Norðurslóð - 30.11.1982, Blaðsíða 5

Afreksmenn daglega lífsins
Rabbað við hjónin Sigríði og StefánáReykjum
á Dalvík
Karlsbrautin á Dalvík er ein
hlýlegasta og notalegasta gat-
an í bænum þar sem hún teygir
úr sér sunnan frá Lág og norður
að Brimnesá. Gatan er þröng,
umferðin lítil og húsin eru flest
lág og yfirlætislaus en þó gædd
miklum persónuleika og umvaf-
in trjágróðri. Og svo er m.a.s.
komin ný gangstétt að austan-
verðu.
Karlsbraut 8 er lítið báru-
járnsklætt hús við götuna aust-
anverða. Þetta hús byggði Svein
björn Zóphóníasson árið 1935
og kallaði Reyki.
Nú búa þar hinsvegar heið-
urshjónin Sigríður Sölvadóttir
og Stefán Gunnlaugsson. Það
hafði borist okkur til eyrna að
þau hjón hefðu bæði fengið
heiðursverðlaun sjómanna fyrir
störf sín og frammistöðu á og
við sjó. Slíkt er fátítt ef ekki
einsdæmi og m.a. af þeim
sökum fór blaðamaður í heim-
sókn til þeirra að Reykjum í
frosti og fannkyngi 25. nóv.
í hlýrri stofu skreyttri fjöl-
skyldumyndum og allskonar
fögrum munum var setið um
stund og rabbað við húsráð-
endur. Og það fór eins og vant
er þegar farið er að spyrja
aldrað fólk og rifja upp minning
ar, þá kemur í ljós að þarna
liggur geymt efni í heila stóra
sögubók - söguna um afreks-
fólk hins daglega lífs.
Hann framan úr sveit,
hún að vestan
Stefán Gunnlaugsson er hrein-
ræktaður Svarfdælingur fædd-
ur í Hofsárkoti 30. sept. 1902.
Hann varð sem sagt áttræður í
haust. Sveitin varð þó ekki
starfsvettvangur hans. Eins og
svo margir bændasynir fyrr og
síðar beindist hugur hans og
áhugi fljótt að sjómennsku og
fiskiríi. Þar voru tækifæri fyrir
dugandi menn og ekki gátu allir
setið kyrrir á sveitabæjunum. í
fyllingu tímans varð hann einn
af vöskustu bátaformönnum á
Dalvík, kappsfullur ogmetnað-
argjarn, en jafnframt öruggur
og gætinn. þetta er umsögn
annarra, því ekki er Stefán gjarn
á að raupa af sjálfum sér.
Hér verður ekki rakinn sjó-
mannsferill hans, en með skip-
stjórn fór hann í 20 áreða þartil
hann var um fimmtugt. Þá brá
hann á annað ráð að „ganga í
land“ og reyna nokkuð nýtt.
Hann tók að veita forstöðu
beinaverksmiðju frystihússins
og við það var hann í önnur 20
ár eða þangað til hann lét af
störfum hjá kaupfélaginu 70ára
gamall reglum samkvæmt.
Þetta voru mikil viðbrigði en
samt segir hann að sér hafi líkað
starf verksmiðjustjórans vel. Þá
fór hann aftur að kynnast
sveitakörlunum, sem komu til
að kaupa fiskimél í ærnar sínar.
Stefán á áttræðisafmælinu.
Á fertugsaldri kvæntist Stefán
jafnöldru sinni, Guðrúnu Jóns-
dóttur Hallgrímssonar frá Jarð-
brú, en missti hana eftir fárra
ára sambúð árið 1942.
Árið 1946 kom til Dalvíkur
kona ættuð að vestan, Sigríður
að nafni Sölvadóttir, og hafði
meðferðis dóttur sína 14 ára
gamla, Sigrúnu Eyrbekk Jón-
geirsdóttur. Sigríður fæddist í
Kjartansstaðakoti á Langholt-
inu í Skagafirði 12. maí 1907.
Hún varð þannig 75 ára síðast-
liðið vor.
Börn foreldra hennar urðu 16
alls, en upp komust þó aðeins
11. Fjölskyldan flutti til Sauð-
árkróks og síðan mörg þeirra til
Siglufjarðar og var þetta algeng
ur ferill vestur þar á þeim árum.
Síldin var að reisa bæ í Siglu-
firði. Sigríður var við allskon-
ar heimilisstörf á Króknum
mörg ár og á sveitabæjum í
nágrenninu.
Að lokum lá þó einnig hennar
lejð til Siglufjarðar, þar sem
foreldrarnir og mörg systkin-
anna voru þegar fyrir. Og nú
gerist án efa mikil og fjölbreyti-
leg saga, sem væri gildur kafli í
hetjusögu hversdagslífsins á ís-
landi á 4. og 5. tug aldarinnar,
en verður trúlega aldrei skráð á
blað.
Nema hvað, að 6. dag júní-
mánaðar 1946 komu þær mæðg
ur til Dalvíkur. Hérátti Sigríður
systur, Sigurlaugu, konu Sveins
Vigfússonar í Sælandi.
Dísir spinna örlaga-
þráðinn
Nú sáu örlagadísirnar sér góð-
an leik á borði. Hálffimmtugur
ekkjumaður og fertug einhleyp
kona með barn. Hvað var upp-
lagðara en að láta þau hittast og
fella hugi saman? Og þaðgerðu
þær reyndar bæði fljótt og vel
svo að um jónsmessuleytið voru
þau Stefán og Sigríður gefin
saman í heilagt hjónaband sem
hefur enst þeim vel fram á
þennan dag.
(Af virðingu fyrir sagnfræði-
legum meginreglum verður rit-
arinn að láta þess getið hér, að
eftir að þetta hafði verið fært á
blað komu um það upplýsingar,
að þau tvö hefðu nú reyndar
kynnst á Siglufirði löngu fyrr).
Hvað um það, þetta sama ár
keyptu þau húsið Reyki af
Sveinbirni og fluttu sig þangað,
,,og hér höfum við nú þollokað í
36 ár.“
Þau tóku í fóstur nýfædda
systurdóttur Stefáns, sem Guð-
rún var látin heita, og ólu upp
sem sitt barn. Hún er nú gift
kona og móðir á Akureyri.
Sigrún dóttir Sigríðar kvæntist
að sínu leyti í fylhngu tímans
Stefáni Stefánssyni sjómanni
frá Grenivík og þekkja allir Dal-
víkingar það dugnaðar- og
myndarfólk, sem af þeim hefur
sprottið.
Haflö, bláa haflð
hugann dregur
Nú sem Stefán var Orðinn
sjötugur og hættur í beinaverk-
smiðjunni kom spurningin
mikla: Hvað skal nú gera sér til
gagns og gleði á eftirlauna-
árunum? Svar þeirra hjóna var
stutt og laggott: kaupa trillu. Og
þau keyptu sér trillu.
Þau keyptu sér lítinn bát og
Stefán endurnýjaði kunning-
skap sinn við sjóinn. En þetta
var annarskonar sjómennska en
hann hafði stundað fyrr á árum
og í raun og veru miklu ánægju-
legri, engin spenna, engar
áhyggjur, engum að standa
reiknisskap nema sjálfum sér.
Þau réru nefnilega saman tvö
ein hjónin.
Þeim kemur saman um það
Stefáni og Sigríði að það hafi
verið yndislegt að lóna þetta á
trillunni í þessi hátt í lOsumur,
sem þau gátu stundað þetta
auka. Ekkert málverk er jafn-
dásamlegt, segir Sigríður og
hafflöturinn þegar sólin brosir
og báran sefur.
En nú eru þeir dagar víst
taldir, því miður. Aldurinn
leitar á og Stefán hefur orðið
fyrir heilsuáfalli.
Heiöursmerki sjómanna
Fyrir mörgum árum var Stefán
sæmdur heiðursmerki Sjó-
mannadagsnefndar fyrir mikil
og góð störf á sjó og við sjó.
Síðan gerðist sá atburður á
sjómannadaginn 6. júní síðast-
liðið vor, sem einsdæmi er
a.m.k. hérá Norðurlandi: Kona
var sæmd þessu sama heiðurs-
merki. Og konan var engin
önnur en Sigríður Sölvadóttir í
Reykjum. Þá voru liðin upp á
dag 36 ár frá því hún fyrst kom
til Dalvíkur sællar minningar
vorið 1946.
Allir eru víst sammála um að
hún hafi verið vel að þessu
heiðurstákni komin, því frá því
hún flutti úr heimabyggð sinni á
tvítugsaldri hefur líf hennar og
starf allt tengst sjómennsku og
sjávarútvegi á einn eða annan
hátt ogsíðustu lOárinsemfiski-
rnaður við hlið manns síns að
draga björg í bú sitt og þjóð-
arinnar.
Við óskum þessum góðu
hjónum til hamingju með gott
og farsælt ævistarf og verð-
skuldaða viðurkenningu þess.
H.E.Þ.
saman sér til ánægju og tckju-
Vefnaðarvörudeild!
Nýkomin: Sængurfataefni og sængurfatasett.
Iðunnarskór: Drengja-, telpna og inniskór.
Hanskar á karla og konur.
Jólakort í miklu úrvaii.
Sport- og búsáhaldadeild!
Tökum upp jólavörur daglega!
Fjölbreytt úrval af kertum og konfekti.
Jólaskraut. - Aðventuljós.
Munið afsláttarkortin.
Ú.K.E. Dalvík
Sigríður með heiðursmerkið.
Ég var að
lesa:
Ævintýri Sajo litlu er hrífandi
og skemmtileg bók einkum
ætluð börnum og unglingum, en
er þó einnig jgóð lesning fyrir
fullorðið fólk, sem hefur áhuga
fyrir náttúrunni.
Hún segir frá Indíánabörnum
í skógum Kanada og litlu
bjórunum vinum þeirra.
Það er óhætt að mæla með
þessari bók, en þýðandinn er
Sigríður Torlacíus - Sigga á
Völlum.
H.
Sigur 1 lélegum leik
Skallagrímur úr Borgarnesi
var á Akureyri helgina 13.-14.
nóv. Á föstudagskvöldið léku
þeir við Þór og töpuðu 12:32.
Töldum við því nánast forms-
atriði að fara inneftir og leggja
þá. En dramb er falli næst, því
það var ekki fyrr en á allra
síðustu mínútunum að okkur
tókst að ná öruggri forystu. Má
segja að leikurinn hafi verið í
járnum mest allan tímann, en þó
náðum við 5 marka forystu í
fyrri hálfleik og var staðan í hléi
19-14. Töldum við þá sigurinn
vísan, en Borgnesingar börðust
vel og voru lengst af einu marki
undir frammá síðustu mínútur.
Um einstaka leikmenn má segja
að flestir hafi spilað töluvert
undir getu. Þó voru undantekn-
ingar. T.d. var Björgvin Hjör-
leifsson atkvæðamikill á lín-
unni og skoraði flest mörk eða
7. Þá var Júlíus „Bomber“
öruggur í vítaköstum og skoraði
5. Næstur í skorun var Vignir
með 4 mörk.
Að lokum vil ég minna á
næsta leik sem verður háður við
Þór á Akureyri þann 4. des. n.k.
Ó. S.
NORÐURSLÓÐ - 5