Íslendingaþættir Tímans - 19.10.1974, Blaðsíða 1

ÍSLENDINGAÞÆTTIR
Laugardagur 19. okt. 1974 — 32. tbl. 7. árg. —nr. 183 TIMANS
Asgeir L. Jónsson
vatnsvirkjafræðingur og ráðunautur
Fæddur 2. nóv. 1894.
Dáinn 13. aprll 1974.
Fyrsta vikan af september er liðin,
þegar ég skrifa þessi orð, og blöðin eru
byrjuð að blikna á trjánum i garðinum
minum. En vorið kom snemma og
sumarið, sem er að kveðja eitt hið
bliðasta og besta, sem menn muna um |
allt land. Og þó man ég eftir öðru heit-
ara, en það er önnur saga sama efnis
og góö.
Asgeir L. Jónsson, sá þjóðkunni
Húnvetningur var vanur að taka dag-
inn snemma til allra verka og fylgdi
jafnan fyrstu vordægrum til starfa hjá
bændum, þvi að i þeirra þágu var allt
hans ævistarf. Nú var þvi lokið og þó
ekki fyrr en fyrir tveimur árum og var
hann þó á áttugasta aldursári. En vor-
þráin seiddi hann frá steinlögðum
strætum. Og nú skyldi skroppið austur
i Skaftártungu til ættar- og æskustöðva
hinnar glæsilegu og raunsarlegu eigin-
konu hans. Það þótti ekkert heimstak
að fara slika ferð, fyrr á árum, en nú
er þetta eins og leikur. Og Ásgeir fór
þessa lönguferð á skömmum tima. En
þegar austur kom, dapraðist honum
llfsþrótturinn á skammri stund. Var
þá haldið heim með þeim hraða, sem
fáanlegur var. Hann fékk að anda að
sér hinu tæra islenzka vorlofti inn i
sjúkrahús i Reykjavik, en þar slokkn-
aði lifsljós hans svo að segja sam-
stundis. Lifsstarf hans var á þann veg,
aö það útheimti mikil ferðalög og hann
feröaðist til hinztu stundar lifs sins.
Þegar útfór Asgeirs var gerð frá
Dómkirkjunni, að viðstöddu miklu
fjölmenni, stóð yfir hið langa og leiða
prentaraverkfall, sem hélt áfram enn
um langa stund. En þegar það leystist,
var hans minnzt með greinum nokk-
urra vina hans, og er þessi grein ekki
skrifuð til þess að bæta um þær, að
öðru leyti en þvi, að þar er litið sagt frá
hinu margháttaða starfi hans i þágu
bænda og landbúnaðarins i heild. Satt
aö segja bjóst ég við minningar- og
þakkarorðum frá þeirri stofnun, þar
sem hann vann svo að segja allt ævi-
starf sitt, en þar verður hans að sjálf-
sögðu minnzt seinna. En við Ásgeir
höfðum mikið saman að sælda og all
náið samstarf i 32 ár, en kunnings-
skapur okkar var miklu lengri, sem
breyttist með árunum i einlæga vin-
áttu og vil ég þvi biðja lslendingaþætti
að geyma nokkur minningar- og
keðjuorð frá mér — þó seint sé.
Asgeir Lárus Jónssorv svo hét
hann fullu nafi, var þjóðkunnur maður
og Húnvetningur að ætt og uppeldi.
Hann fæddist að Þingeyrum i A-Húna-
vatnssýslu 2. nóvember 1894 og var þvi
á 80. aldursári, er hann andaðist. For-
eldrar hans voru Jón Asgeirsson,
bóndi þar og ráðskona hans Guðbjörg
Arnadóttir, bónda á Sigriðarstöðum i
Þverárhreppi, Arasonar. Þeir Þing-
eyrarfeðgar voru þjóðkunnir bænda-
höfðingjar á sinni tið og þó nokkuð sitt
með hvorum hætti.
Asgeir Einarsson, bóndi og alþm.
flutti búferlum frá Kollafjarðarnesi i
Strandasýslu, að Þingeyrum, vorið
1861. Honum er svo lýst, að hann hafi
verið afburða duglegur og hagsýnn bú-
sýslumaður, mikill sjógarpur og smið-
ur góður bæði á tré og járn, vinsæll
höfðingi og trúmaður. Hann hóf strax
aþ byggja upp staðinn og skömmu
seinna hina fögru kirkju, sem var
sannkallað afreksverk sveitabónda og
mun halda nafni hans uppi um langa
framtið. Kirkjan er byggð úr höggnum
steini, sem sóttur var i Nesbjörg langa
leiö.
Jón Asgeirsson faðir Asgeirs L.,
fæddist á Kollafjarðarnesi 1839 og var
þvi rúmlega tvitugur, þegar hann kom
að Þingeyrum með foreldrum sinum,
Asgeiri alþm. og Guðlaugu Jónsdóttur
kammerráðs og sýslumanns á Melum
1 Hrútafirði. Jón Ásgeirsson er sagður
hafa verið hinn mesti atgervismaður á
alla lund. Mikið hraustmenni, ágætur '
sjómaður, þjóðkunnur hestamaður,
sundmaður góður, sem ekki var al-
gengt þá, góður smiður bæði á tré og
járn, sem hann stundaði þó litið. Hann
haföi mikla hneigð til lækninga bæði á
mönnum og skepnum, sem var vel
þegið á þeim timum og viðaði að sér
þekkingu á þvi sviði, eftir þvi sem föng
voru á. Hann battum margt beinbrotið
og kippti i margan liðinn, sem úr lagi
fór, með góðum árangri. Hann var
gleðimaður mikill, höfðinglynt göfug-
menni, óspar á fé, fórnfús við snauða
og reyndi að bæta hag vesalinga.
Vegna þessara mannkosta sinna, naut
hann mikilla vinsælda og virðingar,
þrátt fyrir óreglu úr hófi fram, þvi vin-
drykkja hans var mikil og mun i þvi
falli hafa gengið lengra fram, en flest-
ir samtiðarmenn hans, en hins vegar