Vísir - 02.10.1967, Blaðsíða 6

18
V í SIR. Mánudagur 2. október 1967.
ELDGOS í VÆMDUM?
Nýju hverimir, sem mynduðust. — í baksýn sést Reykjanesvitinn.
Á hverasvæðinu á Reykjanesi
hafa orðið þaö miklar breyt
ingar, að þær benda tvímæla-
laust til að eldgos geti verið í
aðsigi. Öll einkenni benda til
þess að gos geti hafizt með
stuttum fyrirvara. — „Ef breyt-
ingamar haida áfram og hver-
imir verða öflugri á svæðinu
á næstu dögum má telja fuUvist
að gos hefjist", sagöi Jðn Jðns--
son jarðfræðingur, sem mest
hefur rannsakaö jarðfræði
Reykjanessins. Guðmundur Kjart
ansson jarðfræðingur, sagði í
viötali við Vísi, að óneitanlega
væri breytingar mjög Ukar und-
anfari selnasta öskjugoss, og
það staðfesti Jón Jónsson. Jón
benti þó á þann grundvailarmls-
mun á breytingunum á hvera-
svæðinu og undanfara Öskju-
gossins, að á hverasvæðinu hafa
ekki myndazt nýjar spmngur,
heldur hefur öll hreyfingin orð-
ið eftir gömlum sprungum. ÖUu
alvarlegra væri, ef nýjar sprung
ur hefðu myndazt eins og gerð-
ist i Öskju, þar sem landsig
varð og riýjir hverir komu upp
fjarri þeim, sem fyrir vom. —
Tveir nýir hverir, sem hafa
myndazt á hverasvæðinu á
Reykjanesi, komu upp þar sem
áður var svokallaður Reykja-
nesgeysir, en hann varð óvirk-
ur árið 1918, þegar nýr leir-
hver myndaöist, sem var kallaö
ur „1918“. - Hverinn „1918”
hefur hins vegar orðið að mestu
óvirkur eftir að breytingamar
hófust aöfaranótt laugardagsins
og er nú aðeins gufuhver.
Þegar tíöindamenn Vísis
gengu um hverasvæðið i gær i
fylgd með Sigurjóni Ólafssyni
vitaverði í Reykjanesvita, var
greinilegt, að mlkil breyting
hafði orðið á hverasvæðinu. —
Sigurjón, sem hefur verið með
annan fótinq á þessum slóð-
um síðan 1931 ,sagðist aldrei
hafa séð aðrar eins breyttngar,
þó að allmiklir jarðskjálftar
hafi oft orðið á þessum slóðum.
Sprungur hofðu myndazt i jörð
ina víða og rauk upp úr þeim
viða um svæðið. — Hverimlr
tveir, sem höfðu myndazt sunn
anvert við veginn, sem liggur í
gegnum - hverasvæðið, vom
mjög virkir og Gunnuhver svo
kallaður hafði sótt sig miklð I
veðrið, en að þvf er vitavöröur-
inn sagði, hefur sá hver sífellt
verið að minnka hin seinni ár.
Jón Jónsson jarðfræðingur sagði
hins vegar, að hann hefðl búizt
við breytlngum á þeim hver,
þar sem jarðhitinn heföi I sí-
fellu verið að aukast þar í sum-
ar og verið f nokkurri sókn. —
Jarðskjálftarnir nú fyrir helgina
hafi Ifklega rekið smiðshöggið
á breytinguna og mætti þvi bú-
ast við að „Gunna“ yröl enn
sterkari á næstunni. Hverinn
ber nafn ódæls og erflðs draugs,
sem séra Eirikur f Vogsósum
kvað niður, en nú virðast jarð-
skjálftamir hafa vaklð draug-
inn upp aftur og óvist að klerk-
ar samtímans séu Jafnhæfir til
slikra vandaverka sem að kveða
draug niður og „kollegar" þeirra
frá fyrri öldum. Séra Eirfkur
hafði þann háttinn á, þegar
hann kvað Gunnu niður, aö
hann fékk hana til að elta
hnoða, sem valt niður f hver-
irih og hefur hún fram á þenn-
an dag ekki getaö unnið mönn-
um mein, fyrir utan það, aö
einstaka menn hafa brennt slg
á fæti, þegar þeir hafa stlgið
niður úr hveraskorpunnl.
Einkenni þess, að gos geti
verið í aðsigi þama á Reykja-
nesinu vom auk þess, sem að
ofan er talið, miklir jarðskjálft-
ar, sem jafnan koma á undan
eldgosum, landsig ,sem hefur
orðið norðvestan megin við veg-
inn. Jarðskjálftamir hófust um
10-leytið á föstudagsmorguninn
og hafa staðið yfir sfðan. Mest-
ir urðu jarðskjálftamir aðfara-
nótt laugardagsins og var þá
ekki svefnsamt i húsi vitavarð-
arins, sem er í aðeins nokkur
Fjöldi áhugamanna f jarðfræði og myndatöku kom til að vlrða fyr-
ir sér náttúruhamfarimar. — Þama skoðar Gunnar Pétursson tyx-
ir sér sprungumar, sem mynduðust aðfaranótt laugardagsins.
himdmð metra frá hverasvæð-
inu. Þá um nóttina komu spmng
ur i vitann. Sprungumar mynd-
uðust allan hringinn rétt fyrir
neðan mlðjan vita, bæði aö utan
og innan. Em þessar sprungur
til marks um styrkleika jarð-
skjálftanna, þvi nokkuð þarf á
aö ganga, áður en slík smiö sem
Reykjanesviti fer að haggast.
Veggimir neðst eru 3>4 metri á
þykkt.
Það verður athyglisvert að
fylgjast með hvaða framvindu
málin taka á Reykjanesinu
næstu daga. Haldi breytingam-
ar áfram af sama krafti, má
telja fullvist, að gos hefjlst, en
það ættl að koma f ljós á næstu
dögum eða vikum.
Vitavörðurinn f Reykjanesvita, Sigurjón Ólafsson, fyrir framan
vitann. — Spmnguna í vitanum ber rétt fyrir ofan barðið á hatti
Sigurjóns.
t
\
\