Fréttablaðið - 12.09.2012, Blaðsíða 13

Fréttablaðið - 12.09.2012, Blaðsíða 13
MIÐVIKUDAGUR 12. september 2012 13 unnið eftir fjárfestingaráætlun ríkisstjórnarinnar og verkefnin tilgreind fyrir afgreiðslu frum- varpsins í kjölfar þess að áætlanir um arðgreiðslur til ríkissjóðs verða birtar. Auknar fjárfestingar munu styðja við viðsnúninginn í ríkisfjár- málunum og stuðla enn frekar að minna atvinnuleysi. Ein af stóru tíðindunum í fjárlagafrumvarp- inu eru að nú er í augsýn að heild- arjöfnuður náist á ríkissjóði. Gert er ráð fyrir því að heildarjöfnuð- ur ríkissjóðs verði neikvæður sem nemur einungis 0,1% af VLF ef óreglulegir liðir eru meðtaldir en að þeim frátöldum verði hann lítils háttar jákvæður. Ríkir almanna- hagsmunir felast í því að ríkissjóð- ur nái heildarjöfnuði. Með því tekst að stöðva skuldasöfnunina og skapa grundvöll fyrir því að jákvæður heildarjöfnuður nýtist til niður- greiðslu skulda. Á eftir velferðar- málum er vaxtakostnaður nú næst- stærsti útgjaldaliður ríkissjóðs. Lækkun á þeim útgjaldalið kemur öllum til góða. Fyrir ekki löngu síðan benti ég á í grein í þessu blaði að þrátt fyrir að mörgum hefði þótt ókleift fjall blasa við eftir hrun, miðaði vel í fjallgöngunni. Við ættum þó brekku eftir. Með fjárlagafrum- varpi 2013 förum við síðasta spöl- inn í átt að því marki að ríkissjóð- ur standi undir öllum útgjöldum í fyrsta skipti frá hruni. Með hag- vexti á næstu árum, tekjum af auðlindum og aðhaldssömum ríkis rekstri náum við að vinna á skuldafjallinu smátt og smátt. Langtímahagsmunir í stað skammtímalausna. Almanna- hagur í stað sérhagsmuna. Þessi hafa verið leiðarstef ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur. Þau eru líka hryggjarstykkið í fjórða fjár- lagafrumvarpi ríkisstjórnarinnar sem kynnt var í gær. Í frumvarp- inu felst sú mikilvæga ráðstöfun að auðlindir þjóðarinnar eru nýtt- ar til þess að styrkja innviði sam- félagsins. Frumvarpið er jafnframt til marks um það að skynsöm ríkis- fjármálastefna síðustu ára hefur skilað árangri. Nú þarf því ekki miklar skattbreytingar og aðhalds- markmið eru hófleg. Nauðsynlegt var að bregðast við þeirri alvarlegu stöðu sem Íslend- ingar stóðu frammi fyrir í kjölfar bankahrunsins. Farið var í aðgerð- ir með það að leiðarljósi að standa vörð um grunnstoðir velferðar- kerfisins þrátt fyrir að tekjur rík- issjóðs hefðu fallið umtalsvert og skuldir aukist. Því hefur skattkerf- inu verið breytt þannig að fólk sem hefur meira milli handanna greiðir hlutfallslega meira í sameiginlega sjóði, en þeir sem hafa lægri tekjur. Í óhjákvæmilegum niðurskurði hefur stefnan verið sú að hlífa vel- ferðarmálum umfram aðra mála- flokka. Rannsóknaraðilar hafa bent á að sérstaklega sé brýnt að huga að barnafjölskyldum í greiðsluvanda. Því er að finna í þessu frumvarpi þá fyrirætlan ríkisstjórnarinnar að grípa til sér- stakra ráðstafana til stuðnings þessum hópi. Barnabætur verða hækkaðar verulega en barnabótakerfið er skilvirkt tæki til lífskjarajöfnun- ar. Styrking þess mun bæta velferð barna hér á landi. Annað sem koma mun barna- fjölskyldum til góða eru auknar greiðslur í fæðingarorlofi. Eftir bankahrunið varð að draga úr halla ríkissjóðs og aðgerðir í þá veru fólust m.a. í sparnaði í útgjöldum Fæðingarorlofssjóðs. Í samræmi við stefnu ríkisstjórnarinnar er nú unnið að áætlun um að byggja aftur upp fæðingarorlofskerfið og til lengri tíma að lengja orlofið í 12 mánuði. Efling húsnæðisbótakerfis mun einnig koma barnafjölskyldum, sem sumar hverjar hafa glímt við greiðsluvanda, til góða. Á öll þessi atriði er lögð sérstök áhersla í fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2013. Einnig stendur til að leggja fram frumvarp til laga um lífeyristrygg- ingar almannatrygginga fyrir afgreiðslu fjárlagafrumvarpsins, sem stuðlar að því að kerfið verði einfaldað með fækkun bótaflokka, einfaldari reglum um útreikninga bóta og auknu jafnræði og aðgengi. Tekjuaukning ríkissjóðs af gjöld- um sem lögð eru á þá sem nýta auð- lindir landsins kemur til með að skila sér strax á næsta ári og verð- ur m.a. nýtt til þeirra velferðar- mála sem ég nefndi að ofan. Fleiri framfaramál er að finna í fjárlagafrumvarpinu. Þannig renna tæpir fimm milljarðar af veiði- leyfagjaldinu til samgöngubóta, til tækni- og rannsóknasjóða og til byggðamála. Á árinu 2013 verður Almannahagur til lengri tíma Fjárlög Oddný G. Harðardóttir fjármála- og efnahagsráðherra Farið var í að- gerðir með það að leiðarljósi að standa vörð um grunnstoðir vel- ferðarkerfisins. Heildarjöfnuður ríkissjóðs 2009-2013 30 0 -30 -60 -90 -120 -150 2009 2010 2011 2012 2013 ■ Heildarjöfnuður með óregl. liðum ■ Heildarjöfnuður án óregl. liða -139,3 -109,2 -123,3 -59,2 -89,4 -37,0 -25,8 -2,8 -10,0 4,3 Í Kjós Í sveitasetrinu við Laxá í Kjós er stór og vandaður veislu- salur sem tekur um 80 manns í sæti og með gistingu fyrir allt að 40 manns. Aðeins 25 mín. frá Reykjavík. Í Borgarfirði Í sveitasetrinu við Grímsá er glæsilegur salur sem tekur allt að 70 manns í sæti og gisting fyrir allt að 36 manns. Í húsinu er gufubað og heitur pottur svo hægt er að slaka vel á eftir góðan dag. Aðeins 50 mín. frá Reykjvaík. www.hreggnasi.is Nánari upplýsingar í 892-9263 eða julli@hreggnasi.is og 868 6008 eða bjossi@hreggnasi.is HAUSTIÐ FRAMUNDAN Fundir - móttökur - veislur Því miður er það enn þá veru-leiki sumra íslenskra kvenna að heilbrigðisstarfsfólk telur þær ímyndunarveikar og jafnvel geð- veikar. Konur með endómetríósu (legslímuflakk) stríða margar við óeðlilega mikinn sársauka en þar sem rangar hugmyndir hafa lengi verið ríkjandi um sjúkdóminn – og þekkingu á sjúkdómnum innan heil- brigðiskerfisins er reglulega ábóta- vant – er oft lítið gert úr honum og konurnar oftar en ekki sendar heim án meðferðar. Þeim er sagt að verkir séu eðlilegur hluti af lífi konunnar, að þær hafi einfaldlega lágan sársaukaþröskuld eða að tíða- verkir séu fyrst og fremst sálræn- ir og þær ættu að leita til sálfræð- ings eða geðlæknis. Margar ungar stúlkur og konur veigra sér við að leita hjálpar vegna þessa viðmóts. Endómetríósa er krónískur, sárs- aukafullur sjúkdómur sem leggst á um 5-10% kvenna. Hann einkennist meðal annars af miklum sársauka við blæðingar, sársauka við egglos, verkjum í kviðarholi á milli blæð- inga, verkjum við samfarir, þvaglát og hægðalosun, erfiðleikum við að verða barnshafandi og ófrjósemi, erfiðleikum á meðgöngu og við fæðingu. Endómetríósa er mjög einstaklingsbundinn sjúkdómur þar sem alvarleiki einkenna er ekki endilega vísbending um útbreiðslu sjúkdómsins. Á tuttugu ára tíma- bili greindust um 1.400 konur með sjúkdóminn á Íslandi, meirihluti þeirra með frekar alvarlegt sjúk- dómsástand. Þegar litið er til þess að sjúkdómurinn er ekki auðveldur í greiningu, er lítt þekktur og upp- lýsingar um hann takmarkaðar, má gera ráð fyrir að mun fleiri konur hafi átt í vanda vegna sjúkdómsins hér á landi á sama tíma. Samtök um endómetríósu eru sannfærð um að langur greiningar- tími sjúkdómsins leiði af sér gríð- arlegan kostnað samfélagsins sem hægt væri að komast hjá. Evrópsk könnun frá árinu 2005 leiddi í ljós að 65% kvenna með endómetríósu fengu ranga sjúkdómsgreiningu í upphafi, meðalgreiningartími var 8,3 ár og að 78% kvennanna höfðu misst að meðaltali 5,3 daga úr vinnu í hverjum mánuði vegna sjúkdómsins. Önnur rannsókn frá Svíþjóð leiddi í ljós að konur með endómetríósu voru þriðjungi líklegri til að eignast fyrirbura, 11,9% þurftu aðstoð til að verða barnshafandi og konur með sjúk- dóminn voru líklegri til að fá með- göngueitrun en aðrar. Krónískir verkir og vanlíðan geta leitt til þunglyndis, einangr- unar, kvíða og annarra einkenna sem geta haft veruleg áhrif á fjöl- skyldu, vini og samstarfsaðila. Áðurnefnd könnun frá árinu 2005 sýndi að 72% kvenna töldu sjúk- dóminn hafa áhrif á samband sitt við maka og börn og fjöldi kvenna þurfti að hætta að vinna, eða var sagt upp störfum, þar sem sjúk- dómurinn hafði veruleg áhrif á vinnugetu þeirra. Því lengur sem sjúkdómur- inn fær að þróast óáreittur, þeim mun meiri hætta er á varanlegum skemmdum á líffærum, ófrjósemi, líkamlegri, andlegri og félagslegri vanlíðan og stórauknum kostnaði vegna viðameiri aðgerða og tækni- frjóvgana. Á nýsettu Alþingi verður lögð fram þingsályktunartillaga um endómetríósu þar sem Alþingi felur ráðherra að beita sér fyrir fræðslu um sjúkdóminn og skoða mögu- leika á stofnun göngudeildar fyrir konur með endómetríósu. Mikil- vægt er að skoða möguleika á að safna sérþekkingu á einn stað hér á landi þangað sem heilbrigðis- og menntakerfið getur vísað konum og tryggt þannig bestu mögulegu með- ferð við sjúkdómnum. Samtök um endómetríósu voru stofnuð árið 2006 og hafa það helst að markmiði að veita konum með endómetríósu stuðning og fræða heilbrigðisstarfsfólk um sjúkdóm- inn. Heimasíða samtakanna er endo.is. Vill einhver trúa mér? Heilbrigðismál Björk Felixdóttir gjaldkeri Samtaka um endómetríósu

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.