Tíminn - 19.07.1981, Blaðsíða 16

16...... ,®
W.H. Auden:
Ferð til íslands
Og sæfarinn óskar: Æ, sé nú hver læknir mér
f jarri!
og sjávarnöfn skáldanna fylgjast með honum um
borð:
Borgleysa, ótryggur, Svörfuður, Sorgin,
Og Synjun er Norðursins orð.
Og ómælissléttur hins blóðkatda veiðifisks blika,
og brim er í lofti af vængjum svífandi f lokks.
Og undir þeim þjótandi, iðandi fána
sér eyjavinurinn loks
hilla undir von sína: og fannblikið nær honum
færist,
f jöllin, nakin og seiðsterk, um vornætur dag.
Og undir þeim sandflæmi í ósum fljóta,
sem árskrímsl með blævængslag.
Svo megi hinn ágæti borgari furður hér finna:
fjöll eins og hófspor, eimgos, sem bergrifa spýr,
gljúfur og fossa og hornbjargsins háu
höll, þar sem sjófuglinn býr.
Og höfundur sá, er vill kynna sér kjör manna og
háttu:
kirkjustað biskups, sem troðið var niður í sekk,
laug mikils sagnfræðings, klettey kappans,
sem kvíða langnættið fékk.
Og munið hinn seka, er fákur hans féll og hann
mælti:
„ Fögur er hlíðin, og aftur um kyrrt ég sest",
konuna gömlu, sem vitnaði: „Eg var þeim
verst, er ég unni mest."
Því Evrópa er fjarri, ogeinnig þá raunveruleikinn.
Við öræfa- og söguhefð landsins þeir kaupa sér
dvöl,
sem dreymir sitt lif vera i óþökk, til einskis,
og andlitin fölu, sem böl
of heitra tálkossa tærði, á þess öræfum laugast.
En tekst það? Því Heimur og Nútími og Lygi eru
sterk.
Og hin örmjóa brú yfir beljandi ána
og bærinn i fjallsins kverk
eru eðlileg virki og herstöðvar héraöarígsins,
sem hollustu þegnsins bindur við merkjastein.
Og i bóndanum þarna, sem berst á hesti
út bakkans vallgrónu hlein,
sig þumlungar líka blóðið á bugðóttum leiðum
og biður um svör, eins og þitt: Finnst ei trúnaður
neinn?
ó, hvað dvelur réttlætið? Hver er gegn mér?
ó, hví er ég stöðugt einn?
Svo kynnum þá heiminum eyna, hans eltandi
skugga,
með oflæti í búningi og versnandi fisksölukjör.
i afdal hvín jazzinn, og æskunnar fegurð
fær alþjóðlegt filmbros á vör.
Því hvergi á vor samtími vé þau, er allir unna.
Vor æska ekki neina staðhelgi, verndaðan reit.
Og fyrirheitið um æfintýraeyna
er eingöngu fyrirheit.
Tár falla í allar elfur og ekillinn setur
aftur upp glófa og bíl sinn á vegleysur knýr
í æðandi blindhríð, og emjandi skáldið
aftur að list sinni flýr.
Magnús Ásgeirsson þýddi.
Sunnudagur 19. júli 1981
■■■■■■■■■■■■
Wystan Hugh Auden — talinn
eitthvert mesta skáid enskt á
þessari öld —kom til islands áriö
1936 og aftur ’64. Hann segir i for-
máia ferðabókar sem hann skrif-
aði eftir fyrri heimsöknina ásamt
féiaga sínum og skáldbróður Lou-
is MacNeice: ,,t bernskudraum-
um mfnum var island heiiög
jörð,” og hann mun hafa langað
að kynnast þvi óspillta og hrein-
lynda samfélagi sem hann áleit
og vonaði að her væri að finna.
Kannski varð hann fyrir von-
brigðum. Alia vega festi hann
þrátt fyrir allt mikla tryggð við
island og isiendinga upp frá þvi
og við skulum rifja upp heimsókn
þessa manns. Heimsóknin varð
þeim islendingum sem kynntust
honum ógleymanleg, ekki siður
en honum sjálfuni.
Auden fæddist árið 1907, var af
einhvers konar millistéttog gekk
i Oxford. Hann varð snemma eitt
efnilegasta, og besta, ljóðskáld á
Englandi: Poems eða Ljóð komu
út árið 1930 og skipuðu honum
strax á þann bekk, siðan komu
Orators (1932) og Look, Stranger
(1936). Auden þótti eftir þessar
bækur sjálfsagður arftaki T.S.
Eliots en það er illt að vita hvort
hann stóð seinna við öll þau fyrir-
heit sem hann gaf. Við skulum
láta okkur það í léttu rúmi liggja,
forleggjara um að gef a út bók frá
tslandi áður en hann svo mikið
sem steigþar niður fæti og fór svo
að svipast um eftir ferðáfélaga.
Christopher Isherwood var ein-
hvers staðar úti löndum að leita
sér að strákum svo Louis Mac-
Neice varð fyrir valinu. 1 bókinni
Letters from Iceland er bréf sem
MacNeice orti til vina sinna með-
an hann var hér á landi:
...Three months ago or so
Wystan said he was planning to
go
To Iceland to write a book and
would I come too,
And I said yes, having nothing
better to do
Þeir tóku sér far með Gullfossi
til Reykjavfkur og Auden las Don
Juan eftir Byron á siglingunni
milli þess sem hann var sjóveik-
ur. Aftur vitnum við i MacNeice:
Came second-class — no air but
many men,
Having seen the first-class
crowd would do the same again.
Það væri synd að segja að
ensku skáldin hafi heillast að
Reykjavfk. Auden sagði I bréfi til
Isherwoods: ,,Það er ekkert á
bryggjunni nema vöruskemmur
og landbúnaðartól. Mestallur
bærinn er byggður úr bárujárni”
dækja, að þyski konsúllinn hafi
smyglað hingað vopnum til að
gera byltingu, að Islendingar hafi
enga stjórn á börnum sinum,að á
Englandi sé spíritisminn upp-
runninn, og að einu almennilegu
vinin séu viski og vermóður.
Sjálfur er ég ekki miklu nær. Það
er enginn arkitektúr i bænum og
styttumar eru mestanpart róm-
antiskar ímyndir af vikingahetj-
um. Kóngurinn af Danmörku kom
iheimsókn og ég sá hann koma út
úr ráðherrabústaðnum i fylgd
meiri háttar borgara. Ég geri
mér svo sem grein fyrir þvi að
menn lita ekki beinlinis gáfulega
út i kjól og hvi'tt með pipuhatt en
eftir útlitinu að dæma hefði ég
ekki treyst neinum þeirra fyrir
teskeið, hvað þá meiru. Hann fór
að sjá hinn mikla Geysi, sem neit-
aði að gjósa, og þrálátur orðróm-
ur i bænum segir að það sé vegna
þess að af þjóðernisástæðum hafi
þeir gefið kauða islenska sápu I
staðinn fyrir Sunlight tegundina
sem hann er vanur... Ég hef farið
til Þingvalla sem opinberlega er
talinn fallegasti staður á Islandi.
Þar var nógu fallegt en hótelið er
fullt af fyllibyttum á hverju
kvöldi. Mjög falleg fyllibytta sem
heitir Toppy bað mig um að
hringja i sig þegar ég kæmi
heim...”
— er Auden kom til Islands
altént var hann mikið skáld og
mikill persónuleiki. En litum ögn
á heimsmyndina 1936 þvi það
skiptir máli ekki sist með tilliti til
andrúmsloftsins sem blæs útúr
bókinni Letters from Iceland, áð-
urnefndriferðabók eftir Auden og
MacNeice. Kreppan mikla var
nýafstaöin og varla það, heldur
ömurlegt um að litast. Hitler var i
Þýskalandi og skuggi fasismans
breiddist út um Vesturálfu alla.
Enda segir Auden i formála sem
skrifaður var löngu seinna: „Þött
höfundarnir hafi ritað bókina i
sumarleyfisskapi gerðu þeir sér
allan timann ljóst að ský var að
draga fyrirsólu. Atvinnuleysi var
um allan heim.Hitler óx að styrk
með hverjum nýjum degi og
heimsstrið sýndist óhjákvæmi-
legt. Formáli þess striðs — borg-
arastyrjöldin á Spáni — braust
enda út meðan við vorum á ts-
landi.”
Og mitti' öllu þessu fári ákvað
Auden að bregða sér til tslands og
er varla láandi þó hann hafi
imyndað séraðhérna væri nánast
paradis á jörð og fyrirmynd her-
væddum heimi. Hann hafði frá
föður si'num gullfallegar hug-
myndir um tsland og kom fram
hér að framan og Jorge Luis
Borges segir okkur að hann hafi
alla tiö staöið á þvi fastar en fót-
unum að nafnið sitt væri Islenskt,
i rauninni ekkert annaö en Auð-
unn. Hann verður samt kallaður
Auden áfram I þessari grein.
Reykjavík:
„Lútersk, niður*
drepandi
og kuldaleg99
Auden hóf ferðalag sitt með
nokkrum braviír. Hann samdi við
— enþesssér viða merki i bókinni
að bárujárnið varð Auden tilefni
mikils hryllings — „Þegar við
komum var klukkan bara hálf
átta og við urðum að biða á ytri
höfninni vegna þess að islensku
hafnarverkamennirnir neita aö
vakna snemma. Það var mistur
yfir bænum en hæstu fjallstind-
arnir umhverfis hann stóðu upp
úr. Fyrstu áhrif min af bænum
voru aö hann væri lúterskur, nið-
urdrepandi og kuldalegur. A
bryggjunni var fjiSdi manns sem
fylgdist þegjandi meö þegar við
lögðumst upp að. Allir karlmenn-
imir voru með derhúfur. Enginn
gaf frá sér hljöð, ekki einu sinni
börnin...” Og i bréfi sem mun
vera til eiginkonu Audens, Erichu
Mann sem var dóttir Tómasar, þá
segir hann frá fyrstu viku sinni á
tslandi: „Fyrsta vikan var alveg
hræðileg vegna þess að allir sem
ég hafði kynningarbréf til voru
einhversstaðar i burtu. Reykja-
vik er ægileg ef maður ætlar að
skemmta sér, og ég hafði ekkert
annað að gera en hanga inn á hót-
elherbergi sem var mjög dýrt.
Þarna var hljómsveit sem lést
vera ensk og foringi hennar leitút
einsog leiksviðsgiggoló, og i dans-
salnum voru lituð ljós sem sner-
ust i hringi eftir klukkan tiu. En
af þvi' það erbjart alla nóttina eru
áhrifin einungis dapurleg. Smátt
og smátt fór ég þó að kynnast
fólki og nú er höfuðið á mér að
springa af slúðri sem ég veit að
varöar við lög, og upplýsingum
sem ég hef grun um að séu
óáreiðanlegar. Ég hef til að
mynda heyrt aö tiltekinn stjórn-
málamaður sé annaðhvort fyrsti
séntilmaður tslands eða þá að
hann þjáist af ofsóknaræði slöan
börn i skiðaferðalagi hlógu að
honum. Ég hef líka heyrt að viss
prófessor hafi veðsett hjónasæng-
ina daginn fyrir brúökaupiö, að
þessi þarna stúlka sé lauslætis-
Hákarl handa
T.S. Eliot
Aður en lengra er haldið skul-
um við athuga „túrista-upplýs-
ingarnar” sem Auden og Mac-
Neice felldu inn I bók sina. Þar
gefa þeir samviskusamlega upp-
lýsingar sem þeir telja að kunni
að koma feröamönnum að gagni
en með fylgja ýmiss konar for-
Ikostulegar athugasemdir. Um
nauðsynlegan klæðnað segir: „Að
þvi er varðar föt er miklu meiri
hætta á að klæðast of litlu en of
miklu. A ferðalögum út á landi
var ég ávallt i' flannelbuxum og
náttbuxum undir reiðbuxunum og
i tveimur skyrtum og golf-jakka
og úlpu undir regnfrakkanum.”
Og nú upplýsir Louis MacNeice I
stuttaralegri athugasemd hvor
þeirra var svona mikil kulda-
skræfa: „Ég var aldrei i nærri
isvona miklu. L.M.” Og er þeir fé-
lagar fjalla um mataræði tslend-
inga byrjar annar þeirra á þvi að
undrast stórkostlega kaffi-
drykkju þjóðarinnar — „Ég hef
sennilega drukkið 1500 kaffibolla
á þremur mánuðum!” Og um
kjöt: „A hinum snauðari bænda-
býlum er ekkert að fá nema
Hángikyrl, það er að segja reykt
lambakjöt. Það er nokkurn veg-
inn skaölaust þegar það er kalt
þvl þá er það aðeins á bragðið
eins og sót en maður þarf að vera
mjög svangur til að geta lagt sér
það til munns heitt.” Af harðfiski
segir: „Þurrkaði fiskurinn er
mismunandi grófur. Grófari teg-
undin er á bragðið eins og tánegl-
ur en hin finni eins og siggið á ilj-
um manns.” Hákarl er flokkur
undir „Furöuleg fyrirbæri” og
segirþar: „Þeirsem eru forvitnir
ættu endilega að bragða á tveim-
ur islenskum matartegundum.
Hin fyrri er Hákarl, sem er hálf-
þurrkaöur, hálfrotinn hákarl. Há-
Sunnudagur 19. júli 1981
karl er hvítur að innan en með
þykkan skráp utan á, ekki ólikt
gömlu stigvéli. Vegna fýlunnar
verður að snæða þennan rétt utan
dyra. Það er skorið með hnif og
étið með koniaki (sic). Ég hef
aldrei smakkað nokkra fasðu sem
likist eins mikið skósvertu. Hin
tegundin er Reyngi. Það er
sporðurinn á hval sem legið hefur
isúrri mjólk eins og eittár. Ef þú
ætlar að smakka á þessu gættu
þess þá að koma ekki i hvalstöð-
ina fyrst.”
En þótt Auden — þvi það leynir
sér ekki að Auden hefur skrifað
þetta — geri litið úr hákarlinum i
ofangreindri klausu fer tvennum
sögum af áliti hans. Kristinn E.
Andreáson, páfi Máls og menn-
ingar, sem hafði töluvert af Aud-
en og MacNeice að segja meðan
þeir dvöldust hér, segir á þessa
leið i bók sinni Enginn er eyland:
„Þeir félagar komu oft á Hress-
ingarskálann, fengu sér eitthvert
snarl gengu með harðfisk og há-
karl i vösum og stýfðu úr hnefa,
og sagt var áð Auden hafi sent
forleggjara sinum T.S. Eliot há-
karl, þeim fagurkera til yndis-
auka.”
Það má halda áfram á þessa
leið: hvað Auden (og MacNeice)
fannst um tiltekin atriði i is-
lenskri menningu. Isherwood
spyr og er mikið niðri fyrir:
„Hvaö um kynlifið?” og Auden
svarar: „Cbeislað. Ekki er gert
veður út af óskilgetnum börnum
og þau eru alin upp ásamt skil-
getnum börnum hverrar fjöl-
skyldu fyrir sig. Aður en sam-
göngur bötnuðu var mikið um
sifjasambönd og mér var bent á
bónda sem giftist frænku sinni
með sérstöku leyfi Danakonungs.
Kynvilla er sögö vera sjaldgæf.”
Og enn spyr Isherwood: „Er til
einhver sérstök islensk kimni-
gáfa?” Auden: „tslendingar eru
mjög hrifnir af bröndurum. Eins
og búast má viö eru flestir brand-
ararnir um merkismenn i þjóðfé-
laginu og ekki fyrir utanaðkom-
andi að skilja. Það er gefið út
vikulegt skopblað sem heitir
Spegelin, en það likist Simpliciss-
imus fremur en Punch. Ég sá
engin merki um það gráa gaman
sem tiðkast ISögunum.” Og ann-
arsstaðar i bókinni, I Bréfi til
Byrons sem vikið verður að siðar,
fræðir Auden hið látna skáld um
eftirfarandi:
In certain quarters I had heard a
rumour
(Forall I know the rumour’s only
silly)
That Icelanders have little sense
of humour.
Og stór kaf li f Letters from Ice-
land samanstendur af tilvitnun-
um i' fyrri ferðalanga: ekki sist
Burton, McKenzie, Horrebow,
Van Troil. Er skemmst frá að
segja að það er gert stólpagrin að
Islendingum i kaflanum og sér-
staklega nýtur þurrlegur en
meinhæðinn sti'll Burtons sin frá-
bærlega. Þennan kafla er gott aö
lesa en hann mun vera bréf
sem sent var til John Betje-
mans, siöar lárviðarskálds á
Englandi. Ætti bréfið skilyrðis-
laust að vera skyldulesning i is-
lenskum skólum, við myndum
kannski læra skárri húmor...
„Grenjar kenja
krakkinn
minn ...”
En Auden var skáld, rithöfund-
ur, og hann hafði að sjálfsögðu
mikinn áhuga á islenskum skáld-
skap og Isherwood lika. Isher-
wood spyr: „Um hvað skrifa ís-
lenskir rithöfundar?” Svarið
kemur um hæl: „Aðallega um
land sitt, um tilfinningalif bænd-
anna og fiskimannanna og bar-
áttu þeirra við náttúruna.”
„Ég býst viö að oftast séu þeir
menn sem skáldsagnapersónur
eru byggöar á auðþekkjanlegir?”
„Ja, oft. Ég heyrði stundum
kvartanir, til dæmis að Halldór
Laxness geri minna úr bænda-
stéttinni en efni standa til. En
eftir þvi" sem ég kemst næst er
engin meiðyröalöggjöf I gildi.”
„Erekki lesendahópur islensks
skáldsagnahöfundar mjög litill?”
„Ef miðað er við höfðatölu er
hann stærri en i flestum löndum
öörum og flestar skáldsögur sem
eitthvað er spunnið i eru þýddar á
þýsku og hin norðurlandamálin.”
„Getur höfundurinn lifað af list
sinni? ”
„Frægustu rithöfundar og
málarar eru á styrk frá rikinu án
nokkurra kvaða um framleiðslu.
Sumir (og allir hægri-sinnaðir)
kvörtuðu undan þvi að stjórn-
málaskoöanir réðu miklu er
styrkjum væri úthlutað en ég get
ekki séð að neinn almennilegur
höfundur væri skilinn eftir fyrir
utan garð.”
Þaö kemur fram siðar i bók-
inni, ekki sist i bréfi Audens til
konu sinnar, að hann er heillaður
af þvi' hversu miklir kvæðamenn
tslendingar voru. „Eftir þvi að
mér sýnist hefur islensk ljóða-
gerð ekkert breyst frá þvi róman-
tikin var endurvakin en hún barst
hingað frá Danmörku og Þýska-
landi. Það vill segja að hér eru
engin „módernista” ljóö til að
ergja gamlar konur. Tæknilega
er ljóðageröin á mjög háu plani,
mjög strangar reglur gilda um
rim, stuðla og bragfræði.” Og
Auden er öldungis þrumu lostinn
yfir þvi að enn skuli ortar á
Islandi visur einsog þessi:
Falla timans voldug verk
varla falleg baga.
Snjalla riman stuöla sterk
stendur alla daga,
sem snúa má við á þessa leið:
Daga alla stendur sterk
stuðla riman snjalla,
-saga falleg varla verk
voldug tímans falla.
Það sem olli honum þó mestri
undrun var hversu almenn
Ihagmælskan var meðal tslend-
inga. Er hann var á ferð um
landið kveðst hann hafa ort þetta
kvæði:
When baby’s cries grew hard
to bear
I popped him in the Frigidaire.
I never would have done so if
I’d known he’d be
frozen stiff.
My wife said „George, I’m
so unhappé,
Our darling’s now completely
frappé.
Og stúdentinn kom aftur eftir
tuttugu minútur og kastaði þá
þessu fram :
Grenjar kenja krakkinn minn,
ég kasta honum i snjóskaflinn
Ég þetta meðal fljótast finn,
þa frýs á honum kjafturinn.
En síðan kveinar kerlingin
að króknað hafi anginn sinn.
Nú verður blm. að opinbera
fiflsku sina: hann hélt þetta væri
gömul þjóövisa. En sé hún þýðing
á kvæði Audens er ekki að furða
— stúdentinn var nefnilega eng-
inn annar en Magnús Asgeirsson,
mætur ljóðaþýðandi i áratugi.
Bróðir Görings
og latínuséní
á Kleppi
Vikjum ögn að ferðum Audens
um landið en réttast væri þó auð-
vitað að lesendur kæmu höndum
yfir bókina Letters from Iceland
þvi það myndi borga sig margfalt
i góðri skemmtan. En Auden fór
sem sé um landið þvert og endi-
lagt, hann fór á Vestfirði þar sem
honum féll mjög vel, til Akur-
eyrar, Mývatns og allt austur á
Egilsstaði þar sem hann kveðst
hafa fengið almennilegan mat i
eina skiptið i tslandsreisunni sem
tók þrjá mánuði. Það var slæmt
fyrir Auden sem hafði komið til
tslands ekki sist til að finna þjóð-
félag ósnert af fasismanum að
hérna var allt vaðandi i Þjóð-
verjum og nasistum ekki sist.
Hann talar um þá af mikilli fyrir-
litningu og verður um og ó þegar
hann verður var við að
tslendingasögurnar virðast vera
hinum þýsku uppskafningum
drjúg uppsprettulind fræða sinna.
Hann hefur eftir ónefndum
nasista: „Fiir uns Island ist das
Land”,og á Hólum rakst hann á
bróöur Görings og Rosenberg
hafði boðað komu sina. Þessi
elska nasistanna á islenskri forn-
menningu verður til þess að
Auden fyllist efasemdum um
frábært ágæti Gunnars á Hh’öar-
enda og Grettis sterka: „Ja, ef
þeir (nasistarnir) sækjast eftir
þjóðfrelsi einsog þvi sem
Sögurnar lýsa, þá verði þeim að
góöu. Ég elska Sögurnar en þær
lýsa andstyggilegu þjóðfélagi,
þjóðfélagi þar sem hnefaréttur-
inn einn ræður... Ég hitti Göring
andartak við morgunverðinn i
morgun og við heilsuðumst ósköp
kurteislega. Hann er ekki vitund
likur bróður sinum, virðist
fremur greindarlegur.”
Ekki sistur hluti Letters from
Iceland fer i að lýsa ferðalögum
Audens með rútubilum um hol-
ótta vegi landsins. Það er augljóst
að honum finnst ýmislegt
kyndugt við þessi ferðalög og
lýsir þvi f jálglega að allir Islend-
ingar verði bilveikir undir eins og
þeir stiga upp i rútu en ekki
annarra þjóða kvikindi. Honum
finnst lika merkilegt hversu söng-
glaðir tslendingar verða I rútu-
bilum. Auk rútubilsins fór Auden
mikið á hestbak og hafði gaman
af, hann er mikið stoltur þegar
islenskur bóndi álitur hann þaul-
vanan reiðmann aöeins eftir að
hann stökk I fyrsta sinn á bak
hesti. Þeir Auden og McNeice
fóru i reiðtúr upp á hálendið og
umhverfis Langjökul og þvi
ferðalagi er lýst bráðskemmti-
lega i undirfurðulegu bréfi sem
sagt er vera f rá Hett y til N ancy —
„Why didn’t Nature put Hvera-
vellir in Bayswater?” t þessu
17
bréfi er lfka lýst gistingu Audens
og McNeice á Kleppi hjá Þórði
Sveinssyni, yfirlækni.
Það er Auden o- gegnir nafninu
Hetty I neðangreindri klausu en
Lous McNeice er kallaður Maisie
ef að likum lætur. „Vitlausra-
spi'talinn er á afbragðsfallegum
stað við Klepp og hæfir vel að þar
lenti Balbo marskálkur á flugferð
sinni yfir Atlantshafið. Þá er
strætisvagninn Reykjavik-
Kleppur helst lfkur dómkirkju,
það eru nokkur sæti hér og hvar
útíhliðunum og breitt autt svæði i
miðjunni þar sem fólk á að
standa... Geðsjúklingarnir eru
ekki mjög áberandi en þó má
heyra sönglið i þeim i fjarska.
Þeir hafa svakalega fint bað.
Gestgjafi okkav„ yfirlæknirinn, er
sjarmerandi gamall maður og
þaö eru lika allir i fjölskyldunni.
Hann er meö gráhvitt hár, gull-
slegin gleraugu, brennandi blá
augu, slæma löpp og svartan
smóking-jakka úr flaueli. Maisie
finnsthann vera likur W.B.Yeats.
Það er kannski af þvi að hann er
lika sagður vera miðill.
Spiritismi, veistu, er mikiði tisku
á tslandi þó þaö séu bara haldnir
fundir á veturna — þetta er svona
einsog veiöitimabilið á Englandi.
Frægur dulspekingur er Dr. Helgi
Pjeturrs sem hefur skrifað bók
um h’f á öörum hnöttum.
tslendingar, segir hann, eru
andlegasta þjóð i heimi en hvort
sem menn eru andlegir eða ekki,
þá förum við öll til annarra
hnatta þegar við deyjum og þar
er mikiðfjör. Dr. Sveinsson (yfir-
læknirinn) talaði aftur á móti
ekki mikið við okkur um
spfritisma en þvi meira um
hitt áhugamálið sitt, sem er
latina. Hann hefur fyrir sið að
sletta latinu inni allar samræður
og það er svolitið óþægilegt fyrir
Maisie og mig, en einsog þú veist
er ekki hægl að segja annað en
kunnátta okkar I klassik sé dálitið
gloppótt. Og aumingja Anne
(kvenkennig annars förunautar),
hún bara roðnar og segir:
„Afsakaðu, ég er hrædd um að ég
sé agalega slæm i' latinu.” Það er
hins vegar mjög áhrifarikt
hvernig Dr. S. getur allt i einu
snúið sér að manni yfir kaffinu og
sagt með miklum þunga:
„Juppiter iratus buccas inflat”
eða „Multae sunt viae ingeni
humani” og með islenskum fram-
burN, tek ég fram! Hann sýndi
okkur ensk-latnesku orðabókina
sina bók frá þvi um miðja 19 öld
eftir einhvem Roby og hann segir
að hún sé ljóð til sin. Þegar Dr. S.
var ungur maður var hann oft
leiðsögumaður og fór með ferða-
langa um landið á hestum. Hann
kunni nokkrar mjög góðar sögur
um gamlan enskan sérvitring
sem hann hafði mikið saman að
sælda viö — hann var uppstökkur
og var alltaf að slá fólk með
hestasvipunni sinni en var svo
nærsýnn að hann hitti alltaf
vitlaust fólk. Frú S. var mjög
sjarmerandi og gestrisin og gaf
okkur ber og rjóma og kaffi áður
en við fórum aö sofa. Maisie datti
gegnum rúmið sitt: það var
hermannabeddi og örugglega
móðgaðurútiMaisie fyrirað vera
friðarsinni.”
„Get ekki ímynd-
að mér íslending
í einkennis-
búningi”
En hvað fannst tslendingum
um þessa skrýtnu fugla —ensku
skáldin. Kristinn E. Andrésson
hefur lýst þvi i bók sinni. Enginn
er eyland: „Þeir voru i útgangi
ekki að öllu fjarri bitlum nútim-
ans, reyndar ekki siðhærðir og
ekki nema annar þeirra, Mac-
Neice, skeggjaður, Auden hins-
vegar hárprúður, en báðir með
vilja hiröuleysislegir til fara og
hversdagslegir, og fóru þvi vel
við krepputlmana, stungu ekki i
stúf við okkur sjálfa. Þeir voru
annars mjög ólikir, MacNeice
einstaklega þögull og hljóðlátur,
hvorki draup af honum né datt, en
Auden mesti gárungi og fjör-
kálfur, oröglaður, sifellt á hreyf-
ingu, gat aldrei setið kyrr... Ég
man sérstaklega eftir þvi hvað
Auden heillaði mig, hinir fjöl-
breytilegu töfrar persónuleika
hans, er breyttust úr einni mynd i
aðra, leiftursnöggt, eins og ólik