Fram - 28.08.1920, Blaðsíða 1

M Derbyost Bachstangerost
^ Goudaost Mysuost
^ kaupa allir í
M versl. Sig. Sigurðssonar.
IV. ár.
Siglufirði 28. ágúst 1920.
35. blað.
Erl. símfregnir.
—oo—
London 18. ág. Verkamannaráð-
stefna hefir samþykt að skipa fyrir
allsherjarverkfall ef nauðsyn krefur.
— Lloyd George dvelur í Sviss til
að hvíla sig frá störfum um stund.
— Pólverjar hafa hafið gagnsókn.
— Bretar og Frakkar eru sundur-
þykkir um Rússlandsmál.
20. ág. Pólverjar hafa tekið Púlt-
owsk og stórorusta stendur á Krim-
skaganum. — Fyrstu kolasendingar
Pjóðverja eru nú komnar til Belgíu.
21. ág. Pólverjar hafa tekið Brest-
Litowsk og vaðið inn í Efri-Slésíu.
22. ág. Pólverjar hafa tekið 30 til
40 þús. fanga og 6 herdeildir Bol-
sjevikka eru umkringdar. — Miklar
óeirðir eru á Vestur-Pýskalandi og
ráðstjórn stofnuð í líkingu við fyr-
irkomulag Bolsjevikka.
23. ág. Bolsjevikkar eru á und-
anhaldi á öllum vígstöðvum. —
Bretar hafa viðurkent sjálfstæði
Egyftalands. — Flogið hefir verið
milli Ástralíu og Lundúna. — Finni
einn. Kolhemainen(P) að nafni, vann
Maraþonhlaupið.
24. ág. Bolsjevikkar eru á flótta.
Nationaltíðindi segja að verkfall sé
yfirvofandi á Englandi. — Bretarog
ítalir eru ósamþykkir um friðarskil-
mála milli Rússa og Pólverja.
25. ág. Bolsjev. hafa yfirgefið
Bakú, mist 70 þús. fanga ásamt
hergögnum og norðurherinn afkró-
aður. — Norðmenn hafa samið við
Litvinow fulltrúa Rússa.
26. ág. Pólv. hafna öllum friðar-
kostum, en Bolsjev. ætla að draga
allan herinn á pólsku vígstöðvarn-
ar. — Frakkar flytja hergögn til
Danzig.
Innl. símfregnir.
Rvík 27. ág. Stórþjófnaður hefir
komist hér upp og nemur þjófnað-
urinn sennilega tugum þúsunda
að krónutali; 20 drengir eru viðriðn-
ir þennan þjófnað. Ríkarður Jóns-
son hefir opnað myndasýningu. —
Tvö skip hafa strandað, annað í
Keflavík og hitt í Vík; þrír menn
druknuðu af skipinu sem strandaði
í Vík. — Kínverji einn, sem hér er
staddur, heldur fyrirlestur um Kína
í kvöld. — 2 vændiskonur hafa ver-
ið teknar fastar hér og settar í >Stein-
inn«. — Mikið er rætt hér um fjár-
þröng og gengismun íslenzkrar og
danskrar krónu.
»Oula hættan« og fisk-
veiðarnar.
—oo—
Á seinni tímum er oft minst á
»gulu hættuna« í ræðu og riti —
þá hættu, að gulu þjóðflokkarnir,
einkum Japanar, muni smám saman
gerast hvítu þjóðunum ofjarlar og
skipa sæti þeirra á öllum sviðum
menningarinnar. Grein sú erhérfer
á eftir, er tekin úr norsku blaði og
snýr sér aðallega að þeirri hlið þessa
máls, er lýtur að fiskiveiðunum. Segir
þar, að Japanir búist nú til að ná
allri fiskverkun í Ameríku í sínar
hendur.
Við vesturströnd Ameríku. eru
stundaðar þorskveiðar geysimiklar,
en nú segir blaðið »The Pacific
Fisherman« að yfir fiskveiðum þess-
um og öllum iðnaði, er stendur í
sambandi við þær, vofi algerð breyt-
ing og bylting af völdum Austlend-
inga, En fiskveiðunum við austur-
ströndina, í Massachusets og við
New-Foundland, er líka hætta búin
af sömu ástæðum síðan að Pan-
amaskurðurinn vargerður. Japansk-
ir fiskimenn flytja nú nýjan þorsk á
fiskitorgið í Boston og selja hann
fyrir helmingi minna verð en Ame-
ríkumaðurinn getur sett upp sér að
skaðlausu. Og nú ætla Japanar að
ná undir sig öllum fiskmarkaði í
Ameríku.
Á hverri einustu vertíð hafa jap-
anskir fiskifræðingar þyrpst til Banda-
ríkjanna til þess að kynna sér alt
sem að fiskveiðum iýtur og hafa
þeir ýmist farið sem fulltrúar stjóin-
ar sinnar eða verið sendir af hinum
og þessum félögum. Peir hafa ekki
eingöngu aflað sér nákvæmrar þékk-
ingar á hinum nýjustu og beztu
veiðiaðferðum, þeir hafa jafnframt
kynt sér rækilegafiskverkunina bæði
að því snertir hinn innlenda (amer-
íska) markað og útflutningsmarkað-
inn seni og sérkenni og yfirburði
þessara markaða. Jafnframt því að
spyrjast fyrir, hvarvetna þar sem
einhverjar upplýsingar hafa verið
fáanlegar, þá hafa menn þessir leit-
að sér atvinnu í fiskiverum, við
niðursuðuverksmiðjur o. þ. h. bæði
sem matsveinar og almennir verka-
menn og á þann hátt kynt sér þann
iðnað til fullnustu og alt, sem hon-
um tilheyrir og ávalt gefið nánar
gætur að hverju tækifæri, sem boð-
ist hefir til þess að hefja sainkepnina.
En áður en samkepnin var hafin
á hinum ameríska markaði, þá þurfti
auðvitað að kenna heilum herskörum
japanskra verkamanna öll þau vinn-
brögð, sem þessi atvinnurekstur út-
heimtir og til þess gekk og gengur
eðlilega ærinn tínii. En á meðan tóku
sum japönsk útgerðarfélög að verka
harðfisk að hætti Norðurálfumanna
og árið 1916 fluttu þau út eitthvað
lítilsháttar af þeirri vöru, en sá út-
flutningur var þegar orðinn allmik-
ill árið eftir eða 1917 og 1918 var
japanskur harðfiskur búinn að ná
þeirri festu á markaðinum, að hann
útrýmdi allmiklu af norskuin og öðr-
um harðfiski Norðurálfunnar. Samt
sem áður er nú útlit fyrir að aust-
urlenzkir útgerðarmenn ætli sér að
hætta við harðfisksverkunina og gefa
sig í þess stað við saltfisksverkun
með því að saltfiskurinn þykir iniklu
útgengilegri vara á markaðinum.
Pað sýnist svo sem Japanar séu
að leitast við að birgja upp alla
Ameríku að fiski fyrir »pocket price«
eða svo lágt verð, sem hverjum
manni er innan handar að gjalda,
en sem verður um leið ameríska
fiskimanniuum fulldýrt og fullerfitt
viðfangsefni, í sambandi við þetta
er ekki ófróðlegt að heyra, hverja
skoðun C. P. Hale, formaður í »The
Union Fish Company«, hefir látið
í Ijósi um þetta atriði. Hann segir
svo:
— Við verðum að fá einhver
verndarákvæði eða leggja árar í bát
að öðrum kosti. Japanar ætla sér
augsýnilega að veita markaðinum
aðhald og þá brestur ekki dugnað
og framtakssenii til þess. Peir munu
ekki láta sér nægja að hafa hönd
í bagga með fiskveiðunum við Sí-
beríustrendur — þeir viija gína yfir
öllu. Pað eru aðeins fáir mánuðir
síðan að til mín komu umboðs-
menn fyrir japanskt hlutafélag all-
stórt og vildu fá keyptan allan út-
veg okkar (The Un. Fish Comp.)
fyrir það verð, sem við sjálfir sett-
um upp. Auk þess buðust þeir til
að láta af hendi við okkur allan
þann fisk, er okkur léki hugur á
107
þér þurfið hvorki að vera hræddur um okkur né bátinn yðar,«
sagði hann. »Eg er læknir hans og hefi ráðlagt honum þessa
hreyfingu.«
Hann benti mér að setjast undir árar og settist sjálfur við
stýri. Fór hann svo að leysa frá skjóðunni þegar við vorum komn-
ir spölkorn undan landi.
»Húsveggir og limgarðar geta haft eyru, en það má enginn
heyra það, sem eg ætla að segja yður,« sagði hann lágt. »Róið
þér ú't að hafnargarðinum og víkið úr vegi fyrir öðrum bátum
meðan eg er að skýra fyrir yður, hvernig þér eigið að fá frelsi
yðar aftur.« •
Við förum fram hjá allmörgum bátum, troðfullum af fólki og
héldum áfram þangað til við vorum komnir út undir hafnargarð-
inn, en þar var sama sem engin umferð. Herzog var altaf að
skima í kring um okkur á leiðinni, en nú virti hann mig vand-
lega fyrir sér og sagði:
»Leggið þér upp árarnar og látið bátinn eiga sig svolitla
stund. Lítið þér á að tarna!«
Hann tók lyfberja-öskju upp úr vestisvasanum, opnaði hana
og rétti hana að mér. í henni var bómull og ofan á bómullinni
lá lítið gúmmíhylki. Eg hélt á öskjunni í lófa mínum og sá að
þetta hylki var kúlumyndað í annan endann, en örmjótt í hinn.
Pað var mjög lítið fyrirferðar, ekki nema hálfur þtimlungur á
lengd.
>Petta er líkast einhvers konar sprautu — hvað áegaðgera
við það?« spurði eg, þó mig raunar hálfgrunaði til hvers það
væri ætlað.
»í þessu hylki er eitt gramm af atrópíni leyst upp í vatni, en
atrópín er afarsterkt eitur eins og þér máske vitið,« svaraði Her-
zog og hvesti á tnig augun. »Pegar við erum seztir að drykkju
með Alphington lávarði í kvöld, þá verðið þér að sæta lagi og
tæma sprautuna í vínglasið hans. Hann verður þá steindauður