Fálkinn - 27.03.1937, Blaðsíða 14

14
F Á LK I N N
FramhlUf.
II allgrímskirkja.
Hallgrímskirkja í Saurbæ.
Eins og kunnugt er, er fyrirhugað
að reisa bráðlega Hallgríniskirkju i
Saurbæ. Hafa safnast til hennar nál.
100,000 kr. og mun verkið bráðlega
verða liafið. Nefnd sú, er stendur
fyrir framkvæmdum, efndi fyrst til
samkepni um uppdrætti, en líkaði
enginn af þeini, sem bárust, og fói
siðan húsameístara ríkis'ins próf.
Gúðjóni Samuelssyni að vinna verk-
ið. Uppdrættir þessir hafa nú verið
sýndir í Reykjavík síðustu viku og
birtir ,Fálkinn“ nokkra af þeim.
'Það má segja, að það bafi verið
erfitt hlutverk að gera kirkju, er
væri samboðin sálmaskáldinu mikla
Hallgrími Pjeturssyni, og standa
skyldi í Saurbæ. Kirkja þessi átti
um Jeið að verða minnisvarði yfir
skáldið. I Saurbæ er nú ekkert, sem
minnir á skáldið nema smáþnd ein,
Hallgrímslind. Hún rennur þar enn
eins og á dögum Hallgríms, en torf-
kirkjan, sem þar hefir staðið, er
longu borfin og alt annað eru rústir
einar. Grasið grær þar enn og blóm
spretta á grundu, árstíðir koma og
fara eins og á dögum Hallgríms, en
náttúran ein er söm ogóumbreytanleg.
Hin hrikavaxna fegurð Hvalfjarðar
breiðir enn faðm sinn um sveitina,
Þyrillinn, hlaðinn úr stuðlabergi,
gnæfir enn þögull og bljóðlátur upn
af ströndinni, eins og stórfeldur
minnisvarði liðinna alda. Úti á firð-
inum baxa selir á skerjum og grynn-
ingum, æðarfuglinn býr þar sín dún-
mjúku hreiður og við og við sjást
fuglar flögra fram með ströndum
og bólmum. Annars bvílir bátíðleg
kyrrð yfir hjeraðinu og I’yrill-
inn bendir huganum upp í bæðirn-
ar. Það er því eðlilegl, að húsa-
meistari bafi sótt yrkisefni sitl lir
Jandslagi sveitarinnar. Innan um
þessa stórfeldu náttúru lifði og
brærðist Hallgrinnir Pjetursson.
Hann skynjaði guð í fegurð lands-
lagsins, jafnt í hrikaleik fjallanna
og í liinu minsta smáblómi og af
auðmýkt hjartans leitaði hann sjer
þróttar i ímynd hins guðdómlega
og kvað sín trúarsterku ljóð, er hafa
verið athvarf og blessun þjóðarinn-
ar fram á þenna dag.
Framhlið kirkjunnar er þvi liugs-
uð sem minnisvarði yfir hið mikla
sálmaskáld. Hún er eins Og smá-
mynd Þyrilsins, gerð úr stuðlum,
er gnæfa beint uþp. I niiðju fyrir
ofan inngangsdyr, er smáflötur og
á bann verður Ietrað erindi Hall-
gríms úr 24. passíusálmi:
'Þá'þú' gengur i guðsbús inn,
(gæt þes's vel, sál mín fróma),
liæð þú þar ekki berra þinn
með begðun líkamans tóma;
beygðu holdsins og hjarlans knje,
beit bæn þin ástarkveðja sje;
hræsnin mun síst þjer sóma.
Upp af þessuni fleti sjást þrjár
súlur eða strengir, ímynd skáld-
börpu Hallgríms. Turninn er jafn-
breiður kirkjunni, einfaldur, hreinn
í línum og stórbrotinn eins og skáld-
skapur Hallgrims. Kirkjan verður
Ijósgrá að lit og búðuð með aðferð
þeirri, er búsameistari befir fundið
upp (blanda úr brafntinnu og
kvarsi), en strengirnir eiga að vera
úr hyitum kalksteini en hörpubotn-
inn úr' hrafntinnu. Ilæðin er 22 m.
og breiddin '10 m. Á bliðum turnsins
beggja megin sjást gluggar i djúpum
grópum, sem ná alla leið upp og
verðúr bilið milli glugganna húðað
hrafntinnit. Hn í efstu opunum
beggja megin og bakmegin verður
komið fyrir klukkum kirkjunnar.
Turninn er i raun og veru fjórar
hornsúlur og eru þær allar jafnar
að breidd, þannig, að bilið frá mið-
hluta frambliðar lit að rönd er jafnt
og bilið á hliðunum frá brún að
gluggum. Síðan tekur við sjálf kirkj-
an og er hún fyrir utan kór og turn
17 m.'á lengd, en breidd kirkjunnar
að innanmáli 9 m., en sjálfur kór
inn er 5 m. á lengd, en breidd hans
að innanmáli 7 m. Virðist því vera
bæfilegt samræmi milli bæðar turns-
ins og lengdar kirkjunnar. ÖII kirki-
an að innan er ein hvelfing frá gólfi
og upp í rjáfui' til þess að gera
kirkjurúmið heillegra, svipmeira og
hátiðlegra og draga á þann bátt
hugann upp til hæða, eins og t. d. er
algengt i gotneskum kirkjum. Af
þes'sum ástæðum verður þakþunginn
svo mikill á veggjnm, að nauðsyn-
le'gt varð að setjá styrktarstoðir við
veggi að utan, en þessar styrktai-
stoðir eru sjálfar eins og smámynd
af stuðlabergj, tilbrigði basaltfornn,-
ins þkf og i tónverki. Gluggar allir
verða lir blýgreyptu lilgleri (antik-
gleri) og valda því, að mildur og
dularfullur Ijómi berst inn i kirkj-
u'na. Þessi þunga kirkja er af ásettu
ráði gerð lág, eins og hún væri gró-
in upp úr íslenskum jarðvegi, enda
er til þess ætlast, að engin gangstjeti
verði í kringum hana, heldur spretti
gras og blóm alveg tipp að veggj-
um.
Göngum nú inn i kirkjuna. Við
komuin inn í fordyri og er til bægri
bandar Hallgrímsstúka með smáalt-
ari og bekki og verður þessi stúka
notuð til guðsþjónustu á vetrum,
þegar fátt kemur lil kirkju, og hef-
ir stúkan sjerstaka upphitun. Vinstra
megin er fatageymsla og þaðan stigi
upp á söngpall. Fyrir ofan hann
verður komið fyrir herbergi iiJ
minja uin Hallgrím Pjetursson og
bókasafn. Þar verða að sjálfsögðu
allar útgáfur af passíusálmunum og
rilum Hallgríms ásamt erleridum
þýðingum og ritum um Hallarín;.
Efst í turninum eru klukkur.
Úr fordyri er komið inn í sjálfl

kirkjurúmið og eru þar sæti fyrir
nál. 200 manns. Þá tekur vð kór
og er hann upphækkaður nál. 70 cm.
Ei prjedikunarstóllinn bægra megin
i sömu hæð og kórinn, en til vinstri
er skirnarfontur, sömuleðis á sama
fleti og prédikunarstóllinn. I skirn-
arfontinn er áformað að leiða vatn
úr Hallgrimslind og verður því kom-
ið þannig fyrir, að fonturinn verður
ætið bálffullur af vatni, er streymir
i og úr. í lifandi vatni úr lind Hall-
grims á að framkvæma bina heilögu
skírnarathöfn.
Til vinstri í kórnum er afkimi
fyrir djákna og verður prestur
skrýddur þar, en hægra megin í
kórnum er stigi niður í kjallara,
sem er aðeins undir kórnum, og þac
niðri er herbergi fyrir jirest. Allhá
brík eða veggur lokar fyrir afkima
djákna og niðurgang í kjallara.
Aðalskraut kirkjunnar verður
gluggi fyrir kórenda, og verður hann
glermálverk úr píningarsögu Jesú
Krists, en fyrir framan gluggann
verður mynd af Kristi á krossinum,
skorin út úr trje. Hæð krossins verð-
ur 0 metra og er þetta einasta kross-
merki kirkjunnar og fer vel á þvi,
þar eð önnur kross'merki myndu
draga athyglina frá þessari höfuð-
prýði. Á bakvegg kórsins að innan
sjást þrír stallar hvoru megin, en
innan við frambrún hvers stalls
verður koinið fyrir Ijósiim í mis-
munandi litum, er varpa geislum
inn á Kristsmyndina á krossinum og
gluggann bak við og verður kórinn
þá eitt ljóshaf án þess að Ijósgjafinn
sjáist, og hlýtur ljósadýrð þessi að
auka á lielgi kirkjuathafnarinnar og
vekja mildi og gleði í hugum kirkju-
gesta. A þverskurðarmyndinni sjest
brotinn bogi, er það boginn á milli
kirkju og kórs og er hann brotinn
lil þess að skapa tilbreytingu við
sjálft kirkjurúmið, þar sem hvass-
boginn er órofinn.
I bvert skipti, er menn ganga inn í
Hallgrímskirkju, munu menn hugsa
lil trúarskáldsins mikla og blessa
mi'nningu hans, er ætíð mun gnæfa
upp úr aldamyrkri islenskra þján-
inga eins og Þyrillinn, er stendur
föstum fótum á lágsljettunni og
horlir upp í hinar himnesku hæðir.
A. ./.
STÆRSTA ÚTVARPSTÆKI
i heimi sjest hjer á myndinni. Það er
með 37 lömpum og sex hátölurum.

Drekkiö Egils-öl
' o-vu-o "u* o "U..-0