Morgunblaðið - 19.10.1988, Blaðsíða 48

JORK
Tork þurrkar.
Þegar hrcinlæti er nauósyn.
dfeasiacohf
, Vesturqotu 2 Póstholf 826-
Vesturgotu 2 Póstholf 826-
121 Reykjavik Simi (91) 26733
MIÐVIKUDAGUR 19. OKTÓBER 1988
VERÐ í LAUSASÖLU 70 KR.
Frystingin;
Yerðbætumar verða
eftir í bönkunum
300 milljóna vérðbætur á fiystan fisk fara
að mestu til leiðréttingar á afiirðalánum
MEGNIÐ af verðbótum á frystan
fisk, sem nú er byijað að greiða
úr Verðjöfhunarsjóði fiskiðnaðar-
ins, verður eftir í bönkunum. Um
300 miiyónir fara i þessar verð-
bætur fyrir tímabilið frá fyrsta
júní til septemberloka, en vegna
lækkandi afiirðaverðs á timabilinu
Skýrsla um skipa-
smíðar;
Iðnaðurinn
ósamkeppnis-
fær um stór
verkeftii
BRESKA ráðgjafarfyrirtækið
A&P Appledore hefiir undan-
fitma mánuði unnið að viða-
mikilli úttekt á islenskum
skipasmiðaiðnaði. Samkvæmt
bráðabirgðaskýrslu sem nú
hefiir borist iðnaðarráðuneyt-
inu segir að ekki sé ráðlegt
fyrir iðnaðinn að keppa um
stór verkefni við aðila þar sem
þessi iðnaður er niðurgreidd-
ur eða nýtur ríkisstyrkja. Iðn-
aðurinn sé ósamkeppnisfer á
þessu sviði og ef hann yrði
styrktur til þess af sfjóra-
völdum myndi slikt valda
meiri skaða en hagnaði.
A&P Appledore segir að
íslenskur skipasmíðaiðnaður eigi
að einbeita sér að hágæðamark-
aði { skipasmíðum eða þeim
markaði sem gefur hæst verð.
Bendir það á að nokkur árangur
hafi náðst á þessu sviði i Kanada
og Bandarfkjunum og liggi
framtíðin á þessu sviði þar sem
mesta verðið fáist fyrir fslenska
tækni og hugvit.
Ráðgjafarfyrirtækið segir að
engin framtíð sé fyrrir íslendinga
á lágverðsmörkuðum, eins og til
dæmis arabalöndum, þar sem
vinna fyrir þá krefst mikiilar
afkastagetu samhliða lágum
launum.
Jón Sigurðsson iðnaðarráð-
herra segir að hann vilji ekki
ræða um niðurstöður breska ráð-
gjafafyrirtækisins fyrr en þeir
aðilar aðrir sem skýrslan var
unnin fyrir hafí kynnt sér þær.
taka viðskiptabankarnir um það
bil tvo þriðju hluta greiðslunnar
til að leiðrétta afurðalán, sem
hafe orðið of hátt hlutfall raun-
verðs veðsettra birgða.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins höfðu fiskverkendur ekki
gert ráð fyrir því að svona færi og
þykir þeim hart að hafa ekkert um
málið að segja. Margir höfðu gert
ráð fyrir þessum peningum inn f
reksturinn eða til að létta á lausa-
skuldum, en úr hvorugu verður nema
að litlu leyti. Þykir mönnum miður
að hafa ekki fengið tækifæri til að
hafa áhrif á meðferð þessara flár-
muna.
Samkvæmt bráðabirgðalögum
ríkisstjómarinnar og fyrstu aðgerð-
um í efnahagsmálum var ákveðið að
heimila Verðjöfnunarejóði fiskiðnað-
arins að taka lán til þess að verð-
bæta útflutning á freðfiski um 5%.
Skyldu greiðslur fara f gegn um af-
urðalánadeildir viðskiptabankanna. í
fyretu lotu vora svo greiddar bætur
fyrrir flögurra mánaða tímabil, en
framvegis eða fram á næsta vor
verða bætumar svo greiddar út mán-
aðarlega. Frá því verðbótatímabilið
hófst, hafa bankamir lánað afurða-
lán út á birgðir og hveiju sinni &
þáverandi markaðsverði. Vegna
verðlækkana á mörkuðum hefur þró-
unin orðið sú, að upphaflega náðu
lánin 75% af verðmæti birgðanna,
en það hlutfall hefur sfðan hækkað.
Til þess að hlutfall afurðalánanna
verði hið sama að nýju, var svo grip-
ið til þess ráðs að halda eftir hluta
af verðbótunum. Verðlækkanir er-
lendis hafa þannig étið upp að hluta
til þessar verðbætur.
Fjármálaráðherra:
Aflcomarík-
íssjóðs verri
en talið var
HART var deilt f utandagskrár-
umræðum í neðri deild f gær um
afkomu rfkissjóðs og viðskilnað
fráferandi ríkisstjómar.
Þoreteinn Pálsson formaður
Sjálfstæðisflokksins óskaði eftir
umræðunum vegna þeirra ummæla
Ólafs Ragnars Grfmssonar fjár-
málaráðherra, að ýmsar ákvarðanir
ríkisstjómar Þoreteins ættu sök á
mun verri afkomu ríkissjóðs en
búist hafði verið við. Spurði Þor-
steinn Ólaf, hvort fyrrverandi fjár-
málaráðherra, Jón Baldvin Hannib-
alsson hefði farið með rangt mál í
september, þegar hann spáði 700
milljóna króna fjárlagahalla. Ólafur
ásakaði Þoretein um að skjóta sér
undan ábyrgð á verkum fráfarandi
ríkisstjómar og að ljóst væri að
afkoman yrði mun verri en gert
hafði verið ráð fyrir.
Sjá nánar á þingsfðu, bls. 29.
Morgunblaðið/Kristj án Jónsson
Varðskipið Óðinn með öskju f togi síðdegis f gær.
Vélarbilun í Öskju
VÉLARBILUN varð í strand-
ferðaskipinu Öskju suður af
Látrabjargi kl. 5 I gærmorg-
un.
Varðskipið óðinn var statt í
grennd við staðinn og kom það
fljótlega til aðstoðar og tók Öskju
í tog áleiðis til Reykjavíkur.
Þangað komu skipin kl. 20 í
gærkvöldi.
Stálu fánum
við Borgar-
leikhúsið
UM kvöldmatarleitið f gær stálu
tveir piltar ungverska og sovéska
fánanum við Borgarleikhúsið,
þar sem heimsbikarmótið í skák
fer fram.
Vegfarendur sáu til piltanna þar
sem héldu á brott í bfl með ráns-
fenginn, og hafði lögreglan upp á
þeim vestur f bæ skömmu sfðar.
Piltamir gátu enga skýringu gefíð
á athæfí sínu.
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra:
Fyrirvaralaus ákvörðun um
stöðvun hvalveiða útilokuð
HALLDÓR Ásgrfmsson, sjávarút-
vegsráðherra, sagði f samtali við
Morgunblaðið f gær, að útilokað
sé að ákveða nú f vikunni að hætta
hvalveiðum við ísland. Hann mun
í dag ræða við fulltrúa þýska fyr-
irtækisins Tengelmann i sendiráði
íslands í Parfs um ákvörðun fyrir-
tækisins að hætta að kaupa fisk
frá Islandi. Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins heftir þýska fyr-
irtækið Igloo lýst yfir áhyggjum
Frumvarp á Alþingi:
Hvalveiðibann í flögnr ár
Ekki viðurkenning á málflutningi grænfiiðiuiga, segja flutningsmenn
„Hvalveiðar, þar með taldar vísindaveiðar, í fiskveiðilögsögu
Islands eru óheimilar til ársins 1993.“
Þannig hfjóðar fyrsta grein f frumvarpi til laga sem Hreggvið-
ur Jónsson og Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir, þingmenn Borgara-
flokks, hyggjast leggja fram á Alþingi.
Önnur grein frumvarpsins þykktar Alþjóðahvalveiðiráðsins
kveður á um að „brot á lögum
þessum varði sektum eða varð-
haldi, enda liggi ekki við þyngri
refsingar samkvæmt öðram lög-
um.“
í greinargerð er vitnað til sam-
um takmörkun hvalveiða sem og
þingsályktunar frá 2. febrúar
1983, þess efnis, að ísland mót-
mæli ekki samþykktinni. Þar seg-
ir og að í samþykkt þessa frum-
varps „felist ekki viðurkenning á
réttmæti málflutnings náttúru-
vemdarmanna. Hér er hins vegar
horfst f augu við blákaldar stað-
reyndir og minni hagsmunir lagð-
ir til hliðar fyrir meiri. Hvalveiði-
bann til fjögurra ára gefur okkur
tóm til að skoða þessi mál vand-
lega og má þá aflétta þessu banni
eða framlengja, eftir því hvað við
teljum bezt fyrir hagsmuni okk-
ar,“ segir í greinargerðinni.
sínum vegna hvalveiða Islendinga
við skrifstofu Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna i Hamborg, og
tveir aðrir stórir evrópskir fisk-
kaupendur munu hafe skrifað
skrifetofunni sama eftiis.
Halldór Ásgrímsson er nú staddur
á alþjóðlegri sjávarútvegssýningu í
París. Hann sagði í samtali við frétta-
ritara Morgunblaðsins f Brussel, sem
staddur var á sýningunni, að ekki
kæmi til greina að taka ákvörðun
um að hætta hvalveiðum á ríkis-
stjómarfundi á fímmtudag, þar sem
málið verður rætt í ljósi nýjustu at-
burða. Utanríkisráðherra, Jón Bald-
vin Hannibalsson, væri væntanlegur
heim á laugardag og myndi þá skýra
ríkisstjóminni frá niðuretöðu úr við-
ræðum hans við Shultz, utanríkisráð-
herra Bandarfkjanna, þar sem hvala-
málið var rætt. Þá gerði visindaáætl-
un íslendinga ráð fyrrir veiðum í
vísindaskyni í eitt ár í viðbót.
Ákvörðun þýska fyrirtækisins
Tengelmann að hætta að kaupa
íslenskan físk vegna hvalveiða Is-
lendinga var mikið rædd manna á
meðal á sýningunni í París. Hún mun
hafa komið flestum á óvart og töldu
sumir viðmælenda fréttaritara Morg-
unblaðsins oreakanna að leita f
breyttum baráttuaðferðum Græn-
friðunga. Þar sem fyrirtæki sem
keyptu físk væra fremur velviljuð
íslendingum hefðu Grænfriðungar
sagt fulltrúum fyrirtækjanna að bar-
áttan væri ekki háð við fslensku þjóð-
ina eða rflrisstjómina, heldur væri
það eingöngu sjávarútvegsráðherr-
ann sem stæði í vegi fyrir að hval-
veiðum yrði hætt. Þá er því haldið
fram að einn foretjóra Tengelmann-
samsteypunnar hafi verið gerður að
heiðurefélaga f þýskum náttúra-
vemdareamtökum og sfðan beittur
þrýstingi til að hætta viðskiptum við
hvaiveiðiþjóðina tsland.
Stjóm Sölustofnunar lagmetis
hvetur til þess í ályktun að hvalveið-
ar verði stöðvaðar, þar sem „lffæð
fslensks lagmetisiðnaðar sé f stór-
hættu vegna ákvörðunar Tangel-
mann-samsteypunnar um að stöðva
kaup á islensku lagmeti".
Jóhann Siguijónsson, sjávarlíf-
fræðingur, segir að ef hvalveiðum
ytði hætt á næsta ári muni það skaða
vfsindaáætlun íslendinga.
Sjá viðtal við Jón Baldvin
Hannibalsson á bls. 2 og fréttir
á bls. 18.