Morgunblaðið - 18.12.2002, Blaðsíða 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 2002 27
LIST Ingu Svölu Þórsdóttur
(1966) hefur á síðustu árum vakið
nokkra athygli. Hún var við nám í
MHÍ 1987-1991 og síðan lá leið henn-
ar til Þýskalands þar sem hún nam
við listaháskóla Hamborgar í fjögur
ár. Inga Svala er enn búsett í Ham-
borg og kennir nú við þennan sama
skóla. Hún hefur tekið þátt í fjölda
samsýninga víða um lönd og haldið
einkasýningar hér heima og erlend-
is. Listrænt fyrirtæki hennar, Duft-
unarfyrirtæki Þórsdóttur, vakti
nokkra athygli þegar 1994 er hún hóf
að dufta allt milli himins og jarðar og
sýndi afraksturinn í krukkum.
Grænmetissýning hennar og Wu
Shan Zhuan vakti einnig nokkra at-
hygli hérlendis 1998. Nú er Inga
komin aftur, með sýninguna Borg er
byggir á ímynduðu borgarskipulagi
á Borg á Mýrum.
Listin snýst oft um að birta hugs-
anlegan og kannski betri heim.
Dæmi frá 16. öld er bók Thomas
Moore, Utopia, þar sem hann lýsir
fullkomnum heimi, að sínu mati.
Listamenn hafa á mismunandi vegu
sýnt eitthvað sem nálgast fullkomn-
un. Augnablikin sem Vermeer birtir
á málverkum sínum komast nokkuð
nærri. Málarinn Rothko sóttist eftir
að sýna eitthvað álíka en á allt annan
hátt. Fyrir Yves Klein var blái lit-
urinn fullkominn. Þannig mætti
halda áfram. Listhreyfingar á 20. öld
sóttust eftir að sýna eða skapa betri
heim, fútúristarnir, súrrealistarnir,
dadaistarnir. Situationistunum í
Frakklandi var sérlega umhugað um
einmitt borgarskipulag og almennt
um hegðun einstaklingsins í borgar-
umhverfi og rituðu margt um þetta
efni. Ýmsir listamenn hafa á síðustu
áratugum komið fram með hug-
myndir sem varða borgarskipulag,
þar má nefna hollenska listamanninn
John Körmeling og Belgann Luc
Deleu en auk þeirra láta nú ýmsir
hópar listamanna skipulagsmál sig
einhverju varða. Sem dæmi um slík-
an hóp er Park Fiction verkefnið í
Hamborg sem var kynnt á Doku-
menta sýningunni í Kassel í sumar.
Þar er þó um raunverulegt verkefni
að ræða, almenningsgarð í Ham-
borg, samvinnuverkefni listamanna,
borgarbúa og borgarskipulags. Ég
held nú ekki að markmið Ingu Svölu
sé að sjá hugmyndir sínar verða að
veruleika heldur notar hún tungumál
myndlistarinnar til að koma hug-
myndum sínum á framfæri, hug-
myndum sem ef til vill verða öðrum
innblástur eða umhugsunarefni. Í
sýningarskrá segir hún að Borg sé
„hugmynd að borgarskipulagi sem
ég tel að geti gagnast Íslandi og Ís-
lendingum“.
Ef litið er til baka yfir verk Ingu
Svölu sl. tíu ár má sjá að hún hefur
allt frá duftunarverkefni sínu til
dagsins í dag fengist við að greina
veruleikann og skrá greininguna án
þess að gleyma þætti hins óræða.
Verk hennar spretta upp af hug-
myndum sem síðan kristallast í ýms-
um efnum, hún sérhæfir sig ekki í
einum ákveðnum miðli. Umgjörðin
sem hún skapar verkum sínum hér
er því mjög ákjósanleg fyrir vinnu-
brögð af þessum toga og í raun rök-
rétt framhald af fyrri verkum þó
ramminn sé annar. Innan ramma
ímyndaðs borgarskipulags hefur hún
frjálsar hendur með hugmyndir og
efnivið og öll verkin falla fyrirhafn-
arlaust innan rammans. Þessi um-
gjörð setur henni engar skorður því
hún er myndlistarkona, ekki skipu-
lagsfræðingur, tungumál hennar er
myndlistin og innan hennar rúmast
allt sem við viljum.
Á sýningunni í Hafnarhúsi gefur
að líta drög að skipulagi miljón íbúa
borgar. Hugmyndirnar fjalla um
þarfir stórborgarbúa og það hvernig
hægt væri að skapa líf í borg í sam-
hljómi við náttúruna, í anda um-
hverfisverndar. Verkin á sýningunni
eru mjög mismunandi og skapa eng-
an sterkan heildarblæ, frekar er eins
og út frá hverju verki um sig gætu
sprottið ótal önnur verk sem færu í
mismunandi áttir. Inga Svala er frjó
í hugsun og setur fram ýmsar hug-
myndir hvað varðar samgöngur,
byggingarlag sem tekur mið af nátt-
úrunni, mikilvægi birtu og myrkurs,
auk þess að vitna til landnáms Ís-
lands og hún vísar á sinn hátt til
fornra og dýrslegra siða við að helga
sér svæði. Best finnst mér henni tak-
ast upp þegar verkin eru sem allra
einföldust, eins og veggverkið með
neonteikningum af kríum. Í því sé ég
endurspeglast sterkan draum um
frelsi og rými en um leið minnir
neonið á nútímann. Þetta verk lifir
sterkast í huga mér og verður mér
leiðarljós um það sem gæti verið
markmið skipulagsins. Upplýsinga-
gildi myndlistar felst jú ekki í orðum
eða skrásetningum heldur til dæmis
lit eða efni. Mér sýnist þessi hug-
mynd um borgarskipulag vera upp-
hafið að nýju tímabili í list Ingu
Svölu en gæti líka ímyndað mér að
það kæmi að því að hún sprengdi um-
gjörðina og gæfi verkum sínum
frelsi.
Inga Svala hugsar sér einnig að
fleiri listamenn geti tekið þátt í sköp-
un Borgar og við opnun sýningarinn-
ar sýndi þýska listakonan Annette
Wehrmann fyrstu verkin á því sviði.
Sýning hennar var nokkra daga uppi
í SÍM húsinu í Hafnarstræti. Þar
sem þar er ekki um eiginlegan sýn-
ingarsal að ræða var hún tekin niður
eftir örfáa daga en án efa hafa ein-
hverjir náð að sjá hana. Hún fjallaði
um nauðsyn gagn-staðar og and-
hverfu skipulags og var góð viðbót
við sýningu Ingu Svölu, án efa eiga
fleiri listamenn eftir að bæta við hug-
myndirnar um borgarskipulag síðar.
Sýning sem þessi gæti fallið í þá
gryfju að vísa í sífellu annað, út á við,
en Inga Svala nær að skapa and-
rúmsloft á sýningunni líka, hún verð-
ur staður út af fyrir sig. Hér verður
ekki farið út í að lýsa nánar hverju
verki út af fyrir sig en fólk hvatt til
að líta við í Hafnarhúsinu og kynna
sér hugmyndir um nýja Borg.
Flug kríunnar á sýningu Ingu Svölu Þórsdóttur í Hafnarhúsi.
Flug kríunnar
MYNDLIST
Listasafn Reykjavíkur,
Hafnarhús
Til 19. janúar 2003. Hafnarhúsið er opið
alla daga vikunnar frá kl. 11–17 og leng-
ur á fimmtudögum, til kl. 18.
BLÖNDUÐ TÆKNI, INGA SVALA
ÞÓRSDÓTTIR
Ragna Sigurðardóttir alltaf á föstudögum
Fjör í snjónum
- um jólin
Catmandoo snjógallar 5.990 kr.
Stær›ir: 90-120.
Litir: Bleikur og fjólublár
Stiga snjósle›i: 7.990 kr.
Til í svörtu og rau›u.
Smáralind - Glæsibæ
Simi 545 1550 og 545 1500
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
U
TI
1
94
42

12
/2
00
2
Naomi Campbell ilmvötnin
fást í snyrtivöruverslunum og
apótekum um land allt