin, eins og
þegar bæjarfógetaembætti Reykja-
víkur var skift á síðasta alþingi þann-
ig, að allar eða mestallar aukatekjur
beggja embættanna verði látnar renna
í landssjóðinn, en að landssjóður-
inh aftur á móti greiði allan starf-
rækslukostnað embættanna eftir reik-
ningi og greiði embættismönnun-
um sjálfum hæfileg og sómasam-
leg laun, eftir gildi og þýðingu hvors
embættisins fvrir sig og starfi því,
er hvorum þeirra um sig er ætlað
að inna af hendi. Hef eg þessvegna
hér að framan skýrt frá mínu áliti
um það, hve mikili starfrækslukostn-
aðurinn muni verða í umdæmi Eyja-
fjarðarsýslu ef starfrækslan á að
verða vel af hendi leyst. Annars
geng eg útfrá að stjórnarráð íslands
gjöri þær tillögur í málinu, að starf-
rækslu embættanna verði borgið,
Virðingarfylst
Páll Einarsson.
Til sýslunefndar Eyjafjarðarsýslu.
* *
*
Að framanritað eftirrit sé orði til
orðs samhljóða mér sýndu frumriti
vottast hérmeð notarialaiter eftir ná-
kvæman samanburð.
Notarialskrifstofu Reykjavíkur 5. júní 1919
Kr. Linnet.
Ojald kr. 1.50 (L. S.)
ein kr. fimtíu aur.
Qreitt K. L,
* *
*
Rétt eftirrit.
B. Porsteinsson.
Eg hafði viljað láta fylgja þess-
ari skýrslu sýslumanns Páls Einars-
sonar athugasemdir málefninu við-
víkjandi, en sökum þess að eg er
að leggja af stað í ferðalag verð
eg að geyma mér þetta þar til eg
kem heim aftur.
Guðm. T. Hallgrímsson.
Jarðakaup
bæjarins.
Hér fer á eftir nefndarálit um
jarðakaupamálið, en tillaga sú, sem
þar er getið um, er áður prentuð í
»Frani« (nr. 26.)
Nefnd sú, er bæjarstjórnin kaus
í jarðakaupamálinu, hefir orðið sam-
mála um það, sem hér segir:
Tillaga:
Orei nargerð.
Siglufjörður er verst settur allra
kaupstaða landsins að því, er kaup-
staðarlóðina snertir. — Reykjavík,
Akureyri, ísafjörður, Seyðisfjörður,
Hafnarfjörður, eiga ekki eingöngu
lóð þá, er húsabyggingin í hverjum
kaupstað nær yfir, heldur miklu
meira land. Siglufjörður á ekki þuml-
ung af landi. Siglufjörður þarf,
eins ogaðrirkaupstaðir iands-
ins, að eiga sig sjálfur. Hið
íslenska löggjafarvald heíir líka oft
sýnt þá stefnu að styðja og styrkja
bæjarfélögin í því, að bæirnir eign-
ist landið, sem þeir standi á og
það jafnvel þótt eigi væri að ræða
utn bæ með kaupstaðarréttindum
eða jafnmiklum fólksfjölda ogSiglu-
fjarðar. Bæjarfélaginu mun það verða
vænlegast til þroska og framfara,
að kaupstaðarlóðin verði i höndum
þess sjálfs og fái auk þess land
til ræktunar — slíkt er skilyrði fyrir
vexti og viðgangi bæjarins, sem
aftur leiðir af sér auknar tekjur í
landssjóð. Landinu í heild sinni er
það og fyrir bestu, að nurndar séu
í burtu óheppilegar hömlur fyrir
framförum og eflingu kaupstaðarins.
Siglufjörður þarf að fá land það,
sem tillagan fer fram á, m. a. af
þessum ástæðum:
1. Til þess að bæjarstjórn og
bæjarfélagið geti ráðið bygg-
ingu húsa, legu og fyrirkomu-
lagi gatna innan kaupstaðarins.
2. Til þess að hafa beitarland
handa búpeningi þeim, sem er
í kaupstaðnum og mesta nauð-
syn er á, að ykist.
3. Til þess að auka jarðræktun
kringum kaupstaðinn og með
því auka mjólkurframleiðsluna,
sem er skilyrði fyrir vexti bæj-
arins.
4. Til þess að hagnýting og
umráð jarðanna fari meira eftir
hagsmunum almennings en ef
eignin væri í umráðum og hag-
nýtingu prívat manns — enda
þótt prestur væri.
5. Til þess að fyrirbyggja í
framtíðinni hugsanlegar — jafn-
vel líklegar — deilur bæjar-
valdsins og bæjarbúa annars
vegarog Hvanneyrarprests hins
vegar út af umráðum og hag-
nýtingu jarðanna og óhjákvæmi-
legum ágangi búpenings bæj-
arbúa á jarðirnar.
6. Af þvt að Siglufjarðarkaup-
staður ætlar að leggja stórfé
af mörkum til hafnarbóta, en
getur það ekki nema að eign-
ast landið í kring.
Um 1. — Núverandi ástand er
það, að presturinn á Hvanneyri get-
ur mælt út svæði til byggingar þar
og þeim, sem hann vill leigja, og
það þau svæði að sjálfsögðu, sem
hann telur sér h^igkvæmt að leigja
án tillits til þess, hvernig aðstaðan
og húsaröðin í bænum við það
kynni að líta út. Atvinnurekstri, sem
honum ekki t. d. sýndist um, en
bænum væri til stórrar framfara, gæti
bann algerlega neitað um land, eða
að minsta kosti látið leiginguna vera
þeim erfiðleikum bundna, er væri
til stór hömlunar fyrir atviunurekst-
urinn. Umráðamaður jarðanna gæti
neitað að iáta land undir götu nema
þá með afarkjörum, og þótt semja
mætti lög um heimild fyrir bæjar-
félagið til þess að taka nauðsyn-
legt land undir götu, þá mundu af
því geta risið sífeldar deilur og ó-
ánægja út af slíkum málum milli
bæjarstj, og umráðamanns Hvann-
eyrar — deilur, sern væri æskilegt
að fyrirbyggja. Par sem umráðam.
jarðarinnar þannig getur ráðið stærð
hinna leigðu grunna, getur mynd-
ast afaróheppilegt og ófullnægjandi
fyrirkomulag bygginga í bænum, en
það úrræðið, að taka af ofstórum
grunnum og steypa saman oflitlum,
yrði svo dýrt og bænum ofvaxið
vegna kostnaðar, að það yrði ekki
framkvæmanlegt og því örðugra
viðfangs, sem bæði væri við leigu-
töku og leigusölu lóðanna að eiga.
U m 2. — Hið ræktaða land —
Hvanneyrartúnið — er grýtt og
harðbalakent og mundi kosta mikið
fé ef gera ætti þar miklar jarðabæt-
ar til þess að auka töðuframleiðsl-
una. Pað yrði dýrt fyrirtæki, sem