Dagfari - 01.07.1962, Blaðsíða 9

inn komazt. Salazar lætur myrða þúsund-
ir í Angóla, franskir hershöfðingjar gerðu
uppreisn í Alsír, Shyngman Rhee kúgaði
landa sína og Menderez heitinn beitti lyg-
um og fölsunum svo einhver dæmi séu
nefnd. En allt þeirra brambolt og öll þeirra
ódæðisverk eru þó réttlætanlegt. Þeir voru
að berjast gegn kommúnismanum. Þeir
voru að verja frelsi og lýðræði. Hvað er
annars vestrænt frelsi og lýðræði? NATO
er að verja þetta. Vildu menn nú ekki
setja þetta upp í dæmi, telja upp aðildar-
ríki NATO, finna samnefnarann og út-
komuna.
En barátta í þessum anda gest misjafn-
lega vei og stundum snúast vopnin. Earátt-
an gegn kommúnismanum verður stundum
hjálp hans, því enda þótt purrkunarlaust
sé reynt að sefja fólkið, rugla það og
sljógva og fá það til þess að taka afstöðu
eftir óskýrðum hugtökum, þá verða þó
alltaf einhverjir til þess að hugsa sjálf-
stætt — taka upp þennan leiða sið, sem
hindrað hefur svo margar ráðagerðir vald-
streitumannanna. Er nokkur furða, að þeir
vilji afmá slíkan sið?
Þessi formáli er orðinn nokkuð langur,
en hann er fram settur til þess að vekja
athygli á nokkrum staðreyndum og orsök-
um þess, að við hernámsandstæðingar efn-
um til mótmælagangna. Hér á landi hefur
nefnilega gerzt flest það, sem að framan
er lýst. Hernámsandstæðingar hafa lagt
fram rök sín og mikill meirihluti þjóðar-
innar fellst á þau og sjónarmið samtak-
anna, en andstæðingar okkar beita misk-
unnarlaust kommúnistagrýlunni og mis-
nota blygðunarlaust hugtökin frelsi og
lýðræði, sem þeir segja okkur vilja feigt
en telja sjálfa sig hina miklu varnarmenn
þessa. Og því miður verður að segja, að
þeim hefur tekizt að sefja alltof marga,
rugla menn í ríminu og draga athygli
þeirra frá kjarna málsins. Það er af þess-
um ástæðum, að hernámsandstæðingar
efna til mótmælagangna. Við viljum vekja
fóllcið til umhugsunar, fá það til þess að
hugsa um málin niður í kjölinn og athuga,
hver staða lands okkar er orðin. Við vilj-
um fá fleiri og fleiri til þess að taka þátt
í jákvœðum aðgerðum. Við viljum ekki að
þjóðin sljógvist svo, að hún verði sam-
dauna hernáminu, fljöti sofandi að feigðar-
ósi og láti teyma sig í blindni. Það er mál
að vakna. Oft hefur verið þörf en nú er
nauðsyn að vera vel á verði og ber þar
margt til eins og vikið verður að hér á eftir
og á öðrum stöðum í blaðinu. Mótmæla-
göngurnar hafa borið nokkurn ávöxt. Þær
hafa reynzt nægilega djörf framtakssemi,
nægilega öflugur kröfu- og mótmælaflutn-
ingur til þess að fjöldi fólks hefur rumskað
og farið að hugsa um málin, hrist af sér
slenið og látið vilja sinn í ljósi með þvi að
vera með.
Það hefur vissulega verið reynt að gera
flest til þess að drepa hugsanleg áhrif
mótmælagangnanna. Það hefur verið reynt
að gera þær hlægilegar. Það liefur verið
reynt að þegja þær í hel. Það hefur verið
reynt að falsa frásagnir af þeim, ljúga til
um fjölda göngu- og fundarmanna og bera
göngumönnum á bi'ýn hverskyns ósóma.
En allt hefur þetta komið fyi'ir ekki.
Af sérstökum ástæöum:
Fyrsta mótmælaganga hernámsandstæð-
inga var farin árið 1960 og þá gengið frá
herstöðinni á Miðnesheiði til Reykjavíkur.
Ári síðar var farin önnur Keflavíkurganga.
Að þessu sinni var gengið frá Hvalfirði
til Reykjavíkur. Á fundi miðnefndar Sam-
taka hernámsandstæðinga um miðjan júní
s. 1. var rætt um enn eina mótmælagöngu
og urðu menn fljótlega á eitt sáttir um
það, að heppilegt væri að þessu sinni að
ganga frá Hvalfirði. Til þes lágu margar
ástæður og sú þó fyrst og fremst, að sam-
tökin töldu nauðsynlegt að vekja athygli
fólksins á þvi, að sú hætta væri yfirvofandi,
að íslenzk stjórnarvöld hefðu í hyggju að
afhenda Hvalfjörð fyrir kafbátastöð. Und-
ir þetta renna ýmsar stoðir:
Bandaríski flotinn hefur tekið við
Keflavíkurflugvelli af landhernum
og lóranstöð verið byggð á Snœ-
fellsnesi í þeim yfirlýsta tilgangi að
auðvelda kafbátum miðanir. Hemum
hefur verið leyft að mœla upp og
kortleggja allan Faxaflóa. Rcett er
um auknar „varnir“ í stjórnarblöð-
unum, jafnvel eldflaugar og vetnis-
vopn á Islandi. 1 frumvarpi ríkis-
stjórnarinnar um dlmannavarnir er
rœtt um flotastöð í Hvdlfirði og
svœðið umhverfis Hvdlfjörð talið
vœntanlegt hœttusvœði.
Á fundinum var ákveðið, að gangan
skyldi hefjast í Hvítanesi við austanverð-
an Hvalfjörð. Þaðan eru 60 kílómetrar til
Reykjavíkur og ákveðið var að leggja af
stað um nónbil laugardaginn 23. júni, hafa
náttstað á Kjalarnesi og ljúka síðan göng-
unni sunnudaginn 24. júní með útifundi
við Miðbæjai'barnaskólann í Reykjavík þá
um kvöldið. Sérstök ástæða lá til þess,
að Hvítanes var valinn sem upphafsstað-
ur göngunnar. 1 seinustu heimsstyrjöld
vai' Hvalfjörður mikið notaður af Banda-
mönnum og flestar skipalestir á leið yfir
norðanvert Atlantshaf komu þá við í Hvíta-
nesi. Þar reis upp útlendur bær en íslenzk-
ir ábúendur hröktust á brott. Hvítanes er
nú í eyði og byggingar allar komnar í
rúst. Gapandi húsarústir blasa við vegfar-
endum á Hvalfjai'ðarleið.
Þögnin varð þeirra mál.
Það var ekki langur tími til undirbún-
ings og ekki til setunnar boðið. Þegar í
stað var hafizt hana og stjórnaði Kjartan
Ölafsson öllum undii'búningi af miklum
dugnaði og röggsemi. Samtökin sendu frá
sér fréttatilkynningu, þar sem segir m.a.:
Samtökin vilja með þessari mót-
mcelagöngu undirstrika kröfur sínar
um það, að á Islandi verði engar er-
lendar herstöðvar, að Island verði um
ókomin ár óháð og fullvdlda riki og
að Islendingar skipi sér á dlþjóða-
vettvang í hóp hinna hlutlausu þjóða.
Ástæðan til þess, að í ár er gengið
frá Hvalfirði en ekki frá Keflavík
eins og áður er sú, að Samtök her-
námsandstœðinga vilja sérstaklega
vekja athygli á hinni augljósu hættu
af yfiflýstum ráðagerðum Banda-
rikjamanna um flotahöfn kjarnorku-
kafbáta t Hvalfirði, en slík stöð
myndi að sjdlfsögðu tefla, islenzku
þjóðinni í mun meiri hœttu en her-
Stöðin í Keflavík i sinni núverandi
mynd.
Ekki sakar að geta nokkuð, hversu and-
stæðingar okkar brugðust við Hvalfjarð-
argöngunni. Málgögn þeirra tóku það ráð
í þetta sinn að reyna að þegja hana í hel.
Fréttatilkynningunni stungu þessi mál-
gögn auðvitað undir stól. Það var aðallega
tvennt, sem frá andstæðingunum heyrðist:
hið fyrra var hið gamla og venjulega um
vélabrögð kommúnista og Hvalfjarðar-
DAGFARl 9