Tíminn - 23.09.1995, Blaðsíða 18

IO g A *
_________________________WlCTtfWw
Jón Einarsson
prófastur í Saurbce
Fæddur 15. júlí 1933
Dáinn 14. september 1995
Fimmtudaginn 14. september
barst sú sorgarfregn, að sr. Jón
Einarsson í Saurbæ hefði látist
þá um morguninn á Sjúkrahúsi
Akraness. Ollum vandamönn-
um, félögum og vinum sr. Jóns
var að vísu ljóst að hverju
stefndi, er ótíðindin spurðust
nú í vor, að hann væri haldinn
alvarlegum sjúkdómi, en öll
vonuðum við þó, að honum
yrbi lengra lífs auðið. Og það er
næsta torvelt að trúa því, að
hann, þessi lifandi og atorku-
sami maöur, skuli nú fallinn frá
langt fyrir aldur fram. Svo
margt átti hann enn óunnið
fyrir ástvini, kirkju og ættjörð.
Þab var honum sjálfum reibars-
lag, að fá vitneskju um, að
hann ætti svo skammt eftir
ólifaö, en hann tók örlögum
sínum með svo fágætu æðru-
leysi, hugarstyrk og hetjulund,
að aðdáun okkar allra vakti.
Síst var honum í hug að gef-
ast upp eða Ieggja árar í bát,
.þótt svo óbyrlega blési. í allt
sumar stóð hann að starfi eins
og ekkert hefði í skorist og
þjónaði söfnuðum sínum svo
að segja allt til hinstu stundar
og fullnaöi skeibið sitt jarð-
neska af einstæðum hetjuskap.
Og upp í hugann koma orð
skáldsins: Sem hetja Guðs þú
bjóst á braut / og birtu helgri
um þig sló / og engill dauðans
að þér laut / og yfir færbist heil-
ög ró. Þessi orð eru eins og um
sr. Jón sögð og svona er að fara
sigurbraut að síöasta klukkna-
hljómi.
Meb sr. Jóni Einarssyni er
genginn einn helsti áhrifamað-
Kvebja frá kennara
Þegar ég heyrði um flugslys-
ið, þar sem þrír ungir menn frá
Patreksfirði fórust, rifjast upp
minningar, þótt samveran og
kynnin yrðu ekki löng.
Á haustmánuðum 1986 var
ég, í forföllum skipaðs dönsku-
kennara, kennari við grunn-
skóla Patreksfjarðar. Þar kenndi
ég mörgum nemendum dönsku
í nokkrum bekkjum. Þar á með-
al voru piltarnir þrír, sem fór-
ust. Kynni við þá voru mjög já-
kvæð. Minningarnar tekur eng-
inn frá okkur, þótt annað týn-
ist og tapist ab fullu í lífsins
ólgusjó.
Þannig var, ab ég dvaldi að
hluta til dvalar minnar á Pat-
reksfirði á hei'mili föðurforeldra
eins piltsins, og var honum
þess vegna kunnugastur af
þeim þremenningunum. Ég
ur kirkjunnar síðustu áratugi
þessarar aldar. Það er kirkjunni
mikið áfall að hans skuli ekki
lengur njóta við, svo heill og
hollur og trúr sonur kirkjunnar
sem hann var í störfum sínum
fyrir hana, aldrei hálfvolgur í
áhuganum, heldur brennandi í
andanum og sívökull við ab
vinna Drottins veröld til þarfa.
Jón var Borgfirðingur að ætt
og uppruna, fæddur í Bæjar-
sveit og uppalinn í Reykholts-
dal. Æskuhéraði sínu unni
hann mjög og því helgaði hann
starfskrafta sína.
Hann var í 29 ár prestur í
Saurbæ á Hvalfjarðarströnd,
sem er helgisetur í hugum allra
íslendinga, og prófastur var
hann í Borgarfjarðarprófasts-
dæmi rúmlega helming starfs-
tímans.
Hann naut óskoraðs trausts,
virbingar og ástsældar safnaba
sinna. Öll prestsþjónusta fórst
honum einkar vel úr hendi og
vitnaði um þá djúpu lotningu,
er hann bar fyrir höfundi tilver-
unnar.
Hann lét sig fræðslu- og
menningarmál í heimahéraði
miklu varða og var þar á mörg-
um stöbum í fararbroddi. Sveit-
arstjórnarmál lét hann mjög til
sín taka og var um langt árabil
oddviti Hvalfjarðarstrandar-
hrepps og gjörkunnugur hög-
um og kjörum þess fólks, er
hann þjónaði.
Sr. Jón var með afbrigðum
skyldurækinn, samviskusamur
og nákvæmur embættismaður,
enda naut hann óskoraðs
trausts ekki aðeins í heimahér-
aöi, heldur líka innan kirkjunn-
ar.
nefni hér engin nöfn; piltarnir
eru mér í minni. Mér er ljóst,
að söknuður aðstandenda
þeirra, svo og annarra, er
þyngri en tárum taki nú, en
tíminn læknar öll sár. Og
minningin um dáðadrengi, sem
féllu frá í blóma lífsins, er og
verður sárabót og huggun
þeim, er næstir þeim standa.
Bjart er lengi um dáðadrengi,
dauðastund þó skilji fundi.
Ljúft er að minnast mœtra kynna
manndómsríkra vina slíkra.
(Sveinn frá Elivogum, í minningar-
ljóði um Friörik R. Björnsson, 1919-
1940)
Ég votta aðstandendum
hinna ungu manna einlæga
samúð mína.
Auðunn Bragi Sveinsson,
fyrrum kennari og skólastjóri
Og hann brást hvergi trausti,
því að öll þau fjölþættu störf, er
hann tókst á herðar, urðu að
trúnaðarstörfum í höndum
hans.
Um hann eiga því við orð
spekingsins forna, er sagði:
Göfugur maður veit skyn á
skyldu sinni.
Sr. Jón var um langt árabil
kirkjuþingsmaöur og kirkju-
ráðsmaður og sat þannig í
æðstu stjórn kirkjunnar, og er
formennska í Prófastafélagi ís-
lands losnaði við síðustu bisk-
upaskipti var hann nánast sjálf-
kjörinn í það starf, sem hann
gegndi til dauðadags.
t MINNING
Stýrbi hann félaginu af mik-
illi röggsemi og festu og var
einarður málsvari þess, og aðal-
fundum félagsins stjórnabi
hann af miklum skörungsskap.
Þá sat hann og um skeið í
stjórn Prestafélags íslands og lét
þar einkum til sín taka á sviði
kjara- og útgáfumála félagsins.
í öllum störfum sínum innan
kirkjunnar reyndist sr. Jón afar
glöggur á málefni og tillögu-
góður, og hafði raunar yfir-
burða yfirsýn yfir málefni kirkj-
unnar í heild, sem ekki hvab
síst kom fram og nýttist á
kirkjuþingi, þar sem hann var
varaforseti og stýrði því oft
störfum þingsins.
En sr. Jón var ekki aðeins
traustur og einarður baráttu-
maður fyrir kirkjuna og mikill
félagsmálamaður. Hann var
einnig góður félagi og ósvikinn
vinur vina sinna, heill og
hreinskiptinn vib alla menn.
Og hann var afar vinmargur,
eins og gleggst kom fram í veik-
indum hans, enda fengu
mannkostir háns hvergi dulist.
Ævinlega var sr. Jón glaður
og reifur og stutt var í gáska og
glettni hjá honum. Spaugsemi
hans lífgabi upp stundir samfé-
lags og samvista, og alkunna
var hversu létt hann átti með
að varpa fram stökum, enda
hagyrðingur góbur.
En sr. Jón var ekki aðeins
hamingjumaður í störfum,
heldur bjó hann einnig við
mikla heimilishamingju og
hún varð honum aflvaki til
allra góðra áforma og verka.
Konan hans, Hugrún Guðjóns-
dóttir, stóð með miklum ágæt-
um við hliö hans, var honum
gæfa og blessun og studdi hann
og styrkti í starfi með ráðum og
dáð. Og börnin voru ljós augna
hans, yndi hans og eftirlæti, er
í hvívetna glöddu hjarta hans.
Heimili þeirra hjóna í Saurbæ
var rómað fyrir gestrisni og
greiöasemi og margir áttu þar
glaðar og góbar stundir, því að
öllum var tekið meö opnum
örmum og hjartahlýju.
Það er mikill -skabi kirkju og
þjóö, þegar menn á borð við sr.
Jón Einarsson falla frá fyrir ald-
ur fram, svo drenglyndur, heið-
arlegur og heill sem hann var í
hverju verki og í skiptum sín-
um vib abra menn.
En minningin lifir um ein-
lægan mann og trúan kirkjunn-
ar son og hún mun vaka og
verma okkur sem eftir stönd-
um.
Hér er hann kvaddur með
söknuði og eftirsjá og í virð-
ingu og kærleika. Vib hjónin
þökkum samvistir og samfylgd
og kynnin góðu, og vottum
eiginkonu hans, börnum og
vandamönnum hans öllum
okkar dýpstu samúð.
Megi sú trúarvissa, er skín af
eftirfarandi ljóði sr. Friðriks
Friðrikssonar, lýsa þeim fram á
veginn:
Hann sagði: minn þjónn verður
þar sem ég er,
og þeir sem mig elska fá vegsemd
hjá mér.
Ég lifi œ og þér munuð lifa og sá,
sem lifir og trúir, skal dauðann ei
sjá.
Blessuð og heiðruð sé minn-
ing sr. Jóns Einarssonar.
Guðmundur Þorsteinsson
Okkar kæri vinur, séra Jón Ein-
arsson, er látinn. Svo ótrúlegt
og undarlegt og óumræðilega
sorglegt. Við viljum hafa þá,
sem okkur þykir vænt um, sem
lengst hjá okkur, þess vegna
lokum við oft augunum fyrir
staðreyndum og neitum að
horfast í augu við veruleikann.
Við báðum og vonubum í
lengstu lög að kraftaverk gerð-
ist og ab Jóni mundi batna.
Sjálfur tók hann örlögum sín-
um með jafnaðargeði, þótt
honum fyndist of fljótt að
kveðja þennan heim, svo mikið
og margt langaði hann að gera.
Kynni okkar eru orðin rúm-
lega þrjátíu ára gömul, eða frá
því þegar hann var að ljúka
guðfræðináminu, jafnvel áður
en hann fann ástina sína, hana
Hugrúnu. Frá því rómantíska
sumri er þau hittust, hafa þau
verið saman alveg þar til yfir
lauk. Það er erfitt að hugsa sér
annað án hins, svo samhent
voru þau.
Allir, sem þekktu séra Jón,
vita hversu sannur og heill
hann var í öllu því sem hann
tók sér fyrir hendur. Kirkjan var
hans hjartans mál og henni
vildi hann allt það besta. Það
var því ekki óeölilegt að hann
var kjörinn í helstu stjórnunar-
stöbur innan hennar vébanda.
Við sögðum oft í gríni, að Jón
hefði tvö áhugamál: kirkjuna
og Framsóknarflokkinn. Senni-
lega hefði hann einnig getað
orðið góbur lögfræöingur, þar
sem hann vildi kryfja öll mál til
mergjar og þótti sumum nóg
um. Oft þótti hann harður í
horn að taka á fundum og
hleypti þá stundum í brýrnar.
Var svipurinn þó fljótur að
breytast í bros þegar Hugrún
birtist. Ljúfur var hann heim að
sækja og þau hjón, enda oft
gestkvæmt á því heimili.
Vart var til betri og sannari
vinur en séra Jón Einarsson.
Við varðveitum minningarnar
frá þeim ótal mörgu stundum
sem við fjögur áttum saman,
bæöi hérlendis og utan. Mikið
var oft gaman hjá okkur. Við
nutum návistar hvers annars
og gleymdum áhyggjum hvers-
dagsins. Hann var einnig mikill
vinur barna okkar Ólafs, sem
Piltamir frá
Patreksfirbi
Laugardagur 23. september 1995
sakna hans sárt.
Það hefur í senn verið lær-
dómsríkt og yndislegt að sjá
hve fjölskyldan hefur verið
samhent í veikindum séra Jóns.
Hugrún, börnin og fjölskyldur
þeirra hafa umvafið hann ást
og umhyggju, með einstakri ró-
semi og jafnvægi. Það er full-
vissa trúarinnar, að við honum
hafi verið tekið og hann leidd-
ur inn í dýrð Drottins, hans
sem sagöi og segir: „Ég er með
yður alla daga, allt til enda ver-
aldarinnar."
Ég þakka þessum vini mínum
tryggðina, hlýjuna og elsku-
semina og bið um blessun og
varðveislu fjölskyldu hans til
handa.
Ebba Sigurðardóttir
Kveðja frá Prófastafélagi
íslands
Felum Drottins fóðurhönd
hanna vora' og hjartaþunga,
hann á sjálfur gamla' og unga,
frjáls að leysa líkamsbönd.
Flýt þér, vinur! í fegra heim;
krjúptu' að fótum friðarboðans
og fljúgðu' á vcengjum morgun-
roðans
tneira' að starfa Guðs um geim.
(Jónas Hallgrímsson)
Vinur og félagi og forgöngu-
maður er fallinn í valinn,
óvænt og fyrir aldur fram.
Missirinn er mikill og söknuð-
urinn sár, er séra Jón Einarsson
í Saurbæ er burt kallaður frá
fjölskyldu, vinum og samstarfs-
fólki, frá víbum hring og verk-
miklum þar sem hann um nær
30 ára skeið hafði unnið af frá-
bærum áhuga og trúmennsku.
Fyrst og fremst sem þjónn
kirkjunnar og hirðir safnaða
sinna, en einnig sem forystu-
maður í sveitarstjórnarmálum
og margvíslegum félags- og
menningarmálum í sveit og
héraði. Hann gegndi og mikil-
vægum trúnaðarstörfum fyrir
kirkjuna sem kirkjuþings- og
kirkjuráðsmaður um Iangt skeið
og var áhrifamaður um stefnu-
mótun og starfshætti í kirkju-
málum. Einnig var hann valinn
til forystu í félagsmálum presta-
stéttarinnar og gegndi þar
ábyrgðarstöðum. Meðal annars
var hann stjórnarmabur í Pró-
fastafélagi íslands frá 1982 og
formaður þess frá 1989 til dán-
ardægurs.
Allt er þetta til vitnis um það
traust sem séra Jón Einarsson
naut meðal samferðafólksins,
enda var hann trúr þeirri köll-
un og hugsjón „að vinna Guðs
veröld til þarfa", að verja kröft-
um og hæfileikum til þjónustu
við Guð og menn.
Séra Jón í Saurbæ var mjög
heilsteyptur maður og sam-
kvæmur sjálfum sér. Vinnu-
brögð hans öll báru vott um
nákvæmni og reglusemi og
hinn vandaðasta undirbúning.
Skoðunum sínum hélt hann
fram af festu og einurð, en
kunni einnig vel að slá á léttari
strengi. Hann fylgdi málum vel
eftir og undansláttur hvers
konar, hvað þá uppgjöf, var
honum fjarri þótt á móti blési.
Mætti um það vitna til orða
séra Matthíasar Jochumssonar
um annan prófast og eldri í
sögunni: „ráð sá ei reika / né
réttu sleppa / þótt tólf saman /
toga gerðu."
Þrátt fyrir fjölþætt störf og
annríki var séra Jóni sýnt um
að gæta að því sem einstakling-
inn varðar, stybja og uppörva,
rækta vináttu, vonir og trú.
Séra Jón Einarsson var ham-
ingjumaður í sínu einkalífi.
Fjölskyldan var honum dýr-
mætust í gleði og þraut. Hug-