Neytendablaðið - 01.10.2004, Blaðsíða 18

Girnilegt matarborð en ekki er allt sem sýnist
Bókin „Not on the label" eða „Ekki á
innihaldslýsingunni" er áhugaverð bók
sem kom nýlega út í Bretlandi. Bókin
fjallar um matvælaframleiðslu nútímans
en höfundur hókarinnar, blaðakonan
Felicity Lawrence, hefur skrifað matvæla-
tengdar fréttir í yfir 20 ár og unnið til
verðlauna fyrir skrif sín. í dag skrifar hún
um neytendamál fyrir breska blaðið the
Guardian.
Kjúklingaframlciðsla undir smásjánni
Bókinni er skipt niður í nokkra hluta og í
fyrsta hlutanum er kjúklingaframleiðsla um-
fjöllunarefnið. Kjúklingar eru vinsæll matur
í Bretlandi og mjög ódýr enda borða Bretar
fimm sinnum meiri kjúkling í dag en þeir
gerðu fyrir 20 árum.
Árið 2001 réð Felicity sig f vinnu hjá Devon
kjúklingaverksmiðjunni eftir að hafa fengið
ábendingar um að þar væri innfluttum
kjúklingum pakkað í umbúðir og þeir síðan
seldir í verslanir sem bresk framleiðsla. Á
einni næturvaktinni komst Felicity að því
að ábendingin var á rökum reist en þá vann
hún m.a. við að taka hollenska kjúklinga
úr umbúðum sem merktir voru „best fyrir
27. nóv." og setja í nýjar umbúðir merktar
„best fyrir 29. nóv." Kjúklingarnir voru síð-
an seldir í verslanir Sainsbury sem breskar
kjúklingabringur.
Kjötþvætti
Margt virðist benda til að innra eftirlit við
kjötvinnslu sem og eftirlit á vegum hins
opinbera virki ekki sem skyldi. Það kom
berlega í Ijós þegar upplýst var um „gælu-
dýraskandalinn" sem upp kom í Bretlandi
árið 2000. Þá fékk Sue Sonnex yfirmaður
heilbrigðiseftirlitsins í Derbyshire símtal frá
ónafngreindum aðila sem sagði frá því að
kjöt sem ætlað væri til gæludýraframleiðslu
væri selt í verslanir sem mannamatur. Sýkt
kjöt sem átti að henda eða setja í gæludýra-
fóður hefði verið þvegið úr klór og selt í
verslanir. Næstu tvö árin fóru í að rannsaka
hvaða útbreiðslu þessir kjúklingar hefðu
náð og eins hvernig svona lagað gat gerst.
í Ijós kom að eftirlitið var ekki nógu gott
og auðvelt reyndist að gabba eftirlitsmenn-
ina. Denby verksmiðjan gaf sig út fyrir að
framleiða gæludýramat úr lítið sýktum
kjúklingakjötsafgöngum. Reyndin var hins
vegar sú að verksmiðjan tók bæði við kjöti
sem var lítið sýkt og mikið sýkt. Eftir að
hafa „hreinsað" kjötið var það selt áfram
til annars fyrirtækis sem setti á það faisað-
an heilsustimpil og síðan var kjötið selt í
búðir. Eigandi verksmiðjunnar var fundinn
sekur fyrir dómstólum 2003 en hann hafði
þá flúið land. Fimm aðrir voru einnig fundn-
ir sekir. Önnur mál sem varða kjötþvætti
hafa komið upp, m.a. í Hollandi, og eru
leiddar að þvf líkur að þessir starfshættir
séu algengari en margan grunar.
Bókin er gefin út af Penguin books og fæst
á www.amazon.co.uk
Kjúklingaskinn og prótfn úr öðrum dýr-
um
Framleiðsluhættir nútímans eru okkur fram-
andi og við gerum okkur ekki alltaf grein
fyrir því hvað við erum að láta ofan í okkur.
Sem dæmi á fólk síst von á því þegar það
kaupir kjúklinganagga að aðaluppistaðan
sé kjúklingaskinn. Það er þó tilfellið hjá
sumum framleiðendum og það er ekki
hægt að sjá á innihaldslýsingunni þar sem
skinnið flokkast einfaldlega sem kjöt. Og
það er eitt og annað sem kemur í Ijós þegar
nánar er að gáð. John Stanford hjá heil-
brigðiseftirlitinu í Hull hélt að ekkert kæmi
sér lengur á óvart. Einn daginn fékk hann
kvörtun vegna kjúklingakjöts sem erfitt var
að steikja. Vatnsmagnið í kjúklingabring-
unni var 30% og áttu menn erfitt með að
18 NEYTENDABLAÐIÐ 3. TBL. 2004