Austri - 01.12.1964, Blaðsíða 2

2
AUSTRI
Neskaupstað, 1. desember 1964.
Markið stendur þótt
maðurinn faiii
Óhætt imlun að leggja undir dóm sögunnar þá staðreynd, að
tvær félagsmálahreyfingar öðrum fremur hafi orðið til að
skapa íslenzkri a'lþýðu mannsæmandi lífskjör. Þessar félags-
málahreyfingar eru alþýðusamtökin og samvinnuhreyfingin
Margt eiga þær samaeiginlegt, enda hefur starfsemi þeirra
beggja gengið mjög í sömu átt, að fylkja kröftum hinna van-
máttugu, og skapa úr þeim hið samtaka afl. Báðar áttu þær
sín örðugu bernskuspor, baráttu við vald hinna efnalega
sterku. Báðar komust þær klakklaust yfir fyrsta áfangann, og
geta horft yfir mörg vel unnin verk. En báðuim> þessum hreyf-
ingum er það einnig sameiginlegt, að þær mega ekki stirðna
eða staðna, enda er eðli þeirra og tilgangur þannig, að þær
ná aldrei endanlegu marki. Þær hafa alla tíð framtíðina fram-
undan, og í þeirri framtíð felast hin óunnu störf þeirra.
Nýlega lézt í Reykjavík einn af frumherjum íslenzkrar
verkalýðshreyfingar, Ólafur Friðriksson, fyrruim ritstj. Menn
eru fljótir að gleyma, og sá sem allir þekktu í gær, og var
þá eins og sjálfsagður hluti af tilverunni, er á morgun annað
hvort gleymdur, eða orðinn að svartletruðu nafni á spjöldum
sögunnar, nafni sem einungis fræðimenn leggja á sig að
muna. Þannig er gangur lífsins.
Ólaf Friðriksson þekktu á sínum tíma öll landsins börn, sem
komin voru til vits og ára. Nafn hans sveif ekki með golunni,
heldur barst með storminum, ýmist elskað eða hatað. Ýmist
var hann talinn afburðamaður eða brjálæðingur, þjóðvinur
eða þjóðhættulegur imiaður.
En hvað var hann þá?
Hann var röddin, sem vakti stéttarvitund hinnar ungu, ís-
lenzku verkalýðsstéttar, leysti mátt hennar úr dróma og mót-
aði afl hennar. Þannig var hann brautryðjandi og aflvaki.
Sá var Ölafur Friðriksson, og þess vegna mun nafn hans lifa.
En jafnvel þótt nafn hans kynni að gleymast alþýðu
manna, þá lifa verk hans. I daglegu lífi hvers einasta íslenzks
launþega mun jafnan gæta starfa þessa látna forustuimianns.
Hann átti kjarkinn til að berjast fyrir réttlætinu, þorði að
láta hundelta sig og ofsækja, og þess vegna vann hann sigur.
Menn fæðast og deyja, en lífið heldur áfram að ganga sinn
vana gang. Þörfin fyrir samtök almennings heldur áfram að
vera sú hin sama, hún deyr ekki út með neinum einstökum.
En samtök alm.ennings eru ekki alla tíð jafn sterk, og það sem
meira er, máttur þeirra byggist ekki á neinum einstökum for-
ingja, heldur á hverjum og einum félaga, og er þar enginn
undanskilinn.
Minnugur þess skyldi hver maður vera, seim þar á hlut að
máli, minnugur þess, að því aðeins getur maður krafizt dáða
af foringja sínum, að maður leggi eigin orku í að gera sig-
urinn að veruleika.
íslenzk alþýða til sjávar og sveita þakkar Ólafi Friðriks-
syni.
Menntaskóli á Austurlandi
Þingmenn Austurlands, þeir er
sæti eiga í neðri deild, Eysteinn
Jónsson, Jónas Pétursson, Hall-
dór Ásgrímsson og Lúðvík Jós-
epsson, flytja í þingdeild sinui
frumvarp til laga um unenntaskóla
Austurlands að Eiðum.
Þetta mál er ekki nýtt á Al-
þingi, heldur hefur það veríð
margflut.t áður af þingmönnum
Austurlands, en ekki náð fram
&ð ganga.
Frumvarpið, seim er í 17 grein-
um gerir ráð fyrir, að stofnaður
skuli opinber menntaskóli að Eið-
um, og .skuli kostnaður við stofn-
un og rekstur skólans greiddur
úr ríkissjóði.
1 meðfylgjandi greinargerð seg-
ir m. a.: „Það -er eitt af skilyrðum
þess, að byggðin í landinu þróist
með eðlilegum hætti, að ríkisvald-
ið styðji sam> víðtækasta starf-
semi í hverjum landsfjórðungi og
beiti ,sér fyrir framkvæmdum í
því skyni. Miklu máli skiptir, að
skólar og aðrar menntastofnanir
séu efldar í hverjum landshluta
og nýjum ko/mið á fót.
Þá er þess og getið í greinar-
gerðinni að skó'laárið 1963—64
hafi 410 ungmenni á Austurlandi
verið við nám á gagnfræðastigi,
og á það bent, að þeir úr þessum
hópi, sem stunda vilji mennta-
skólanám verði að sækja það burt
úr fjórðungnum.
Þess má geta, að þær raddir
hafa heyrzt frá ráðaimöimum, að
menntaskólastofnun á Austur-
landi sé ekki tímabær, þar sem
unglingar á gagnfræðastigi séu
ekki fleiri en hér greinir frá.
Þessu svarar greinargerðin með
eftifarandi orðum: „Þegar
menntaskólar voru settir á stofn
á Akureyri og Laugarvatni, var
nokkur andstaða gegn því að
íjölga menntaskólum. Reynslan
af starfse.mi þeirra hefur fyrir
löngu sannað, að sú ráðstöfun
var rétt að komia á fót þeim
menntastofnunum. Svipuð mun
Framh. á 4. síðu.
Tilkynning
Nr. 38/1964.
Verðlagsnefnd hefur ákveðið eftirfarandi hámarksverð á
selda vinnu hjá rafvirkjum:
Dagv. Eftirv. Næturv.
Sveinar kr. 69.30 kr. 100.15 kr. 120.75
Sveinar með framhaldsprófi . . — 76.25 — 110.15 — 132.85
Flokksstjórar — 79.70 — 115.15 — 138.85
Flokksstj. mieð framhaldsprófi Eftir 2ja ára starf: * 86.65 * 125.20 —• 150.95
Sveinar kr. 72.75 kr. 104.25 kr. 126.00
Sveinar með íramhaldsprófi . . — 80.05 — 114.70 — 138.60
E"okksstjórar — 83.65 —■ 119.90 — 144.90
Flokksstj. með framhaldsprófi Eft.ir 3ja ára starf: — 90.95 — 130.30 — 157.50
l>ve.inar kr. 74.50 — 106.50 — 128.60
Sveinar með iramhaldsprófi .. — 81.95 — 117.15 — 141.45
Flokksstjórar — 85.65 — 122.50 — 147.90
Flokksstj. íneð framhaldsprófi Söluskattur er ekki innifalinn — 93.10 í verðinu. 133.15 — 160.75
Reykjavík, 24. nóv. 1964.
V erðlagsstjórinn.
Kæri Austri.
Kannski þýðir að skrifa þér.
Mér >er nefnilega anzi mikið niðri
fyrir. Núna, þegar ég kom hein
af síldinni, var ég búinn að láta
slá upp steypumótum að húsi,
sem ég hef lengi ætlað mér að
byggja. Já, já, smiðirnir stóðu við
sitt, og ég átti meira að segja
peninga langleiðina fyrir áfangan-
um. En hvað? Það var hverai.
sement að fá. Kaupfélagið át'.i
ekkert, og dugnaðarkaupmaðu:’,
sei.n hér >er, ekkert heldur. — Ég
stóð með aurana í höndunum —
en ekkert að fá, fyrr en einhver í
tíma. Eftir símtöl í allar áttir,
kveinstafi og betl, fékk ég ,loks
það, sem þurfti, en það kostaði
87 kílómetra keyrslu hvora leið.
Nú má segja, að ég geti verið
ánægður fyrst ég fékk mitt. E í
ég er bara ekki ánægður, af því,
að þetta er óviðunandi ástand.
Hvað er þetta, ef ekki pólitík,
sem þarf að breyta?
Ég vonast eftir svari.
Jóhann.
Já, það er nú svo Jóhann minn.
Auðvitað er Austri þér hjart-
anlega saimmála um, að hér er á
ferðinni pólitík, sem breyta þarf
til batnaðar. Aðalatriðið er, að
fullvissa sig um hvar hundurinn
liggur grafinn. Er þetta sleifar-
lagi -kaupfélagsstjórans og kaup-
mannsins að kenna, eða er þarna
eitthvað annað á ferðinni, sem
veldur bæði þér og þínum líkum
örðugleikum.
Sementið kemur frá Seimlents-
verksmiðjunni á Akranesi. Nú er
svo að heyra á verzlunarmönnum,
sem ég hef talað við hér eystra,
að þeim finnist viðskiptin við það
ágæta fyrirtæki nokkuð þung í
vöfum. Ferðir með vöruna strjál-
ar, þar eð skipakostur til seim>-
entsflutninga á vegum verksmiðj-
unnar virðist bæð ilítill og léleg-
ur.
Svo er það greiðslumátinn.
Venjuleg viðskiptaregla er það,
að heildsali veiti víxil til einhvers
ákveðins tíma, svo að sú vara,
sem inn er keypt fái að komast
á hreyfingu, áður en að gjalddaga
kemur.
Sementsverksmiðjan veitir ekki
slík fríðindi. Sementið verður
kaupfélagið eða kaupmaðurinn að
greiða við skipshlið.
Þetta tvennt, hinar strjálu
ferðir og greiðslufyrirkomulagið
valda erfiðleikunum. Verzlunar-
Framh. á 4. síðu.