Þjóðviljinn - 31.08.1968, Blaðsíða 5

ljau®ardaguir 31. ágúst 1968 — ÞJÖÐVILJINN — SlÐA g
■F
Opið bréf til stjórnarvalda
frá foreldrum heyrnardaufra barna
Margir hafa efilaust rekiz.t á
smáWlausur í Möðunuim undan-
farin 2 ár, þess efnis, að um
30 börn ættu að hefja niám í
Heyrnleysi n gj asköla Islands
haustbiö 1968.
Síðasitiiðdnni vetur stunduðu 29
böm nám í sikióilanum, þar af
útskrifuðust 4 nemiendur í vor,
sívo alils veröa nemendur í skól-
anuim næsita skólaár 55 talsins.
Með þessu bnéfi vi'Ijum við
foreidrar þessara bama vekja
athyglli á því að þessi böm eru
staðreymd og annað og meira
en svartar töilur á prenti. Þau
eru lifandi persónur, sem þarfn-
ast menntunar og þjálfunar
umfram allit, og emm við við
tilbúin að berjast fyrir því að
svo megi verða.
Það eru sijál&aigt einhvierjir
sem undrast þessa mákilu fjölg-
un baima í ár. Þvi er til að
svara að langflest þessara
bama eru fómarlömlb rauðra
hunda, sem mæðurnar hafa
veiikzt af á meðgönigutímanum.
Síðasti faráldur gekk árið 1963
til 1964 og eru því þessi börn
nú 4 ára gölmiul og þvi skóla-
skyld í haust samikivæmt
landslö'gum.
Við foreldrar höfúm oftsinnis
fenigid þá spunniingu í andilit-
ið, jaflnivel frá læknuim, sem
hafa flengið börnin til athugun-
ar, hvers vegna við hefðum
eikiki notfæi't okjkur fóstureyð-
inigarlögin. Staðreyn,ddn er sú,
að margar mœður voru grátt
leiknar eftir að hafa barizt við
að fá leyfi landlæknis, beðið
síðan svo og svo lengi efitir
sjúkflaiúmi og er til kastanna
kom verið neitað og jafnvel
reknar úr skurðstofiu. Við lát-
um því þessari spurninigu ó-
svarað að öðru leyti, en visum
henni jafnframt till heilbrigð-
isyfirvalda, stem við teljum að
hljóti að vera ábyrgðanmenn
þessara barna að meira eða
minna leyti. Og sú spurndng
hlýtur ósjálfmtt að vakna um
leið: Hvað veirða þessi bönr
mörg eftir nœsta faraldur
rauðra hunda, ef læknar og
heiib ri gðisyf i rvöld endurskoða
ekki afstöðu sína til þessara
máila?
Bn snúuim okikur aftur að
því, sem nú er etfst á baugi og
aðalbamttumál okikar fordldr-
anna í dag, en það er mennit-
un og framtíðarhorfur heyrnar-
daufra baima, en það virðist
eiga að reka á reiðanum mieð
það, þó það sóu landsilög fyirir
því.
Eða hvernig stendur á þvi að
viðkomandi stjórnairvöld voru
ekikd tillbúin að mæta þessari
fjölgun banna í ár?
Hvernig er því varið að ekki
hefur verið hafizt handa við
byggingu nýs skólahúss, en þó
fengin lóð í því skjmi fyrir 2
árum?
Hvað eiga þau neyðarúrræði
að stainida lengi, sem yflirvöld
þessara mála gripu til í júlí-
mánuði sl.. þess efnis að Beiigja
smáviðbótarhúsnæði, svo hægt
yrði að setja sklólann einhvern-
tíma í haust?
Það var vitað mál fyrir
löngu að sk'óilinn var svo þröng-
ur og fátæklegur að hann gat
ekfci talizt hætfur til að rúma
þá 29 nem. sem fyrir voru,
og þvi máli til sönnunar vilj-
um við benda á fáedn atriði:
1. — Kennslustoflur hafa að
sjáilfsögðu verið fláar og smá-
ar og aufe þess sem heimavist-
Lögberg-Heimskringia fram-
vegis til sölu í Reykjavik
Hinn 9. september 1886, var
stofnað í Winnipeg viíkublaðið
Heimskringla og tveimur árum
seinna þair í borg vikublaðdð
Lögberg. Þessi tvö vestur-ís-
lenzku blöð komu lemgi vei út
hvort í sínu lagi, en hafa nú
verið sameinuð í eitt blað, er
kemur út á hverjum fimmtu-
degi og heitir „Lögberg—Heims-
krinigla". Mönnum er að sjállf-
rögðu kunnugt um bessa merku
útgáfustarfsemi vestra og sum-
i- fá blaðið sent.
Hinir eru fleiri, sem ekki
gera sér ljóst, hversu mikilvægu
menningarhlutverki betta litla
blað gegnir meðail íslendinga í
Vesturheimi, bæði við öflun
frétta og fróðleiks mönnum til
handa t>g ekki sídur til við-
halds íslenzkri tungu bar um
slóði-, en telja má víst, að án
blaðsins hyrfi íslenzkt mál
fljótla°a alveg í gleymskunn-
ar djúp í íslendingabyggðum
vestra.
Nú fyrir skömmu höfst nýr
þáttur í starfsemi Lögbergs—
Heimskringlu. Hafin hefur ver-
ið sala á blaðinu í lausasölu
á götum Reykjavi'kur, eftir því
sem það berst hingað, en Loft-
leiðir hafa eins og oflt áður sýnt
sfcilning og rausn í slíkum til-
fellum og flutt blaðið heim.
Afgreiðsla heflur vérið opnuð
fyrir blaðið að Laugavetgi 31 4.
hæð og annast hana Kristján B.
Sigurðsson á Sölusikrifstafu
Þjóðsögu. Áskriftarverð fyrir
blaðið er kr. 450,00 á ári inni-
failið burðargjald.
Fólk er hvatt til að gerast
fastir ásfcrifendur að þessu mál-
gagni Vestur-lslendinga og sýna
þar með í verki, að við viljum
ekfci láta eina blaðið, sem gef-
ið er út á íslenzku erlendis.
hverfa af sjónarsviðinu.
Afigreiðsilain er á Söluskrif-
stotfu Þjóðsögu, Laugaivetgi 31
4. hæð, sími 17779 og er opin
alla virka daga frá ki. 10—7
e.h. — (Frá Þjóðsögu).
arhúsaskosti hefur verið svo
þröngur staikkur sniðinn, að
undrum sætir að dlikt hafi við-
gengizt. Rétt er að geta þess
að lítilsiiáttar umlbætur voru
gerðar á húsinæðinu árið 1966.
Þær umbætur vom í meginat-
riðuim að látin var málning á
veggi innanhúss og brýnustu
nauðsynjar fenignar í svetfin-
deildir heimavistar, þ.e.a.s. rúm
er hæfðu stærð og aldri bam-
anna. Samt sem éður efum við
stórlega að húsnæði skólans í
dag geti talizt íveruhætft eftir
nútímákröflum hieilbrigðiseftír-
lits.
2. — Leikifiimikennsíla við
hann hefur verið með höppum
og glöppum og er það miður,
vegna þess að heyrnardaufum
börnum er mjög mdkál þörtf á
líkamsiþjálfun ekfci síður en
öðruim börnuim. Þau eiga mörg
í erfiðledkum vegna limaburðar
og rangrar öndunar, en það
fylgir iðulega heymarieysi, sbr.
bókin Hljóð og heym sem útg.
var af Almenna bókaíélaginu.
Þetta eru aðeins no'kkur
dæmi uim vanrækslu yfirvalda
gagnvart skólanum, ein sjón er
sögu ríkari:
Sú viðbót sem skólinn hetfur
nú tekið á leigu fyrir kennslu-
húsnæði gerir aðeins mögulegt
að veita þeim bömum kennslu
næsta ár, sem nú eru skóla-
skyld, starfsskilyrði skólans
samikvæmt fyrrgreindu verða
sízt betri en áður.
Það er að okikar áliti aðeins
hægt að saimiþykkja þetta fyrir-
komulag til bráðabirgða, og að-
eins vegna þess að tíminn er
orðinn alHltof naumur og böm-
in geta ekfci beðið.
Okikuir langar til að benda á
Ingibjörg Johnson,
ritstjóri Lögbergs-Heims-
kringlu.
að þrengslin í skólanum giera
það að vertkum, að öll bömdn í
Reykjavík og nágrenni koma
til með að sækja skólann dag-
lega í stað þess að vera í
heimavist eins og áður var.
Heimavistin nú gerir ekki betur
en svo að hægt verði að taka
inn nemenduma utan af landi.
En skilyrði fýrir því, að þetta
fyrinkomuiag þlessdst er að
bömunuim í Reykijavilk og ná-
grenni verði séð fyrir skólabdf-
reið. Það segir sig sjálft að þau
geta efcki komizt til og frá
skiólla á annain hátt, aldurs síns
vegna og fötlunar.
Þá vetrður ekki hjá því kom-
iztaðmáninostáþann þátt þess-
ara skólamála, sem er eiinna
alvarfegastur og erfiðast að
bæta úr eins og á stendur, en
það er kennara- og kennslu-
tækjaskorturinn, seim er sivo til-
finnanlegur að vart má til þiess
hugsa. Næsta vetur munu verða $>
sitarfandi við skolann 3 sér-
menntaðir kennarar auk sér-
menntaðs skóllastjóra, en ef vel
á að vera getur hver kennari
vart tekið fleiri en 3-4 böm til
kennslu í hverja bekkjardeild.
Þá er og sárt till þess að vita
að dýrmætur kennslukrafitur
hins ágæta skólastjóra barnanna
fer cft og iðullega í ýmiis dag-
leg umsjónarstörf og ótai snún-
iiniga, sem ekki geta talizt í hans
veirkahring. Væri ekiki hugsan-
leigt að ráðinn yrðd maður að
skolanum til að gegna umsjón-
arstörfum?
Hvað kennslutæki áhrærir,
mé heita, að skólinn sé að
mestu leytí laus við allt sJlatet
og mun bað vart létta þessum
fáu kennuirum störf þeirra.
Ófremdarástandið er því auð-
seett.
Það má vel vera að kennsla
heymardaufra á íslandi hafi átt
100 ána atfmæli á sl. áiri, en þeir
sem þekkja þessd mól undrast
það stórlega að framfarirnar
hafa litlar orðið á þessari heillu
öld. Það hefði ekki verið úr
vegi og jafnvel tílMýðilegt í til-
efni aldai-afmaalisins, að yíir-
völd þessara mála hefðu glatt
okkur á eimhvem hátt með
bjartari framtíðanhorfum. Nt_i,
öðm nær, nú þegar neyðin er
stæirst virðist allt ætla að
bregðaisit, lítið og aMs öfullnægj-
amdi húsnæði, alltotf fáir kenn-
arar, lítíil sem engin kennslu-
tæki og síðast en efcki sízt ó-
skiljanlegt framtaksleysi yfir-
vaílda.
Bkkd hefur það heldur farið
fram hjá okfcur foreldmm að
fáfrceði og áhugaleysi alimenn-
ings er töluvert ríkjandi á
þessum málum sem vonlegt er.
Flestir virðast álíta, að aillt
Irugsanlegt sé gert fyrir þessi
böm, og væri það víst eðlileg
hugsun á þessari öld framfar-
anna, sem fátt virðist vera
óimögulegt. Margir vita að
Heymleysingjaskölinn er til, en
fæstir vita hvar í veiöldinni
hanm er staðsettur.
Nú má ekki taka það svo, að
það sé ekki til fólk, sem hugs-
ar um þessi mál og lætur got t
af sér ledða. Vissulega em hér
starfandi ýms samtök um þessi
mál, en ekki er lengur hægt
að dylja þá sorglegu staðaæynd
að öll þessi samtök hafa að
miestu starfað sitt í hverju
horninu og með mismunandi
hugmyndir um, Iwemig kennsilu
þessara barna væri bezt hátt-
að. Árangurinn hetfur að sjálf-
sögðu orðið sá, að gera for-
aldra og forráðamenn barn-
anna ennþá ráðvilflitard og á-
hyggjufyliLri og máttí þar sann-
arlega sízt á bæta. Það er þvi
okkar einlæg ósk og von, að
öll félagssamtök og einstaiklling-
ar er láta þessi mál til sín
taka, taiki höndum saman og
sameinist um að gera þess-um
börnum og foreldrum þeirra
tífdð bærilegt.
Við viljum minna á það, að
rnieð þessum orðum erum við
ekki að vanlþakka eða meta lít-
ils unnin sitörf óeigingjams
föliks í okkar þágu, þvert a
móti. En. betur má ef duga
skal. Þietta er erfitt starf, er þarfn
ast raunsæis og stoilninigs og
það er ekki hægt að mynda
neina stefnu eða félla neima
dóma um bömin í heáld, held-
ur meðhöndla þau sem þá ein-
staklinga sem þau í raun og
veru eru, þau hafa edns og ann-
að fólk ólíkar lyndiseinkunnir,
greindarvísitala þedrra
að vera másmunandd o.s.frv., en
þau hafa sameiginlega fötlun,
sem er heyrnardeyfð á mdsmun-
andi- sitígi, sem síðan orsakar
mál'leysi, sem þau geta ekki
yfirunnið sjálf.
Þar af ledðandi hlýtur hver
maður að skilja að þau þurfa
sameágimlega stofnun þar sem
þeim er veitt fullkomin kennsla
og þjálfun, síðan veii'ður tím-
inn og reynslan að skera úr
urn, hvað í hverju barni býr
og hvemig það á sem beztan
hátt getur náð takmarki í líf-
inu. Þau geta orðið nýtir þjóð-
félagsiþegnar, ef þeim eru veitt
þessi frumsikilyrði menntunar,
sem til handa ófötluðum böm-
um er talin alveg sjálfsögð.
Hvað eigum við foreldrar
heymardaufra bama að bíða
ltemgi eftir að stjórnarvöld
vakni og hef ji byggingu sóma-
samlegs skölahúss, svo hægt sé
að bjóða því fóa tæknimennt-
aða föLki, sem lært hefur
kennslu þessara bama viðun-
andi starfsskilyrði?
Við trúuim því ekki að yfir-
vö'ldin daufheyrist bænum okk-
ar, og óþarft er að minna á
það að við Islendingar erum
gjöful og góðhjörtuð þjóð, sem
bregðuim ^fljótt við hverri neyð
úti í hinum stóra heimi, það
er líka gott og blessað, en við
magum ekki gleyma smælingj-
unum heima fyrir, sem í þessu
tilfelBi er og mun verða vam-
að máls, ef þeim verður ekki
hjálpað:
Eintaik af þessu bréfi hefur
verið sant öllum dagblöðum í
Reykjavík.
Sigrún Ambjamardóttir
Kristján Ásgeirsson
Sólveiig G. Blöndal
Sigurður Blöndal
Ingibjörg Þórarinsdófctir
Guðlaug Jóhannsdóttir
Sverrir Gunnarsson
Guðrún Ámadóttir
Sigriður Jénsdióttir
Þorvaldur Þorsteinsson
Hjöndís Davíðsdóttir
Rúnar Guðmundsson
Bára Pállmarsdóttdr
Davíð J. Davíðsson
María Einarsdóttir
Sonja og Haraldur
fengu silfurskál
Gjöfin, sem íslenzku forseta-
hjónin höfðu meðferðds til Ósló
og feerðu brúðhjónunum Sonju
Haraldsen og Hanaldi rfkisarfa'
var sdl!fiurskál smáðuð af Leifi
Kaidal gullsmíðameistara.
Vel sótt sýning Fé-
lags húsgagnaarkitekta
Sýning Félags húsgagnaarki-
tekta í nýbyggingu Iðnskólans
hefur verið vel sótt. Á fimmtu-
dag kom iðnaðarmálaráðhjerra.
Jóhann Hafstein, og skoðaði
sýninguna.
Sýningin veður opdn flrtam til
þriðjudaigskvölds kl. 14—22.
hlýtur^
Látinn í hárri elli

• Hannes Jónsson póstur á
Núpsstað er látinn. Iiann lézt sl.
fimmtudag, 29. ágúst, á 89. ald-
irrsári.
• Hannes var fæddur 13. jan-
úar 1880 á Núpsstað í Hörgs-
landshreppi í Vestur-Skafta-
fellssýslu og voru foreldrar
hans Jón Jónsson bóndi þar og
póstur og Margrét Eyjólfsdótt-
ir. Hannes bjó alla ævi á Núps-
stað og var um áratugaskeið
póstur á mesta vatnasvæði
landsins milli Prestsbakka á
Síðu og Hóla í Homafirði. Var
hann því þrautreyndur vatna-
maður. — Á myndinni sést
Hannes Jónsson standa framan
við bænhúsið á Núpsstað.