Tíminn - 21.01.1962, Blaðsíða 6

og málefni
Upplýsingar Eysteins Jóns-
sonar, um að ríkistjórnin sé
nú búin að draga úr umferð
300 milljónar af sparifénu og
það kosti Seðlabankann 27
milljónir kr. á ári að halda
þessu fé úr umferð, hafa vaklð
gifurlega athygli. Undrast
menn svo óviturlegar aðfarir
stórum, og eiga tæpast nógu
sterk orð til að lýsa skoðun-
um sínum á svona fjármála-
pólitík, þar sem alls staðar
vantar fé til að auka fram-
leiðni og framleiðslu.
Blöð stjórnarflokkanna virð
ast líka hafa fengið út af
þessu álíka áfall og í sumar,
þegar Eysteinn Jónsson fletti
ofan af blekkingum þeirra
með dæmum frá Sölumiðstöð
hraðfrystihúsanna, að 5%
kauphækkun í frystihúsi svar
aði til 1% breytinga á afurða-
verði.
Mun mörgum seint úr minni
líða sú útreið, sem stjórnar-
blöðin fengu þá, þegar þeim
var fyrirskipað að halda því
fram og „sýna fram á“, að
þessar upplýsingar væru rang
ar. Þau reyndu fyrst „gömlu
góðu“ aðferðina, að segja
þetta lýgi, en þegar það var
ekki hægt lengur, tóku þau
það ráð, að skrifa „svart“ í
þeirri von að menn gæfust
upp við að botna nokkuð í sam
hengi þessara mála. Allt fór
það þó út um þúfur hjá þeim.
Og lá þetta skýrt fyrir að lok-
um.
Nú er sá munur einn á hafð
ur, að það er strax byrjað að
skrifa „svart“ um sparifjár-
frystinguna. T.d. ýmist sagt,
að féð sé lánað út aftur eða
að féð hafi þurft að frysta til
þess að bæta gj aldeyrishaginn
— það sé alveg eins hægt að
prenta bara seðla og ausa
þeim út í lán, eins og að lána
spariféð o.s.frv.
Svona vífilengjur og blekk
ingar eru hreinlega blöðunum
til minnkunar.
Augljós falsrök
Því fer svo fjarri að „bundna
féð“ hafi verið lánað í atvinnu
lífið aftur. Ríkisstjórnin hef-
ur meira að segja gert við-
bótarráðstafanir til að draga
úr lánveitingum með því að
minnka útlán Seðlabankans á
afurðir úr 67% í 51—54% —
og bannað að lána út á fram
leiðsluaukningu hjá landbún-
aðinum. Loks hefur fjármála
ráðherra tekið 120—140 millj.
iaf sjávarútveginum (gengis-
hagnaður), dregið það út úr
umferð og sett í Seðlabankann
eftir því sem hann segir.
Það er svo auðvitað hrein
fjarstæða, að fjárhag landsins
útávið sé bezt borgið með því
að taka spariféð úr umferð
í stað þess að lána það út í
atvinnu- og framleiðslulífið.
Leiðin til að bæta afkomu
þjóðarinnar útávið og innávið
er sú„ að nota það fjármagn,
sem myndast í landinu með
hedbrigðri sparsemi, sem
veltufé í aukna framleiðslu.
Það er ósvífni af Mbl. að
leyía sér að bera slíka notkun
sparifjárins saman við ábyrgð
arlausa seðlaútgáfu sem ekk-
ert stendur á bak við. Slíkur
skammarlegur málflutningur
sýnir þó í allri sinni eymd,
vott um blygðun út af því, að
ríkisstjórnin er nú uppvís að
því, að draga gífurlegar fjár-
hæðir úr umferð, og láta svo
neita mönnum unnvörpum
um lán til sjálfsögðustu fram
kvæmda og viðskipta.
Bandaríkin og
Efnahagsbandalagið
Nýir og stórir atburðir gerð
ust í seinustu viku í málum
Efnahagsbandalags Evrópu.
í fyrsta lagi náðust samn-
ingar milli bandalagsríkjanna
innbyrðis um skipan landbún
aðarmálanna, en óttazt var
um skeið, að óeining um það
efni kynní að tefja fram-
kvæmd bandalagssáttmálans.
Úr því verður nú ekki, og verð
um þetta til þess að flýta fyr
ir samningum þess við ríkin,
sem hafa óskað eftir aðild.
í öðru lagi gerðist svo það,
að Bandaríkin og Efnahags-
bandalagið gengu frá samn-
ingi um víðtækar gagnkvæm-
ar tollalækkanir. Samningar
um þetta eru búnir að standa
yfir í marga mánuði. Þessi
samningur tekur bæði til iðn-
aðarvara og nokkurra land-
búnaðarafurða. Ætlunin er að
þetta verði aðeins upphaf
miklu víðtækari samninga
milli Bandar. og Efnaahgs-
bandalagsins um langtum
stórfeldari toilasamvinu. Til
þess að svo geti þó orðið, þarf
Kennedy að fá miklu víðtæk-
ari heimildir frá þinginu, en
hann hefur nú og mun bað
verða höfuðmálið, sem Banda
ríkjaþing mun fjalla um að
þessu sinni, hvort forset nn
fær slíka heimild.
Ýmis ríki hyggjast nú að
fara í sióð Bandaríkjanna og
semja um tollamál við Efna-
hagsbandalagið eins og t d.
Kanada, Nýja-Sjáland og
Uruguay.
Óháðu ríkin og
Finahagsbandalagið
Þessir samn'ngar Efnahags
bandulagsins og Bandaríkj-
ianna vekja enn meiri athygli
vegna þess, að vafasamt er'
talið, að bandalagið fallist á
beiðni óháðu ríkjanna í Ev-
rópu um aukaaðild; þ. e. Sví-
þjóðar, Sviss og Austurríkis.
Hlerazt hefur, að forustu-
menn bandalagsins vilji gera
pólitískt samstarf að skilyrði
fyrir aukaaðijd engu síður en
fullri aðild. Á þetta munu ó-
| háðu ríkin ekki geta fallizt
j Því er nú rætt um, ef auka-
: aðildarbeiðninni verður synj-
að, að þau tengist bandalag-
inu með sérsamningum. en
verði hvorki aukaaðilar né
fullir aðilar. Sennilega yrðu
:þá svipuð tengsli við samveld
isríki Breta. Úr því mun fást
skorið fljótlega, hver n’ður-
staðan verður, en Bretar hafa
lýst yfir því, að þeir muni ekki
gerast aðilar að bandalaginu
I fyrr en séð verður hvernig
mál samveldislanda þeirra og
j áðurnefndra Evrópuríkja leys
i ast, en þau eru með Bretum
i fríverzlunarsambandinu.
Fyrir íslendinga er mikil á-
stæða til að fylgjast með allri
þessari þróun og rasa ekkí um
ráð fram. ÖIl eru þessi mál
enn í slíkri sköpun. að erfitt
er fyrir ísland að taka endan
lega ákvörðun um afstöðu sína
til bandalagsins fvrr en betur
verður séð, hver framvindan
verður.
^ramtakið skerí
Hér i blaðinu hafa nýlega
verið birt þrjú dæmi um við-
i reisn ríkistjórnarinnar i verki
iFyrsta þeirra sýnir, hvern:g
í hesthúsl Fáks
landbúnaðarvélar hafa hækk
að í verði um meira en 90%
síðan núv. stjórnarsamsteypa
kom til valda. Annað þeirra
sýnir, að sala á sementi innan
lands hefur minnkað um
35% á sama tíma. Þriðja
þeirra sýnir, að framræsla með
skurðgröfum hefur minnkað
um þriðjung síðan 1958.
Þetta eru aðeins þrjú
dæmi af mörgum, sem haldið
verður áfram að rifja upp hér
í blaðinu. Öll sýna þau, hvern
ig „viðreisnarstefnan" hefur
með tveimur gengisfellingum
og stórhækkuðum söluskött-
um gert allar framkvæmdir
miklu dýrari en áður og dregið
þanníg úr framkvæmdum og
framförum, ásamt vaxtaokr-
inu og frystingu sparifjárins
í Seðlabankanum
Alveg sérstaklega hefur
þetta þó bitnað á framtaki
hinna mörgu einstaklinga og
dreg'ð úr framkvæmdum
þeirra.
Stefna hinna „gómlu
^tefna hinna „gömlu
Það er með þesum hætti,
;sem brotið hefur verið blað í
íslenzkri stjórnmálasögu rneð
: tilkomu „viðreisnarstefnunn-
unnar“. Allt frá 1927. er Fram
sóknarflokkurinn kom til
sögu, hefur það verið eitt meg
inatriði ríkjandi stjórnar-
stefnu að leitast við að efla
framtak og framkvæmdir sem
! allra flestra einstaklinga —
gera sem allra flesta einstakl
inga efnalega sjálfbjarga og
sjálfstæða.
Með „viðreisnarstefnunni“
er tekin upp allt önnur stefna
— gömul og úrelt stefna —
stefna hinna „góðu og gömlu
daga“, eins og forsætisráð-
herrann hefur orðað það. —
Þessi stefna beinist öll að því
að draga úr framtaki hinna
mörgu en efla hina fáu stóru.
Áðurnefnd dæmi sýna bezt,
j hvernig hún birtist í verki.
Meginstefnurnar
Með því, sem hér hefur ver-
ið rifjað upp, hefur verið dreg
in upp mynd af þeim megin-
stefnum, sem nú takast á í
landinu og einkum munu gera
það í næstu kosningum. Það
er annars vegar framkvæmda
og framfarastefnan, sem
byggist á því að efla og auka
framtak hinna mörgu og hins
vegar „viðreisnarstefna“ ríkis
stjórnarinnar, er beinist að
því að lama framtak hinna
| mörgu og draga auðinn og
lyfirráðin í hendur hinna fáu.
I Framsóknarflokkurinn er
nú sem fyrr aðalfulltrúí fram
kvæmda- og framfarastefn-
lUnnar. Aðeins aukið fylgi við
hann getur brotið íhaldsstefn
una á bak aftur. Til þess að
ná því marki, þarf ekki meira
en að stjórnarflokkarnir missi
tvö þingsæti Þá geta þeir ekki
jlengur framfylgt afturhalds-
stefnunni, nema þeir fái að-
stoð kommúnista.
Það verða því ljósar og
skýrar línur í næstu kosninga
j haráttu.
Um menn
TÍMINN, sunnudaginn 21. janúar 1963
6