Morgunblaðið - 14.02.1939, Blaðsíða 4

Þriðjudagur 14. febr. 1939.
vörur eru kær-
komnar jafnt til
sjós og lands.
MORGUNBLAÐIÐ

HGSSIAN
margar teg., Bindigarn, Saumgam, Merkiblek, Salt-
pokar, Ullarballar, Kjötpokar, Gotupokar, Fiskmott-
ur o. .1. í'yi'irliggjandi.
L. AN DERSEN
Hafnarhúsinu. Sími 3642.
lax- og silungsveiðijðrð
í Borgarfirði er til sölu. i
Búnaðarbanki Islands.
Sími 4816.
37440 Tölur á 5 aura
stykkið, seljum við svo lengi sem birgðir endast. Tölurn-
ar eru: Kjóla-, Peysu-, Blúsu-, Buxna-, Vestis-, Jakka-,
Frakka- og Káputölur, innfluttar 1938.
K. Einarsson & Björnsson
i-ÖLSÉINl ((
Colman’s
Unsterkja
bregsl
aldrei
BRJGF
TiimiiiiiiiHHiiiHiiiiiiiiiiimmmiir
Atvinnufrelsi
Hr. ritstjóri.
Pað er um þess&r mundir mikið
skrafað og skrifað um at-
vinnuleysi og gjaldeyrisvandræði.
Og það kann að þykja að bera í
bakkafullan lækinn að leggja þar
orð í belg. En jeg ætla samt að
gera það.
Það er öllum kunnugt að at-
vinnuleysið er orðið þjóðarböl,
sem ekki verður læknað með orð-
um einum, og sama gildir um
gjaldeyrisörðugleikana, En til
þess að auka gjaldeyrinn hlýtur
öllum að vera ljóst, að meira þarf
að framleiða af vöru, sem er selj-
anleg erlendis. Og hvað sem þok-
ast í þá áttina þá eykst líka at
vinna að sama skapi. En til þess
að þetta geti færst til betri veg-
ar þarf róttækar aðgerðir, og er
jeg þá kominn að kjarna málsins.
En nú er svo háttað hjer hjá
oss, að til eru menn sem lialda
því fram, að hjer sje alt í góðu
lagi hvað þetta snertir, því hjer
sjeu starfandi ýmsar stofnanir
sem öllu sjeu að koma í lag, en
það eru gjaldeyris- og innflutn-
ingsnefnd, fiskimálanefnd, síldar
útvegsnefnd o. fl. o. fl.
Nei, sannleikurinn er, að at-
vinnuleysið og örðugleikarnir hafa
skapast með þessum stofnunum og
fyrir þeirra atbeina.
Þessar fyrnefndu stofnanir ættu
því, ásamt fleirum, að leggja nið-
ur við sama trog, og framleiðend-
um öllum til lands og sjávar, fen;
ið aftur frelsi sitt og fullur um-
ráðarjettur yfir afurðum sínum.
Það er ekki framtíðarlausn á
þessum málum, að menn sjeu
knjekrjúpa fyrir einni eða annari
dutlungafullri nefnd eða stofnun,
með leyfisbeiðni um að mega
bjarga sjer og sínum, heldur eiga
menn að geta snúið beint að verk-
efnunum.
Hvað sýnist mönnum t. d. um
alla kaupmenn og heildsala þessa
lands, sem nú verða að halda að
sjer höndum vegna gjaldeyrisleys-
is; eða þá öll kaupfjelögin og S.
í. S. ef þau öll ættu ekki lengur
innhlaup hjá gjaldeyrisnefndinni.
Ja, jeg sje ekki betur en þessir
aðilar allir mundu bara á nokkr-
um mánuðum verða sjer úti um
dálítinn flota af nýtísku togurum
og tugi af mótorbátum.
Jeg ætla svo að bera það undir
mennina, sem þessa dagana eru á
gangi hjerna niður við höfnina
og víðar aðgerðarlausir, hvort
þetta mundi ekki geta orðið at-
vinnubót.
Hitt er svo annað mál að til
þess að fyrra hið opinbera vand-
ræðum, sem af þessu gæti skap-
ast til að byrja með, þá getur
Alþingi heimilað' ríkisstjórninni
eða bönkunum íorkaupsrjett að
einhverjum hundraðshluta af öll-
um erlendum gjaldeyri sem til
fjelli, til þess að standa skil á
skuldbindingum crlendis.
Jeg held að allir sanngjarnir
menn verði mjer sammála um, að
með þessu móti verði vandræðin
leyst, og án þess að á nokkurs
hlut sje gengið eða öðrum íviln-
að. E.
Minningarorð un
Árna Sveinsson
Hann Ijest á Landakotsspítala
miðvikudagsnótt 8. þ. m.
eftir alllanga legu.
Árni var fæddur í Mýrarhúsum
í Eyrarsveit 27. maí 1858. Foreldr-
ar hans voru Sveinn bóndi í Mýr-
arhúsum Olafsson Guðmundsson-
ar á Kjalvegi undir Jökli, og
kona hans Margrjet Árnadóttir
Bjarnasonar bónda á Skarði und-
ir Jökli. Voru foreldrar Árna
merkishjón, og margt merkra
manna í ættum þeirra, en þó
bjuggu þau við þröngan fjárhag,
því jörðin, sem var eignarjörð
Sveins, var lítil og búið ekki mik-
ið, en börnin mörg.
Árni misti föður sinn, er hann
var sex ára. Var hann þá fyrst
með móður sinni, er var kona
bókhneigð og vel að sjer, en bjó
nú við mjög þröngan fjárhag. En
er hann var 11 ára, fluttist hann
suður að Höfn í Borgarfirði til
Pjeturs bónda Sivertsen, og var
síðan hjá honum til tvítugs ald-
urs.
20 ára gamall fór Árni til
Reykjavíkur til trjesmíðanáms
hjá Jakob Sveinssyni, og lauk þar
námi eftir fjögur ár, vorið 1882.
Strax að námi loknu fór hann til
Vestfjarða og settist fyrst að á
Flateyri við Önundarfjörð. Gerð-
ist hann húsasmiður þar, en f jekst
einnig við verslun.
Sumarið 1887 flutti Árni til
Isafjarðar. Hann átti þar þó
skamma dvöl í það skifti, því
næsta ár sigldi hann til Kaup-
mannahafnar og gekk þar í versl-
unarskóla. Að námi loknu fór
hann aftur til Isafjarðar, og var
nú skólastjóri barnaskólans í
Hnífsdal næsta vetur. En um
vorið settist liann að á Isafirði
og hóf þar verslun og síðan út-
gerð. Hvort tveggja byrjaði hann
í smáum stíl, en um skeið urðu
þessi fyrirtæki hans all-umfangs-
mikil.
Árið 1915 flutti Árni til Reykja
víkur og rjeðist forstjóri klæða-
verksmiðjunnar Nýja Iðunn. Það
fyrirtæki stöðvaðist eftir tvö ár,
vegna erfiðleika, er af ófriðnum
mikla stöfuðu. Nokkru síðar varð
hann starfsmaður Rafveitu
Reykjavíkur, og var það til dauða
dags.
Eins og jafnan verður um
starfsfúsa og fjölhæfa menn,
hlóðust mikil opinber störf á
Árna Sveinsson. Hann, var kos-
inn í hreppsnefnd, er hann kom
til Önundarfjarðar. Og strax og
hann kom til ísafjarðar var hann
kosinn í bæjarstjórnina þar. Var
hann bæjarfulltrúi á ísafirði í 18
ár og jafnan í stærstu nefndum
bæjarstjórnarinnar og sá um
fjölda mála fyrir bæinn. Hann
var maður mjög fjelagslyndur og
tók manna mestan þátt í fjelags-
lífi, hvar sem hann var, og var
oftast forgöngumaður. Hann var
einn af stofnendum Iðnaðarmanna
fjelags ísafj., starfaði þar mikið
og var að lokum kosinn heiðurs-
fjelagi. Hann vann manna mest
að stofnun Iðnskólans á ísafirði
og veitti þeim skóla forstöðu í
mörg ár. Hann var einn af stofn-
endum Styrktar- og sjúkrasjóðs
verslunarmanna á Isafirði og for-
Árni Sveinsson.
maður hans um margra ára
skeið. Hann var og stofnandi
Leikfjelags Isfirðinga.
Árni var mjög sönghneigður og
smekkvís á alt er að tónlist laut,
þótt hann væri að mestu sjálf-
mentaður í þeirri grein. Hann var
kosinn organisti Holtskirkju
sama ár og hann liom til Flat-
eyrar, og gegndi því starfi öll þau
5 ár, er hann bjó á Flateyri. Á
Flateyri stofnaði hann söngflokk
og stjórnaði honum öll árin. Á
ísafirði stofnaði hann þegar tvo
söngflokka og kendi og stjórn-
aði báðum, en síðar stofnaði hann
reglulegt söngfjelag.
Þótt hjer sje íatt eitt talið af
störfum Árna Sveinssonar, ætla
jeg þó að það sýni, að hann var
maður óvenjulega vel gefinn og
fjölhæfur. En þótt jeg hafi minst
helst þess, sem venjulega er talið
merkast við æfi hvers manns, þá
er þó vissulega það markverðasta
ótalið, og það er, hvílíkur heim-
ilis og fjölskyldufaðir hann var.
Jeg var Árna og heimili hans
vel kunnugur á ísafirði og á hon-
um margt að þakka. Mun jeg þó
eigi hafa um það fleiri orð. Hver
maður getur sjeð lijer yfírbragð
hans. Það er bjart og fallegt, og
ber hárrjett vitni um bjartsýni
hans og framsýni, og þörf hans
og hæfileika til að gleðjast með
sjálfum sjer og með öðrum.
Árni var giftur Guðrúnu Bryn-
jólfsdóttur frá Hjarðardal í Ön-
undarfirði. Þau áttu 5 börn, og
eru fjögur þeirra á lífi: Ragnar,
lögreglufulltrúi í Vesturheimi,
Lára, gift Steingrími Jónssyni
rafmagnsstjóra, Brynjólfur, lög-
fræðingur í Reykjavík, og Árni
kaupmaður, eigandi Vöruhúss
Reykjavíkur. En fyrir nokkrum
árum mistu þau hjónin Nikólínu
dóttur sína, þá fulltíða.
Konu sína Guðrúnu Brynjólfs-
dóttur misti Árui árið 1934.
Hann giftist öðru sinni, árið
1935, Jóhönnu Gísladóttur. Lifir
hún mann sinn.
Sigurður Kristjánsson.
Varðarfjelagsfundur verður í
kvöld kl. 8 Vá í Varðarhúsinu. Jón
Pálmason alþm. frá Akri hefur
umræður um f jármálahorfurnar.
Jón Pálmason er endurskoðunar-
maður landsreikninganna og hef-
ir því meiri kynni af fjármála-
ástandinu en flestir aðrir. Má því
búast við fjölmennum fundi og
er því tryggara fyrir fjelagsmerm
að koma tímanlega.