Dagblaðið Vísir - DV - 24.03.1999, Blaðsíða 15

MIÐVTKUDAGUR 24. MARS 1999
15
Nýir valkostir
fýrir neytendur
Hver er staðan á íslandi?
íslendingar hafa ávallt verið
sannfærðir um gæði eigin fram-
leiðsluvara, hvort sem um er að
ræða á landi eða úr sjó. Ekki dreg-
ur undirritaður úr því. En við þurf-
um að sýna fram á að svo sé, til
þess þarf að koma á vottun bæði
fyrir vistræna og lífræna vöru
framleidda á landi og einnig að
koma á vottunarkerfi fyrir lífvæn-
ar vörm- úr hafinu. Við íslendingar
eigum að sýna frumkvæði á þess-
um vettvangi.
Nokkrir frumkvöðlar hafa látið
til sín taka í landbúnaði á þessu
sviði og er áhugi stöðugt að aukast
bæði á grænmeti, mjólkurafurðum
og kjöti. Vonandi er þess skammt
að bíða að eldisfiskur verði viður-
kenndur sem lífræn vara og mun-
um við þá standa feti framar en
aðrir, sérstaklega hvað varðar
„Vonandi er þess skammt að bíða að eldisfiskur verði viðurkenndur sem lífræn vara og munum við þá standa
feti framar en aðrir....“
Lífrænt fram-
leidd matvara á
miklum og vaxandi
vinsældum að
fagna hjá neytend-
um í Norður- og
Vestur-Evrópu. Líf-
rænt ræktað græn-
meti, mjólkurafurð-
ir og kjöt er orðin
vara sem neytend-
ur leita eftir vegna
hollustu, hreinleika
og gæða. Neytendur
sækja eftir slíkri
vöru, vottaðri af
viðurkenndum aðil-
um, og eru reiðu-
búnir að greiða
marktækt hærra
verð vegna gæð-
anna. Norðurlanda-
þjóðimar hafa sett
sér markmið um aukná fram-
leiðslu á grundvelli sjálfbæmi og
þessar vörur skipa æ ríkari sess í
gæðaverslunum sem njóta virðing-
ar sem slíkar.
verðlag. Sjávarútvegur-
inn þarf að bregðast við
og koma á eigin vottun-
arkerfi sem getur orðið
fyrirmynd fyrir aðra.
Við verðum að fá viður-
kenningu á því að við
stundum veiðar úr haf-
inu á sjálfbæran máta
og að meðferð okkar á
sjávarafla og matvælum
úr sjó sé sem best verð-
ur á kosið.
Ég tel að koma eigi á
vottunarkerfi eftir okk-
ar aðferð, það mun ekki
líða á löngu áður en ein-
hverjir aðilar reyna að
gefa okkur fyrirskipun
um hvemig við eigum
að haga okkur ef við
tökum ekki frumkvæðið
hið fyrsta. Mín skoðun
er að við verðum að breyta rétt í
þessum málum sem öðrum. Því
Kjallarinn
Gísli S.
Einarsson
í þingflokki
Samfylkingarinnar
skora ég á forsvarsmenn í sjávar-
útvegi að grípa til aðgerða - þeir
vita þest hvemig á að ná árangri
og eiga að vera framkvöðlar.
Nú er lag!
Þessi orð era frá þeim tíma er
sjósókn var stunduð á opnum bát-
um á íslandi. Nú eigum við að að
nýta okkur lagið sem er til að
lenda þessum málum sem hafa
verið í bígerð. Undiritaður, ásamt
með fleiri þingmönnum á Alþingi,
hefur flutt tillögu varðandi þessi
mál á þremur liðnum þingum.
Landbúnaðamefnd afgreiddi þessa
tillögu efnislega mjög vel nú við
þinglok, og við flutningsmenn
væntum góðrar meðferðar málsins
éif hálfu ríkisstjómarinnar. Það er
til staðar þekk-
ing, lög og reglur
sem fullkomnað
geta framkvæmd
þessarar tillögu
um sjálbærni í
íslenskri mat-
vælaframleiðslu.
Með því er unnt
að skapa störf og
ekki síst virð-
ingu sem okkar
holla og góða
matvara stendur undir, ef tæki-
færið er notað til að vera fremstir
þjóða.
Glsli S. Einarsson
„Ég tel að koma eigi á vottunar-
kerfí eftir okkar aöferð, það mun
ekki líða á löngu áður en ein■
hverjir aðilar reyna að gefa okkur
fyrirskipun um hvernig við eigum
að haga okkur ef við tökum ekki
frumkvæðið hið fyrsta. “
Greddan og getuleysið
Eins og við vitum, þá hafa karl-
menn ótamið villidýr um miðja
vegu framan á sér. Þetta villidýr
gargar á sitt og engar refjar. Eigin-
konur hafa ekki fullan skilning á
þessum þörfum karla og þess
vegna þurfa þeir iðulega að leita
til annarra kvenna sem vita betur.
(Á Englandi til forna höfðu fínar
konur ekki kynhvöt, aðeins lág-
stéttarkonur.) Það er auðvitað
vegna kynkulda íslenskra kvenna
að „erótískir“ skemmtistaðir
spretta hér upp eins og gorkúlur.
Vesalings karlamir fá ekki það
sem þeir þurfa heima hjá sér.
Kerlan er útslitin og óspennandi
eftir bameignir og strit allan dag-
inn í sinu láglaunakvennastarfi og
hefur ekki réttu áhrifm á karlinn
svo...
En bíðum nú við! Ef karlar era
ótamin villidýr með óhefta kyn-
hvöt, af hverju þarf þá svona mik-
ið að æsa þá upp? Eru það karlarn-
ir sem eiga við vanda að etja?
Frekar að glápa en gera? Em þess-
ir staðir úti um allt af því að hið
íslenska karldýr er algjörlega að
missa getuna?
Hvað er að?
Reyndar er offjölgun getulausra
karla ekki bundin við Island eitt,
eins og vinsældir Viagra sanna.
En hvað er að? Við búum í tví-
hyggjuheimi þar sem kynin skil-
greina sig út frá hvort öðm, karl-
inum í hag.
(Stór-lítil, ger-
andi-þolandi.)
En konur em
farnar að brjót-
ast út úr þessari
skilgreiningu.
Þær láta til sín
taka á hinum op-
inbera vettvangi
og standa sig
bara vel, em ein-
staklingar en
ekki hluti- af
hinu ómögulega
safnheiti; konur.
Til skamms tíma leit út fyrir að
konur fengju að njóta sannmælis.
Þ.e. að þær gætu fengið að vera
þær sjálfar en þyrftu ekki að leika
einhver hlutverk. Hlutverkaskip-
an kvenna er í grófum dráttum
tvöfold: Meyjan og mellan, stúlkan
sem er sofið hjá og hin sem giftist.
Kynhvöt kvenna var ekki viður-
kennd til langs tíma og
er jafnvel ekki enn.
Væntanlega vegna
þess að ef kona hefur
kynhvöt þá þarf að
fúllnægja henni og í
flestum tilvikum er
það karlmaður sem sér
rnn það. Ergo: Kona
getur gert kröfu til
karlmanns. Og það er
glæpurinn. Karlmenn
virðast ekki geta stað-
ið undir kröfum
kvenna.
Hin „kvenlega
fegurð“
Konur eiga að vera
fallegar og skilnings-
ríkar, þær eiga að
sinna þörfum karla.
Þær eiga að vera „konur" svo að
þeir geti verið „karlar". En nú
heimta þær eitthvað í staðinn.
Æ,æ! Hvað á til bragðs að taka?
Jú, bendum þessum ljótu rauð-
sokkum á sinn rétta stað. Þið emð
bara að derra ykkur af því að eng-
inn almennilegur maður vill ykk-
ur. Svo þá em fluttar til landsins
sílikon-pumpaðar dúkkur, sumar
hverjar með ýmis önnur efni með-
ferðis, til þess að flagga hinni
„kvenlegu fegurð".
Hin kvenlega fegurð er, sem
endranær, eins ónáttúruleg og
frekast er unnt. Tölvubætt á ljós-
myndum, skurðstofubætt í raun-
veruleikanum. Fyrir
nú utan unglings-
piltaútlitið sem er
heill kapítuli út af
fyrir sig og verður
ekki nánar út i farið
hér. Þetta er mjög
einfalt. Það em gerð-
ar óraunhæfar kröf-
ur til kvenna sem
þær geta aldrei stað-
ið undir, hversu
mikið sem þær
reyna. Þess vegna
hafa þær hvorki
tíma né sjálfsöryggi
til að ógna stöðu
karlsins. Þetta er
hugmyndafræðin á
bak þessa staði,
Tveir myrtir og
einn stórslasaður og
hvað þeir nú heita allir. Og hún
virkar. íslenskar stúlkur era farn-
ar að keppa í „erótiskum“ döns-
um. Verður að viðurkennast að sú
keppni er í alla staði heiðarlegri
en Ungfrú ísland keppnin, sem
gengur strangt til tekið út á ná-
kvæmlega sama hlutinn.
Það að vaskleg framganga
kvenna í þjóðfélaginu og faraldur
kvenfyrirlitningarstaða sé á sama
tíma er engin tilviljun. Það er ver-
ið að berja konur til baka. Allir fá
þessir staöir leyfi og öllum finnst
þetta allt í lagi. Et tu, Ingibjörg
Sólrún?
Ásta Svavarsdóttir
„Þaö að vaskleg framganga
kvenna í þjóðfélaginu og faraldur
kvenfyrirlitningarstaða sé á sama
tíma er engin tilviljun. Það er ver-
ið að berja konur til baka. Allir fá
þessir staðir leyfí og öllum fínnst
þetta allt í lagi. Et tu, Ingibjörg
Sölrún?“
Kjallarinn
Ásta
Svavarsdóttir
bókmenntafræðingur
Með og
á móti
Rýmkun á opnunartíma
verslana ÁTVR
Eins og hver
önnur lögleg
vara
Þórlindur Kjartans-
son hagfræöinemi.
„Það er sjálfsagt mál að að-
gangur að vöra á borð við áfengi
sé svipaður og að öðmm lögleg-
um vöram sem seldar em hér á
landi. Enda
held ég að
flestir séu sam-
mála um að
opnunartími
og sá háttur
sem hafður
hefur verið á
áfengissölu sé
beinlínis nið-
mlægjandi fyr-
ir viðskipta-
vinina. Útlendingar hafa stund-
um bent á það að á meðan hægt
er að ganga um alþingishúsið og
aðrar stofnanir landsins, geti
menn ekki um frjálst höfuð
strokið um leið og þeir stíga fæti
inn í ÁTVR. Þar sé öryggisgæsl-
an slík að engu likara sé en að
menn séu allt í einu staddir í
gullforðabúri landsins.
Ný reglugerð um rýmkun opn-
unartímans er náttúrlega ekkert
annað en eðlileg þróun. Þetta er
ekkert frábragðið þeirri þróun
sem hefur átt sér stað í öðmm
verslunum hérlendis. Það hlýtur
að vera langeðlilegast að áfengi
sé undir sama hatti og önnur lög-
leg vara og þar með seld í þeim
verslunum sem hafa áhuga á að
bjóða sínum viðskiptavinum upp
á hana.“
Annað meira
áhyggjuefni
„I fyrsta lagi þá er það jákvætt
að ákvörðunarvald skuli þarna
fært til sveitarstjóma. Þeim er
heimilt að binda veitingu leyfis
til rekstrar
áfengisútsölu
skilyrðum;
m.a. um af-
greiðslutíma.
Það er hins
vegar áhyggju-
efni að þegar
viðfangsefiii,
sem fela í sér
ákveðna eftir-
litsskyldu eins
og hér um ræð-
ir, eru færð frá
ríki til sveitarfélaga, að þá fylgir
enginn tekjustofn með til að
framfylgja eftirlitsskyldunni.
Þá er og áhyggjuefhi fyrir þá
sem starfa aö forvarnarmálum,
miklu frekar en þessi reglugerð
ein og sér, að ungt fullfrískt fólk,
sem kannski hefur aldrei lent í
vanda tengdum áfengi og fikni-
efnum, skuli gera það að helsta
baráttumáli sinu að auka að-
gengi að áfengi.
Ég leyfi mér að fullyrða að
þessar kröfur em ekki það sem
ungt fólk þarf helst á að halda að
séu uppfylltar í nútímaþjóðfé-
lagi. Það hefur sýnt sig að aukið
aðgengi að áfengi hefur leitt til
aukinnar neyslu; það er hættan
við rýmkun á reglum um opnun-
artima vínbúða.
Við verðum að skoða þessi mál
út frá heilbrigðissjónarmiðum og
því hvað kemur næst þegar bolt-
inn er byrjaður að rúlla. Ungir
sjálfstæðismenn hafa lagt
áherslu á afnám einkaleyfis
ÁTVR til smásölu áfengis og fjár-
málaráðherra, nýkjörinn vara-
formaður Sjálfstæðisflokksins,
tekur undir þeirra sjónarmið. Ef
þetta er það sem koma skal verð-
ur erfitt að framfylgja núverandi
stefnu ríkisstjórnarinnar í áfeng-
is- og fikniefnamálum." -aþ
Kolfínna Jóhannos-
dóttir, starfandi
formaöur Áfengis-
og vímuvarnaráös.