Eining - 01.04.1951, Blaðsíða 5

EINING
5
Horfnir framverðir
bindindismála
ÁRNI GÍSLASON leturgrafari,
var fæddur 18. október 1833 að Kald-
árholti í Rangárvallasýslu. — Foreldrar
hans voru Gísli bóndi Árnason, Þor-
steinssonar á Rauðalæk og kona hans
Ingibjörg Jónsdóttir á Giljum, Þor-
bjarnarsonar.
Aðalævistarf Árna var leturgröftur,
og var hann listamaður í þeirri grein, en
sinnti þó margvíslegum öðrum störfum,
var til dæmis lögregluþjónn í Reykjavík
árin 1859—’75. Hann var mikill áhuga-
maður um öll mál Góðtemplarareglunn-
ar. Gerðist fyrst félagi í stúkunni Fram-
téðinni, en er hún lagðist niður um tíma,
gekk hann í stúkuna Verðandi. Hann
vann mikið í stúkum sínum, en þó eink-
um í barnastúkunum, hafði sérlega gott
lag á að tala við börnin, og var gæzlu-
maður stúkunnar Æskunnar um skeið.
Þá var hann erindreki Stórstúkunnar
um mörg ár og vann starf sitt af sér-
stakri lipurð og ástundun. Um hann
segir svo í Templar, 18. maí 1911:
„Hann óskaði þess oft og kvaðst
trúa því, að hann fengi að lifa þann dag,
er algert aðflutningsbann áfengis yrði
lögleitt hér á landi. Honum auðnaðist
að fá þá ósk sína uppfyllta. Reglan á
hér á bak að sjá einum sínum bezta
merkisbera".
I 25 ára minningarriti Góðtemplara
segir um hann:
,,Árin 1894—96 fór hann reglu-
boðunarferð kringum land, og vann þá,
eins og endranær, með þeirri alkunnu
lægni og ljúfmennsku, sem honum ein-
um er lagin. Vinsælli starfsmann á
Reglan ekki“.
Sem dæmi um lipurð Árna og þjón-
ustufúsleik má nefna það, að algengt
var, er menn þurftu að láta skrifa
vandasöm bréf, til embættismanna og
yfirvalda, að leita til hans um slíkt, því
að hann var mesti hagleiksmaður.
Árni Gíslason leturgrafari er einn
þeirra sérstöku mannvina, sem skráð
hafa nöfn sín í söguna, sem baráttu-
menn hinna góðu málefna, og sem hafa
trúað á batnandi heim og bjartari menn-
ingu, lausa við háðung og hörmungar
áfengisverzlunar og áfengisneyzlu.
Kona Árna var Guðlaug Grímsdóttir
Melbye, Þingholti í Reykjavík.
Hann andaðist 4. maí 1911.
Voldugasta andanshetja aldar-
innar róttækur bannmaSur
Mestu forustumenn Indlands eru
sammála um það, að sjaldan hafi
áhrifavald eins einstaks manns náð jafn
langt og ráðið jafn miklu um framtíð
þjóðar, eins og Gandhis. Hann taldi
alla menn jafn réttháa, hverrar trúar
eða þjóðernis sem þeir væru. Enga
voldugri andans hetju, né siðferðilega
sterkari mann, hefur tuttugasta öldin
átt.
Gandhi skipti siðbótaáformi sínu nið-
ur í 14 liði. Fyrsti liðurinn var lausn
hinnar lægstu og forsmáðustu stéttar
þjóðfélagsins — hinna óhreinu.
Annar liðurinn var algert bann við
áfengissölu og eiturlyfjanotkun.
Ghandi sagði:
„Vteri ég gerður að einvalds-
herra alls Indlands eina hluhhu-
stund, grði það mitt fgrsta verk
að loha ölluin áfengissölubúðum
og veitingastöðum, án nokkurrar
tilslökunar, og egðileggja alla
toddg páhna“.
Hverjir eru nú meiri mannvinir,
réttlátari, sannleikselskari þjóðhollari,
menn eins og Gandhi og Abraham Lin-
coln, eða nöldrarnir hjá okkur, sem
heimta frjálsari áfengissölu og sterkara
öl? Báðir þessir menn, Abraham Lincoln
og Gandhi litu á áfengisbölið sem
krabbamein og hina verstu pest þjóð-
félagsins og trúðu ekki á aðra lausn en
algert áfengisbann. Gandhi sagði:
,,Ein af mestu meinsemdunum, sem
fylgir stjórn Englendinga, er innflutn-
ingurinn á áfengi, þessum óvini mann-
kynsins og bölvun siðmenningarinnar
. . . Þessi pest áfengissölunnar hefur
breiðzt út um landið þvert og endilangt,
þrátt fyrir það, að trúarbrögð þjóðar-
innar bannar áfengisneyzluna. Jafnvel
það, að snerta áfengisflöskuna saurgar
múhameðstrúarmanninn, samkvæmt á-
trúnaði hans. Og trú Hindúa bannar
stranglega hvers konar notkun áfengis,
en sjá, í stað þess að stöðva áfengis-
flóðið, virðist stjórnin, því miður, greiða
fyrir framrás þess. Og svo sveltir hinn
aumi og vesali maður fjölskyldu sína og
bregst hinni helgu skyldu, að sjá fyrir
börnum sínum, ef hann á þau einhver,
til þess að geta drukkið áfengi, er býr
honum volæði og ótímabæran dauða“.
Nehru, forsætisráðherra Indlands,
fetar í fótspor hins mikla andlega leið-
toga þjóðarinnar, Gandhis og hefur
ákveðið, að fyrsta verk stjórnarinnar
skuli vera, að banna með lögum þá
þjóðtrú, sem telur vissa stétt þjóðfélags-
ins óhreina menn. En næsta siðbótar-
stigið er ákveðið, algert áfengisbann í
öllum fylkjum Indlands, og sé það kom-
ið á 1952.
Einn áhrifamaður Indlands segir:
„Indland hefur sagt áfenginu stríð á
hendur, sem hinum versta óvini fram-
fara, hagsældar og félagslegra um-
bóta“.
Systir Nehrus, forsætisráðherra Ind-
lands, er sendiherra Indlands í Banda-
ríkjunum. Einnig hún er trú lífsskoðun
Gandhis. Þegar sendiráðið bauð til
veizlu í Washington, í tilefni af tveggja
ára afmæli sjálfstæðis Indlands, var
alls ekki veitt neitt áfengi, heldur að-
eins ávaxtadrykkir. Frúin þótti ágætis
veitandi.
Bindindisráð norskra safnaða.
I nóvember s.l. átti bindindisráð norskra
safnaða 25 ára afmæli. Stofnandi þess var
David Östlund, sem margir íslendingar
kannast við. Hann var þá starfandi á veg-
um alþjóðasamtaka gegn áfengisbölinu og
var afkastamikill svo að af bar. Hvað mikið
að honum við bindindisstarfsemi bæði í
Noregi og Svíþjóð, og víðar. David Östlund
hafði verið templari í Reykjavík.