Dagblaðið Vísir - DV - 22.09.2006, Blaðsíða 2

32 FÖSTUDAGUR 22. SEPTEMBER 2006
Menning DV
Óttar Proppé
mælir með:
Freakonomics
hrifavaldar: Sigurbjörg Þrastardóttir
Sigurbjörg Þrastardóttir er fædd
1973, höfundur þriggja ljóðabóka,
einnar skáldsögu og fjögurra leik-
verka sem sett hafa verið á svið.
Hverjir eru áhrifavaldar í list
þinni?
Ég sveiflast á milli Tracey Emin
(sem sýnir allt sitt) og Gretu Garbo
(felur allt sitt). Annars má hugsa sér
fóhann Sigurjónsson (eitt gott ljóð
getur dugað), Kristján Davíðsson
(bless, raunsæi), Valdísi Óskarsdótt-
ur (klippingin skiptir öllu) og Bram
Stoker (frumtextinn er betri
en allar Drakúla-myndirn-
ar).
Hvaöa verk?
Ákveðin verk sem hafa
markað mig eru meðal ann-
ars Gunnlaðar saga eftir
Svövu Jakobsdóttur, Hau-
grof (þrjár fyrstu ljóðabæk-
ur) Gyrðis Elíassonar, Hin-
Svava Jakobsdóttir
rithöfundur
rik IV eftir Pirandello og Fúsi Gunnlaðarsaga
froskagleypir eftir Ole Lund svövu markaði
Kirkegaard. Já, og Hamlet. Sigurbjörgu.
Hvers vegna?
Fegurðin og aflið í texta
Svövu, blóðugi hversdags-
leikinn hjá Gyrði, marg-
feldni leikhússins hjá Pir-
andello og kátínan hjá Ole.
Eitthvað fleira?
Ég dvaldi einu sinni sum-
arlangt í Arabíu og hætti að
geta hugsað fyrir eyðimörk
og tilbreytingarleysi. Komst
þá að því að íslensk náttúra
Sigurbjörg Þrastardóttir rithöfundur
með öllum sínum kröftum er ótrúleg
inspírasjón.
Orðið„bar" kemur upphaflega úr
ítölsku
Orð vikunnar:
Bar
Bar er hátt afgreiðsluborð til
veitingasölu, salureða veitinga-
staður þar sem (aðallega) erselt
áfengi - krá, vínstúka segir í
Islenskri orðabók. Bar er tökuorð
og er skrifað eins og á fjölda
tungumála. Það erhins vegar
fóstrað á Ítalíu. Barra merkti þar
stöng, bjálki eða eitthvað
þvíumlíkt, enda eru barborð oft
með rimlum og bjálkum. Frakkar
löguðu þetta í barre á miðöldum
og tömdu sér orðið í merkingunni
bjálki, skilveggur. (ÚrSögu
orðanna eftir Sölva Sveinsson).
Tónlistarkonan Hildur Guðnadóttir gaf út sólóplötu í vikunni og segist hafa lært mikið
í einverunni.
Fékk plötu með eiqin
tónlist í afmælisgjöf
Tónlistarkonan Hildur Guðna-
dóttir var að gefa út diskinn mount
A á vegum 12 tóna. Hildur hefur
hingað til verið kennd við stórbönd
á borð við Nix Noltes, Stórsveit Sig-
ríðar Níelsdóttur, gleðipoppsveit-
ina Rúnk auk þess sem hún hefur
spilað mikið með Múm. Á mount
A er Hildur hins vegar ein á ferð.
Hún spilaði sjálf á öll hljóðfærin og
stjórnaði upptökum. Það var rétt í
blálokin sem Hildur þáði aðstoð
Valgeirs Sigurðssonar við frágang
og hljóðblöndun og Inga Birgis-
dóttir fékk þann heiður að hanna
umslagið.
Skapandi einvera
„Ég fór ein til New York í tvo
mánuði og byrjaði að taka upp plöt-
una þar. Þegar ég kom aftur heim
pakkaði ég hljóðfærunum mínum
ofan í tösku og hélt af stað norður
á Hóla í Hjaltadal. Ég fékk aðgang
að Auðunnarstofu en það er ná-
kvæm eftirlíking af húsi sem stóð á
þessum slóðum á 13. öld. Húsið er
alveg úr viði, naglar og allt saman.
Mjög góð skilyrði til að taka upp
plötu." Þar var Hildur ein í nokkr-
ar vikur og talaði ekki við nokkurn
mann. „Það var bæði hollt og gott
að kúpla sig aðeins út, sérstaklega
fyrir mikla félagsveru eins og mig,"
segir Hildur og hlær. „Ein í þessu
frábæra húsi bara að blússa í upp-
tökum. Þetta var mjög persónulegt
ferli."
„Ég er komin með sænskan
mann!"
Eftir smá spjall kemur upp úr
dúrnum að Hildur er stödd í Sví-
þjóð. „Ég er komin með sænskan
mann!" segir Hildur og skellir upp
úr. „Ég hefði aldrei getað ímynd-
að mér mig hérna. En þetta er fínt.
Verndað og huggulegt," segir hún
hikandi og augljóslega ekki frá sér
numin af hrifningu. „En ég verð á
miklu flakki í vetur svo þetta verð-
ur eflaust mjög fínt." Það kemur
ekki á óvart að Hildur tali um flakk
því hún vappar um heiminn eins
og ekkert sé sjálfsagðara. „Já, mér
finnst það voða fínt."
Afmælisplata
Þegar mount A var tilbúin af
Hildar hálfu tók við þriggja mánaða
bið vegna framleiðsluvesens. „Lalli
í 12 tónum hringdi svo í mig á af-
mælisdaginn minn og söng „hún á
afmæli í dag, hún á afmæli í dag -
Til hamingju með plötuna Hildur,"
á sjálfan afmælisdaginn. Ótrúlega
fyndið." Þær gerast nú ekki mik-
ið fallegri afmælisgjafirnar. Fram
undan hjá Hildi eru ýmis bitastæð
og spennandi verkefni bæði hér-
lendis og erlendis. Þessa dagana
er hún að undirbúa dansverk sem
hún ætlar að flytja í Héðinshúsinu
á Norrænum músíkdögum í byrj-
un október. En fyrst fer hún á flakk
með Tilraunaeldhúsinu til Frakk-
lands og Bretlands.
berglind@dv.is
Rosa Parks í strætisvagninum fræga
Hverterártalið?
1. Marlon Brando vann óskars-
verðlaun fýrir leik sinn í On the
Waterfront, þar sem hann túlk-
aði hafnarverkamanninn Terry
Malloy.
2. Winston Churchill hætti sem
forsætisráðherra Bredands 5. apr-
íl, þá áttræður að aldri.
3. Svört saumakona að nafni Rosa
Parks neitaði að standa upp fyr-
ir hvítum manni í almennings-
vagni. Atburðurinn átti sér stað
4. desember í Montgomery í Ala-
bama og var hún var handtekin
fýrir vikið. Af mörgum talið upp-
haf réttindabaráttu svertingja í
Bandarfkjunum.
5. Halldór Laxness vann bók-
menntaverðlaun Nóbels, helstu
bókmenntaverðlaun heims.
Þessa dagana er
ég voða skotinn
í bókinni
Freakonomics
eftir þá Steven
D. Levitt og
Stephen J.
Dubner. Það er
ekki innihaldið
beint sem
heillarþó þaðsé
vissulega heillandi, heldur
framsetningin sem er óvenjuleg
og á köflum kostuleg. Hér er
aðferðum hagfræðinnar brugðið
á jafn ólík málefni og framavonir
eiturlyfjasala í glæpagengjum,
kennara sem
vindla fyrir
emenda
og
igurlíkur
úmókappa
ftir þyngd.
jómandi
kemmtileg
á köflum
ppljóm-
Ragnar Kjartansson er nýkominn heim frá Noregi þar sem hann tók þátt í Momentum,
norrænni samtímalistahátíð, fyrir íslands hönd, ásamt Agli Snæbjörnssyni.
Norskir unglingar hræktu á Ragnar Kjartansson
Ragnar Kjartansson Nýkominn heim frá Noregi þarsem unglingahópur hrækti á hann.
Þegar DV hafði samband við
Ragnar var hann að spila Playstat-
ion 2 og jafna sig. „Ég var að klára
sýninguna og er bara búinn að vera
í taugaáfalli," segir Ragnar og hlær,
enda sýndi hann sleitulaust í 10 daga
í draugalegri hlöðu í Noregi.
„Verkið nefndist Scandinavi-
an pain og var virðingarvottur til
þessa fýrirbæris eða þungu tilfinn-
ingar. Rýmið var gömul hlaða - ekta
Scandinavian pain-kofi - sem er eins
og úr einhverju Munch-málverki
eðaBergman-bíómynd. Ekta Scandi-
navian pain-mótíf."
I gjörningi sínum flutti Ragnar
tónlist af orgeli í óhugnalegum kjall-
ara hlöðunnar, auk átta hljómflutn-
ingstækja víðs vegar um rýmið. „Það
var gat í gólfinu og ég sat undir því,
svo fólk gat litið niður á mig. Ég setti
trékubb á C-bassann á orgelinu og
fékk hrikalega draugalegt hljóð. Ég
var með öðrum orðum umvafinn C-
Hlaðan sem Ragnar sýndi í
bassa í 10 daga og að raula einhverj-
ar skandinavískar stemmur!"
Ragnar viðurkennir að þetta hafi
verið ffemur „brútal", mikill dramat-
ískur þungi og sársauki og að hann
sé hálftómur eftir þessa lífreynslu.
„Þess vegna er ég að spila Playstat-
ion," útskýrir hann.
Meðal gesta sem heimsóttu hlöðu
Ragnars var hópur norskra unglinga.
„Já, þeir horfðu svona niður á mig, í
gegnum gatið, og hræktu svo á mig.
Ég lá svo vel við höggi ofan í holunni.
Ég skildi þá svosem alveg," segir
Ragnar að endingu og heldur áfram
að spila tölvuleildnn sinn.
ottar@dv.is