Tíminn - 29.09.1956, Blaðsíða 8

3
T í IVIIN N, Iaugardaginn 29. september 1956.
Sigurður Skagfield, óperusöngvari
Fæddur 29. 6. 1885 — Dáinn 21. 9. 1956
Þar sen "áin rennur við rætur
P.eykjah sms að norðan og hverf-
i r meðírs.in Iialtinu oní starareng-
i 5, sem fa=-r & sig gulan blæ, er líð-
yi.r á 8111113'.?, J:ar upp í brúninni
rf /rir ofan, í bærwm, sem í einn
1 ina hét Litla-Seyla, en heitir nú
l.rautarholt, er Sigurður Sigurðs-
:on Skapield fæíhiur. Bærinn vís-
<r frahií lið að Blönduhlíðarfjöll-
i m með veinin tvö í milli, cn Geld-
i igaholíiG ‘ 'á vinstri hönd og
J’.eykjahóíiím á haegri þegar staðið
er í várnanrin. Landið er milcið
■'íruflað allt yfir að
hlaðvarpa þessa út-
i/urður fyrstu sporin
bar hann með sér,
r hann var suður í
ngja hetjuhlutverk í
hér heima að stríða
si mi, ■ þar sem salar-
' rengri, lítill hetju-
; i ;,i og enginn Skaga-
■ hann er aldrei óum-
simnur nema í hlaðvarp
í nann sé samgróinn að
’ u itinn Skagfield var
- -a Sigurðar Jónsson-
0[ oddvita í Litlu-Seylu
Steinsdóttur. Strax á
< g breif 'r,:'Lc
íjöllunr '
íýnis stcl,
og þetta' j:
livort liáó
rindum’áh
"VVagner ’ ec
íyrir vcr
] ynni \
1 nn í ti
í öiður, c.
tieilanlégá
crium, þ
boru Jey
Sigurðu:
ronur hjói
bónd.a
cg Jóhönr
r glingsár m, þegar menn eru
onn í vegavi nu og hafa ekki tek-
M á við i ■ í f sérstakt, vissu allir,
iíi Sigur’ö ’ var gæddur frábærri
f önggáfu. 7 7 anh tíma urðu menn
ifi verá -c:i rár áthýgli verðir, ef
] ; im átfi fð aúðnast að njóta sér-
í áfunnárá. J nr sem fjárhagsgeta til
: uðningí’ s' íkum mönnum var nær
< nginn of alts enginn, ef einhver
j ! unur Itk á því að um tilraun
1 eri aci rá.ða, en ekki algera
: aðreync'. I. er auðnaðist ckki aí
: Ujanlerim ástæðum að heyra
í igurð sv’’ vm úngan, þegar menn
: >ru smá , og smátt að sannfær-
; t um’ hV.nh byrfti að komast í
] nnslu < •' (íidis, þrátt fyrir allt
1 1 um'ct' cáginn verði spámaður
i sínu íö 7 • andi. En ég hef heyri
I gégnum annað fólk,
með persónulegri og myndugri
meðferð á óperuaríum og torsungn
um söguljóðum (Balladen) erlend
um og innlendum í útvarpi og víð-
ar.
Eg kynntist Sigurði fyrst fyrir
tæpum 30 árum í Berlín. — Tókst
þá með okkur vinátta, sem síðan
hefir haldist. Hann var reglumað-
ur hinn mesti, glæsimenni að vall
arsýn, óvenjuglaðlegur í viðmóti og
hlaðinn óptjórnlegu lífsfjöri, en
skapsmunirnir nokkuð að sama
skapi. Enda þótt að vinátta okkar
virtist stundum ætla að fara út
um þúfur af þeirri ástæðu, voru
allar ójöfnur sem burt blásnar,
þegar við hittumst næst.
Sigurður vann að því sleitulaust
öll þau ár, sem við vorum saman
í Berlín að afla sér sem mestrar
þekkingar og þjálfunar í söng-
mennt sinni. ,
Sigurður var maður trygglyndur
með afbrigðum og sannur vinur
vina sinna. Ifann var hjálpsamur
og boðinn og búinn að greiða götu
þeirra af fremsta megni. Hann nýt
ur og fullrar og innilegrar viður-
kenningar hinna fjölmörgu nem
enda sinna, og sama tel óg mér ó-
hætt að fullyrða hvað stéttarbræö-
ur hans snertir.
Fyrir örfáum árum mætti ég Sig
bil var um margt blómaskeið Sig- sitt ungur; átti frægð, sem
j <idd hr > •
i m mar,
< tir báki
i inn shf
: nghópn;
; iri röqf.
i rður áf.h
j stöðuker
söngn
urðar. Ifann naut mikillar hylli í
Þýzkalandi og gat sér einkum
frægðar fyrir meðferð á sönghlut-
verkum í Wagneróperum. Wagner-
óperurnar eru alíka helgur dómur
Þjóðverjum og okkur íslendinga-
sögur og .má geta nærri að Þjóð-
verjar þýkjast ekki þurfa að takp
við neirium iltléndingi í slík’ söííg-'
hlutverk af greiðasemi eintómri,
þaðan af síðúr að þeir tclji sérskylt
að halda slíkum mönnum á lofti, ef
ekki kemur til afburða sönghæfni
og mikilí slcilningur á viðfongsefn-
hríslinginn, sem fór i inu. Það er líklegt að langflutn-
: á því, þegar ungling-
riig upp úr og framúr
/ orkumikilli en óþjálf-
ið 1919 hverfur Sig-
uðiriu eftir nokkra und-
slu hér heima og byrj-
> hjá Herold hirðsöngv-
a. Sigiué r dvaldi í Kaupmanna
öfn ár , saman við söngnám.
■inna fcr riann til Þýzkalands og
éit áfrar.; námi í Dresden og víð-
. Sigt’er kominn hingað
eim án t)29 og hafði þá tekið
aþólská íi: . Á því ári var Krists-
irkja ví.í'ú ' Landakoti og söng
igurðus i i kjunni við það tæki-
eri. Uffl' 5930 fer hann til Kanada
< i dveltu’ j-
< i kenr s
j ann hc::
: xemmtatóií
< vri og’V’
Frá 'þ1" '
3 om hii:';. •
i yrjöloi.' . .
j ær óslit'M'
; • fjögur ár við söng
Milli ferðalaga dvaldi
, landi og hélt söng-
Reykjavík og á Akur
1038 og þar til hann
' < im að lokinni heims-
é’ðari, dvaldi hann
D yizkalandi. Það tíma-
ingur sérstaks hlutverks eða hlut
verka innan listar eins sérstæðs
anda og Wagneróperurnar cru,
kunni eitthvað að'ráða um mótun
skapgerðar þess er flytur. Mér
fannst alltaf frá því kynni okkar
Sigurðar hófust, að hann væri
Wagnerpersóna, samrunninn þeim
hetjum, sem hann söng.
Eftir heimkomuna frá Þýzka-
landi í stríðslok mætti Sigurði nýtt
land. Ifér höfðu orðið miklar breyt
ingar. Nýir menn voru komnir
fram á sjónar.sviðið, nýir hlutir
höfðu fengið viðurkenningu, en
áðrir gleymzt. Sigurður var nú íar-
inn að eldast, en enn í fullu fjöri.
Hann hafði fórnað miklu fyrir list
sína; lagt hart að sér á námsárum,
þar sem engar milljónir «tóðu á
bak við hann; brotizt áfram til
frægðar með öðrum þjóðum, lifað
löng ár með fólki, sem var í von-
lausu stríði og var nú kominn heim
næstum jafnnær hvað veraldleg
efni snerti og þegar hann hóf nám
! -V. IiS SigerSar Skagíields
Við ko > hans ti! íslands frá Ameríku árið 1934.
íöT,:

■MsM-
' ;■ ír;
- 'r-7&Í4gr>f ‘" VÍTT■
Sigur-sönggyðja
svífi þér yfir
og beri þér blómdögg
bjartra vorheima.
í aldingarði
auðnu og friðar
átt þú ríki
við roða ársólar.
•vcprr:'
Þar ertu, svanur
sólarlanda,
frjáls í þínum
fögru tónum.
Þar ertu krýndur
af kórhirð söngríkis,
Ijóss herskörum
helgi-mála.
Ásmundur Jónsson frá Skúfstöðum.
urði sem oftar á götu Mæltist
hanp,-til “ þess að cg kæmi heim
með sér til. að-hlusta á útvarps-
prógraSff Sem hann hafði í undir-
búningi. Gerði ég það. Barst meðal
annars talið að því að ég ætti af-
mæli þennan sama dag. Spratt þá
Sigurður upp úr sæti sínu og þreif
umsvifalaúst borðklukku sína, og
stakk henrii ffralvkavasa minn. Eg
reyndi að ógiída þetta óðagot. Uss
það var ekki við þáð komandi. —
Svona var Sigurður Skagfield, um-
svifalaus bg „spontan" í öllu sem
hann aðhafðist Eg minnist þessa
ekki hváð síz.t 'vegna þess, að mér
þótti brátt mjög vænt um klukk-
una, einkum af þeirri barnalegu á-
stæðu að hún v'ar sú eina afmælis-
gjöf, sem ég.hefi fengið frá nokkr
um mér óvenzluðum íslending
fyrr og síðar.
Hún tifar í takt við það sem ég
skrifa nú: Hún hefir einnig tifað
við hljóðfallið í lögum þeim og
tóriverkum, sem ég hefi samið síð-
an ég félck hann.
Reyridu, horfni vinur, að heyra
tif hennar út úr tónsmíðum mín-
um. Eg véit að þú hlustar á þær,
— þú hafðir alitaf gamán af þeim.
Njóttu friðár guðs og blessunar
góði tryggi vinur.
- Þórarinn Jónsson.
Minning: Ólafía Vigdís Ólafsdóttir,
Í ’ ■ :' /■': ’
var
öfugu megin víglínunnar — og
röddina. Mig brestur kunnugleika
til að fjalla um fyrstu árin eftir
heimkomuna og hvað olli þeirri
tortryggni, sem komin var upp í
Sigurði, þegar ég kynntist honum.
Tel óg líklegt að aðrir kunni að
vita betri deili á þessum árum í
lífi Sigurðar og geti þar nokkru
bætt við. Hitt ætla ég að heimkom
an hafi orðið honum vonbrigði að
ósekju.
Það var alltaf hressandi að hitta
Sigurð og spjalla við hann. Hann
var ákaflega úttalaður um alla
hluti, án þess þó að í nokkru væri
slegið undan hvað snerti með-
fædda heimsmennsku hans og hátt
vísi. Hann gat deilt hart á menn
og málefni, en gerði það með vilja
þannig að eftir sat enginn broddur
meinfýsi heldur þessháttar grín, að
engan meiddi, nema le.tað væri
eftir meiðslum vegna skorts á
kímnigáfu. Þrátt fyrir ýmsa örðug-
leika og þráfaldleg vonbrigði hvað
snerti list hans, var Sigurður íétt-
ur í máli og hetja á hverju sem
gekk. Við, sem þekktum hann og
hinum, sem var annt um hann úr
fjarlægð, finnst að betur liefði
mátt fara síðustu árin. Okkur
fannst það hlyti að vera hægt að
hafa mikið meira gagn af hæfi-
leikum hans og þekkingu en raun
bar vitni. Sigurður var gagnmennt-
aður maður á sínu sviði, enda ára-
tuga reynsla að baki í mörgum
ágætum sönghöllum Þýzkalands og
fleiri landa. En nú er Sigurður
farinn og jafnframt aleigan, sem
hann greiddi með ævi sinni ■—
röddin.
Hann syngur ekki framar.
Indriði G. Þorsteinsson.
Við hið skyndilega lát Sigurðar
Skagfields er fallinn í valinn einn
aðsópsmesti söngvari íslands, og
harðskéýttasti bardaga- og forsvars
maður hugðarefna sinna. Hann var
sextugur að aldri er hann lést, og
til skamms tíma í fullu fjöri starfs
krafta sinna.
Sigurður var ekki myrkur í máli
og birta og þróttur var í söng hans.
Þessi þjóðkunni listamaður naut
einnig mikillar viðurkenningar er-
lendis. Honum voru falin veiga-
mikil hlutverk til meðferðar í óp-
erum við þýzk söngleikahús, svo
sem í Oldenburg, Zoppot, Danzig,
Hamborg og víðar, sem hann leysti
af hendi við ágæt ummæli.
Ekki varð honum unnt að láta
til sín taka á því sviði hér á landi.
Þó hafði hann — og jafnvel á hin-
um síðustu árum ævinnar — fært
fram ótvíræða sönnun fyrir af-
bragðs söngvarahæfileikum sínúm
Þennan dag, fyrir sextán árum
hitti ég Ólafíu í Lækjarkoti í fyrsta
sinn. Ég knúði dyra á heimili
hennar og bað hana og Ólaf bróð-
ir hennar aðstoðar í miklu vanda-
máli. Eg bar þá gæfu til að þau
urðu við bæn minni, eftir það var
málum mínum fullkomnlega borg-
ið. Síðan þann dag voru þau sysl-
kin hjartfólgnir vinir mínir. Því
er mér í dag, á þessari þungbæru
saknaðar- og skilnaðarstund bæðj
ljúft og skylt að minnast Ólafíú frá
Lækjarkoti, þótt mig bresti getu
og næga þekkingu til svo stórra
hluta, svo djúpstæð, sem minning
hennar þó er í hugskoti mínu.
Ólafía Vigdís, eins og hún hét
fullu nafni, var fædd að Hííar-
dalsvöllum í Mýrarsýslu 8. desem-
ber 1886, og brast því aðeins fáar
vikur í sjötugt. Foreldrar hennár
voru þau Ólafur Vigfússon bóndi
að Hítardalsvöllum og kon’a hans
Guðbjörg Benjamínsdóttir, en þau
hjón bjuggu síðar um áratugá
skeið að Lækjarkoti í sömú sýslú.
Ólafía barðist hörðum kjörum fyr-
ir lífi sínu allt frá barndójrii sem
þá var títt meðal fátækra barna-
fjölskyldna enn hún bar jafnan sig
ur úr bítum vegna atorku/ sinnar
og viljafestu, því hún skoðáði það
hlutskipti sitt að berjast, og sigra,
en þar bar hún ætíð merkjð bezt,
þar sem stritið var mest. Eg þyk-
ist vera þess fullviss að þáð vaeri
ekki að skapi Ólafíu heitinnar að
hlaðið væri á hana lofi í blaðagrein
um enda væri það gagnstætt liinni
verður heldur ékki gert hér en ég
styðst aðeíns við staðreyndir ein-
ar þar sem ég hiklaust fullyrði að
grandvarari konu til orðs og æðis
en hana hafi vart verið að finna,
og margir voru þeir, sem telja sér
það til gildis að hafa mátt telja
sig í hópi vína hennar, enda var
hún mesta mannkosta kona og með
afburðum dagfarsgóð. Ólafía var að
gerð, vel náttúrugreind og hlýhuga
enda afbur.ða jhjálpfús og það svo
að hún vildi öllum rétíá 'fij’álpar-
hönd, væri hún þess megnug, og
þeir voru orðnir margir sem Ólafía
hafði gert gott, þ.ótt ekki bæri það
við loft í augum heimsins, því allt
slíkt framkvæmdi Ólafía með
hinni mestu liógværð og hlé-
drægni.
Frá andláti föður síns árið 1930
rak hún búskap í Lækjarkoti á-
samt Ólafi bróður sínum eða til
þess er hann lézt árið 1952 og síð-
an með móður. sinni þar til hún
lést fyrir tyeim árum en þá flutt-
ist hún til Reykjavikur og dvald-
ist þar síðan á heimili Sólveigar
systur sinnar og manns hennar
Árna Erasmussonar húsasmíða-
meistara.
Ólafía giftist ekki og varð ekki
harna auðjð. en hún ól upp með
bróður síriúm þrjú fósturbörn og
hefir yngsti fóstursonurinn beðið
mig að votta lienni látinni fyrir
sína hönd sonarléga ást sína og
virðingu með'hjartans þakklæti fyr
ir móðurelsku hennar og umhyggju
til hins síðasta dagg er hún lifði.
(Framhald á 9. sííSu.)
miklu réttlætiskénnd hennar, ög
■AV/AV/.^V.VV.V.W.’.W.V.V.V.V.VV.’W.V.V.V.V.Vi
I
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda vinsemd á sextugs-
aimæli mínu.
Lifið öll heil.
•: JAKOBÍNA ÁSGEIRSDÓTTIR.
WV'.V.VVVVVVVVVVV.V.VAW.VV.VV’ÁVVV.VV.VAV.VVy
VW.'AV.VVVVVV.VVVV.VV/AVV.V.V.VV.VV.VVVVVV.VVl
:■ Skyldfólki mínu og vinum, sem sýndu mér hlýhug
I; og vináttu á sextugsafmæli mínu þ. 14. þ. m. með heim- í;
í sóknum, gjöfum og skeytum, sendi ég mínar hjartans í;
!; þakkir. >;
£ Guðmundur Jónsson í
frá Veðraá. í;
í
V.'
v.v.v.vv.v.vv.v.vv.v.vv
Konan mín
Guðfinna Eydal
lézt aö sjúkrahúslnu á Akureyri sunnudaginn 23. september.
Samkvæmt ósk hennar sjálfrar fer bálför hennar fram að Foss-
vogskapellu í Reykjavík. Hefsf hún næstkomandi mánudag 1. okt.
kl. 1,30 e. h. • ......
Ingimar Eydal.