Skólablaðið - 01.02.1914, Blaðsíða 9

SKOLABLAÐIÐ
25
Fornmálin og mentaskólinn.
u.
í síðasta tbl. »Skólablaðsins« andmælti jeg þeirri skoðun,
að afturför sú í námshæfileikum og námsþreki, sem að dómi
margra danskra háskólakennara, hefir gert vart við sig hjá dönsk-
um háskólanemendum, væri eðlileg afleiðing af takmörkun forn-
málakenslunnar en aukning kenslunnar í nýju málunum, aðal-
lega ensku. Eg gat þess, að sú breyting hefði verið sjálfsögð,
en drap jafnframt á það, að ekki hefði verið jafnsjálfsagt að gera
svo stórfelda breytingu á kenslunni í aðalmálinu, sem óhjákvæmilega
leiðir af því, að aðaláherslan er nú lögð á að kent sé að tala
það og rita. Því, að svo miklu leyti sem málanámið á sök á
þessari afturför, stafar hún af gjörbreyttri kensluaðferð.
Meginregla þeirrar aðferðar, sem nú tíðkast og talin er heppi-
legust til að kenna ungum mönnum aðjjtala útlend mál, er sú,
að nemendur læri málið á sem eðlilegastan hátt, líkt og barn
lærir móðurmál sitt, með eftirlíkingu, meira og minna ósjálfrátt.
Kenslan fer því aðallega fram með samtali í stundinni. Undirbún-
ingsvinna er lítil, og aðallega í því fólgin, að nemendur læra
utanað létta kafla á útlenda málinu, sem eru síðan gerðir að
umtalsefni í kenslustundinni. Vandlega er reynt að koma í veg
fyrir að nemendur heyri, sjái eða hafi nokkurntíma yfir rangt
orð eða ranga setningu; það ranga festist í þeim engu síður en
það rétta. Undirhúningsvinnu þeirra er því, að svo miklu leyti
sem unt er, hagað þannig, að ekki komi fyrir í henni vanda-
atriði,. sem hætt er við að þeir geti ekki leyst úr á réttan hátt.
Af sömu ástæðu eru skriflegar þýðingar úr móðurmálinu ekki
hafðar á byrjunarstigi. Það er reynsla allra málakennara, að þær
villur, sem nemendur setja í þýðingar, sitja iðulega fastar í þeim
en leiðréttingar kennarans; þær ganga afíur eins og draugar, og
reynist erfitt að kveða þær niður. Þetta er ofur eðlilegt; það
situr fastast sem mest hefír vcrið fyrir haft. Til ritæfinga fyrir
nemendur eru lesnar upp fyrir þeim Iéttar sögur á útlenda málinu,
og skrifa þeir þær síðan eftir minni. Veruleg kensla í málfræði
og setningafræði. með þeim samanburði við móðurrnálið sem
henni fylgir, kemur þá fyrst til greina, er nemendur hafa með