Vísir - 15.08.1918, Blaðsíða 3

Úr því Dönum með sambands-
lögunum er gefinn sami kosn-
ingaréttur sem innfæddum ís-
lendingum, skilst mér að sam-
bandslögin og stjórnarskrárbreyt-
ingin verði að fylgjast að.
Er þetta misskilningur ?
13. ágúst 1918.
Kjósandi.
Frá vigvellinam.
Úr bréfi frá Vestar-íslendingi.
I Heimskiinglu, frá 11. júlí, er
birt bréf frá íslenskum hermanni,
skrifað á vígvellinúm í Frakk-
landi 17. júní s. I. Talar hann
um sókn Þjóðverja og undanhald
bandamanna á þessa leið:
Eg get húist við, að mörgum
þyki þetta mjög ískyggilegt, ef
það er ekki meira en svo. að sam-
bandsþjóðirnar geti aðeins haldið
þeim til baka frá því að vaða með
«ldi og brennisteini yfir þvert og
endilangt Frakkland. Eg vona þó
að það séu ekki margir Islending-
ar, sem það halda. Því það er al-
veg röng hugmynd, hver sem hana
befir. Heldur er ástæðan sú, að
sambandsmenn hafa nú sameigin-
lega eitt höfuð, sem ræður yfir
ölllum gerðum þeirra hér á Frakk-
landi siðustu mánuðina, og ér það
sannarlega vel farið. Þetta eina
höfuð, sem eg tala um, er okkar
mikli og snjalli yfirhershöfðingi,
Foch. Hann mun vel vita. hvað
hann er að gera og hvað best er
að gera. Hann veit það. að hann
getur látið okkur reka Þjóðverja
aftur á bak, hvenær sem bann
vill. En að þessum tíma mundi
það hafa kostað mikið af manns-
lífum. En það er það sem hann
vill forðast sem mest að unt er.
Hann er ekkert líkur Hindenburg
eða krónprinsinum þýska, með
það að skipa mönnum sínum
þetta og þetta, livað sem það
kostnr. Nei, hann bíður eftir hag-
stæðum byr.
Ekki óhugsandi, að Þjóðverjar
hamist svona þennan mánuð út
og máske eitthvað fram i júlí. En
bíðið róleg átekta þar til að þið
heyrið og sjáið hvað gerist í júlí
og ágúst; eg yrði ekkert hissa,
þó að þá yrðu dálítil endaskifti og
breytingar á útkomum frétla héð-
an. Bíðið róleg og sjáið; látið
ykkur aldrei detta i hug, að Þjóð-
verjar séu að vinna sigur með
þessum djöfulmóði sírum og ham-
förum. Nei, þeir eru að tapa.
8aga Georgíumaniia.
Fjalllendi það, sem liggur á
milli Svartahafs og Kaspiskahafs,
sem vér þekkjum undir nafninu
Kákasus, er 180,603 ferhyrnings-
mílur á stærð. Því er skift nið-
ur í 14 fylki, og var íbúatalan
þar 11.735.100 áiið 1914. Land-
flæmi þetta byggja 46 mismun-
andi þjóðflokkar og eru Armen-
íumenn og Gterorgíumenn þeirra
stærstir. Flest af þessu fólki er
mjög illa úpplýst — og það svo
mjög, að 87°/0 kunna alls ekki
að lesa.
Sá eini af þjóðflokkum þess-
um, sem haldið hefir verið sam-
an og verið þjóðernislega sjálf-
stæður, eru Greorgíumenn. Ætt-
bálkur sá eða þjóð er mjög gömul
og landið þeirra, Georgia, var
sjálfstætt konungsríki fyrir daga
Alexanders mikla, en hann gerði
þá sér skattskylda. Eftir fráfall
hans, eða 323 f. K. náðu þeir
aftur sjálfstæði sínu, og má segja
að þeir hafi haldið því þar til í
lok átjándu aldar, þó á því tíma-
bili hafi þeir oft átt erfitt upp-
dráttar, serstaklega á 15. öldinni.
Árið 1783 herjuðu Tyrkir og
Persar á landið, en með aðstoö
Rússa héldu Georgiumenn sínu,
og friður var saminn, þar sem
Rússar lofuðust til þess að vernda
sjálfstæði Georgíumanna. En
árið 1801 brutu Rússar þetta lof-
orð, og slóu eign sinni á Georg-
iu, og gjörðu hana að rússnesku
fylki. Þessu tiltæki kunnu Ge-
orgíumenn mjög illn og risu á
móti, og héldust þær skærur
með þeim og Rússum í fjörutíu
ár eða þangað til árið 1864, að
Rússar unnu algerlega bug á
þeim, og gerðu þeim tvo kosti,
annar var sá, að ganga frívilj-
uglega á hönd Rússum, hinn að
fara úr landi burt. 90,000 manns
tók fyrri kostinn, en 418,000 tóku
sig upp og fóru til Tyrklands.
Heimsk.
ErleM myat.
Kh. »/8 Bank. Póstb.
Sterl.pd. 15,03 15,40 15,70
Doll. 3,16 3,30 3,60
Sv. kr. 113,40 116,00 116,00
N. kr. 103,00 103,00
Háskólakensla í flagj.
Sir Basil Zaharofl' hefir gefið
háskólanum i Lundúnuni 25 þús.
sterlingspund. til þess að stofna
kennaraembætti í fluglist. — Áð-
ur hefir hann lagt fram fé til
stofnunar kennaraembætta í flug-
list í Paris og Pétursbörg.
Þessi Basil Zaharoff er fransk-
ur a8 faðerni en griskur í móður-
ætt og hefir aliö aldur sinn i Eng-
Iandi. Rækt sína til Frakldands
hefir hann sýnt með því, að stofna
sjóð til eflingar iþrótta þar i landi,
sárstaklega með tilliti til þáttöku
i'OIimpisku leikjunum. En með-
an Balkanstyrjöldin geysaði, gaf
hann ríkissjóði Grikklands 40 þús.
sterlpd. á mánuði hverjum. Á8-
ur hafði hann lagt fram mikið fé
til aö koma fótum undir sendi-
sveitir Grikkja í öðruiu löndum
Norðurálfunnar.
(Daily Mail).
Frægnr fiugmaðar
látinn.
Enski flugmaðurinn McCudden
majór í lofther Breta, féll tiljarð-
ar í flugvél sinni í sumar á leið
til Frakklands og lét þannig líf
sitt. Hafði hann verið heima á
Englandi um hríð og stjórnað þar
flugæfingum, en var á leið til víg-
vallarins aftur, er slysið bar að
höndum. Er auðséð af þessu, að/
mikið vantar enn á það, að ilug-
345
Graphic“ þar sem prentuö var stóreflis mynd
af mér á fremstu síÖu með fullu nafni neðan
undir. Líónel staröi á myndina alveg agndofa.
Var nú þegáf boriö á mig, aö eg væri njósn-
ari og krafðist Chiquard þess aö eg væri undir
eins tekin af lífi. En Spínóla kom þá meö aöra
uppástungu, enda var hann maöur slægvitur
og tókst honum, án þess aö uppvíst yröi aö
búa út sprengjurnar í Rue Blanche í París.
Houum var kunnugt um, aö eg haföi fengið
ást á Líónel og gat hann taliö hina samsæris-
mennina á að þyrnia lífi mínu með því skil-
yrði, aö lögreglan fengi engan pata af þessu
fyrirtæki þeirra. En ef svo bæri til — ef lög-
reglan fengi nokkurn minsta grun um það,
þá skyldi það kosta lif Líónels! Var þessi
uppástunga samþykt í einu hljóðú Jafnskjótt
sem lögreglan fengi eitthvert veður af sam-
særinu, skyldi Líónel hafa fyrirgert lífi sínu!
Og viku síðar,“ bætti hún viö og vék sér að
föður sínum, „sýndi eg þér Liónel sjálfan í
Stefaníuhótelinu í Abazzía.“
„Já. eg man það vel,“ sagði stórhertoginn.
„Mér leitst ljómandi vel á hinn unga mann
og grunaði síst, að hann væri bendlaður við
samsæri gegn ætt okkar. Æ, vesalings barnið
mitt. Mér fer nú loksins að skiljast, bve öll
aðstaða þín hefir mátt vera hræðileg!"
„Já, hún var sannarlega hræðileg, faðir
niinn, — hún var voðaleg! Meö hverjum deg-
William le Queux: Leynifélagið.
346
inum og hverri stundinni að segja ma, gekk
eg í dauöans augist fyrir því, að lögreglan
kynni með einhverju móti að komast aö því,
hvað í bruggi væri, þvi samsærið var mjög
útbreitt í Bosníu, og þessir menn höfðu verið
útneíndir til framkvæmdarstjórnar. Þetta gat
þvi komist upp þegar minst varði og þá mundi
Líónel vægðarlaust verða ráðinn af dögum,
en þú manst líklega eftir því, að einmitt um
þetta leyti fór eg í heimsókn til barónsfrúar
d’Egger, sem gift er einum ráðherranum i
Soíía. Eitt kvöklið vorum við á dansleik í
hermannaklúbbnum og ])á vakti Líónel athygli
mina á yður, Vesey læknir. Bjóst fiann ekki
við að sjá yður þarna, því að hann sagök
að þér ættuð heima i Argyllgötu beint á móti
húsi frú Kynaston. Honum var talsvert kunn-
ugt um hag'i yöar og hygg eg bróðir yðar liafi
írætt hann uni það efni, en hann tók mér vara
fyrir að láta yður vita hver eg væri. Gaf eg
yöur svo gætur þetta kvöld, enda þótt eg
varaðist að verða á vegi yðar. Næstu vik-
urnar, sem þar fóru á eftir, var samsærið rætt
út í æsar og því ráðið til lykta í ölluin ein-
stökum atriðum, og á fundi einum, sem hakl-
inn var i París., varð það að samkomulagi,
að sprengju skyldi varpað í veg fyrir keisar-
ann þegar hann æki frá höll sinni í Schön-
brúnn klukkan tiu að morgni eins og hans var
venja. \rar þá varpaö hlutkesti um það, liver
347
skyldi kasta sprengjunni og kom upp minn
lilutur. En Líónel bauð sig undir eins fram
til þess að gera þetta í minu stað. Og svona
stóð nú á því, að eg var neydd til aö þegja
og gat hvorki gert keisaranum aðvart né
heldur gefið lögreglumii nokkra bendingu, þvi
að það hefði verið sama Sem aiS leggja líf
mannsins, seni eg elskaði, í sölurnar! Hvaö
gat eg svo sem gert? Mér var nauðugur einn
kostur aö leyna þessu, en guð einn veit hvaða
kvalir eg tók út þessa skelfingardaga. En
þessir ofstækismenn höfðu mig algerlega á
valdi sími og sleptu ekki af mér tökum."
„Seinasta samkoman var haldin sex döguiu
áður en tilræðið við keisarann skvldi frarn-
kvæmt og stóð hún í húsi frú Kynaston hinti
10. desember. Mun mér aldrei sá dagur úr
minni líða. Líónel hafði þá dvalið hér í Vin-
arborg undanfarið, en hann hitti mig i Paris
og urðum viö svo samferða þaöan til Lund>
úna. Viö komum þangað klukkan fjögur síð'-
degis og skildi eg eftir ferðaskrín niitt á Char-
ing Cross stöðinni og ók rakleiöis til Argvll-
götu i niösvartri Lundúnaþokunni. Chiquard
var þar fyrir, en Gallíni og Spínóla koniu eklci
fyr en klukkutíma seinna, ]iví að þokan hafðí
hindrað eitthvað för þeirra. Viö settnmst að'
snæðingi og keyptum vistir hjá kaupmanni í
Hástræti og komu svo hinir að máltíðinni lok-