Prentarinn - 01.10.1999, Blaðsíða 8

Fimm skref t heilsu
Það verður ekki tryggt eftir á þeg-
ar kemur að heilsunni. Því hvetj-
um við félagsmenn til að hugsa
vel um heilsuna og nýta sér þá
aðstoð sem félagið veitir í for-
vörnum og leggja sitt af mörkum
til að forðast heilsubrest eins og
hægt er.
Þab þarf ekki mikib til
Með því að hugsa vel um hjarta
þitt getur þú minnkað líkumar á
því að fá hjarta- og æðasjúkdóma.
Það þarf ekki mikið tii þess af
þinni hálfu. Fyrst og fremst er
það viljinn. Sumum staðreyndum
verður ekki breytt. Annað hvort er
maður karl eða kona og í sumum
fjölskyldum er ættarsaga um
hjartasjúkdóma. Hafi náskyldur
ættingi fengið hjartasjúkdóm eða
slag fyrir 65 ára aldur er hættan á
þessum sjúkdómum meiri en ella.
Algengara er að karlmenn fái
hjartaáföll og fyrr á ævinni en
konur. Líkurnar á hjartasjúkdóm-
um fara vaxandi eftir aldri ein-
staklinga. Samt sem áður er hægt
að gera margt til þess að stuðla að
betri heilsu. Þetta snýst fyrst og
fremst um reykingavenjur, matar-
æði, blóðþrýsting, tímann sem þú
eyðir í líkamsrækt og streituna í
daglegu lífi.
Taktu skrefin fimm til heilsu-
samlegri framtíðar.
hætta þín á
þessum
sjúkdómum
álíka lítil
og hjá þeim
sem aldrei hafa reykt.
Þess vegna er aldrei of seint að
hætta að reykja, sama hve lengi
þú hefur reykt eða hversu oft þú
hefur reynt að hætta. Þú getur vel
bæst í þann hóp þúsunda íslend-
inga sem hafa hætt að reykja.
Byrjaðu strax að undirbúa það.
Hér eru fáein ráð til þeirra sem
vilja hætta:
• Leitaðu ráða hjá heimilis-
lækni.
• Legðu stund á lfkamsrækt -
meiri hreyfingu.
• Leitaðu eftir stuðningi hjá
vinum og skyldmennum.
• Talaðu við fólk sem hefur
hætt.
• Reyndu að taka upp einhvers
konar handavinnu.
Mundu að einu mistökin sem
þú getur gert eru þau að hætta að
reyna að hætta.
2. Borðaðu hollan mat
Neysla á hollum mat stuðlar að
betri heilsu. Hún stuðlar að meiri
vellíðan og leggur sitt af mörkum
við að minnka hættu á hjartasjúk-
dómum og slagi. Hér eru fáein
ráð sem koma að gagni:
mjög salt.
• Reyndu að halda kjörþyngd
með því að hreyfa þig vel og
borða hollan mat. Borðaðu
vel og láttu þér líða vel.
Hafðu samband við heimilis-
lækni þinn ef þú vilt
láta mæla kólester-
ólið í blóði þínu.
3. Fylgstu með
blóðþrýstingi
þínum
Ef til vill finnst þér
þú líta vel út og vera
við góða heilsu og
þess vegna fráleitt
að þú hafir háan
blóðþrýsting. En
þar skjátlast þér.
Þú gætir verið með
of háan blóðþrýst-
ing án þess að vita
það, þar sem hann
hefur engin augljós
einkenni. Láttu
ekki villa um
fyrir þér. Fólk
sem er örgeðja
gæti verið með
eðlilegan blóðþrýst-
ing. Rólegt fólk getur
verið með of háan blóðþrýsting.
1. Vertu laus við reykinn
Geturðu ekki hætt að reykja?
Hefur það ekki tekist þótt þú hafir
reynt? Það er ekki víst að það sé
auðvelt fyrir þig að hætta en það
mælir fremur með því að þú hætt-
ir en að þú haldir áfram. Það kann
að vera að mörgum finnist það ró-
andi að reykja en nikótínið í síga-
rettureyknum
eykur hjart-
sláttinn. Og
það er stað-
reynd að
reykingar eru
hættulegar
heilsu þess
sem reykir og
líka þeirra
sem eru næstir
honum. Við
það að hætta
að reykja
minnkar þú
mjög líkurnar
á því að fá
hjartasjúk-
dóm. Og eftir
fáein reyklaus
ár verður
• Neyttu fjölbreyttrar fæðu.
Einsettu þér að koma með
eina nýja fæðutegund úr mat-
vörubúðinni í hverri viku.
• Legðu áherslu á kornvörur,
brauð, grænmeti og ávexti.
Láttu þessa fæðu taka um þrjá
fjórðu af diski þínum við
hverja máltíð. Fáirðu þér eitt-
hvað á milli mála, reyndu þá
að hafa það ávexti eða græn-
meti.
• Veldu fituminni mjólkurvörur,
magurt kjöt og fæðu sem
inniheldur litla eða enga fitu.
Neyttu léttmjólkur og fitulít-
illar kotasælu. Veldu þér
sömuleiðis fituminni jógúrt
og osta. Reyndu að neyta
kjöts, fisks eða kjúklinga í
minni skömmtum. Reyndu að
stilla notkun smjörs, smjörlík-
is eða olíu í hóf við matar-
gerðina.
• Neyttu salts, áfengis og kaffis
í hófi. Tilbúið fæði er oft
8 ■ PRENTARINN