Iðnneminn - 01.10.1995, Blaðsíða 11

Síðan haustið 1993 verið í
gangi tilraunanám í bóka-
gerðargreinum. Er þar um
að ræða verkefni sem Félag
bókagerðarmanna, Samtök
iðnaðarins, Prenttækni-
stofnun, Iðnskólinn í
Reykjavík og Menntamála-
ráðuneytið standa að. Á-
stæða þess að farið er útí
tilraun af þessu tagi er lík-
lega orðin sígild þegar
breytingar á verknámskerfi
eiga sér stað: Atvinnulífið
telur nema sem útskrifaðir
eru af skólanum ekki nógu
hæfa til að takast á við
raunveruleika hins almenna
prentfyrirtækis.
Er þá bæði átt við vinnubrögð,
hraða og hæfni en einnig
þekkingu á þeim forritum,
tækjum og aðferðum sem
tækniöldin lóðsar til okkar á hverju ári.
Þetta er einnig forsenda þess að Prent-
tæknistofnun varð til og hliðstæðar eft-
irmenntunarstofnanir innan annarra
iðngreina.
Helsta breyting sem orðið hefur á
bókagerðargreinum með tilkomu nýja
kerfisins er að nú er aðeins ein leið fær
gegnum námið en áður var hægt að
fara tvær leiðir: Starfsþjálfunarleiðina
og meistarasamningsleiðina. Sú yfir-
skrift sem nýja kerfið hefur hlotið er
Víxlverkun skóla og atvinnulífs og
minnir í fljótu bragði á gamla meistara-
kerfið þar sem nemi er einhverja mán-
uði á vinnustað og þess á milli í skóla.
Faglegum áföngum hafa verið gefin ný
nöfn og nýjir áfangar teknir inn, fyrir-
lestrar og heimsóknir í fyrirtæki skipa
stóran sess, ekki síst til að gera nem-
endur sjálfstæða í upplýsingasöfnun
og heimildaöflun. Aukin áhersla hefur
verið lögð á hópvinnu og samstarf í
verkefnavinnslu til að auka hæfni í
samvinnu þegar útá vinnumarkaðinn
er komið.
Nýlega las ég grein í blaðinu Dansk
grafia sem er gefið út af danska bóka-
gerðarsambandinu. Var þar verið að
fjalla um innreið margmiðlunartækni í
danska tækni- og iðnskóla. Námskeið
voru í fullum gangi og innan hönnun-
ar- og grafískra deilda hafði verið fjár-
fest í nýjum búnaði og aukinni mennt-
un kennara og leiðbeinenda.
Þetta vakti óskipta athygli mína og
þegar ég fór að hugsa málið nánar
skaut önnur spurning upp kollinum:
Hver tæki ákvörðun um að færa slíkar
nýjungar inní námið hérlendis og ef
við þyrftum að bíða þess að í nokkur ár
væri margmiðlunartækni og hönnun
heimasíðna á Internetinu að síast inn í
prentfyrirtæki á Islandi og þarafleið-
andi enn lengra þangað til að þetta
yrði fastur áfangi í náminu, væru þá
ekki forsendur þess að breyta náms-
kerfinu orðnar mjög vafasamar. Því að
ósjálfrátt finnst manni það öfugsnúið
að sá aðili sem veitir fagmenntun fyrir
heila iðngrein skuli vera síðastur að til-
einka sér nýjungar í faginu. Hér áður
fyrr og enn þann dag í dag hafa menn
farið erlendis til náms og valdið breyt-
ingum með vitneskju sinni þegar heim
var komið. Og vafalaust gera sumir at-
vinnurekendur í prentiðnaði sér í hug-
arlund að neminn í nýja kerfinu komi
stútfullur af vitneskju um tækninýj-
ungar og aðferðir sem hann hefur lært
í skólanum. Þarna skilur á milli höfuð-
atriða. Skólinn er nefnilega engan veg-
inn í stakk búinn fjárhagslega til að
geta veitt góða starfsmenntun. Nemar
sem útskrifuðust fyrir 10 árum sæju
engar stórbreytingar ef þeir skoðuðu
sig um í Bókiðnadeild Iðnskólans í
Reykjavík. Það er orðið of dýrt að reka
verknámsdeildir miðað við það fjár-
magn sem skólinn fær úthlutað og
undanfarin ár hefur hlutfall bók-
námsnemenda í Iðnskólanum stórauk-
ist að því marki, að í dag eru iðnnemar
orðnir í minnihluta. Það er vítaverð
þróun að rekstrargrundvöllur Iðnskól-
ans í Reykjavík skuli nú vera hlekkjað-
ur niður með stórauknu vægi bók-
námsnemenda og skólinn hálft í hvoru
að breytast í almenna deild fyrir fram-
haldsskólanema.
Danirnir virðast einfaldlega segja við
sjálfa sig: Þetta er komið til að vera,
þetta er sniðugt, þetta verða nemarnir
að læra og það á þeim tímapunkti þeg-
ar hin nýja tækni heldur innreið sína
en ekki eftirá. Hvaða aðili það er hér á
landi sem gæti tekið slíka ákvörðun
veit ég ekki. Hann virðist ekki vera til.
Það sem gerist hinsvegar í atvinnu-
lífinu er að fjölmörg smáfyrirtæki
spretta upp hér og þar og bjóða þjón-
ustu sína til að hanna hitt og þetta fyr-
ir þig á Internetinu. Og sá faglegi
grunnur sem ætti að standa að baki
slíkri hönnun er í fæstum tilvikum til
staðar. Prenttæknistofnun hefur nú
riðið á vað nýjunganna og auglýsir
námskeið í haust í leitun upplýsinga á
Vefnum og í hönnun heimasíða. Vildi
ég sjá slíka ákvörðun einnig tekna inní
nám bókagerðarnema og um leið að
skörulegar fjárhagslegar ákvarðanir
séu teknar varðandi aðbúnað í bók-
iðnadeild Iðnskólans í Reykjavík því
að í of mörg ár hafa nemendur og
kennarar einir séð um að kvarta.
Páll Svansson ritstjóri
IÐNNEMINN 11