Morgunblaðið - 23.10.1914, Blaðsíða 4

MORGUNBLAÐIÍ)
1628
UPPBOfi
verður haldið á stakkstæðinu
við Brydes-verzlun í dag
23. þ. m. kl. 10 f. h. Þar verður
járnkúfter GUNVÖR
seldur og ýmislegt annað til-
heyrandi skipaútgerð. A11
annað en skipið sjálft borgist
við hamarshögg.
H. P. Duus
kaupir
gærur og haustull
gegn peningum.
Styrjöldin mikla.
Einkabréf frá Berrie stórkaupm. til
Asgeirs konsúls SigurBssonar.
Nl.
Við höfum enga hugmynd um
það hvernig brezka flotanum er skift
niður á siglingaleiðirnar hér heima
og ekkert vitum við heldur um hvar
hvert einstakt skip er. Það er að
eins endrum og eins að huliðsblæ-
junni er lyft lítið eitt, annað hvort
vegna þess að skipin hafa átt í höggi
við óvinina, eða pau hafa beðið eitt-
hvert tjón. Og jafnvel þótt við
vissum það hvernig flotanum væri
stýrt, álít eg að það væri ekki rétt
að skýra frá því, þó í einkabréfi sé.
Við höfum lært það á þessum tímum
að vera varkárir. Aðal ástæða þess
er sti, að þýzki flotinn er annað-
hvort fyrir innan Helgoland eða í
Eystrasalti og hefir aldrei komið út
í rúmsjó síðan stríðið hófst. Hvort
það er nú heldur hernaðarbragð þeirra
eða þeir þora ekki að leggja til viður-
eignar, er ekki hægt að segja. En
hvort sem heldur er, þá hefir þýzki
flotinn verið gagnslaus, þrátt fyrir
orðagjálfur þeirra um það hvernig
hann ætlaði að leika brezka flotann. í
fyrsta lagi hefir þeim tekist að koma
fram tilraunum sínum að sá tundur-
duflum af handa hófi í Norðursjóinn
í von um það að nokkur herskip
var færust á þeim. Auðvitað ollu
þeir með þessu miklu tjóni á fiski-
skipum og kaupförum, en það er
augljóst að ekki hefðu svo mörg
skip farist, ef þau hefðu veitt viðvör-
unum flotamálastjórnarinnar nákvæma
athygli. Að eins tvö smá beitiskip,
Amphion og Speedy, hafa farist á
tundurduflum, svo með þessum hern-
aði hafa Þjóðverjar ekki gert mikið
tjón.
Nú sem stendur virðist svo, sem
engin tundurdufl séu á siglingaleið-
um í Norðursjó, því engin skip hafa
farist nú um nokkurt skeið, enda
gæta allir skipstjórar meiri varkárni
nú en þeir gerðu fyrst, er þeir sigla
um Norðursjó. Mér þótti það sorg-
legt að Skúli fógeti skyldi farast á
tundurdufli. — Sameinaða félagið
hefir einnig mist eitt eða tvö skip
á sama hátt.
Hin eina hernaðaraðferð Þjóðverja
sem nokkurn árangur hefir haft, er
sú að beita kafbátunum. Það er
álitið að kafbátur hafi sökt Pathfinder
fram undan Dunbar og í síðastliðinni
viku hafa kafbátar sökt þremur brvn-
juðum beitiskipum, Aboukir, Cressy
og Hogue. Tap þessara þriggja
skipa er ekki mjög tilfinnanlegt, að
undanskildu því, að það hleypir meiri
kjark í Þjóðverja, Pathfinder var
lítið skip og hin skipin voru elstu
brynvörðu beitiskipin í brezka flotan-
um. Manntjónið er öllu tilfinnan-
legra, og það því fremur, sem Hogue
og Cressy mundu hafa komist und-
an heil á húfi, hefðu þau ekki num-
ið stað til þess að bjarga skipshcfn-
inni af Aboukir.
Samt sem áður er það furða að
Sptf,
stórt úrval i
tóbaksverzlun
H. P. Leví.
þýzkir kafbátar skuli ekki hafa unn-
ið meira tjón, þegar tillit er tekið
til þess að floti okkar ei altaf úti í
rúmsjó, en þeirra floti er altaf nær
óhultur bakvið við víggirðingar. En
við megum missa mörg beitiskip
áður en Þjóðverjar hafa jöfnum flota
á að skipa.
Annað tjón hefir floti okkar ekki
beðið nema skemdir þær, sem urðu
á litla beitiskipinu Pegasus suður í
Zanzibar-höfn, meðan það lá þar og
gerði við vélar sínar og gat þess
vegna ekki veitt neina vörn. Það
var miklu minna en þýzka skipið,
en hefði það getað neytt sín, mundi
það án efa hafa veitt góða vörn og
unnið óvin sínum tjón.
Hvað skipatjón Þjóðverja snertir,
þá mistu þeir fyrst kafbát og nokkra
tundurdufla-leggjara. Síðan söktu
beitiskip okkar og tundurbátar þrem-
ur þýzkum beitiskipum, Mainz, Köln
og Áriadne í orustu við Helgoland,
og þar sukku einnig tveir tundur-
bátaspillar, að minsta kosti, en marg-
ir aðrir skemdust. Af skipum okkar
skemdist lítið beitiskip, sem heitir
Arethusa og einn tundurbátaspillir.
Við mistum hér um bil 80 menn,
særða og dauða, en mannjón Þjóö-
verja var hroðalegt. Við tókum 300
fanga og á meðal þeirra var sonur
Tirpitz flotaforingja. Mesta tjón
Þjóðverja er þó það, er þeir mistu
Goeben og Breslau, sem flýðu und-
an beitiskipum okkar i Miðjarðar-
hafinu og leituðu skjóls hjá Tyrkjum
og sigla nú undir tyrknesku flaggi
og sennilega seldir þeirri þjóð. Það
er deginum ljósara að eitthvert
makk er milli Þjóðverja og Tyrkja
en því mun verða veitt nákvæm
eftirtekt.
Snillingshönd.
Það þyklr ávalt hættulegt að gera
uppskurð á gömlum mönnum, en nú
er svo komið, að nálega alt virðist
víkja fyrir snilli lækna vorra.
Morgunbl. hefir úður getið þess að
hingað kom fyrst í sept. s. 1. þórður
Flóventsson óðalsbóndi í Svartárkoti.
Hann hafði verið magaveikur í 13 ár
og oft haft miklar þjáningar; eu nú
orðinn hálf sjötugur. Við rannsókn
kom það í ljós að þjáningar hans stöf-
uðu af Blæmu magasári, en uppskurð-
ur er það eina, sem ræður bót á sl/ku.
PrófesSor Guðm. Magnússon gerði
uppskurðinn; tók stykki úr maga
Þórðar og gerði nýtt garnop á magann.
Ált gerði prófessorinn svo snildariega
að eftir 19 daga var Þórður aftur á
fótum, er nú alhress og fór aftur heim-
leiðls með Pollux.
Þórður biður Morgunblaðið að flytja
alúðar þakkir til allra þeirra, sem hon-
um sýndu velvild og hluttekning í
veikiudum hans og legu. En sínar
allra heilustu þakkir vottar hann pró-
fessor Guðm. Magnússyni og þeim hjón-
um Jónl Gíslasyni ritara og Ásdísi frú
hans.
Hvalveiðarnar.
Hvalveiðafélagið, Hekla & Talkna á
Hesteyri við ísafjarðardjúp erþaðeina
hvalveiðafólag sem nú rekur hvalveiðar
við ísland; þetta ár hefir það 1 flutn-
ingsskip og 3 velðibáta, og urðu af-
urðirnar í lok veiðitímans, — 1565 föt
af lýsi. — 1740 sekkir mjöl og 5 tonn
af skíðum.
Samkvæmt hvalfriðunarlögum frá al-
þingi 1913, er þetta síðasta árið sem
hvalveiðar eru leyfilegar við ísland
um ákveðið árabil; en alþingi 1914
veitti ofangreiudu félagi undanþágufrá
þessum lögum, svo það mun halda
áfram veiðum við ísland eitthvað leng-
ur, þar eð árangurinn varð ekki lak-
ari í sumar en á undanfarandi árum.
M.