Fram - 11.02.1922, Blaðsíða 1

I
Fjárbað
3.60 kg. fæst í verslim
*
Lr
jfcfZPf
Helga Hat'lið.asonar.
VI. ár.
Siglufirði 11. febr, 1922.
4. blað.
Korneinkasaian.
Frumvarp
stjórnarinnar um einkasölu á korn-
vörum, hefir fyir nokkru sfðan ver-
ið til umræðu í bæjarstjórn Siglu-
fjarðarkaupstaðar. Bæjarstjórnin
mælti í einu hljóði á móti því að
frurnvarp þetta yrði að lögum af
rtftirgreindum ásíæðum:
j. Að engin trygging sé fyrir
því, ið betri vörur flytjist með
einkasölu, en með því fyi'ir-
komulagi sem nú er.
2. Að þeim manni, sem til þess
yrði fenginn, að sjá um innkaup
á kornvöru fyrir landið, væri
fengið alt of mikið vald í hend-
ur yt'ir landsmönnum, ineð því
að eiga einn að annast um öll
innkaup á helstu þurftarvörum
þeirra, og þó að í eitt skifti eða
svo kynni að veljast maður í
þá stöðu, sem starlinu væri
vaxinn, þá værusvo miklirmögu-
leikar til hins gagnstæða, og þá
of mikið í húfi ef illa kynni að
fara.
3. Að ckki nái það nökkuni átt,
í peningakreppu þeirri, sem nú
er, að kasta frá sér öliu því
rekstrarfé, sem kaupmenn og
kaupfélög leggja til þessarar
verziunar, auk þess sem hagur
ríkissjóðs er nú þannig, að slíka
verzlun gæti haun ekki rekið,
nema með stórri lántöku, sem
eíasamt væri að mundi fast, með
viðunandi kjörum,
4. að engin frckari trygging sé
fyrir því, nema síður sé, að bú-
peningur yrði betur trygður, ef
snögg harðindi kæmu og ísavetr-
ar, því að ókleyft mundi það
reynast, fyrir kostnaðarsakir, að
hafa heiidsöiubirgðir á hverjum
verz unarstað. Hætt er við að
kaupinenn á hinum ýmsu höfn-
um hér norðanlands inundu
ekki að jafnaði liggja rneð mikl-
ar birgðir, þegar von væri lyrir
því, að geta fengið þær vörur,
er þeir þörfnuðust, eftir hend-
inni, írá heildsölu ríkisjóðs. Aft-
ur á móti mun það alsiða, með
því fyrirkomnlagi, sem nú er,
að kaupmenn birgi sig á haust-
nóttum að mestu fyrir allan vet-
urinn.
5. Að feugin sé reynsla fyrir
því, að vörur verði jafnan dýrari
tueð einkasölu, en frjálsri verzl-
un, og að enn sé ekki fundin
betri leið í verzlunarmáltim, en
hin frjálsa samkepni.
Hafnargjörðin.
f*að eru iíklega allir Siglfirðingar
á eitt sáttir uin það, að bygging
hafnai'viikja sem höfnin, eða
kaupstaðuiinn sjálfur eigi, sé eitt af
mestu nauðsynja og velterðarmálum
þessa bæjarfélags.
Hversn mjög bryggjuleysið liefur
staðið fyrir þrifum og framförum
þessa bæjar á margvíslegan hátt, er
ekki auðsvarað í fáum orðum, og
er í raun og sannleika óútreiknan-
legt dæmi.
Árs árlega fáuin við áþreifanlega
á því að kenna að við eruin hafðir
útundan með skipagöngui. Eru þess
mörg dæmi að neitað heíur verið
um viðkomur skipa fyrir þá sök eina
að hér væri engin bryggja sem hægt
væri að leggjast að en of mikil töf
í hinu að afgreiðslan færi fram ineð
hátum. Árs árlega heyruni við út-
gérðarmenmna kvarta undau því,
að liér væru hvorki kola ué stein-
olíubirgðir. Mættu þeir sækja þetta
langa leið og oft á dýrmætasta tínia
þegar 1 dagur kostar offjár ef veiði
teppist. Árs árlega megutn við
taka pvi með jafnadargeði að
tvísýnar hafnir séu valdarsem
upplags- og vörugeymslustað-
ir, þó Siglufjörður af náttúr-
unnarhsndi sé tilþess ætlaður
að vera miðstöð allra sigHnga
norðaniands og þess vegna
sú sjélfsagða upplagshöfn alls
Norðurlauds.
Mætti lengi halda átVam að telja
upp erfiðleika þá, sem hafnarvirkja-
leysi héi í Siglufirði hefur valdið.
Petta hetir möniuim ve'ið Ijóst um
langt skeið og sumarið 1018 léðist
hafnarneínd kaupstaðarins f það að
kaupa ærið sióra grunna af Söbstad
norðaustur á eyrinni, og fá hingað
Jón Þoriáksson verkíræðing til að
mæla og gera uppdrætti og kostn.
áætlun yfir hafnarvirki, á og út frá
grunnum þessum, Veturinu ’ 1910
komu svo uppdrættir og itarlegar
tillögur og kostnaðaráætlanir frá
verkfræðingnum yfir þessi mann-
virki,
í lýsingu hr. |. P. á þessum hafn-
arvirkjtim, segir hann meðal ann-
ars um ætlunarverk virkjanna:
a. Pau eiga að veita skipalegunni
og bryggjum austur af eyrinni skjól
gegn norðansjó.
b. Par eiga að vera bryggjur eða^
skipabakkar fyrir alt að 3 ílutninga-
skip, ekki minni en þau sem nú eru
i siglingum milli íslands og útlanda.
c. Þar eiga að vei a bryggjur fyrir
nokkur síldveiðiskip.
d. Piáss þarf að vera ;i iandi til
hagnýfingar við síldarvinuu, til þess
að leggja á tunmir, kol, salt ogaðrar
natiðsynjar, og undir afgreiðsluhús.
Um yfirlit yfir tilhögtin hafnarvirkj
aima farast verkfr. svo orð: »Hugs
að ei til að fylla upp tjörnina fyrir
ofan malarkambinn á því svæði, sem
ætlast er ti! að hafnarstjórnin tai íil
umráða. Ennfremur er gert ráð fyrir
uppfyllingu út frá ölluni jieim kalla
straudlínunnar, sem uú er í umráð-
um hafnarstjórnarinrtar, út á 1,4
metra dýpi mn lágfjöru, og séu
brúnir uppfyilingarinnar varðar með
grjótfláa gegn sjávarágangi Ut frá
þessari uppfyllingu ganga stmnan-
til þrjár bryggjur úr tré, 45 metra,
40 metra og 35 metra langar, ætl-
aðar síldveiðiskipum aðailega. Frá
tippfyllingunní norðanverðri gengur
38 metra breið tmiga út á 4,5 metra
dýpi, og fra þeirri timgu gengur
64 metra löng og 10 metra
breið liafskipabryggja til suð-
austurs, en ti! austurs gengur
86 metra langur öldubrjótur
með skipalægi fyrir 80 metra laugt
skip við innri (syðii) hlið. Notður-.
Iilið uppíyllingarinnar, tungimnar og
öldnbrjótsins e.r gerð t'ir stóru grjóti,
og ofan á norðurjaðrinum er 1,6
metra hár sjóvarnargarður úr
grjóti og steypu, Þá lýsir verkfr.
mannvirkjum þessum nánar hverju
út aí fyrir sig og geta menn lesið
þá lýsingu alla i 14. 15. og l6, tölu-
bl. >Frain 1010. Er ætlast til að
alt uppfyllingarefni og grjót til virkj-
anna sé flutt frá fjallsrótunum, og
að verkið verði íramkvæmt á 2 ár-
um. Se fyrra árið gerð uppfyilingin
á landi, uppfyllingin út á 1,4 melra
dýpi og tmigau útá 4,5 met.adýpi.
Ef til vill inegi gera trébryggjurnar
3 sarna árið, og æskilegt að bægt
væri að steypa eiíthvað af staurum
í hafskipabryggjuna. Aðalverkið fyrra
árið sé flutningur a uppfyllingarefni
oían ú'- fjallsrótnuuin. Síðara árið sé
svo gerður öldubrjótininn og hin
önnur mannvirki.
Kostnað allan við byggingu svo
fullkominna hafnarvirkja árið 1919,
þegar alt útlent efni,svo sem sement,
járn, og timbur, og öll vinna er á
þeim hæsta púnkti sem það i manna
minnum hefur þekst, áætlar verk-
fræðingurinn að ekki muni fara fram
úr Kr. 500,000,00 fimm hundr-
uð þúsund krónum. — Hvað mundu
þessi hafnarvirki kosta nú? Fram-
kvæmdir strönduðu þá. Máli þessu
var spilt af ástæðum, sem eigi skulu
tiigreindar hér nú, það fékk lítinn
byr og var eiginlega aldrei lagt fyr-
ir alþingi. Fjárkrepputímar og síld-
arleysisár komu, og málið var hér
lagt d liilluna — um stundarsakir
að menn héldu.
Síðasiliðið stimar hætti kaupstað-
urinn við sig allri eign H. Söbstads,
sem seld var á nauðungaruppboði,
og á þar með stóra og plássgóða
grunna, óslitna strandlengju, rneir en
lielmingi lengri en áður.
En livað gjörir hafnarnefnd þá?
Hún virðist algjörlsga kasta frá sér
hugmyndinni um byggingu full-
nægjandi hafnarvirkja á lóð hafnar-
innar, um aldur og æfi.
Hafnarnefndin hefur á síðastl.
hausti heðið hr. Jón F’orláksson verk-
fræðing nm kostnaðaráætlun' yl'ir
byggingu" trébryggju á itmri tak-
mörkiim lóðarínnar, 65 metra langri,
með haus svo stórnm að millilanda-
skip megi afgreiða hindrunarlaust
við brvggjuna. Kostnaðaráætlun
þessi er komiii, og er álit verkfræð-
ingsins að bryggja þessi muni kosta
alt að 125 þ ú s un d krónu m. Hafn-
amefnd gerir það að iillögu sinni
að ráðist sé í þessa bryggjubygg-
ingu, með þeim fyrirvara að rfkið
leggi t'ram >3 kostnaðarins, og á-
byrgist lántöku bæjarins fyrir hinum
2)3. Hafnarnefnd skal ekki að svo
stöddn liallníæit fyrir þessar aðgerð-
ir. Hér er tim vandamál að ræða,
því þöriin er brýn á hafnarbótum,
það kannast allir við. Enhitterþað,
að mörgum þótti vænt um hafnar-
virkja luiginyiidina 1010, ogbáruþá
von i brjósti að innan langs tima
mundi liægt að gjðra hanaaðvirki-
leika. En er nú ekki með byggingu
þessarar bryggju, með styrk af rik-
isfé, loku fyrir það skotið, að i okk-
ar tíð, eða næsta mannsaidurinn fá-
ist styrkur af almannafé til frekari
hafnarbóta hér í Siglufirði? Vér
viljum skjóta þessu frain til athug-
unar, áður en afráðið verður að