Morgunblaðið - 30.07.1916, Blaðsíða 3

^•júU 26s. tbl.
MORGUNBLAÐIÐ
9
Ofriðurinn
L sjónarmiði barnanna.
J
Lundiinum hafa verið gerðar
at>nir til þess að fá að vita, hverj-
auSum skólabörnin líta á ófrið-
tilr;
um
hafa því fyrirvaralaust
játin skrifa stíla frá sjálfs síns
e_r' s‘i um ófriðinn, og höfðu þau
. stundarfjórðung til þess. Var
þ 01 Sagt að skrifa svo mikið, sem
v S*tu. Þessir stílar eru mikils-
Jrt verkefni fyrir þá sálarfræðinga,
, kynnast vilja hugsunarhætti
3tUa á aldrinum 8—13 ára.
Q iö8stu börnin skrifuðu mest um
springandi kúlur, skot, skip,
sökt er, hermenn, sem berjast
^ °g nótt, hrausta Englendinga,
. ^a Þjóðverja, sigrandi Breta og
j?taða Þjóðverja, án nokkurra frek-
Ugleiðinga. Stúlkubörnin skrif-
serstaklega um þjáningar her-
h ^anna, grimdarverk Þjóðverja í
^ ««>, sérstaklega við börnin; ein-
_«Qisbúninga Breta og hreystiverk
Hia sinna. .
(jjj, *u ára drengir lýstu ófriðnum
^ nánar. Þeir minnast áýmsaþjóð
la,°tUn8a, sérstakl. Kitchener lávarð,
H Urn kafbáta, flugvélar, sprengj-
skotgrafir. Þeir leitast einnig
að finna ástæðurnar til ófriðarins.
MUeiSarinia herst vegna þess, að hann
>v.:era konungur í Englandi«, eða
hon >_ __—___ L____ _ k _! >C
tala
herjumst vegna þess, að við
ná keisaranum«. Stúlkurnar
^ÍÚlrUtB ^allna menn, Rauðakross-
Hjj/^^atkonurnar og þær aumkast
segjj særðu mennina. Ein þeirra
fi »Hermennirnir, sem deyja,
aS qi SQmaríð*.
þvj 111 ára drengir eru montnir af
»jj a^ eiga ættingja í hernum.
haífr föðurbróðir kom heim, tók
5^ ' könd mína*. Þeir tala mikið
epj e^isku flóttamennina. Þeir
Vel Stoltir af flotanum og fást jafn-
Vl^ að ræða herskyldu og her-
asogur 3.
Langferð.
Ki ^ulum kalla hann Jack Warren,
Uafnið sjálft varðar minstu.
ar 4 Var Breti, eins og sjá má þeg-
veg ^u. Við skulum segja al-
ífatl 1 Lá: Hann var Skoti.
^ri Lafði dvalið á íslandi í átta
hSuf11 konu sinni og fjórum
VeUdUtl’ ^ak hann hér blómlega
$Vo h*e& enskar vörur.
f I5 ho ^st stýriöldin mikla. Vorið
slaUds f 8aniall vinur Warrens til
f hantl Verzlunarerindum og með-
h tren ^ Val^r f bænum, þar sem
• fí heima, gisti hann hjá
tUQUið Vl a^ annað gistihúsið var
V ^rriirnif var fuhsetið.
,tQ op s^tn saman, drukku soda-
^ í 8rettu sig,
u Jack, mælti hinn aldr-
3
© Nyjar vörur. ©
Silki og Silkibönd stórt og fallegt úrval.
Allskonar Tau.
Klæöi, Silkiflauel,
Flónel, Cheviot, Léreft, Tvisttau
sérlega mjúk og góð.
Sephyr í sængurver.
Coats 6 þættur tvinni 200 yds.
Hðrtvinni o. m. fl.
æfingamál. Stúlkurnar eru i víga-
hug á þessum aldri. Þær óska þess
jafnvel, að fá sjálfar að berja á þýzka
keisaranum. Drengirnir eru ekki
orðnir svo blóðþyrstir fyr en þeir
eru ellefu ára. Þá vilja þeir vera
hermenn og biðja keisaranum allra
bölbæna. Þeir skrifa þá líka um
liðsöfnunina, hrósa her og flota og
minnast kumpánalega og titlalaust á
þá Kitehener og Jellicoe. Þeir reyna
líka að finna orsakir ófriðarins og
gremst það mjög, að meiga ekki
fara í stríðið.
Stúlkur á þeim aldri (11 ára) hugsa
mest um þjáningar hermannanna og
eru hugsjúkar út af matvælaskorti og
dýrtíð. Þær gera sér glöggari grein
fyrir orsökum ófriðarins, heldur en
drengirnir, og eru nú ekki lengur í
vígahug, heldur mjög hnuggnar út
af ófriðnum.
Mestar eru framfarirnar hjá drengj-
unum, þegar þeir eru orðnir 12 ára.
Þá hafa þeir fengið víðtækara yfirlit
yfir ófriðinn. Þeir óska þess, að
nonum létti bráðlega og menn hætti
að vegast, svo að verð á nauðsynja-
vöru geti lækkað og herkostnaður
aði Englendingur. Mér sýnist svo
að þú sért ekki vel ánægður.
— Það liggur ekki vel á þér
heldur, svaraði Jack og hristi ösk-
una úr pípu sinni. Þú saknar
whiskysins. Er ekki svo?
— Jú, jú; eg á ekki þessu að
venjast. Við skulum heldur rölta
okkur eitthvað til skemtunar.
Þeir gengu fram á Nesið.
— Eg er nú gamall maður, mælti
Dick Mack, og þetta verður senni-
lega seinasta för mín. Mig langar
þess vegna til þess að tala nokkur
orð við þig áður en eg legg í lang-
ferðina. Eg var bezti vinur föður
þíns heitins, eins og þú veizt, og
rétt áður en hann dó, í vetur, sagði
hann við mig að hann hefði alt af
vænst þess að þú gerðir skyldu þina.
Og nú er málið þann veg vaxið, að
hann hefir gert erfðaskrá og sam-
kvæmt henni færðu engan arf ef
þú gerist ekki sjálfboðaliði í hern-
um fyrir 1. ágúst. Og nú er ekki
nema mánuður þangað tiL
horfið úr sögunni. Þeir tala llka
um orsakir ófriðsrins. »Við gengum
í stríðið til þess að berjast fyrir
frelsið*.
Stúlkurnar eru líka breyttar. Ahyggj-
ur ellefu-ára-stúlkunnar hafa nú vikið
fyrir þjóðernis-stæiilætinu: »Ekki
vildi eg vera þýzk; eg miklast af
því að vera ensk stúlka*. Þær tala
einnig um áhrif stríðsins og hin
helztu þeirra eru: »að margar stúlk-
ur hljóta að verða piparmeyjar, vegna
þess hvað fáir karlmenn verða eftir«.
Þegar börnin eru 13 ára er hugs-
un þeirra orðin talsvert þroskuð,
einkum stúlkubarnanna. Öll eru þau
stolt af her og flota og ekkert þeirra
efast um, að bandaraenn muni sigra.
Stúlkurnar tala mest um hin »mór-
ölsku« áhrif stríðsins og spá Þýzka-
landi falli, vegna þess að það hafi
brotið boðorð ófriðarins. »Ef Þjóð-
verjar sigra, yrði lífið óbærilegt*,
segir ein þeirra. »Þess vegna verð-
um við að berjast til þrautart.
Jack ypti öxlum gremjulega.
— Faðir minn hélt að ekkert væri
neins virði hér í lífinu annað en pen-
ingar. En eg met hamingjuríkt heimil-
islíf og sæmilegan gróða meira en
auðæfi, allra helzt ef maður á það á
hættu þeirra vegna að verða fatlaður
og heilsulaus alla æfi.
Hann rétti úr sér og horfði út á
hafið. Maðurinn var hár og þrekinn
og hinn karlmannlegasti.
— Þá ertu ekki sannur Breti,
ungi maður. Landar þínir fórna nú
á þessum alvarlegu tímum öllu fyr-
ir föðurlandið, sem ól þá og veitti
þeim öll gæði lífisins meðan friður
var. Það er skylda þín að verja
land þitt, þegar það er í hættu.
Með því verðu einnig fjölskyldu
þina, bræður þína og fánann okk-
ar.
— Þetta er alt saman mjög fallegt
og faðir minn hefir skrifað mörg
bréf, þar sem enn betur var að orði
komist. Eg geri skyldu mína við
föðurlandið. Eg sel afurðir þess og
Flugvélar.
Formaðurinn í austurríkska flug-
manna-klúbbnum, Constantin von
Economo friherra, er nú sem stend-
ur í hernum og hefir ritað klúbbn-
um langt bréf frá herstöðvunum
þar sem hann minnist á flugvélarnar
sem samgöngutæki að ófriðnupi
loknum. Segir hann, að þær muni
þá þegar ryðja sér svo til rúms að
þær verði almenn samgöngutæki —
og það sé ófriðnum að þakka. Á
friðartímum mundi að minsta kosti
hafa þurft tíu ár til þess að koma
fluglistinni á það stig sem ófriðurinn
hefir komið henni nú.
Daglega heyrir maður getið um
nýjar flugvélar og loftför, sem þjóta
um himingeiminn með sprengikúlur,
hríðskotabyssur og fallbyssur og
fljúga yfir fjöll og höf í hvaða veðri
sem er. Economo segir að flugvél-
arnar séu nú orðnar svo fullkomnar
að það sé ekkert hættulegra að ferð-
ast með þeim heldur en ferðast með
skipum. Og að ófriðnum loknum
munu þær verða jafn almenn sam-
göngutæki og bifreiðar eru nú, segir
hann enn fremur.
Nýr nýlenduher.
í miðjum þessum mánuði kom
töluvert nýtt lið til Toulon í Frakk-
landi frá nýlendum Frakka i Afriku.
Voru það 200 þús. menn, útbúnir
að öllu leyti eftir nýjustu tízku og
með ágætis vopnum.
Að öllum líkindum mun her þessi
eiga að fylla þau skörð, sem orðið
hafa í fylkingar Frakka hjá Verdun.
Hyggja menn, að her þessi sé fylli-
lega nægilegur til þess.
afla því nokkurs af því fé, sem það
þarf til hernaðarins. Eg hefi þess
vegna góða samvizku.
— Maður, sem er jafnhraustur og
þú, viunur Englandi meira gagn með
því að berja á óvinum þess. Látum
hina veikbygðu og örkumluðu ann-
ast verzlunina. Það eru hinir vopn-
færu menn, sem við þurfum að fá 1
herinn. En þú ert ef til vill hrædd-
ur I
— Hræddur! Hvenær hefi eg orð-
ið hræddur? — Og Jack Warren
hvesti augun á vin sinn. Heyrðu
Mack! Þú ferð villur vegar. Mér
kemur þessi ófriður ekkert við. Eg
hata þessi manndráp. Ef allir ung-
ir menn hugsuðu eins og eg, þá
mundi aldrei vera nein styrjöld. Eg
hefi ekki fengið þessar tvær hendur
til þess að drepa menn. Nei, eg á
að beita þeim eins og svo ótal
margir aðrir, til þess að vinna í
þágu menningar og framfara. Eg á
stórt tún hérna heima utan við bæ-
inn. £g vinn að því á hverju kvöldi