Alþýðublaðið - 22.06.1944, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐ&Ð
Fímmtudagur 22. júuí 1044
Þjóðhátíðarsýning myndlidarmanna.
SAMSÝNlNG ái&lenzkra myndlí'starmanna ,siem ihaldin er í til-
efni af lýðveldisstofnuninni, stendur yfir í Listamanna-
skálanum þessa dagana og verður opin till 24. þ. m. — Á sýn-
ingunni eru verk eftir 28 myndlistanmenn, mlálíverk, höggmynd-
ir, vatnslitamyndir og teikningar. Er isýningin 'hin ásjálegasta.
Myndin hér að ofan er’iaf einu máiverkinu á isýnimgunni, sem
nefnist „Kona að mlála“ og ier eftir Gunnlaug Bilöndal liistmálara.
Náttúrulskninpfélag Esfands
hefir nú opnað mafsfofu
Um 3.00 manns hafa sóft um fæóisvisf þar.
TK AÐ þykir yfirleitt litl-
** um tíðindum sæta þótt
opnuð sé ný matsala hér í
bæ, en nú hefir verið opnuð
sú matstofa hér, sem telja
má a,ð hafi nökkra sérstöðu
við venjulegar matstofur; er
það matstofa Náttúrulækn-
ingafélags íslands í 'húsinu
nr. 7 við Skálholtsstíg.
Matstofa þessi hefur starfsemi
sína í dag, og í því tilefni bauð
Náttúrulækningafélagið blaða-
mönnum og fleiri gestum til
kvöldverðar í gær og gaf þeim
kost á að kynnast þeim réttum,
sem munu aðallega verða þar á
boðstóium.
Náttúrulækningafélag íslands
hefir nú starfað í rúm fimm ár,
og hefir félagatalan farið vaxandi
ár frá ári og er nú orðin á annað
þúsund. Ber það gleggst vitni um
að um eitthvað sérstakt er að
ræða í sambandi við þenna fé-
lagsskap. Enda er það líka svo,
að er maður kynnist starfsemi
hans, sér maður, að félagið er að
vinna að geysile^gu umbótamáli,
sem sé heilsurækt.
SamfagnaSarbeðja
Cordell HuH 17. júní.
TANRÍKISRÁÐHERRA
barst 17. júní eftirfarandi
skeyti frá Cordell Hull, utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna:
„Á þessuxn stórmerku tíma-
mótum í sögu íslands sendi ég
yður einlægar samfagnaðar-
kveðjur út af stofnun lýtSveldi
á Íslandí. Cordell Hull.“
Nú hefir félagið tekið á leigu
húsnæði á áðurgreindum stað
fyrir matstofu, og hefir látið gera
það upp, breyta innréttingu,
mála, veggfóðra o. fl. svo nú hef-
ir það þarna hina snotrustu vist-
arveru.
Um hundrað manns munu
verða í fastafæði þarna fyrst um
sinn, og eru það eingöngu félag-
ar í Náttúrulækningafélaginu.
Verða tvær máltíðir á dág, en
engar veitingar þar á milli, ekki
að minnsta kosti fyrst um sinn.
Kjöt- og fiskréttir verða
aðeins einu sinni til tvisvar
í viku, en aðallega verð-
ur neytt grænmetis, ýmsra kál-
tegunda, salata, gúrkna, tómata
o. fl., enn fremur hveitiklíðs,
krúska, heilhveitibrauða. Aðeins
verður íslenzkt smjör notað til
viðbits, svo og ostar. Þá verður
og drukkin mjólk, mjólkursýra
og lýsi.
Það verður í stuttu máli kost-
að kapps um að fæðan verði ®11
sem heilnæmust og bezt heilsu-
samlega séð, enn fsemur mun
verða gerð tilraun til að afla
grasaseyðis til dry.kkjar í staðinn
fyrir kaffi.
Framkvæmdastjóri matstof-
unnar er Björn Guðmuhdsson,
en forstöðukona stofnunarinnar
verður Dagbjört Jónsdóttir, fyrr-
um húsmæðrakennari.
Jónas Kristjánsson læknir,
sem er forseti Náttúrulækninga-
félags íslands, sagði í ræðu, er
hann hélt í gær af tilefni opnun-
ar matstotfunnar, að þetta væri
fyrst og fremst tilraun til aukins
heilbrigðis í mataræði, og kvað
það trú sína, að mikið mætti
bæta helisufar almennings, ef
gætt væri hollustu í mataræði,
og taldi hann að rekja mætti or-
sakir ýmissa kvilla til óheil-
næmrar fæðu. *
Eins og áður er sagt, er hér
Frh. á 7. síðu.
Yegleg háfíðahöld Islendinga í
Yeslurheimi 17. júní
500-fulltrúar erSeBidra ríkfa h|á Th@r Thors í
Washington, 270 í hoði h|á HeEga Briem í
New York.
New York, 18, júní 1944.
ISLENDINGAR, sem staddir eru hér í Ameríku, efndu til há-
tíðalalda hér í tilefni af endurreisn hins íslenzka lýðveldis.
Thor Thors, sendiherra, tók á rnóti um 500 fulltrúum erlendra
ríkja, sem heimsóttu sendiherrann á heimili hans í Washington;
íslenzkt námsfólk og Vestur-íslendingar efndu til hátíðahalda í
Berkeley í Kaliforníu, Wynyard, Saskatchewan, Hnausum.
Winnipeg, Manitoba, Norður-Dakota og víðar. Aðalhátíðahöldin
voru þó í New York, þar sem um 270 Mtanns snæddu kvöldverð
boði konsulhjónanna ,Helga Briexm og konu hans.
Briem bauð gesti velkomna og
las upp kveðjur frá íslenzku rík-
isstjórninni til allra Islendinga og
Vestur-íslendinga, sem dveljast í
Ameríku. Er Briem og __ gestir
hans höfðu drukkið skál Islands
og Bandaríkjanna, bað ræðis-
maðurinn gesti að rísa úr sætum
og drekka skál „hermannanna,
sem berjast um heim allan fyrir
frelsi og framtíð mannkynsins“.
Því næst var algjör þögn í eina
mfnútu og hvarflaði þá _ hugur
allra viðstaddra heim til Islands.
Briem sagði í stuttu máli frá
sögu Islands og baráttu íslend-
inga fyrir sjálfstjórn. Hann
sagði, að þótt öll stjórnmálaleg
bönd milli Islendinga og annaxra
þjóða á Norðurlöndum verði að
slitna, þá vonist íslendingar til
þess, að öll menningarleg tengsl
þeirra á milli haldist órofin.
Briem komst einnig þannig
að orði: „Mér finnst það mjög
eftirtektarvert, að Bandaríkja-
menn vildu með öllu mögulegu
móti komast hjá því að særa til-
finningar smáþjóðar eins og ís-
lendinga, sem kom fram í jþví að
þeir sendu ekki her til Islands
fyrr en þeir höfðu fengið sam-
þykki íslenzku ríkisstjórnarinn-
ar. Mér finnst þetta lofa góðu
um framtíðina og ég vona að
Bandarí'kjamönnum muni bráð-
lega takast að bjarga öðmrn
þjóðum undan oki nazista, eins
og þeir bægðu þeirri skelfingu
frá Islandi.“
Meðal þeirra, sem tóku til máls ■
við þetta tækifæri voru þessir: ;
Halldór Hermannsson prófessor
við Cornell háskóla, Stefán Ein- !
arsson prófessor við John Hop-
kins háskóla, Hjálmur Stefáns-
son, Grettir Eggertsson, forseti
íslendingafélagsins í New York,
Hjörvarður Árnason og Thor
Thors sedniherra. Hjörvarður,
sem er nýkominn frá íslandi,
komst svo að orði: „Mér er eins
innanbrjósts í dag eins og dag-
ana, er þjóðaratkvæðagreiðslan
fór fram. Þá fannst mér, að allir
nema ég bæru merki þeirra, sem
greitt höfðu atkvæði. Mér fannst
sem allir aðrir en ég hefðu tekið
þátt í því að gera þessa atkvæða-
greiðslu ódauðlega í sögu lýð-
ræðissinnaðra þjóða. Meðan á
þjóðaratkvæðagreiðslunni stóð
fór ég í smáferð austur fyrir
Þingvöll. Á þjóðveginum var
nær óslitin röð bifreiða skreytt-
um flöggum, sem voru á leið á
kjörstað með kjósendur, en með-
fram þjóðveginum riðu bændur
og konur þeirra og hjú á kjör-
Frh. a 7. sfðu
Þakkarskeyfi írá fersefnn al-
þingis fil Krisfjáns konnngs
OrSalag sk®ytisin£ frá kostungi nú bsrt.
FORSETAR ALÞINGIS hafa sent Kristjáni tíxxnda
Danakonungi svohljóðandi símskeyti:
„Nú þegar stofnað er lýðveldi á íslandi, hefir alþingi
ákvarðað að fela forsetxmi sínum að flytja Hans Hátign
Kristjáni X. konungi alúðarkveðjur með þökkum fyrir ágætt
starf x þágu þjóðarinnar, meðan hann var konungur henn-
ar. Jafnframt þakkar alþingi hina hlýju kveðju konungs
17. jiiní, sem her vott um skilning hans á framkomnum vilja
íslenzku þjóðarinnar og eykur enn hlýhug hennar til Hans
Hátignar og dönsku þjóðarinnar. Vilja forsetar í nafni al-
þingis árna konungi, drottningu hans og fjölskyldu allri,
giftu og farsældar á ókomnum árum, og dönsku bræðra-
þjóðinni friðar og frelsis, í fullvissu um, að frændsemis-
bönd þau og' vinátta, er tengja saman öll Norðurlönd, megi
haldast og styrkjast á ný fyrir alla framtíð.“
Oi-ðalag skeytisins, sem ríkisstjórninni barst frá
Kristjáni konungi 17. júní og frá var skýrt á Þingvelli hef-
ir nú verið hirt. Það var svohljóðandi:
„Þótt mér þyki leitt, að skilnaðurinn milli mín og ís-
lenzku þjóðarinnar hafi verið framkvæmdur á meðan svo
stendur á sem nú er, vil ég láta í ljós beztu óskir mínar
um framtíð íslenzku þjóðarinnar og von um að þau hönd,
sem tengja ísland við hin norrænu löndin, megi styrkjast.“
Kommúnlstar skil-
tiSu auðum seðlum
við forselakjðrið!
i/iðurkenning Þjóðviijans í gær.
JÓÐVILJINN varð at
viðurkenna það í gær,
að þingmenn kommúnista,
eða „sósíalista“ eins ,og þeir
kalla sig, hefðu verið í hópi
þeirra, sem skiluðu auðum
seðlum við forsetakjörið á
Lögbergi 17. júní. Þjóðvilj-
inn segir orðrétt:
„Þingmenn sósíalista voru
meðal þeirra, sem auðum
seðlum skiluðu.“
Eftir þessa játningu reynir
blaðið að klóra yfir fram-
komu flokks síns með alger-
laga marklausum vaðli eins
og því, að hann hefði „að
líkindum“ kosið Svein
Björnsson, „ef ríkisstjórahréf
ið í vetur hefði aldrei kom
*“• • ,M* C
Kvikmyndin af þjóð-
Eiálíðfnni sýnd í gær
KVIKMYND SÚ, sem Óskar
Gíslason tók af hátíða-
höldum lýðveldisstofnunarinn-
ar, var sýnd í fyrsta sinn f
Gamla Bíó kl. 3 í gær. Á sýn-
ingunni var allmargt boðs-
gesta, þar á meðal forseti fs-
lands, ríkisstjórn, alþingismenn,
fréttamenn og margir fleiri.
Sýning myndarinnar stóð yfir
í röskan klukkutíma, og létu
áhorfendur í ljós ánægju sína
yfir myndinni með lófataki,
þegar sýningu hennar var lok-
ið.
' Kvikmyndin hefst á útifund-
inum, sem æskulýðsfélög bæj-
arifis efndu til á Austurvelli
skömmu fyrir þjóðaratkvæða-
greiðsluna. Næst var sýnd þjóð-
aratkvæðagreiðslan og þá sjálf
hátíðahöldin að Þingvelli og í
Reykjavík. Bifreiðalestin sést á
leiðinni austur, fólkið, sem
streymir niður Almannagjá til
hátíðasvæðisins og setning há-
tíðarinnar.
Sögulegasta athöfn hátíðarinn
ar, þingfundurinn að Lögbergi,
er sýndur mjög nákvæmlega.
Auk þess eru sýndir fimleikar
á Þingvelli, karlakórarnir, sem
þar sungu, tjaldborgin, hinn
mikli manngrúi, sem var saman
komin á hátíðasvæðinu o. fl.
Þá sjást á myndinni hátíða-
höldin hér í bæ daginn eftir,
skrúðagangan, hylling forsetans
og athöfnin framan við stjórn-
arráðshúsið, þegar forsetinn á-
varpaði þjóðina. Myndinni lýk-
ur með ávörpum formanna
þingflokkanna að aflokinni ræðu
forsetans.
Sænfka úlvarpið árn-
ar Ríkisúlvarpinu
beilla.
RÍKISÚTVARPINU barst 18.
júní símskeyti frá yfir-
mamiii sænska útvarpsins,
Radiotjánst í Stokkhólmi, herra
Ingve Hugo, þar sem hann ber
fram innilegar árnaða*óskir
stófnuMÍnni til handa í tilefni
Frh. á 7. síOu