Vísbending - 06.09.2008, Blaðsíða 2

2 V í s b e n d i n g • 3 3 . t b l . 2 0 0 8
Er ferðaþjónusta vonarpeningur?*
Fyrir um það bil tuttugu árum var eitt helsta viðfangsefni stjórnmálamanna að finna
upp nýjar atvinnugreinar fyrir lands-
byggðina. Fiskeldi og loðdýrarækt
skildu dreifbýlið eftir veikara en það
var fyrir. Ferðamennskan virtist alltaf
skásta grein sem stjórnmálamenn vildu
styrkja. Hótel hafa sprottið upp eins og
gorkúlur og víða um landið hafa verið
búin til áhugaverð söfn og boðið upp á
ýmiss konar ferðir og ferðaþjónustu. Ár
frá ári fjölgar ferðamönnum sem koma
til Íslands. Að vísu virðist svo sem að
þrengi í útlöndum líka því að ekki hefur
orðið teljandi aukning í ár. En skiptir
það mestu? Vegna þess að krónan hefur
tapað verðgildi sínu eru þeir sem hingað
koma kaupglaðari en áður og eyða meiru
í krónum talið.
Eitt af því sem einkennir umræður
manna um ferðamennsku er spurningin:
Hve mikið fjölgar ferðamönnum ár
frá ári? Hvað eru gjaldeyristekjur af
ferðamönnum stór hluti þjóðarbúsins?
En fáir spyrja hver hagnaðurinn sé af
ferðamennsku.
Hverjir reka ferðaþjónustu?
Þeir eru mjög margir sem bjóða
innlendum og erlendum ferðamönnum
þjónustu. Flugfélög og ferðaskrifstofur
bjóða ferðatíðni sem stóreykur lífsgæði
í búa á Íslandi. Flugrekstur hefur ekki
gengið vel að undanförnu. Til dæmis
hefur komum farþega til landsins fækkað
á árinu. Í þessari grein munum við þó
ekki staðnæmast við þennan rekstur.
Fjölmargir aðilar reka veitingahús
og tíðar nafnabreytingar gefa til kynna
að það sé hægara sagt en gert að græða
á veitingarekstri. Þó má ekki gleyma því
að hérlendis eru nokkur veitingahús sem
hafa gengið árum saman undir merkjum
sömu eigenda.
Hótelrekstur er dýr og alþekkt
er sú staðhæfing að hótel geti ekki
gengið nema hafa farið tvisvar eða
þrisvar á hausinn. Með öðrum orðum:
Hótelrekstur ber ekki fjárfestingu í
hótelbyggingum. Margir bændur hafa
breytt húsnæði sínu í hótel sem þeir reka
á sumrin eða jafnvel allt árið. Reynslan
bendir til þess að jafnvel þó að slíkur
rekstur hafi framlengt dvöl margra í
dreifbýli sé mjög erfitt að láta hann
standa undir fjárfestingunni sem að baki
honum er og greiða jafnframt viðunandi
laun.
Auk þessara aðila eru fjölmargir sem
bjóða upp á margs konar þjónustu fyrir
ferðamenn, ferðir af ýmsu tagi, söfn og
aðra skemmtun. Að undanförnu hafa
nokkrir frumkvöðlar til dæmis boðið
upp á sportveiði frá bátum. Litlar
upplýsingar eru um afkomu þessara
aðila allra en í sumum tilvikum eru þeir
styrktir af sveitarfélögum.
Tekjur og hagnaður
Gistinóttum hefur fjölgað mikið á
undanförnum árum eins og sést á
mynd 1. Árið 1997 voru þær innan við
fjögurhundruð þúsund fyrstu sjö mánuði
ársins en voru um áttahundruð þúsund
í ár á sama tíma. Nær alla fjölgunina
má rekja til erlendra ferðamanna. Hins
vegar hefur nýting á hótelum ekki aukist
vegna þess að mjög mikið og vaxandi
framboð er á hótelherbergjum.
Mynd 1: Fjöldi gistinótta fyrstu sjö mánuði ársins
1997-2008
*vonar-peningur: kk e-! sem lítils er a! vænta af, e-! sem brug!i!
getur til beggja vona um (Íslensk or!abók 2002)
Mynd 1: Fjöldi gistinótta fyrstu sjö mánu!i ársins 1997-2008

Í fyrsta sinn í áratug stendur fjöldi gistinótta í sta!. Heimild: Samtök
fer!a"jónustunnar
Mynd 2: Velta í hótel og veitingahúsarekstri 1998-2007

Veltan hefur nær tvöfaldast. Fast ver!lag 2007. Heimild: Hagstofa
Íslands og útreikningar Vísbendingar
Í fyrsta sinn í áratug stendur fjöldi gistinótta í stað. Heimild: Samtök ferðaþjónustunnar.
*vonar-penin ur: kk e-! sem lítils er ! vænta af, e-! sem brug!i!
getur til beg ja vona um (Íslensk o !abók 2002)
Mynd 1: Fjöldi gistinótta fyrstu sjö mánu!i ársins 1997-2008

Í fyrsta sinn í áratug stendur fjöldi gistinótta í sta!. Heimild: Samtök
fer!a"jónustunnar
Mynd 2: Velta í hótel og veitingahúsarekstri 1998-2007

Veltan hefur nær tvöfaldast. Fast ver!lag 2007. Heimild: Hagstofa
Íslands og útreikningar Vísbendingar
Veltan hefur nær tvöfaldast. Fast verðlag 2007. Heimild: Hagstofa Íslands og útreikningar Vísbendingar.
Mynd 2: Velta í hótel og veitingahúsarekstri 1998-2007