Alþýðublaðið - 16.10.1975, Blaðsíða 3

Steffnuliós Sigurður E. Guðmundsson skrifar
o
íþróttir - fyrir hina
fáu eða hina mörgu?
Ýmis sviö þjóðmála eru þannig vaxin,
að um þau virðist enginn ágreiningur
vera meðal þeirra, sem annars láta sig
þjóðmál miklu varða. Stjórnmálabarátt-
an sneiðir yfirleitt hjá slikum málum og
raunar virðist einu gilda úr hvaða stjórn-
málaflokkum þeir ráðherrar eru, sem
með þau fara, hver á eftir öðrum, fram-
kvæmdin og stefnan er nánast hin sama
hjá þeim öllum. Eitt þessara mála eru
Iþróttimar.
Um iþróttirnarmá sannarlega segja, að
hið framangreinda hafi gilt I rikum mæli.
Sizt af öllu vil ég mæla með þvi að stjórn-
málabaráttan verði færð inni Iþrótta-
hreyfinguna, þar fer bezt á þvi sem verið
hefur, að menn starfi saman að hugsjón-
um hennar gjörsamlega án tillits til
stjórnmálaskoðana. Hitt getur engu að
siður verið umhugsunarefni hvort ekki
hljóti að vera nokkur munur á viðhorfum
manna tilíþróttastefnu hins opinbera, eft-
ir þvi hvort þeir eru einstaklingshyggju-
menn eða félagshyggjumenn. Og i fram-
haldi af þvi má hugleiða, hvort stefna
stjórnmálaflokkanna i iþróttamálum
hljóti ekki að vera I sitt hvorum farvegin-
um eftir þvi hvort þeir telja sig vinstri-
flokka eða hægriflokka (svo maður sleppi
nú miðflokkum!). Myndi það þá væntan-
lega gilda jafnt á iandsmálasviðinu sem á
sviði sveitarstjórnarmálanna. Almennt
séð hygg ég, að vinstrisinnaðir stjórn-
málaflokkar ættu að beita sér fyrst og
fremst fyrir almennri þátttöku manna I
Iþróttum og skapa skilyrði, grundvöll,
fyrir henni. A hinn bóginn myndu hins.
vegar hægrisinnaðir stjórnmálaflokkar
sennilega hafa meiri áhuga fyrir að
leggja grundvöll að keppnisiþróttum, þar
sem stjörnurnar yrðu i hávegum hafðar.
Þessi afstaða, i grófum dráttum, virðist
mér, að myndi sennilega vera i samræmi
við stefnuskrár- og grundvallarskoðanir
stjórnmálaflokkanna. Annað mál er það
svo, að I raun og i framkvæmd virðast
þeir allir hafa sömu eða svipaða afstöðu
til þróunar þessara mála. Byggist það
vafalaust einkum á þvi, að íþróttaleiðtog-
ar hinnar skipulögðu Iþróttahreyfingar I
öllum flokkum fá þar langmestu ráðið um
stefnu þeirra á þessu sviði, og eins hinu,
að á þessu sviði, sem öðrum, eru þau
stjórnmálaöfl sterkust og ráða þvi ferð-
inni að mestu, sem vilja samkeppni á öll-
um sviðum og hlaða sem mestu undir hina
tiltölulega fáu hæfustu. t samræmi við
þetta hefur svo iþróttastefna hins opin-
bera verið, eins og sérstaklega hefur
komið fram I mannvirkjagerðinni. Vita-
skuld er þó ekki svo að skilja, að iþrótta-
mannvirki séu ekki ætluð til almanna-
nota, þar með sum hver fyrst og fremst
(t.d. sundlaugar), en óneitanlega virðist
manni sem yfirgnæfandi áherzla hafi ver-
ið lögð á að byggja keppnisvelli og
keppnishallir af ýmsu tagi, sem og nauð-
synlega aðstöðu á þvi sviði og I tengslum
við sllka starfsemi. Þarna hefur allt lagzt
á eina sveif: öflug iþróttafélög og vel
skipulögð iþróttahreyfing, sterkir og
áhrifamiklir iþróttaleiðtogar I stjórn-
málaflokkunum og I kjölfar þess rikjandi
stefna hins opinbera á þessu sviði, jafnt I
landsmálum sem i sveitarstjórnarmál-
um.
Nú kann einhver að draga réttmæti
þessara orða i efa. En þá er auðvelt fyrir
Reykvikinga,a.m.k., aðlita i kringum sig
og gefa þvi gaum hvernig staða þessara
mála erþar. Maðurinn á götunni, sem svo
er stundum nefndur, þ.e. sá, sem ekki er
félagsbundinn I neinu iþróttafélagi, á ekki
alltof auðvelt með að bregða á leik, detti
það i hann á heimleiðinni úr vinnunni ein-
hvern daginn. Hann getur þó vissulega
skroppið i sund... en þar með er það lika
nánast talið, sem hann getur gert, um-
svifalaust. Ekki eru neinar sérstakar
skokkbrautir i. borginni, sérstaklega ætl-
aðar honum,ekki tennisvellir, sem hann á
aðgang að án fyrirhafnar eða umsvifa.
Ekki getur hann heldur farið á sjobað-
staö, svo auðvelt sem það ætti að vera
Reykvlkingum (og fleiri sveitarfélögum)
aö koma upp sómasamlegum sjóbaöstað,
hafandi allt það heita vatn úr iðrum jarð-
ar, sem hér er að finna. Hann á þess held-
ur ekki kostaðbregða sér á skauta, þvi að
sjálfgert skautasvell er sjaldséður gestur
hér að vetrarlagi og borgin hefur enri ekki
komið upp skautaskála fyrir almenning,
þótt framkvæmdamaðurinn Þórir Jóns-
son hafi hrist einn slikan fram úr erminni
fyrir fáum árum. Skiðaaðstaða er hins
vegar fyrir hendi i Bláfjöllum a.m.k. ef
„maðurinn á götunni” hefur efni á að eiga
og reka einkabll, að öðrum kosti verður
hann að hirast heima.
Af þessu má sjá, að „maðurinn á göt-
unni”, þ.e. almenningur hefur i rfkum
mæli verið sniðgenginn i iþróttamálun-
um. Megináherzlan hefur verið lögð áað
gera mjög mikið fyrir tiltölulea fáa— og
fyrir bragðið hefur alltof lftið veriö gert
fyrir hina afar mörgu.sem láta svo litt á
sér bæra, iþróttasiður blaðanna skrifa
aldrei um og iþróttaleiðtogarnir minnast
aldrei á. Og þvi stefnir sifellt i sömu átt.
Máske fær almenningur skokkbrautir eft-
ir 10 ár, hjólreiðabrautir eftir 15 ár,
skautaskála eftir 20 ár og ylvolgan sjó-
baðstað eftir 25 ár? Ef til vill finnst ein-
hverjum þetta fráleitt, en hver hefur ekki
þróun mála verið siðustu 25 árin — og
raunar miklu lengur?
f réttabráðurinn
Dagsími til kl. 20: 81866
Kvöldsími 81976
Sá bannfærði
selur grimmt
RAGNAR PÁLL listmálari sýnir
þessa vikuna á Kjarvalsstöðum,
en hann var fyrsti listamaðurinn,
sem sýningarráð Kjarvalsstaða
neitaði um afnot af sölum hússins
á sinum tima. Eftir þá neitun hélt
hann sýningu i Bogasalnum, og
seldust öll málverkin þar á fyrsta
sýningardegi.
Sama sagan endurtók sig svo
nú eftir að Ragnar opnaði i sið-
ustu viku þá sýningu, sem stend-
ur yfir. Af 75 málverkum, sem
hann sýnir var um helmingur til
sölu, og seldust þau öll fyrsta
daginn. Milli 1500 til 2000 manns
hafa nú séð sýninguna.
Kvennafrí
veldur stöðvun
dagblaða
Ljóst er að Alþýðublaðið mun
ekki koma út laugardaginn 25.
október vegna kvennafrisins hinn
24. Bæði er það, að konur, sem
starfa við setningu blaðsins i
Blaðaprenti leggja allar niður
störf, svo og munu karlmenn á
ritstjórn ekki gerast verkfalls-
brjótar og svara I simann, en eini
kvenmaðurinn á ritstjórn blaðs-
ins vinnur við simagæzlu.
Vitað er um ýmsar stofnanir,
sem loka vegna algerrar þátttöku
kvenna I frideginum, og hjá
Tryggingastofnun rikisins er
100% þátttaka kvenna, og hjá
skólum I Hafnarfirði verður þátt-
takan svipuð og úrslit kosninga
austantjalds, eða 99,99% að þvi er
best verður séð.
Visir hefur tilkynnt að konum
þar verði gefið fri á fullum laun-
um þennan dag, og búast má við
að fleiri fyrirtæki muni gefa út
svipaðar tilkynningar næstu
daga.
Nefndakostn-
aður 162 millj.
millj. króna
1 fyrra voru starfandi samtals
466 nefndir á vegum ráðuneyt-
anna. Nefndamenn voru samtals
2.292 og laun þeirra námu liðlega
80milljónum króna. Annar kostn-
aður við nefndirnar var 82,3 millj-
ónir og heildarkostnaður ná-
kvæmlega 162.567.023 krónur.
Langflestar nefndir voru starf-
andi á vegum menntamálaráðu-
neytisins eða 158 hvar I sátu 732
menn. Laun til nefndarmanna
voru 15,4millj. en kostnaður sam-
tals 25,7 milljónir króna.
Hvað kostnað viðkemur ber Is-
landshátiðarnefnd 1974 höfuð og
herðar yfir allar aðrar nefndir.
Samt sem áður var engin þóknun
greidd til þeirra er nefndina skip-
uðu. Kostnaður nam samtals
138,3 millj, en minjagripir voru
seldir fyrir 78,5 millj. kr. Samtals
kemur þvi nefndin út með tæpar
60 millj. halla og afleiðingin
verður sú, að forsætisráðuneytið
hefur langhæstan nefndakostnað
eða 65,5 milljónir króna.
Nokkur hreyfing varð á nefnda-
skipan i fyrra og i árslok var
fjöldi nefnda kominn niður i 401
og er þá átt við starfandi nefndir.
Rétt er að taka fram, að mikill
fjöldi nefnda voru ólaunaðar.
Bretar hagnast
á ferðamönnum
Nýlega komu á markaðinn sex
fræðslubækur, sem ætlaðar eru
fyrir börn á grunnskólastigi.
- Bækurnar heita: Forsöguleg dýr,
Tölur og hlutföll, t fjöruborðinu,
Úr heimi skordýranna, Vatnið og
Blómjurtir.
Útgefandi þessa bókaflokks,
sem nefnist „Alfræði barnanna”,
er barnabókaforlagið Bjallan,
sem hefur það að meginmarkmiði
að gefa út fræðslu- og skemmti-
bækur fyrir þennan aldursflokk.
Bækurnar, sem út komu þessu
sinni, eru allar þýddar úr ensku.
Þýðendur eru Guðrún Karlsdóttir
kennari og bókavörður, sem
þýddi þrjár fyrstaefndu bækurn-
ar og Sigrún Klara Hannesdóttir,
skólabókafulltrúi, sem þýddi hin-
ar þrjár. Fengu þýðendur vel
kunna íslenzka fræðimenn til þess
að yfirfara Islenzka textann með
tilliti til fræðilegrar meðferðar á
efninu. Texti bókanna er léttur og
einfaldur, letur stórt og hentar
þvi vel grunnskólaaldri. Myndir i
litum prýða hverja siðu og eru
þær skýrar og gerðar af listfengi.
Sambandsþing
og kvöldvaka
Sambandsþing Norræna félags-
ins verður haldið i Reykjavik á
morgun. Þingið er haldið anriað
hvert ár, og sitja það fulltrúar
hínna ýmsu félagsdeilda. Að
þessu sinni eiga rúmlega 90 full-
trúar frá 29 félagsdeildum rétt til
þingsetu.
1 tilefni þingsins efnir Norræna
félagið til kvöldvöku i Norræna
húsinu annað kvöld. Þar verður
m.a. lesið úr tveimur norrænum
ritverkum, sem eru i þýðingu,
styrktri af norrænu þýðingarmið-
stöðinni. Hér er um að ræða ljóða-
bókina „Létt laufblað og vængir
íugls” eftir finsk-sænska skáldið
Gunnar Björling og bókin „Und-
ursamlegt lif” eftir færeyska
skáldið Jörgen Frants Jakobsen.
Bókin er úrval bréfa útgefin af
William Heinesen.
A kvöldvökunni, sem hefst kl.
20.30 kemur einnig fram álenzki
óperusöngvarinn Walton Grön-
roos, sem ráðinn er til að syngja i
Carmen I Þjóðleikhúsinu og ann-
ar verðlaunahafinn i norrænu
pianókeppninni hér á landi 1973
leikur á pianó.
Allir félagar Norræna félagsins
eru velkomnir á kvöldvökuna
meðan húsrúm leyfir.
Borgarbókavörður
Staða borgarbókavarðar er laus til um-
sóknar. Launakjör fara eftir samningum
við Starfsmannafélag Reykjavikurborg-
ar. Umsóknir ásamt upplýsingum um
menntun og fyrri störf sendist skrifstofu
borgarstjóra fyrir 7. nóvember n.k.
14. október 1975,
Borgarstjórinn i Reykjavik.
Lausar læknastöður
Staða læknis við heilsugæslustöð á Akra-
nesi er laus til umsóknar. Umsóknir send-
ist heilbrigðis- og tryggingamálaráðu-
neytinu fyrir 15. nÖv. 1975.
Staða læknis við heilsugæslustöð á Sauð-
árkróki er laus til umsóknar. Umsóknir
sendist heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytinu fyrir 15. nóvember 1975.
Heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu
13. október 1975.
Laus störf við Alþýðublaðið
Kópavogun
Álf hóisvegur
Auðbrekka
Hjallabrekka
Nýbýlavegur
Reynigrund
U&'
Hafið
samband við afgreiðslu
blaðsins - Sími 14900
Reykjavik:
Bakkavör
Melabraut
Miðbraut
Nesvegur
Skólabraut
Sævargarðar
Vallarbraut
Melahverf i
Túnin
Bakkana
Gerðin
Fimmtudagur 16. október 1975.
Alþýðublaóið