Fjallkonan - 24.07.1908, Blaðsíða 3

FJALLKONAN
119
Lúðv.: Hvað þá, hvað meinarðu
maður ?
J ó n k i: Sko, það var þá sem h a n n
sjálfur komst á þing fyrir það, að
okkar flokkur — svona okkar á milli
sagt — iaug því upp á hinn flokkinn,
að hann ætlaði sér að koma á hern-
aði hér á iandi. Fað var gott ráðþá;
en — sko, eins og þú skilur, þá er
ekki heppilegt að minnast, á þetta
núna. Mér flnst við mega vera
Fjallkonunni þakklátir fyrir að hún
sagði ekki frá þessu, og ættum sízt
sjálflr að vekja máls á því.
Lúðv.: Jú, nú man ég það. Það
var eitthvað þessu líkt, sem kom
sýslumanninum mínum á þing þá
líka. Eg man að hann frændi minn
sálugi var vanur að segja við dón-
ana — eg meina bændurna, — þeg-
ar þeir voru eitthvað óþjálir: Viljið
þið heldur láta hann Valtý gera ykk-
ur að galeiðuþrælum, heldur en að
kjósa sýslumanninn ? — Já, það er
líklega bezt að tala ekki um þetta;
en fj......er að liggja undir þessu.
Jónki: 0, við humum það fram
af okkur, góði.
Hlýjar kveðjur,
Frá hræðrum rorum restau hafs.
Frá löndum vorum í Vesturheimi
hafa borist þessi 2 símskeyti:
Edmburgh. N.-Dakota, 19. júlí 1908 á h.
Vestur-Islendingar á fjölmennum
fundi á Garðar láia í Ijós sem einhuga
vilja sinu, að ísland segi skilið við
Dani og gerist fullveðja og sjálfstcett
Ijjðveldi. Astœður bréflega.
AVinuipeg, Man. 22. júlí.
íslendingar á allsherjarfundi í
Winnipeg 20. júlí vilja ísland verði
fullveðja sjálfstcett ríki, segi sig úr
sambandi við Dani, gerist lýðveldi.
(Eftir ísafold).
Feir láta sór sýnilega ekki standa
á sama, Vestur-íslendingar, hvernig
sambandsmálinu lyktar hór heima.
Blöð þeirra öll eru á sama máli um
þetta, sem felst í símskeytunum, að
vér eigum að hafna Uppkastinu, af
því að í þvi felist inniimun, en helzt
segja alveg skilið við Dani.
Oft hefir verið haft orð á því, að
Vestur-íslendingar væru deilugjarnir,
og gætu aldrei látið sér koma sam-
an um neitt. Nú hafa þeir orðið
sammála. Pegar frelsi ættjarðarinn-
ar er í veði, rísa þeir upp sem einn
maður, allir flokkar þar, og mót
mæla. Ástin til gamla ættlandsins
sameinar þá í einn öflugan flokk.
Hér heima eru þeir taldir fjandmenn
þjóðarinnar og öllum illum nöfnum,
sem eru sömu skoðanir og Vestur-ís-
lendingar um Uppkastið, og þejm
brugðið um það, að þeir séu því mót-
fallnir af því að þeir ætli sér með
því að steypa stjórninni (ráðherranum)
írá völdum og komast, sjálflr að þeim.
Mun nú nokkur verða til þess að
bregðaiöndum vorum vestra um þetta:
fjandskap við fósturjörðina og ágirnd
á völdunum hér heima?
Ekki er það líklegt.
Svo mikið vita þó allir um Vestur-
íslendinga, að ekkert anuað getur ráð-
ið afskiftum þeirra af málinu en fals-
laus ættjarðarást.
bvona er nú litið á málið, ~þar sem
enginn hefir minstu tilhneigingu til að
hugsa um völiin.---------
Vér hðfum ástæðu til að vera lönd-
um vorum vestra þakklátir fyrir af-
skifti þeirra af þessu máli. Yfirlýsing
þeirra mun áreiðanlega hafa góð á-
hiií hér heima. Blóðið rennur sjálf-
sagt mörgum miklu fremur til skyld-
unnar þegar þeir vita, að vestur í
Ameríku eru margar þúsundir íslenzkra
manna, sem eiga þá ósk heitasta
innanbrjósts, að oss, sem heima búum,
auðnist að bægja burt öilum háska,
sem búinn er landinu þeírra, — land-
inu, sem þeir unna engu miður en
þeir, sem á því búa, og margir vafa-
laust miklu meira.
Hver borgar?
Bað er fast sótt fyrir Uppkastmönn-
um að hamra það fram, — brjóta
menn til hlýðni við „dönsku mömmu".
Þeir þeysast um landið þvert og endi-
langt, hver í kapp við annan, æðstu
valdsmenn þjóðarinnar, og berjast af
öllum mætti, eða rneira en það.
Nú á ekki undan að sleppa. Nú á
ekki að láta Dani vera vonbiðla ís-
lenzku þjóðarinnar iengur. Nú skal
innlimunin verða löglega samþykt.
„Við fáum það aldrei (að innlimast
Danmörku!), ef við þiggjum það ekki
núna“, segja þeir.
Hver borgar öll þessi ósköp, sem
það kostar, að sannfæra þjóðina? Hver
borgar öll ferðalög ráðherrans og hans
trúu þjóna út um endilangt ísland til
þess að gylla Uppkastið o. s. frv. ?
„Danir, það stæði þeim næst að
minsta kosti, því þessir menn eru ab
vinna fyrir þá,“ munu ef til vill ein-
hverjir segja.
Nei því er nú ver, það eru ekki
Danir, sem borga, ekki að öllu leyti
að minsta kosti.
íslendingar eru látnir borga, íslenzki
landssjóðurinn, af sinni miklu fátækt.
Skattar þeir er íslenzk alþýða geldur
í landssjóð, erú notaðir til þess að
boiga með þeim kostnaðinn við það,
að beygja íslendinga undir danska
okið.
Tveir sprenglærðir lögfræðingar eru
skipaðir í hálaunuð embætti þremur
mánuðum áður en þeir taka
til að gegna þeim, og þessa þrjá mán-
uði eru þeir látnir nota til þess ein-
göngu að gylla Uppkastið i ræðu og
riti, hendast um landið með ofsa og
gauragangi o. s. frv., og taka sín fuUu
embættislaun fyrir það starf.
Landlæknirinn er látinn fara í em-
bættiseftirlitsferð á Iandsjóðs kostnað
um 6—7 sýslur landsins, og hafa
jafnframt (eða aðallega) það slarf með
höndum, að telja mönnum trú um
ágæti Uppkastsins.
Ogþá heldur ekki hann sjálfur,
ráðherrann, kyrru fyrir. Sagt er að
hann ætli sér að vera á ferð í alt
sumar til að greiða Uppkastinu götu.
Fyrir það tekur liann fyrst og fremst
sín íull embættislaun úr landsjóði,
þótt hann snerti ekki á nokkru em-
bættisverki. En auk þess leikur orð
á að hann láti landssjóð borga sér
allan ferðakostnaðinn, með því að
þessar ferðir hans séu látnar heita
embættiseftirlitsferðir.
Brauns verzlun „HAMB0RGu
HAFNARFIRÐI
heflr ódýrastar og stærstar birgðir af erflðisfötum, peysum, milliskyvtum,
regukápum og fötum á drengi, unglinga og fullorðna.
ÁGÆTIR HAMBORGARVINDLAR!
JSögtaR
á ógreiddum sveitargjöldum Garða-
hrepps fyrir fardagaárið 1907—1908
hjá þeim gjaldendum, er eiga heima
í Hafnarfirði, verður framkvæmt eftir
1. ágúst þ. á. án frekari fyrirvara
til gjaldendanna.
Bæjarfógetinn í Hafnarfirði 28/7 1 90 8
Magnús Sigurðssou
settur.
Bað þarf líklega ekki að kvíða því
að embættisfærslan verði í ólestri 1
þeim sýslurn landsins, sem þessir
æðstu stjórnendur hendast yfir í sum-
ar, ef aðalerindi þeirra er að líta eftir
embættismönnunum þar.
Góðra gjalda væri það vert að vísu
ef áhugi stjórnarinnar væri vaknaður
á því, að líta vandlega eftir embættis-
rekstri undirmanna sinna. Eftirlitið
hefir hingað til þótt í lakara lagi.
En einkennilegt er það, að þegar
stjórnin tekur þessa rögg á sig, og
ráðherrann er eins og fló á skinni
um endilangt landið til eftirlits, þá
sneiðir hann alveg hjá þeim eina em-
bættismanni, sem kunnugt er um að
liggur undir ákæru fyrir saknæm af-
glöp í embættisrekstri. Við honum
er ekki hreyft.
En hann er raunar með Uppkast-
inu, og má því liklega ekki tefja hann
frá gyllingariðjunni fram yfir kosning-
arnar.
Einkennilegt eftirlit þetta, ef ráb-
herrann er að ferðast í þeim erindum.
En hvað segir þjóðin, ef hitt er
rétt, að ferðalagið sé til þess gert að
efla fylgi Uppkastsins, en látið h e i t a
eftirlitsferðalag, til þess að landssjóður
fái að bera kostnaðinn við það?
Vill hún láta fara þannig með fé
sitt?
Og svo, þegar einhversstaðar fást
örfá atkvæði með Uppkastinu, þá læt-
ur ráðherrann síma það til Danmerkur
að fylgi þess fari dagvaxandi, svo
sem sjá megi á þessum atkvæðum.
Bað lætur í eyrum líkt og hann
segði: „Sko, svona mikið hefi eg
getað áunnið fyrir ykkur; er eg ekki
duglegur?"
Já, fyrir D a n i er starf hans alt í sum-
ar.
En íslenzka þ j ó ð i n er látin b o r g a
það að nokkru eða öllu leyti.
Gerir hún sig ánægða með það?
-<X>°^
Dáinn
er Ólafur Sigurðsson dbnn. í
Ási í Hegranesi, faðir Björns augn-
læknis í Rvík. Merkur bóndi og
mikils virtur.
HERBERGíI til leigu á
bezta stað í bænum með-
fylgjandi eldhúsi eða án eld-
húss. — Upplýsingar hjá
Vigfúsi Guðbrandssyni
klæðskera.
Ljósmyndastofan í Hafnarfirði
gerir allar tegundir Ijósmynda,
hvort heldur af fólki eða öðru.
Myndir stækkaðar og smækk-
aðar.
Carl Ólafsson.
Erlendar ritsímafróttir
til Fjallkonunnar
Kh. 15. júlí kl. 7Vj.
Bryan er tilnefndur forsetaefni sér-
veldismama (í Bandaríkjunum).
Blaðið Dannebrog (í Khöfn) átelur
afskifti Norðmanna af Íslandsmálum.
Dómur þjóðarinnar.
Freguir af þingiuálaí'umlum.
Eins og við var að búast hafði
Lögrótta ekki sagt rétt frá um íund-
inn við Þjórsárbrú. Þar fór eugin
atkvæðagreiðsla fram ; tilraun var gerð
til þess að fá samþykta þessa tillögu
um fylgi við kosti Uppkastsins, en
hepnaðist ekki.
Annar íundur var haldinn að Selja-
landi 16. þ. m. Þar höfðu umræð-
ur staðið lengi yfir, og þeir inælt
kappsamlega með Uppkastinu sýslu-
maðurinn, síra Eggert, Einar á Geld-
ingalæk, og síra Kjartan í Holti; en
á móti Sigurður á Selalæk og Þórður
í Hala. Eftir að meiri hluti fundar-
manna var genginn af fundi var bor-
in upp einhver tillaga frá Uppkasts-
mönnum og greiddu henni atkvæði
um 30 manna. En margir greiddu
ekki ' atkvæði, hvorki með né mót.
Þannig skýrir frá maður, sem var
á ferð þar eystra nýlega. —
Úr öllum áttum berast nú fregnir
um það, að kjósendur séu óðum að
snúast gegn Uppkastinu, eftir því sem
þeir kynnast því betur. Hamfarir
þeirra Uppkastsmanna og vanstilling
hefir og sumstaðar spilt fyrir því.
Mönnum skilst sem slikra aðfara sé
lítil þörf, ef rnálið er gott. Og róg
og illmæli um einstaka menn sem
sumstaðar er freklega beit.t, telja menn
ósamboðið flutningsmönnum hverrar
góðrar landsmálastefnu.
Náttúrlega eru í sumum sveitum
laudsins til menn, sem láta villa sér
sjónir. En eftir fréttunum að dæma
fer þeim fækkandi.