Tíminn - 19.04.1973, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Fimmtudagur 19. april 1973.
NÚTÍMABYGGINGAR-
kom i ljós, aö þar er viö erfiðleika
aö etja. Islenzk ull er nú fyrst og
fremst unnin fyrir vélvefnað og
prjónaskap, en ekkert hugsaö um
myndvefnaðinn. Það efni sem
notazt þarf viö er leiðinlegt og
sumt lélegt. „Maður á gjarnan
svolitinn lager af bandi, sem
maður býr að”, segir Asgerður,
en ef ég fer i verzlun til að kaupa
efni til vefnaðar er þar alger
eyðimörk.
„Eins er um litunina. Ég býst
við, að á næstunni þurfi ég að
fara að lita sjálf, sem ég hef
raunar þegar gert i litlum mæli.
Ég man eftir þvi, að er ég var
að byrja að vefa fór ég með lita-
prufur upp að Alafossi, en þar var
yfirmaður Pétur Sigurjónsson.
Ég bað hann að lita fyrir mig,
sem hann gerði. Hann var allur af
vilja gerður til að aðstoða mig.
Ég er ekki aö segja, að verk-
smiðjur geti gert eða eigi að gera
svona, en þetta verður að
breytast frá þvi sem nú er”.
Hvar hefðum við átt
að hafa myndvefnað
Við Islendingar eigum sáralitiö
af gömlum myndvefnaði, aðeins
fáeinar rúmábreiður, söðuláklæði
o.þh. Þetta er þó ekkert furðulegt.
Hvar hefðum við átt að hengja
upp myndvefnað i okkar
lágreistu, skammlifu húsum.
Nútimabyggingarlist hins vegar
með sinum hreinu, köldu flötum
bókstaflega kallar á myndvefnað,
enda hefur hún veriö aðalhvatinn
að endurreisn myndvefnaðar á
siðari timum. Sums staðar, eins
og t.d. i Sviþjóð, er varla byggt
svo hús, að ekki sé fenginn lista-
maður til aö vefa mynd til að hafa
i þvi.
Við minntumst áður á Sviþjóð,
en Norðmenn eiga sér langa
myndvefnaðarsögu, og á öllum
Norðurlöndum er myndvefnaður
vaxandi.
Frakkar áttu mikinn þátt i
viöreisn myndvefnaðar, en
franski málarinn Lurca átti
frumkvæði að mikilli mynd-
vefnaðarsyningu, sem haldin er
á tveggja ára fresti i Lausanne i
Sviss. Þar eru sýndir vefir
hvaðanæva að úr heiminum, allt
geysilega stór verk. Eflaust
hefur þetta örvað myndvefnað
nútimans, þótt skiptar skoðanir
séu um hvernig sýningarnar
sjálfar hafi tekizt, en segja má að
þar séu fyrst og fremst stór, ofin
málverk unnin á vefstofum og
LIST
KALLAR Á
MYND-
VEFNAÐ
VEFNAÐARLEGA séð er
.vefur tvívíður flötur, sem
byggist upp hornrétt af
sam ofnum þráðum: lóð-
réttum, sem er uppistaðan,
og láréttum, sem er ívafið.
Það er sama hvaða efni og
aðferð vefarinn notar,
hvort hann býr til ferhymt
veggteppi i hefðbundnum
stil eða hreyfilist, — alltaf
er hann háður þessu
lögmáli. Þetta skapar
þeim, sem leggur stund á
myndvefnað, aðhald, og
það er dálítið gott að geta
ekki gert allt jafnvel þótt
maður geti gert allt.
Það álitur a.m.k. Asgerður
Búadóttir myndlistarkona, sem
telur myndvefnaö eiginlega sitt
eina, rétta tjáningarform. Hún
vefur nær eingöngu úr ull, sem
henni finnst geysilega heillandi
efni. Sjálft efnið gefur henni hug-
myndir að verkum sinum og þá
ekki siður litirnir á ullinni.
Og það má með sanni segja að
Asgerður hafi lotið lögmáli
vefsins allt frá þvi hún komst i
kynni við það. Hún lagði stund á
myndlist fyrst hér við Handiða-
skólann, sem þá hét. Siðan tóku
við tvö ár i málaradeild Lista-
háskólans i Kaupmannahöfn og
1/2 ár við nám i grafik i sama
skóla. Aður en Ásgerður fór heim
að námi loknu keypti hún sér
vefstól og upp frá þvi hefur hún
ekki lagt stund á aðrar greinar
myndlistar. — Þetta hefur
einhvern veginn legið i mér, segir
hún. A námsárum Asgerðar i
Kaupmannahöfn var mynd-
vefnaður ekki kenndur við Lista-
háskólann og litið um vefnaðar-
sýningar i borginni. Þó' hafði
hún séð eitthvað af myndvefnaði.
Jafnvel þótt þessi grein hefði
verið kennd er óvist, að hún hefði
valiö hana, enda er myndlistar-
nám góö undirstaða fyrir vefnað.
Þegar heim kom fór Asgeröur
að nota vefstólinn og vefa.
Hörgull á góöu efni
Asgerður býr ásamt eigin-
manni sinum Birni Th. Björns-
syni og þrem börnum þeirra inni i
Vogum, og þangað heimsóttu
blaðamaður og ljósmyndari
Timans hana ekki alls fyrir
löngu:
t heimilislega búinni vistlegri
stofu skipar vefstóllinn öndvegi
og hér vefur Asgerður og einka-
dóttirin Þórunn, 4 ára.leikur sér i
kring, en hana kallar hún raunar
„sitt bezta verk”. Uppi á lofti er
bandið geymt og þar hefur
Asgerður kompu þar sem hún
teiknar og rissar. Vinnunni hagar
hún þannig, að fyrst gerir hún
smáskyssur að verkum sinum og
hefur þá litina, sem hún ætlar að
nota i huga, og handleikur mikið
efni, sem hafa á i vefnaðinn. Þá
gerir hún teikningu i þeirri stærð,
sem verkið á endanlega að vera i,
og fer siðan að mestu leyti eftir
henni.
Við minntumst á, að Asgerður
vefur mest úr ull, hör og stundum
notar hún hrosshár. Þegar við
spurðum hana hvernig efnisöflun
væri háttað hér fyrir myndvefnað
Þórunn dregur stundum huga móður sinnar frá vinnunni.