Ingólfur - 23.01.1907, Blaðsíða 3

[23. jan. 1907.J
INGÓLFUR.
11
t
Bjarni Bjarnarson.
Engin kvein néekktiþungi
eru í brimBÍne breim við Bkerin,
jörmunþrungna Bigursönginn
sendir gýmir um hvítar strendur;
og í dag er dýpra og fegra
drafnar um leiðir sungið breiðar.
Er ei, eem mér hingað heyrÍBt,
hreysti og tápi kveðin£drápa ? —
VÍBt er svo, þvi að hreinn og hraustur
hefir drengur á brautu gengið,
ljóðheim kvatt og lokið stríði
löngu, en hafið kveinetaf öngan.
Glaðir vinir grimmar raunir
glúpnuðu við og fjarri drúptu,
en hann ejálfur sást ei skelfast
sárari þraut en lýst fá tárin.
Inn við beð hans einatt þreyðu
(árið leið og dýpkaði sárið)
áetrikt vif og eigin systir,
öldruð möðir, faðir, bréöir.
Grét hinn ljúfi auðum yfir
arni vonar hópur barna;
fórnir dauðinn þær ei þáði,
þögull fór að máttkum lögum.
*
* *
Skarð er nú fyrir skildi orðið
skærrar tungu hugum kærrar;
máli sinu sannur vinur
sá var æ, sem nú er dáinn.
Hans var yndi öllum stnndum
auðlegð þess að verja og blessa.
Earinn er hann, en fánann bera
fræðirit hans glögg og vitnr.
Meðal sögu, söngs og óðar
síðari alda og fyrri dvaidi
andi hans og undi lindum
ættlands fræða — mat þan gæði.
Eins var hönd og hjarta bundið
hauðri sínn í lífi og dauða,
gat ei kvatt, sem hugtrú hetjan,
blíðina, þótt hún geymdi striðið.
Pel þú, heimlands lilíðin svala
hann við barm, sem lukti hvarmi
tryggur þér og tærar daggir
titra láttu, soninn gráttu!
Komur vor, og vindar bera
vinarorð yfir gróna storðu,
nefna þá, meðan laukar lifna,
Ijúft hinn farna, góðan Bjarna.
Ituida.
Leikhúsið.
Leikfélagið heflr nú nokkrum sinnnm
að undanförnu sýnt „Karaeliufrúna“,
sjónleik eftir Alexander Dumas hinn
yngri.
,.Kameliufrúin“ er annarsvegar lofgjörð
til ástarinnar, sem göfgar og hreinsar og
gerir skækuna að hvítri konu. Hinsveg-
ar er fínum og heilögum bent á að kon-
ur eins og Marguarite Gautier sé líka
hold og blóð, sem getur fundið til og
orðið snortið af fegurri og sterkari hug-
sjónum og tilfinningum, heldur en fjöldinn
af því fólki, sem fyrirlítur þær.
Marguarite Gautier er lauslát kona
suður í Parísarborg. Hún er fríðust kona
í þessum stórbæ. Allir sem sjá hana,
verða að beygja sig fyrir fegurð hennar
og þeim þokka, sem hún býður. Hún er
séð og sigrar. — Hún lifir í dýrum svöll-
um og mörgum ástum og verður að gefa
heilbrigði sína á milli. — Hún kemur og
fer ósnortin frá öllum ástamótum, þangað
til Arr.and Duval verður á vegi hennar.
Hann nær ástum hennar og við það
„vaknar“ konan í henni.
Frú Stefanía er sálin og sólin í sýning
Leikfélagsins á þessum leik. Hún leikur
Kameliufrúna, Marguarite Gautier. Allur
leikur hennar er svo, að annara gætir
ekki þegar hún er á leiksviðinu. Frúin
sýnir fjölbreytilega listgáfu í þessum leik.
Leikur hennar er léttur og leikandi eða
þungur og fastur. Hún er svo hrein og
sterk á leiksviðinu, að áhorfandanum
verður unun að fylgja og sheyra hana.
Og þegar hún deyr í síðasta þættinum er
hún drottning allra íslenzkra leikenda.
Aðrir leikendur leika sumir betur og
sumir ver, enda víst Iítið hægt að gera
úr sumum hverjum hlutverkunum.
Eitt ætti að vera Leikfélaginu ófyrir-
gefanlegt, og það er allur útbúnaður á
leiksviðinu. En sennilega er svo skorið
við neglur félagsins hvað húsnæði og fé
suertir, að því verður ekki álasað. Út-
búnaðurinn er algerlega ósamboðinn frú
Stefaníu.
Pasclia.
Nýjar bækur.
íslenzkar sögur og sagnir.
Þorsteinn Erlingsson hef-
ir safnað. Rvík 1906.
íslenzk alþýða hefir frá alda öðli haft
hina mestu skemtan að sögusögnum um
menn og atburði. Sagnir þessar fá allar
einkennilegan blæ þegar þær ganga í
munnmælum og skipa þær sérstakan og
merkilegan þátt í bókmentum vorum.
Meginþorri þessara fræða er safnaður í
eitt í þjóðsögum Jóns Árnasonar, en margt
hefir þó ekki komist þar að og ýmsar
sögur af sama tagi hafa gerst síðan.
Allmikið af þeim hefir síðan birst í Huld,
og þjóðsögusöfnum þeirra Dr. Jóns Þor-
kelssonar, Ólafs Davíðssonar og Dr. Bjarnar
Bjarnarsonar frá Viðfirði.
Þrátt fyrir þessi þjóðsagnasöfn er þó
mjög margt enn óprentað af frásagnar-
verðum sögum, sem ganga manna á milli,
einkum á Vesturlandi, því að þar eru þjóðsög-
ur enn í góðu gengi, fremur en annarsstað-
ar álandinu. Kemur það vel fram í safni
því, erÞorst. Erlingsson hefir nú gefið út.
Þorsteinn komst í góðan akur þegar
hann var vestur í Bíldudal fyrir nokkr-
um árum, því að það er kunnugt, að
forneskja hefir löngum legið í landi þar
í Arnarfjarðar-dölum og hefir Þorsteinn
haft sög'ir af þeim mönnum, er bezt
kunnu frá að segja þeim fróðleik.
í þessari bók Þorsteins segir fyrst margt
frá séra Jóni Ásgeirssyni á Rafnseyri.
Hann lét af prestskap um 1880 og dó
1886. Var hann þá fjörgamall. Séra
Jón var allra manna sterkastur, skygn
og forspár og er margt merkilegt frá
honum sagt. Þá eru margar sagnir um
fjölkyngismenn þá, er síðast vóru uppi í
Arnarfirði og er Jóhannes á Kirkjubóli
tilkomumestur iog þeir Ásgrímur á Hjall-
kárseyri og Guðmundur í Skógum. Var
Jóhannes hin mesta bjargvættur mörgum
þar um fjörðuna og kom mjög af reim-
leikum. Ymsar sögur eru þar frá Jóni
Björnssyni í Auða-Hrísdal og viðskiftum
hans við álfa og óvætti. Er hann enn á
lífi og hefir sjálfur sagt Þorsteini sög-
urnar.
Meðal lærðra manna var séra SigurSur
Jónsson á Kafnseyri, faöir Jóns forseta,
hinn síðasti, sem kvað niður drauga og
er hér frá því sagt, er hann þuldi yfir
„latínudraugnum“, þangað til hann sökk
í jörS niður, en draugur sá hafði verið
ofurefli annara forneskjumanna. Sagðar
eru og síðast í bókinni nokkrar sögur af
fjölkyngi sr. Þórarins Böðvarssonar, er
hann var í Vatnsfirði og eru þær allskop-
legar.
Allar eru sögurnar vel ritaðar og heim-
ildarmenn hinir beztu.
Þorsteinn býst við að halda bókinni á-
fram og fylgir því livorki efnisskrá né
nafnaskrá þessu hefti.
Útgefendur Ingólfs hafa eignast alt upp-
lag þessarar bókar og er hún send öllum
kaupendum, sem skuldlausir eru við blað-
ið 1906.
Nýir kaupendur Ingólfs geta fengið bók-
ina í kaupbæti, en öðruvísi fæst hún ekki.
A sjó og landi.
Mannalát. Ari bóndi Jónsson á Þverá
í Eyjafirði er nýlega látinn. Hann bjó
fyrrum í Víðigerði. Hann hefir skrifað
leikritið Sigríði Eyjafjarðarsól, sem stund-
um hefir verið leikið hér á landi.
Kristín Qunnarsdóttir á Steinum í
Stafholtstungum andaðist þ. m. Hún
var ekkja Þorbjarnar Ólafssonar á Stein-
um og var einkabarn þeirra Gunnar kaup-
maður Þorbjarnarsson í Kvík. Kristín
var mesta búsýslukona og var heimili
þeirra hjóna viðbrugðið fyrir ge3trisni.
Hún var 82 ára er hún lézt.
Sigurður fangavörður Jónsson hefir
sagt af sér starfi sínu frá 1. sept. nk.
Kauðir hundar garga nú í bænum,
mjög vægir.
Taugaveikin er í rénun.
Heiðursmerki. Landfræðisfélagið í
New York í Ameríku hefir veitt Dr.
Þorv. Thoroddsea gullmedalíu.
íslenzkst hotnvörpuskip kom hingað
frá Englandi í dag. Það er eign nokk-
urra Reykvíkinga og hafa þeir látið
smíða skipið í Englandi. Skipstjóri er
Halldór Þorsteinsson. Skipið heitir „Jón
forseti11. Það hafði valsmerkið við siglu-
hún er það kom inn á höfnina.