Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.2002, Blaðsíða 13
13
________________________________________________________________Viðskipti
Umsjón: Viðskiptablaðið
Eftirspurn eftir vinnuafli í apríl:
Fýrsta sinn síðan 1996 að atvinnu-
rekendur vilja fækka starfsfólki
Atvinna
Atvinnurekendur áætla að störfum muni fjöiga í sumar, en þö ekki eins mikið og á fyrri árum. Þegar líður á haustið
mun störfum fækka á ný.
FÖSTUDAGUR 17. MAÍ 2002
33V
Þetta helst
HEILDARVIÐSKIPTI 5.500 m.kr.
Hlutabréf 1400 m.kr.
Spariskírteini 2000 m.kr.
MEST VIÐSKIPTI
0 íslandsbanki 800 m.kr.
© Pharmaco 270 m.kr.
© Grandi MESTA HÆKKUN 123 m.kr.
0 Marel 2,0%
© ÍAV 1,7%
Q Pharmaco MESTA LÆKKUN 1,5%
0 Grandi 2,6%
0Eimskip 2,0%
©SH 1,3%
ÚRVALSVÍSITALAN 1282 stig
- Breyting Q0,07%
Orkustofnun til
fyrirmyndar
Orkustofnun fékk viðurkenningu
sem rikisstofnun til fyrirmyndar árið
2002. Þetta er í fjórða sinn sem viður-
kenningin er veitt.
í febrúar síðastliðnum skipaði Qár-
málaráðherra nefnd til að velja þá rík-
isstofnun sem skarar fram úr og er til
fyrirmyndar í starfl sinu. í nefndinni
voru Hörður Amarson, forstjóri Marels
hf., formaðm:, Guðný Káradóttir, fram-
kvæmdastjóri Gagarín ehf., og Runólf-
ur Smári Steinþórsson, dósent við við-
skipta- og hagfræðideild Háskóla ís-
lands. Amar Þór Másson stjómmála-
fræðingur og Leifur Eysteinsson, við-
skiptafræðingur hjá fjármálaráðuneyt-
inu, störfuðu með nefndinni.
Nefndin valdi að veita þremur
stofnunum, auk Orkustofnunar,
einnig viðurkenningu fyrir góðan ár-
angur í rekstri. Þær eru Áfengis- og tó-
baksverslun ríkisins, Fiskistofa og
Ríkiskaup.
Hagnaður Olís 340
milljónir króna
Hagnaður Olíuverzlunar Islands hf.
og dótturfélags fyrstu þrjá mánuði
ársins nam 340 milljónum króna eftir
skatta en var allt árið í fyrra 211 millj-
ónir. Hagnaður fyrir afskriftir og fjár-
magnsliði nam 257 milljónum króna,
samanborið við 1.048 milljónir allt
árið áður, sem er 9,2% af rekstrartekj-
um, en var 8,4% allt árið áður.
Rekstur félagsins á tímabilinu ein-
kenndist af miklum sveiflum á gengi
íslensku krónunnar og nam gengis-
hagnaður 216 milljónum króna og
hreinar fjármagnstekjur námu 224
milljónum króna.
Bætt afkoma félagsins fyrir afskrift-
ir og fjármagnsgjöld ber með sér að
þær aöhaldsaðgerðir sem gripið var
til í rekstri félagsins á miðju síðast-
liðnu ári eru famar að skila sér.
Eins og áður getur setti styrking á
gengi íslensku krónunnar verulega
mark sitt á rekstur og afkomu félags-
ins á tímabUinu. Ljóst er að afkoma
næstu mánaða fer mikið eftir þróun
gengismála. •
tdáíf'.ihl__________17.05.2002M. 9.15
VIIIB (II 1
KAUP SALA
feslPollar 91,190 91,660
SSPund 132,730 133,400
8*1: Kan. dollar 58,680 59,050
r^Ponsk kr. 11,2000 11,2620
FF~1Norsk kr 11,0380 11,0990
SxSsænsk kr. 9,0560 9,1060
II! 8 Sviss. franki 57,2000 57,5200
yen 0,7166 0,7209
EHecu 83,2950 83,7955
SDR 116,1800 116,8800
Eftirspum eftir vinnuafli hefur
dregist saman miðað við sama tima í
fyrra þegar vinnumarkaðurinn var í
jafhvægi. Samkvæmt atvinnukönnun
Þjóðhagsstofhunar sem gerð var í apr-
U 2002 hefur eftirspurn eftir vinnuafli
dregist saman borið saman við sama
tima í fyrra. Þetta er i fyrsta sinn síð-
an árið 1996 að vinnuveitendur vUja
fækka við sig starfsfólki í aprUmán-
uði. Atvinnurekendur vUdu fækka
um tæplega 400 manns, eða um 0,5%
af mannafla.
Atvinnurekendur áætla að störfum
muni fjölga í sumar, en þó ekki eins
mikið og á fyrri árum. Þegar líður á
haustið mun störfum fækka á ný. Á
landinu öllu er eftirspumin einungis í
jafnvægi i byggingariðnaði og fiskiðn-
aði en i öflum öðrum greinum vUja at-
vinnurekendur fækka starfsfólki og
einna mest i samgöngum og ýmsum
iðnaði eða um 1,0% og 0,7% af mann-
afla.
Veruleg umskipti á höfuð-
borgarsvæðinu
Á höfuðborgarsvæðinu vUja at-
vinnurekendur fækka starfsfólki um
tæplega 600 manns, eða um 1,3% af
vinnuaflinu. Þetta eru veruleg um-
skipti miðað við síðustu tvö ár, en í
aprU árið 2001 vUdu atvinnurekendur
bæta við sig um 160 manns; eða úm
Tap Íslandssíma
á fyrstu þremur
mánuðum ársins
nam 93 milljónum
króna en var 174
milljónir á sama
timabUi fyrir einu
ári og minnkar því
tapið um 47% milli
ára. í tilkynningu
frá fyrirtækinu
kemur fram að af-
koman það sem af er ári sé í sam-
ræmi við áætlanir. Ef félagiö hefði
verið búið að leggja af verðbólguleið-
rétt reikningsskU hefði tapið numið
112 mifljónum króna.
Áframhaldandi bati hefur orðið á
rekstri Islandssíma fyrstu þrjá mán-
uði ársins. Skýrist það af auknum
tekjum og hlutfallslega lækkandi
rekstrarkostnaði félagsins. Tap fyrir
afskriftir, fjármagnsliði og skatta
hefur minnkað úr 38 milljónum á
fjórða ársflórðungi árið 2001 í 17
milljónir á fyrsta ársflórðungi 2002.
Þrátt fýrir tap á rekstri félagsins er
eiginfjárstaða þess sterk en eiginflár-
hlutfallið er 45%.
Rekstrartekjur Íslandssíma námu
453 mifljónum króna fyrstu þrjá
mánuði ársins 2002 og jukust um
60% miðað við sama tímabU árið á
undan. Rekstrargjöld námu 470 mUlj-
ónum króna og jukust um 35% mið-
að við sama tima í fyrra.
Veltufjárhlutfallið
komið niður í 0,47
Veltuflárhlutfall Íslandssíma hf.
var 0,47 í lok mars 2002 og lækkaði
úr 0,60 frá áramótum. Stjómendur
Íslandssíma hafa áfram unnið að
endurfjármögnun félagsins. Með
hliðsjón af þessu var nýverið gengið
frá langtímaláni að flárhæð 150 miflj-
ónir króna. Verður það meðal ann-
ars notað til að greiða niður skamm-
0,3% af vinnuaflinu og um 900 manns
árið 2000. Samdráttar gætir helst í
þjónustustarfsemi ýmiss konar en þar
vflja atvinnurekendur fækka um 2,4%
af mannafla og í samgöngum um 1,3%
af mannafla. Atvinnurekendur vUja
einnig fækka starfsfólki í verslun, eða
um 0,7%. Samkvæmt könnuninni
mun eftirspumin vaxa á næstu mán-
tímaskuldir félagsins. Fram undan
er aukin áhersla á kjarnastarfsemi
þar sem stefnt er að sölu á eignar-
hlutum í öðrum félögum og sölu fast-
eigna. Áætlanir gera ráð fyrir að
veltuflárhlutfallið hækki á ný síðar á
árinu við þessar aðgerðir.
Viðskiptakröfur Íslandssíma námu
520 mifljónum króna 31. mars 2002.
Viðskiptakröfur hafa þannig hækk-
að um 46 milljónir frá áramótum.
Hækkun viðskiptakrafna skýrist að
hluta til af auknum ógjaldfoflnum
viðskiptakröfum sem eru tilkomnar
vegna veltuaukningar í febrúar og
mars. Einnig má benda á að rekstr-
arerfiðleikar hafa gert vart við sig í
viðskiptalíflnu og gerir það inn-
heimtu erfiðari í sumum tilvikum. I
því ljósi hefúr félagið eflt enn frekar
ákveðna þætti innheimtunnar. Rétt
er að benda á að félagið hefúr í var-
úðarskyni sett 69 milljónir króna í
afskriftasjóð viðskiptakrafna. Hér er
ekki um endanlegar afskriftir að
ræða heldur er myndaður mótreikn-
ingur sem mæta á þeim kröfum sem
kunna að tapast.
Unnið hefur verið að áframhald-
andi hagræðingu í rekstri íslands-
sima og skýrir það meðal annars
bætta afkomu félagsins. Þannig hafa
almennar aðhaldsaðgerðir skilað því
að kostnaður sem hluthfafl af tekjum
hefur fariö lækkandi. Fækkað var
enn frekar í yfirstjórn félagsins á
fyrsta ársflórðungi sem mun lækka
kostnað á næstu mánuðum. Þá hafa
hagræðingaraðgerðir í sölu- og
markaðsstarfi félagsins verið að
skila sér á fyrsta ársflórðungi 2002.
Stjómendur telja að félagið sé nú
betur í stakk búið að mæta aukinni
samkeppni eftir endurskipulagningu
sölu- og markaðsstarfs þess. Einnig
ber að líta til þess að tekist hefur að
ná betri tökum á kostnaðarþróun fé-
lagsins.
uðum á höfuðborgarsvæðinu um
4,7%. Hins vegar er áætlað að störfum
muni fækka um 0,5% fram á haustið,
samanborið við eftirspumina í apríl-
mánuði.
Á landsbyggðinni fer eftirspum eft-
ir vinnuafli vaxandi. Atvinnurekend-
ur þar vildu flölga starfsfólki um 200
manns, eða um 0,7% af vinnuafli.
Þetta er mikil breyting frá apríl í
fyrra en þá vildu atvinnurekendur
fækka um 180 manns. Ástæður þess-
ara aukningar er einkum vaxandi eft-
irspum í annarri starfsemi og ýmissi
þjónustu við atvinnuvegina, eða um
3,2% af mannafla. í greinum eins og
samgöngum, flskiðnaði og byggingar-
iðnaði er eftirspumin í jafnvægi og
lítils háttar fækkun mælist í verslun
og iðnaði, eða um 0,3% að meðaltali.
Samkvæmt könnuninni mun eftir-
spumin á landsbyggðinni breytast lít-
ið fram á haust. Þetta á almennt við
um landsbyggðina, þótt áhrifanna
komi til með að gæta mismikið eftir
landshlutum.
Allt frá atvinnukönnuninni í apríl
1996 hafa atvinnurekendur á landinu
öllu viljað flölga starfsmönnum, und-
antekning er janúarkönnunin 1997.
Þessi vilji hefur komið skýrast fram í
apríl- og septemberkönnunum ár
hvert. Óskir atvinnurekenda um að
flölga starfsmönnum hafa vaxið á síð-
ustu árum og náðu sögulegu hámarki
á árinu 2000.
Aukningin frá árinu 1997 ákvarðast
mikið til af hinni miklu aukningu í
flölda lausra starfa á höfuðborg£ir-
svæðinu. í aprílkönnun Þjóðhags-
stofnunar árið 2001 virðist sem eflir-
spum eftir vinnuafli hafl náð jafn-
vægi fyrir landið í heild og er það í
fyrsta sinn sem það gerist síðan 1996.
Frá haustdögum 2001 hefur eftirspurn
eftir vinnuafli á höfuðborgarsvæðinu
farið minnkandi á meðan eftirspum
er í meira jafiivægi á landsbyggðinni.
"the p£ ;rfect pizza"
John Baker
±^! 520 35oo Ci
520 3500
Gnoðavogur
Brekkuhús
Minnkandi tap Íslandssíma
Óskar
Magnússon.
Setjum hjölið T toppstand fqrir sumarið!
Vfirfarið reiðhjöl
aðeins 2.680 lir.
Vid gerum vid allar tegundir af hjólum
nxoleni 14 (GÁP húsinu) 108 Reykjavik Simi: 568 7575 Opid: virka daga 10-19 laugard. 11-16