Morgunblaðið - 13.03.1948, Blaðsíða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 13. mars 1948.
i Vil kaupa
| FORD '41 fil '46 |
| Má vera með gallaðan gír- i
í kassa o. fl. Með meiri- f
\ skamti bensíns. — Tilboð [
| er greini númer, verð og I
i ásigkomulag, leggist inn á |
! afgr. Mbl. fyrir n.k. þriðju- |
i dagskvöld merkt: ,,Leigu- i
I bíll — 505“.
— Meðal annara orða
Framh. af bls. 6
okkar að lögbrjótum?
Siálfsagt lítið, að jeg held.
Það er raunaleg staðreynd, en
hvítu mennirnir eru alveg fá-
dæma kærulausir, þegar um
þessa svokölluðu smámuni er
að ræða. Það er líka raunaleg
staðreynd, að nokkrar miljón-
ir hvítra manna hvíla nú í gröf
sinni, af því að þeir nentu
ekki að hlýða lögunum, sem
þeir sjálfir höfðu samið.
(|HB*Hlii»»|l»l»»»i»i»li»»»»»»»^»»»»»»»,,,,<,<<,<<<,<<,<<<<<<
Flugferð
þann 15. mars til Prestwick og Kaupmannahafnar. Vænt
anlegir farþegar sæki farseðla fyrir föstudagskvöld.
Athugíð að fargjald til Prestwick er aðeins kr. 550.00.
Allar nánari upplýsingar í skrifstofu vorri Lækjargötu
2, sími 6971 og 2469.
Cjioftlikr k.f.
I Þaulvanur bókhaldari \
: :
; sem um nokkur undanfarin ár hefur stundað nam er- :
: lendis í viðskiptafræðum og hagfræði, óskar ehir góðri j
: atvinnu, sem fulltrúi eða bókhaldari.
■ :
Tilboð leggist inn á afgreiðslu blaðsins merkt: „Góð ;
■ staða“.
: :
Allir salirnir
opnir í kvöld
Hótel Borg
| Orengur j
■ •
■ ■
■ ■
■ ■
: getur komist að strax eða siðar í vor við prentnám. j
j Verður að vera heilsuhraustur og ábyggilegur. Aldurslág j
■ mark er 16 ár. t'msóknir merktar: „Prentari“, ásamt ■
: mynd og upplýsingum um skólanárh og hvar viðkom- :
j andi hefir stundað atvinnu leggist inn á afgreiðslu þessa j
j blaðs fyrir miðvikudag. j
Minningarorð um Kjartan
Þorkelsson frá Búðum
HANN andaðist háaldraður 3.
þ. m. og verður til moldar bor-
inn á Staðastað, á Snæfellsnesi
í dag.
Kjartan var einn sona hins
merka prests og lærða manns
sjera Þorkels Eyjólfssonar á
Staðastað og madömu Ragnheið-
ar Pálsdóttur, og var hann fædd-
ur á Borg á Mýrum 12. sept.
1860. Börn sjera Þorkels voru 10,
sem upp komust, allt merkir
menn og hnígur Kjartan síðastur
þeirra í valinn, en flest hafa þau
náð hárri elli. — Systkinin á
Staðastað voru þessi: Matthildur
Ijósmóðir, sem fyrir nokkrum
dögum var minnst á 100 ára fæð-
ingardegi hennar. Eyjólfur úr-
smiður í Reykjavík, Páll gull-
smiður í Reykjavik, Jón eldri,
póstur vestra, Guðbrandur versl-
unarmaður í Ölafsvík, Guðrún
kona Holger kaupm. Clausen,
Bjarni skipasmiður, Dr. Jón Þor-
kelsson þjóðskjalavörður, Kjart-
an, sem nú er minnst hjer og Ein-
ar skrifstofustjóri Alþingis. Út
af þessu fólki er nú kominn mik-
ill ættbogi.
Að gömlu prestshjónunum á
Staðastað stóðu, á alla vegu,
merkar og traustar ættir, sem
um aldaraðir hafa staðið föstum
fótum í íslenskum jarðvegi og
vakað yfir þjóðlegum verðmæt-
um og freisi þjóðarinnar. Það
var því ekki að undra, þótt börn-
in á Staðastað yrðu nýtir og mik-
ismetnir torgarar þjóðfjelagsins
og sum þeirra þjóðkunn. Þau
eignuðust svo milnnn „feðranna
arf“ í vöggugjöf.
Eyjólfur prestur, faðir sjera
Þorkels var sonur sjera Gísla á
Breiðabólstað, en faðir hans var
Ólafur biskup Gíslason í Skál-
holti. Móðir sjera Þorkels var
Guðrún dóttir sjera Jóns Þor-
lákssonar skálds á Bægisá, en
móðir Guðrúnar var Margrjet
dóttir Boga gamla í Hrappsey.
Sjera Páll prófastur í Hörgsdal,
faðir madömu Ragnheiðar, var
merkur kierkur og einn Þjóð-
fundarman.na 1851 og mikill vin-
ur Jóns forseta, en móðir sjera
Páls, var Ragnheiður á Elliða-
vatni, sem hjúkraði Skúla fógeta
með svo mikill nákvæmni og
veitti honum að lokum nábjarg-
irnar.
Staðastaður var um aldaraðir
eitt helsta mentasetur landsins.
Þar sátu hálærðir prestar hver
eftir annan. Þeir ráku þar líka
stórbúskap og var þar höfðings-
bragur á öllu. Sjera Þorkell rak
gott bú á Staðastað og nýtti öll
hlunnindi jarðarinnar með rnestu
kostgæfni. — Madaman var :nikil
búsýslukona og dugnaðarforkur,
gestrisin og gjafmild, en prestur
meiri lærdómsmaður en búmað-
Ur. Synir þeirra ólust upp við
venjuleg bústörf, en urðu allir
gvo mentaðir án þess að ganga
í nokkurn skóla annan en skóla
lífsins, að þeir báru af öðrum
mönnum um fróðleik, og kunn-
áttu í bóklegum fræðum. Aðeins
einn þeirra dr. Jón gekk lærða
veginn. Hann ólst upp austur
í Skaftafeilssýslu hjá frændfólki
sínu, en hann var, sem kunnugt
er, afburðamaður j sinni mennt.
Þegar Kiartan Þorkelsson var
orðinn rúmlega tvitugur, árið
1882, gifti hann sig og fór að búa
í Ytri-Tungu í Staðarsveit. Kona
hans var Sigríður Kristjánsdótt-
ir, Þorsteinssonar úr Arnartungu,
en móðir hennar var Guðrún,
dóttir Þorlcifs gamla í Bjarnar-
höfn, læknisins mikla og góða.
Þau bjuggu svo á ýmsum jörð-
um í Staðarsveit, en lengst á
Búðum og því var Kjartan oftast
kenndur við Búðir. Þó að Kjartan
hefði reyndar aldrei sjerlega
stórt bú, þá var camt blessun
Guðs yfir þeim hjónum og efn-
um þeirra. Þeim hlotnaðist það,
að geta haldið uppi fornri rausn
og risnu, þannig að margir þurf-
andi nutu góðs af efnum þeirra,
enda var þeim það ljúfast. Á
Búðum rak Kjartan einnig versl-
un um árabil samhliða búskapn-
um og fórst það vel úr hendi. —
Þau hjón eignuðust 9 börn, en
aðeins þrjú eru nú á lífi. Dætur
þeirra eru Matthildur kona Guð-
brandar Magnússonar forstjóra
Afengisverslunarinnar og Ragn-
heiður Ijósmóðir í Reykjavík, en
sonur þeitra er Bjarni smiður,
annálaður hagleiksmaður, gift-
ur Þórunni Þorsteinsdóttur frá
Hrútafelli undir Eyjafjöllum. —
Auk barna sinna ólu þau Kjartan
og Sigríður upp stúlku, ;;em bau
tóku 20 vikna gamla í fóstur. Það
er húsfrú Elísabet Kristófers-
dóttir í Hól í Staðarsveit, kona
Jónasar Þjcðbjörnssonar, sem þar
býr. Þessari fósturdóttur reynd-
ust þau sem bestu foreldrar, en
Elísabet ber líka gæfu til þess
að geta launað fósturforeldrun-
um umönnun þeirra eins og best
var á kosið.. A heimili þessara
góðu hjóna í Hól kaus Kjart-
an að dvelja síðustu áratugi æfi
sinnar, eftir að hann var orðinn
blindur og farinn að hrörna lík-
amlega, þó að andlegir kraftar
hans entust til æfiloka. — Hjá
þeim naut hann bestu aðhlynn-
ingar.
Kjartani voru þegar á unga
aldri falin flest trúnaðarstörf
sveitar sinnar og var hann hrepp
stjóri Staðarsveitar í mörg ár. —-
Öll störf sin rækti hann með
stakri skyidurækni og alúð, en
ekki var honum veitt nein opin-
ber viðurkenning fyrir það, þó
að svo hefði vel mátt vera. —
Kjartan unni af heilum hug öllu,
sem laut til framfara í Staðar-
sveit, á sviði búnaðar og menn-
ingar, og lrgði á sig óeigingjarnt
starf til þess að hrinda slikum
málefnum í framkvæmd. Þannig
var hann, ásamt Einari bróður
sínum, frumkvöðull að því, að
búnaðarfjelag var stofnað í Stað-
arsveit árið 1890, og' var hann
formaður þess í 16 ár.
Kjartan var mjög söngelskur
maður og hafði vel vit á tónlist.
Hann var líka 40 ár organleikari
í kirkjum á Snæfellsnesi og elst-
ur þeirra hjer á landi. I sam-
bandi við þetta, var honum sýnd
virðing og sómi á kristlegu móti,
sem haldið var á Staðastað í hitt-
eðfyrra sumar.
Kjartan Þorkelsson var hár
maður vexti og höfðinglegur
ásýndum; Ijóshærður, bjartur
yfirlitum’og sviphreinn. Hann
líkist mjög föðurfrændum sín-
um, afkomendum Boga gamla í
Hrappsey, en mikið átti hann líka
af hinu hlýja hugarþeli móður-
frændanna, Hörgsdæiinganna. •—
Þaðan hafði hann erft ljúflyndið
og ljettleikann, sem hóf hann upp
yfir önn dagsins og gaf honum
hið bjarta útsýni yfir tilveruna.
Þetta entist honum þangað til
hann var allur.
Við kveðjum þennan aldna
höfðingsmann með virðingu og
þökk.
Oscar Clausen.
Oslo í gærkveldi.
EJNAR Gerhardtsen, for-
sætisráðherra Noregs, hefur
komið fram með tillögu í norska
þinginu um að endurbæta her-
varnir Noregs Kostnaður við
endurbæturnar er áætlaður 100
milj. kr. — Reuter.
S
Ný
I
=
l
I
:
Kópa
til sölu, Miðalaust. Nýj- |
asta tíska (með follum). §
Upplýsingar í síma 7849, |
eftir kl. 1.
1-9
&
&
EfJfr Roberl Storm
PHIL.„V-V0U
.DIDN’T KILU
"HAND£", DlD
VOU?
WILPA, THE DEVIL MA5 BEEN '
DANC1N6 T0NI6HT! LOOKé- LlKE /
TW0 DEAD MBN IN THAT R00M \
“AND 0NE OF THEM \ó
«HAWó" BROWNWELL ! Wm
VJlLPAl
V/HAT ARE V0U
THINKINQ l
VJHAT’!
Phil hugsar: Fingralangur liggur á borðinu, en hver í kvöld. Það virðist, sem tveir menn sjeu dauðir þarna og annar þeirra er Fingralangur. — Wilda:
er hinn maðurinn? Phil: Eitthvað hefur skeð þarna Myrtir þú hann. Phil: Hvað ertu að hugsa Wilda?
► • -