Morgunblaðið - 10.11.1973, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. NÓVEMBER 1973
Bragi Asgeirsson skrifar:
A thyglisvert
framtak
HAUSTIÐ 1970 stofnuðu nokkrir
ungir menn áhugamannaklúbb,
sem að þeirra eigin sögn hafði það
eina markmið, að taka upp tíma,
sem Æskulýðsráð Reykjavíkur af-
henti Félagi áhugaljósmyndara
til ráðstöfunar. Eftir kynni við
Gunnar Hannesson, hinn kunna
ljósmyndara, réðust þeir í að setja
upp sýningu haustið 1971, þessa
sýningu skoðaði ég og er hún mér
enn í fersku minni sökum frísk-
leika og þeirrar augljósu ánægju,
sem höfundar myndanna virtust
hafa af iðju sinni svo vegna hins
sérstaka háttar, sem þeir nálguð-
ust verkefni sín.
Nú eru þessir sömu ungu menn
á ferðinni aftur og láta sér ekki
um muna, að ráðast á garðinn þar
sem hann er hæstur, hafa lagt
undir sig allt myndlistarhúsið á
Miklatúni, veglegustu sýningar-
sali höfuðborgarinnar og fengið
til liðs við sig hollvin sinn og
hvata, fyrrnefndan GunnarHann-
esson. Hinir djarftæku ungu
áhugaljósmyndarar, sem hér eru
til umræðu, nefnast Pétur Þ.
Maack, Skúli Þór Mágnússon,
Kjartan B. Kristjánsson, Jón
Oiafsson, Gunnar S. Guðmunds-
son og Karl G. Jeppesen, sem
kemur í stað Ölafs M. Hákonar-
sonar, en það er eina breytingin,
sem orðið hefur á mannskapnum í
klúbnum frá upphafL Það er rétt
stefna að halda fast við ákvðna,
takmarkaða tölu félaga og einnig
rétt, að erfitt er að bæta sífellt
inn mönnum, því að þá vill starfið
verða eilíft byrjunarstarf og sí-
fellt stríð við keimlík vandamál 1
stað markvissrar þróunar. Reynsl-
an sýnir, að heilbrigðara er að
hafa marga smáhópa (grúbbur)
þegar um slíka hópvinnu er að
ræða, en svo ein sterk heildarsam-
tök, sem sjá um stjórnsýslu og að
miðla reynslu og þekkingu á milli
hinna einstöku hópa.
Það er skemmst frá að segja, að
ég hafði mikla ánægju af að skoða
þessa sýningu og ýmsar mynd-
anna höfðuðu sterkt til mín og
eitt var það, sem strax vakti at-
hygli mína en það var vandvirkni
1 vinnubrögðum og hnökraiaus
frágangur mynda, en þetta eru
einmitt mikilvæg atriði, sem vilja
aðar sem ónafngremdar og þao
gerir verkefnið ennþá erfiðara
viðfangs. Margar myndanna á
sýningunni kalla einmitt eftir
nafni, sem lið í myndskýringu eða
sem skemmtilega viðbót en svo er
hins vegar ekki að neita, að
margar aðrar mega vel vera nafn-
lausar því að þær eru fyrst og
f remst 1 jósmyndræn atriði.
Því fer fjarri, að allar mynd-
irnar séu jafngóðar, myndsýn höf-
unda jafn hnitmiðuð og mark-
viss, en allir eiga ágæt verk á
sýningunni og mega vera mjög
hressir út af útkomunni. Þá ætti
almenningur einmitt að hafa
mikið gagn og mikinn fróðleik af
að sækja sýninguna heim, því að
þar er ekki einasta margt
skemmtilegt að sjá heldur er sýn-
ingin einnig lifandi vitni um
árangur af heilbrigðri og mennt-
andi iðju.
Þáttur Gunnars Hannessonar
á sýningunni er drjúgur, en hann
hefur lagt undir sig allan Kjar-
valssal þar sem skuggamynda-
vélar sýna án afláts litskugga-
myndir á sjö misstórum tjöldum.
Margt af þessum litmyndum
Gunnars eru einstaklega vel
teknar og sumar í algjörum sér-
flokki, enda virðist maðurinn
óþreytandi við að leita uppi sér-
kennileg viðfangsefni og hafa
skilning á því, sem máli skiptir og
næmt auga. Margt myndanna
heyra miklu frekar undir form-
fræði en Ijósmyndun i almennum
skilningi og þá er iðjan orðin að
sjónlist í víðri merkingu þessa
orðs og ljósmyndarinn kominn i
ríki þess að uppgötva og upplifa,
þannig að hið ómerkilegasta
atriði í náttúrunni getur orðið að
þýðingar- og hrifmiklu formi.
Ég þakka svo öllum aðilum
fyrir framtakið og hvet almenn-
ing til að fjölmenna á sýninguna.
vefjast fyrir mörgum byrjendun-
um, — hér hefur grunnurinn sem
sagt verið rétt lagður. Máski er
það þversögn, að vera hér að tala
um byrjendur og til að rétt sé
skilið vil ég taka það fram, að ég á
við, að stutt er síðan þessir menn
hófu samstarf en sfður en svo að
neinn byrjendabragur sé á mynd-
um þeirra. Það kemur mér ein-
mitt þvert á móti á óvart hve
margt er af skemmtilegum mynd-
um á sýningunni og hvað þeir
hafa ósjaldan náð að vinna mikið
úr viðfangsefnum sfnum og einn-
ig hve viðfangsefni þeirra eru
fjölbreytt og fordómaleysið áber-
andi. Þeir eru þannig ekki bundn
ir því, að kynna einhverja
ákveðna stefnu, hvorki á póli-
tískum né fagurfræðilegum vett-
vangi, heldur er það sjálf kvika
h'fsins, sem er þeir kveikja og
yrkisefni.
Skilin milli ljósmyndar og mál-
verks hafa sífellt verið að minnka
á undanförnum árum, myndlist-
armenn nota sér í vaxandi mæli
ljósmyndavélina og hliðartæki
hennar í gerð myndlistarverka, og
optískra atriða, sem má rekja til
áhrifa frá ljósopinu, sér oft stað í
nútíma myndlistarverkum. Við
gátum til að mynda greinilega séð
þess stað í þremur nýafstöðnum
sýningum en þó á mjög mismun-
andi hátt og á ég hér við sýningar
þeirra Tryggva Olafssonar,
Hrings Jóhannessonar og Sverris
Haraldssonar, en á þeim öllum
mátti greina skýr optísk atriði í
myndunum. Ýmsum fordómum
hefur þarmeð verið rutt úr vegi í
samskiptum ljósmyndavélar og
málverks og er það allt í rétta átt,
en hins vegar verður að taka það
með í reikninginn, að hér er ein-
ungis um eitt atriði af mörgum að
ræða en engin allsherjar stefna
né algild lausn.
Sjálf ljósmyndin hefur einnig
margt að sækja f smiðju formtil-
rauna myndlistarinnar og sér
þess t.d. of vel stað á umræddri
Sýningu til þess, að um tilviljun
geti verið að ræða þótt stundum
geti sjálfsagt verið um ómeðvit-
uð viðbrögðaðræða, enallavega
er ávinningur af slíkum vinnu
brögðum. Tilfinningin fyrir
myndbyggingu, stemningu, fram-
setningu og miðlun skilar sér
ósjaldan furðu þroskuð til skoð-
andans, þannig að hann á sjálfsagt
erfitt með að sætta sig við, að hér
sé um áhugafólk að ræða en ekki
æfða atvinnumenn. Þetta gerir
það einnig að verkum að rýnirinn,
í þessu tilviki ég, á nokkuð erfitt
með að finna fast undir fót varð-
andi dóm um einstakar myndir,
svo er það líka annað, að mynd-
imar eru hvort tveggja ónúmer
Kristinboðs-
dagurinn
11. nóvember 1973
Þröngt á þingi fyrir framan sjúkraskýiið
Móðir og sonur — Pilturinn ilia farinn af næringarskorti og sjúk-
dómum.
„Af hverju komuð þið ekki
fyrr?“ spurði ungur heiðingi
kristniboða, sem fyrstur
heimsótti þorpið hans og boðaði
fagnaðarerindið. Það var ásökun í
röddinni. „Hér höfum við lifað
mann fram af manni í neyð og
myrkri og dáið í angist og óvissu,
— og svo hafið þið þekkt þennan
undursamlega boðskap um Jesúm
Krist áratugum saman án þess að
koma og segja okkur frá honum.“
Gefur þetta tilefni til að ætla, að
heiðinginn lifi sæll í sinni trú, —
eða finnst ykkur það rökstyðja
álit þeirra, sem segja, að kristni-
boð sé óþarft?
Fyrstu íslenzku kristniboðarnir
fóru til Eþíópíu á vegum Sam-
bands íslenzkra kristniboðsfélaga
fyrir 20 árum og reistu kristni-
boðsstöð í Konsó. Stöðin er mið-
stöð kristilega starfsins í
héraðinu og fjölmargir leita
þangað sér til hjálpar á ýmsa
lund.
Börn og unglingar þyrpast að
skólanum, en vegna fjarlægðar
þyrftu miklu fleiri en nú er rúm
fyrir, að geta fengið bústað á
heimavist. Skólastarfið er
ómetanlegt. Menntunin lyftir
fólkinu þjóðfélagslega, og úr
skólanum koma margir, sem síðar
verða fræðarar og forystumenn f
söfnuðinum. Auk skólans á
stöðinni eru reknir 10 dagskólar
og 45 kvöldskólar víðs vegar í
héraðinu. Rfk áherzla er lögð á
kristnifræðikennslu í öllum þess-
um skólum.
Alls kyns sjúkdómar og líkam-
leg neyð hrjáir frumstæða þjóð f
landi þar sem heiðin trúarbrögð
hafa haldið fólkinu í járngreipum
ótta og kúgunar. Þessa byrði
hefur sjúkraskýlið í Konsó létt
fólkinu verulega. Viss dauði beið
margra, en hjálpandi hendur og
rétt meðul urðu til bjargar. Lftill
krankleiki verður oft upphaf
langrar þrautagöngu fyrir
heiðingjann. Særingamenn þeirra
krefjast bæði peninga og fórnar-
dýra, en við böli sjúklingsins eiga
þeir sjaldnast bót.
Safnaðarstarfið er orðið
umfangsmikið og krefst.
síaukinna starfskrafta. Vöntun á
starfsfólki hefur ekki verið aðal-.
vandamálið, heldur hitt að sjá
fyrir launum og starfsskilyrðum.
En þeir eru líka ófáir sjálfboða-
liðarnir ungu og eldri, sem fúsir
leggja land undir fót til að flytja
meðbræðrum sinum og systrum
fagnaðarerindið. Sjálfir þekkja
þeir það myrkur og sáru hjartans
neyð, sem þjáir heiðingja, — þess
Framhald á bls. 23