Morgunblaðið - 10.05.1984, Blaðsíða 16

rr
* a ** r*r » rrTrnr*w*rTn nrT^ * fpu’T^mM
16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. MAl 1984
AF INNLENDUM
VETTVANGI
AGNES BRAGADÓTTIR
TVEGGJA daga verkfall flugmanna Flugleiða vofir yfir á morgun og laugardag, vegna þeirrar
kjaradeilu sem nú stendur á milli FÍA og Flugleiða, náist samkomulag ekki fyrir morgundaginn.
Gefi aðilar ekki verulega eftir, annar eða báðir, er hætt við að fiugmenn boði iengra verkfall, og
þá mun ríkisstjórnin væntanlega hugleiða fhlutun í deduna, með lagasetningu, til þess að forða
landinu frá einangrun og landsbúum frá samgönguleysi. Telja menn að ekki verði með nokkru
móti hægt að ganga að kröfum fiugmanna eins og þær líta nú út, eða litu út þar til síðdegis í gær,
því slíkt myndi hafa í för með sér enn aukinn óróa á vinnumarkaðnum, en ríkisstjórnin mun
eindregið vilja að friður haldist á vinnumarkaðnum. Ríkisstjórnin telur því að óverjandi væri að
ganga að kröfum fiugmanna, sem eru sagðar vera kröfur um allt að 70% launahækkun hjá þeim
sem lægstan starfsaldur hafa og starfa á Fokkervélum FlugL-iða. Steingrímur Hermannsson,
forsætisráðherra, sagði í samtali við blm. Mbl. um þetta mál: „Mér finnst furðulegt að slíkar
kröfur skuli settar fram í þessari stöðu, og ef samið yrði á þessum nótum, myndi það hleypa illu
blóði í þá sem samið hafa innan skynsamlegra marka að undanförnu."
verið gerðir opinberir, og ekki
Iiggur fyrir neinn útreikningur
frá flugmönnum hvað óskalisti
þeirra þýði í prósentum. Björn
Guðmundsson sagði aðspurður
um þetta atriði: „Nei, við höfum
nú ekki látið reikna út hvað þess-
ar óskir okkar þýða f prósentum,
og ég veit ekkert hvort við erum
nokkuð að standa í þvf að láta
reikna þetta út. Þetta var nú bara
sett fram sem lauslegur umræðu-
grundvöllur en ekki sem gallhörð
kröfugerð. Flugleiðir vildu fá
eitthvað á blaði, um kröfur okkar
og því settum við þetta á blað.“
Flugmenn fara fram
á að fá 13.
mánuðinn greiddan
Flugleiðir komast að þeirri
niðurstöðu f útreikningum sfnum
að 3. liður á óskalista flugmanna
hafi í för með sér 28% launa-
hækkun fyrir suma af yngstu
flugmönnunum, en þessi liður er
svohljóðandi: „Tilfærslur f launa-
flokkum. Minnkað verði launa-
Kjaradeila flugmanna í hnút
en kannski ekki óleysanleg
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins, munu Flugleiðir telja
útilokað að semja við flugmenn á
grundvelli þeirra krafna sem þeir
hafa lagt fram, og segja Flugleið-
ir að þeir geti einungis boðið upp
á ASt-VSÍ-samkomulagið, þar
sem aðrir starfsmenn Flugleiða
hafi fengið ASÍ-VSÍ-samkomu-
lagið og ekkert umfram það. Auk
þess telja Flugleiðamenn að þótt
vilji hefði verið fyrir hendi hjá
félaginu að ganga til móts við
kröfur flugmanna að einhverju
leyti, þá myndi Vinnuveitenda-
sambandið aldrei samþykkja að
farið yrði út fyrir öll mörk sem
sett hafa verið í kjarasamningum
frá því í febrúar í vetur. Þá segj-
ast Flugleiðir ekki vera reiðubún-
ir til þess að axla þá ábyrgð sem
þvf fylgdi að sprengja launa-
ramma þann sem ríkisstjórnin
hefur sett. Flugleiðir vísuðu deil-
unni einhliða til sáttasemjara,
þar sem flugmenn höfnuðu því að
vísa deilunni þangað með Flug-
leiðum. Fundur hófst hjá rfkis-
sáttasemjara kl. 9.30 í gærmorgun
og stóð með hléum allan daginn
og fram eftir kvöldi. Um miðbik
dagsins í gær var gott hljóð í
mönnum, og töldu þeir að mjög
hefði þokast í samkomulagsátt.
Var rætt um að hægt yröi að
halda trúnaðarmannaráðsfund
hjá flugmönnum í gærkveldi, þar
sem staðan yrði kynnt, og afstaöa
tekin til þess hvort boðuðu verk-
falli á morgun yrði frestað í ljósi
þess að samkomulag væri í aug-
sýn. Snurða hljóp aftur á þráðinn
laust fyrir kvöldmatartfmann í
gærkveldi, og gerði Guðlaugur
Þorvaldsson, ríkissáttasemjari,
þá matarhlé og komu deiluaðilar
saman á nýjan leik eftir kvöld-
verðarhlé, kl. 20.30 í gærkveldi.
Ekki voru heimildarmenn Morg-
unblaðsins bjartsýnir á að sam-
komulag næðist, á þeim nótum
sem komu fram f gagntilboði
flugmanna, sem lagt var fram
laust fyrir kvöldverðarhlé. Þrátt
fyrir það, er ljóst að flugmenn
hafa látið af mörgum og stórum
kröfum sínum, frá upphaflega
iistanum, en Flugleiðamenn telja
að enn þurfi meiri tilslökun
flugmanna að koma til.
Hver eru laun flug-
manna hjá Flugleiðum?
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins eru laun flugmanna
frá 34 þúsund krónum á mánuði,
sem eru algjör byrjendalaun, upp
í liðlega 80 þúsund krónur á mán-
uði, sem eru hæstu laun flug-
stjóra. Vegið meðaltal launa hjá
Flugleiðaflugmönnum mun vera
um 63 þúsund krónur á mánuði,
og er þá verið að ræða um bein
laun. Flugleiðaflugmenn eru sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðs-
ins hæst launaðir íslenskra
flugmanna og flugmenn annarra
flugfélaga standa þeim talsvert að
baki í kjörum. Flugmenn í innan-
landsflugi Arnarflugs eru til að
mynda með mánaðarlaun á bilinu
27 til 46 þúsund, og flugmenn og
flugstjórar á þotum félagsins
hafa frá rúmum 35 þúsundum í
laun og upp í 62 þúsund krónur.
Flugmenn hjá Flugfélagi Norður-
lands eru með laun frá 35 þúsund
krónum upp í 50 þúsund krónur.
Það þótti því skjóta nokkuð
skökku við, þegar flugmenn Flug-
leiða sendu frá sér yfirlýsingu,
þar sem þeir sögðu m.a.: „Stað-
reynd málsins er sú að tekju-
hæstu flugstjórarnir fá nú í hend-
ur um 35 jiúsund krónur á mánuði
og þeir tekjulægstu tæp 20 þús-
und.“ Björn Guðmundsson, for-
maður samninganefndar flug-
manna skýrði þessa yfirlýsingu
fyrir blaöamanni Morgunblaðs-
ins. Hann sagði: „Tekjuhæstu
mennirnir fá útborgað 35 þúsund
krónur á mánuði. Þar eigum við
við þá upphæð sem eftir er, þegar
búið er að taka lífeyrissjóðs-
greiðslu af launum og skatta."
Björn var spurður hvort hér væri
á ferðinni ný reikniaðferð hjá
flugmönnum, til þess aö finna út
hvað þeir hefðu í laun og sagði
hann þá: „Nei. Við mælum bara
það sem við fáum í hendurnar.
Laun sem einhver annar fær,
hvort sem það er ríki eða einhver
annar, þau teljum við ekki vera í
okkar höndum. Við skulum bara
kalla þetta ráðstöfunartekjur."
Björn staðfesti að laun þeirra
tekjuhæstu, þegar talað væri um
brúttótekjur nálguðust 80 þúsund
og að laun þeirra lægstu væru
nálægt 34 þúsundum króna.
Kröfurnar allt að 70%
Flugleiðir hafa látið reikna út
kröfugerð FÍA, og eftir því sem
Morgunblaðið kemst næst, þá hef-
ur það verið bókað hjá ríkissátta-
semjara að flugmenn geri engar
athugasemdir við þessa útreikn-
inga, en þeir hafa samt sem áður
lýst því yfir að hann sé villandi.
FIA nefnir kröfugerð sína óska-
lista, og segir hann vera í 28 lið-
um. Ekki hafa allir þessir liðir
bilið fyrir neðstu launaflokkana,
sbr. almenna þróun í launamálum
í dag.“ Kröfurnar til handa flug-
mönnum Fokkervélanna eru að 3.
lið undanskildum, metnar á um
42% af Flugleiðum, þannig að
samkvæmt því eru kröfur flug-
manna allt upp í 70%. 4. liður ger-
ir ráð fyrir sérstöku næturálagi á
laun, og telja Flugleiðir að það
eitt þýði allt að 12,5% launa-
hækkun, en krafan um þetta álag
er mismunandi há eftir flugvéla-
tegundum, þannig að flugmenn
DC-8 fengju 12,5%, flugmenn
Boeing eitthvað minna og þeir á
Fokkernum enn minna. Óskin um
desemberuppbót á laun, er ósk um
að flugmenn fái greiddan 13.
mánuðinn, og hefur Björn Guð-
mundsson staðfest þá túlkun í
samtali við blm. Mbl. Það hefur
ekki komið fram í yfirlýsingu
flugmannanna, að þeir setja fram
óskir um að fá greidda ökustyrki,
greiðslu fyrir síma, tilfærslur í
launaflokkum fyrir elstu menn-
ina, að veikindafrí lengist úr 12
mánuðum í 18 mánuði, að greitt
verði sérstakt lendingarálag og að
dagpeningar í Evrópu verði tvö-
faldaðir. Þetta telja Flugleiðir
allt til beinna launakrafna, en
flugmenn eru ekki sömu skoðun-
ar.
Flugmenn benda réttilega á að
mjög strangar kröfur séu gerðar
til heilsufars þeirra. Þeir þurfi að
lifa heilbrigðu líferni, undirgang-
ast stranga þjálfun og fara í
strangt eftirlit tvisvar á ári. Þetta
beri að meta til launa, því álagið á
þessu sviði sé langt umfram það
sem tíðkist í öðrum starfsgrein-
um. Auk þess segja þeir að fyrir
utan hefðbundinn vinnutíma, þ.e.
flugiö sjálft, þá beri þeim meiri
umbun en þeir fá í dag, fyrir það
að vera „stand-by“ (að vera á
bakvakt) en því fylgi miklar kvað-
ir. Flugleiðir segja aftur að regl-
urnar um hvíldartíma og frídaga
flugmanna séu það strangar að
vinnutími flugmanna sé næsta lít-
ill, miðað við vinnutíma annarra.
Segja þeir að hver flugmaður
fljúgi að jafnaði 50 klukkustundir
á mánuði, sem jafngildi því að
vinnutíminn sé um 100 klukku-
stundir á mánuði. Þegar hafi ver-
iö tekið tillit til þess í launum
flugmanna hversu strangar kröf-
ur varðandi heilsufar og þjálfun
eru.
Blaðamaður Morgunblaðsins
spurði Björn Guðmundsson, for-
mann samninganefndar flug-
manna, hvort hann teldi að kröf-
ugerð þeirra væri raunhæf, eins
og ástandið væri í þjóðfélaginu í
dag. Björn svaraði með spurning-
unni hvort það væri Morgunblaðið
sem spyrði þessarar spurningar.
Þá var Björn spurður hvort hann
teldi að þessi kjarabarátta flug-
manna nyti samúðar launþega í
landinu og fer svar Björns hér á
eftir: „Við höfum aldrei notið
samúðar frá einum né neinum.
Við erum taldir hálaunahyski og
fólk hefur enga samúð með okkur.
Þaö klappar á öxlina á okkur á
meðan við erum í loftinu, en þegar
hræðslan er farin frá því, á jörðu
niðri, hverfur samúðin um leið.
Ég hef því ekki hinar minnstu
áhyggjur af því hvort við njótum
samúðar í þessari baráttu eða
ekki, enda held ég að við værum
enn verr á vegi staddir kjaralega
séð, ef okkar barátta hefði tekið
mið af því hvort einhverjir hefðu
samúð með okkur."
Verði niðurstaðan sú að tveggja
daga verkfall skelli á frá og með
morgundeginum, þá hefur það það
í för með sér að allt innanlands-
flug Flugleiða liggur niðri, svo og
Evrópuflug, en Flugleiðir hafa að
einhverju leyti leyst vandann með
Norður-Atlantshafsflugið með því
að taka vélar á leigu erlendis frá,
og munu þær þá fljúga með far-
þega Flugleiða til og frá Banda-
ríkjunum, án viðkomu á íslandi.
Verði þessi deila flugmanna og
Flugleiða langvinn, og flugmenn
boða ótímabundið verkfall, þá má
teljast líklegt að ríkisstjórnin
grípi til sinna ráða, og reyni að
koma lögum yfir flugmennina,
þannig að samgöngur við landið
og innan þess í lofti leggist ekki
niður. Eru menn þeirrar trúar að
ríkisstjórnin muni ekki skirrast
við að grípa til lagasetningar,
einkum í ljósi þess að þessi kjara-
deila flugmanna nýtur ekki sam-
úðar launþega í landinu og að
langvinnt verkfall þeirra yrði litið
hornauga af þorra landsmanna.
Þetta reynast þó vonandi óþarfir
svartsýnisþankar, 1 ljósi þess að
talsverður skriður komst á samn-
ingana á löngum og ströngum
fundum hjá sáttasemjara í gær.
Aðalfundur Nor-
ræna félagsins
NORRÆNA félagið á Akranesi held-
ur aðalfund sinn í Fjölbrautaskólan-
um í kvöld, fimmtudagskvöld, og
hefst hann kl. 21.
I tilkynningu féiagsins segir að
auk venjulegra aðalfundarstarfa
verði rætt um fyrirhugaða ferð á
vinabæjamót í Tönder í Danmörku
dagana 27. júní til 1. júlí næstkom-
andi, en að mótinu loknu verður
farið í ferð um Danmörku og
Þýskaland.
Bæjarstjórn Akureyrar:
Lækkar fasteignaskatta hjá
elli- og örorkulífeyrisþegum
Akureyri, 9. maí.
Á FUNDI bæjarstjórnar Akureyrar í
gær voru samþykktar starfsreglur,
sem bæjarritari lagði fram varðandi
lækkun fasteignaskatts af eigin íbúð-
um efnalítilla elli- og örorkulífeyris-
þega 1984.
Samkvæmt þessum starfsreglum
er gert ráð fyrir að fasteignaskatt-
ur falli að fullu niður hjá: a) ein-
staklingum með tekjur allt að kr.
96.951,- og b) hjónum með tekjur
allt að kr. 173.918,-. Einnig að fast-
eignaskattur lækki um 50% hjá: a)
einstaklingum með tekjur allt að
kr. 126.951.- og b) hjónum með
tekjur allt að kr. 233.919,-.
Jafnframt er ákveðið að fast-
eignaskattur elli- og örorkulífeyr-
isþega innan við 1300 kr. falli niður
aö fullu.
GBerg.
Fundur fyrir
einhleypa
STARFSHÓPUR sem undirbýr stofn-
un samtaka einhieypra efnir til fundar
í Félagsstofnun stúdenta við Hring-
braut laugardagskvöldið 12. maí kl.
20.30.
í tilkynningu sem hópurinn hefur
sent frá sér segir m.a. að á fundinum
verði áhugi fólks á stofnun samtaka
einhleypra kannaður auk þess sem
ýmsar spurningar sem varða hag
einhleypra verða ræddar.