Freyr - 01.02.2003, Blaðsíða 25

Ráðunautafundur 2003
Landgræðsla og sauðfjár-
rækt
Inngangur
Við keyptum Daðastaðina
seinnihluta vetrar 1982 og flutt-
um þangað um vorið. Daðastaðir
eru í Öxarfjarðarhreppi í Norður-
Þingeyjarsýslu. Það hafði verið
vel byggt upp þar, hús fyrir 1000
fjár og tvö íbúðarhús. Landið,
sem við höfum; Daðastaðir, Am-
arstaðir og Amarhóll, em sneið
sem er 4 til 5 km á breidd frá sjó
og 20 km inn í land. Það er ekki
langt frá að land okkar sé þrisvar
sinnum stærra en Heiðmörkin.
Við höfum haft svipað bú í mörg
ár. Höfum núna 600 ær og ásetn-
ingsgimbrar, smálömb og hrúta
að auki, allt í allt um 800 fjár, 13
nautgripi og níu hross. Landið er
allt frá því að vera í mjög góðu
ásigkomulagi yfir í að vera í mjög
slæmu ásigkomulagi. Hinir ffóm-
ustu menn höfðu lýst landi þess-
ara jarða sem alveg einstöku
landi til sauðfjárræktar. Þar að
auki var altalað að á Norð-Aust-
urlandi væri alls engin ofbeit.
Þegar tók að vora og snjóa að
leysti kom í ljós að mun meira
var um örfoka land en ég átti von
á. Það, sem var þó jafnvel enn
verra, var að landið var mikið
beitt og það mikið að á haustin
var allt gras upp nagað. Fallþungi
var heldur ekki viðunandi.
Ég ætla hér á eftir að fjalla um
hvað við höfum gert og hvað við
höfum í hyggju að gera og hvað
okkur vantar til að ná þessum
markmiðum Ég ætla líka að fjalla
um það hvað liggur að baki hug-
myndum mínum um búskap og
landgræðslu.
Einnig verð ég líka aðeins að
minnast á hversu gott landbúnað-
arland Island er.
Landbætur á Daðastöðum
Við hófum strax að rækta upp
þá mela sem voru næst bænum og
höfum síðan fikrað okkur sífellt
lengra, fyrst sjálf og síðar í sam-
vinnu við Landgræðsluna í verk-
efninu: Bændur græða landið. Við
berum á fimm tonn af áburði á ári,
mest á mela sem við erum að
rækta upp. Við höfum sáð ffæi í
flesta mela sem við höfum ræktað
og skít og moð á þá alla, flesta oft-
ar en einu sinni. Þannig höfum við
ræktað nokkra tugi hektara.
Við girtum af, í áföngum, neðri
hluta landsins, um 700 hektara, í
viðbót við uml50 hektara sem
voru innan gömlu túngirðinganna
og lukum því fyrir átta árum. Inn-
an þessarar girðingar er eitt stórt
hólf og þrjú minni hólf sem við
erum að rækta upp með lúpínu.
Það hólf, sem við girtum fyrst, um
10 hektarar, var hreinn melur.
Næsta hólf var um 80 hektarar, í
bland melar og móar, meira gróið
en ógróið. Þriðja hólfið er um 35
hektarar, að hálfú gróið. Við girt-
um þessi hólf en Landgræðslan
sáði fyrir okkur lúpínu í tvö fyrstu
hólfin og útvegaði okkur ffæ í það
síðasta. Melarnir í síðasttalda
hólfínu eru mjög grófir. Ég sáði í
þá með kastdreifara og blandaði
fræinu í sand til að magnið yrði
hæfilegt. Við sáðum fyrstu lúpín-
unni fyrir 10 árum og má segja að
þeir melar séu mikið til grónir.
Við erum farin að beita þá, mest
eftir
Gunnar Einarsson,
þó á haustin. Lúpínan er þegar far-
in að hopa og þónokkuð gras
komið í elstu sáninguna. Stærsta
hólfíð notum við til beitar, lítil-
lega á vorin en fyrst og fremst á
haustin, ffá október til desember.
Við höfum þónokkuð gert af
því, bæði innan og utan girðinga,
að láta jarðýtu ryðja niður börð og
sá í þau og hefur það gengið í
heildina vel. Um 4 km frá bænum
var mjög illa farið land sem girt
var af síðastliðið sumar. Þetta er
11 til 12 km girðing utan um 600
til 700 hektara lands. Þessi girð-
ing er girt með stuðningi frá Poka-
sjóði, Framleiðnisjóði og Land-
græðslunni. Við reiknum með að
ljúka við að sá lúpínu í þetta land
næsta sumar. Landið þarna er
blanda af melum og grónu landi,
það liggur frá rúmlega 100 metr-
um upp í 250 metra yfir sjávar-
máli.
Það er mikið eftir af melum á
landinu okkar sem þarf að rækta
upp, en það fer eftir því hvemig
gengur að rækta upp þetta hólf
hvernig framhaldið verður. A
svæðinu frá heimagirðingunni að
þessari nýju girðingu eru melar,
um 20 - 30 hektarar, sem ég von-
Freyr 1/2003 - 21 |