Húsfreyjan

						Sjónabók  Húsfreyjunnar

$UaUk*gUt

Þegar skoðuð eru glitsaumuð klæði í Þjóð-

minjasafni íslands, kemur í ljós, að saumur-

inn er unninn með öðrum hætti en nú tíðk-

ast. Er útsaumsgarnið dregið (þrætt) í efnið

og verður því ætíð a. m. k. einn þráður úr

efninu milli sporaraða á rétthverfunni. Um

tvenns konar ídregirin glitsaum hefur verið

að ræða. I öðru afbrigðinu, hinum eiginlega

glitsaumi, liggja sporin í beinum röðum, en

í hinu mynda sporin skáraðir (sjá skýringar-

myndir). I heimildum frá 17. og 18. öld er

síðarnefnda afbrigðið stundum nefnt skakka-

glit. Ekki þarf það þó að vera hið uppruna-

lega nafn þessa saums hér á landi. I Noregi

og Svíþjóð var (og er) skakkaglitsaumur

nefndur vefsaumur, en saumgerð með, að því

er virðist, hliðstæðu heiti, veandasaumur

(= vígindasaumur?), kemur fram í íslenzk-

um heimildum frá 1470 og 1523.

Skakkaglitsaum er að finna bæði á altaris-

klæðum og rekkjureflum. Sjást tvö altaris-

klæðanna á meðfylgjandi myndum. Er hið

fyrra (Þjms. 2371) talið vera úr kaþólsk-

um sið (fléttusaumaða áletrunin er bæn til

AltarishUcði. Saumað með skakkagliti, frá miðöldum, óvisl úr hvaða kirkju. (Þjms.2371).

Jjósm.: Gisli Gestsson.

H úsf rey jart

27