Morgunblaðið - 05.08.1917, Blaðsíða 1

Sunnud.
4. árgangr
5.
ágúst 1917
HORfiUNBLAÐID
271.
tölnblað
Ritstiórnarsimi nr. 500
Blö
Reykjavtknr
Biograph-Theater
Talslmi 475
Granit-iðnaöur
i Milíord. MassachuBettB U. S. A.
Mjög fræöandi mynd.
Trygg’ur vinur.
AfbraKÖgfögnr og hngnæm mynd.
Sýnir skærur milli Indiána og hvítra
landnema i Ameriku.
Hiónaband
F ATT YS.
Fatty »þann feita< J?ekhja allir. Hann
er án efa einhvor hinn skemtilegasti
skripaleikari sem hér liefir sézt, — og
mynd þessi er fram úr hófi okemtileg.
Bifreið
fer til Þingvalla
í dag Nokkrir menn geta íengið far.
Uppl. i
Lltlu búðinui.
Erl. símfregnir
' Opinber tilkynning frá brezku utan-
ríkisstjórninni i London.
LoDdon, ódagsett.
Merkasti atburður vikunnar sem
leið, er sá, að bandamenn hófu aftur
. sókn í nánd við Ypres. Að morgni
hins 31. júlí gerðu Bretar áhlaup
með aðstoð Frakka að vestan og
sóttu fram á fimtán mílna svæði frá
La Bassée og Lys til Steenstraete
-og Yser. Hafa bandamenn nú náð
báðum þeim stöðum á sitt vald. —
Bandamenn náðu alls staðar þeim
- takmörkum er þeir höfðu sett sér.
Mjög áköf orusta var háð rétt norð-
an við Ypres. Er þar land óslétt
. og skógi vaxið. Óvinirnir biðu
mikið manntjón. Hafa nú verið
taldir 5000 handteknir menn, þar á
meðal 95 liðsforingjar. Nokkrar
fallbyssur voru og teknar en ná-
kvæmar tölur eru eigi komnar. —
Þrettán þýzkar herdeildir tóku í móti
áhlaupinu og bandteknir menn eru
lir öllum tvífylkjum Þjóðverja á þessu
svæði. Þar sem bandamenn sóttu
. lengst fram, komust þeir milli 4 og
5 þús. metra fram. Hervirki þau,
er stórskotahríð vor gerði, bæði á
undan orustunni og eins og meðan
hún stóð, eru alveg hræðileg. Þjóð-
verjar sendu mikið lið fram til gagn-
áhlaupa á hinar nýju stöðvar vorar,
en vér héldum öllum þeim aðal-
stöðvum, er vér höfðum tekið á hæð-
unum milli St. Julien og Westhoek.
ísafoldarprentsmiðja
Ritstjóri: Vilhjálmur Finsen
Veður eru alt af óhagstæð. í stormi
og þoku hafa flugmenn vorir sýnt
ágætlega yfirburði sína og haft sigur
í viðureignum við þýzka flugmenn.
Rúmenar héldu áfram sókn sinni
í áttina til Kedsi Vasarheli og hand-
tóku um 5000 menn og náðu mörg-
um stórum fallbyssum og öðrum
minni. Hafa Rúmenar náð sér
ágætlega eftir ófarirnar í fyrra og
hrekja nú Austurríkismenn i hérað-
inu fyrir norðan og vestan Focsani
og ætla sér sennilega að ná Oitnz-
skarði. í Moldavia létu Rússar bil-
bng á sér finna og mistu Kimpolung.
A rússnesku vigstöðvunum er enn
undanhald. Hafa Rússar höifað yfir
Zbrucz og óvinirnir ráðist inn í
Rússland.
Samvinna Frakka við Bieta var
framúrskarandi, bæði stórskotaliðsins
og fótgönguliðsins. Þeir ætluðu sér
að taka Steenstraete en fórn miklu
lengra og tóku og héldu Dixschoote.
Alla vikuna var öflug stórskotahríð
á allri annari herlinu Frakka, sérstak-
lega hjá Braye og Hurtebise. Þar
gerðu Þjóðverjar tvo áhlaup, en biðu
ósigur og varð mannfall þeirra mik-
ið. Þar á eftir gerðu Frakkar fót-
gönguliðsáhlaup milli Hurtebiae og
Labovelle og sóttu fram á öllum
stöðum; einnig hjá Chevrigny
og Cherny. Þar tóku þeir fanga og
bjuggust við i hinum nýju stöðvum.
Þjóðverjum misheppnaðist, er þeir
reyndu að taka aftur mistar skot-
grafir hjá Meuse og 304. hæðinni.
Einnig mistókst þeim skyndiáhlaup
á Hartmannsweiler.
Ameríksku hermennirnir, sem nú
er verið að æfa í Frakklandi, eru
sagðir jafnokar hinna béztu her-
mannai og fer þeim þó fram, og
njóta þeir þar reynslu bandamanna.
Hjá ítölum hafa verið stórskotaliðs-
orustur og útvarðaskærur og hefir á-
hlaupum Austurríkismanna verið
drengilega hrundið hvarvetna.
í Albaníu fóru, ítalir yfir Vojussa-
áoa og gersigruðu þar útverði Búlg-
ar. A Balkan hefir aðallega verið
stórskotahríð og loftorustur. Hafa
brezkir flugmenn skotið ákaflega á
Demirhissar, Rupel og aðrar stcðv-
ar. Undanhald Serba hefir verið varið
með framúrskarandi viðnámi aftur-
liðsins og viðurkenna Þjóðverjar að
þeir hafi beðið mikið tjón.
Korniloff hefir tekið við af Brusil-
off og það er álitið að hann muni
grípa til öflugra ráða til þess að hefta
óregluna í her Rússa.
í Egyptalandi hafa aðeins verið
framvarðaliðsskæiur. í Mesopotamia
hefir engin breyting orðið. í Austur-
Afríku snarpar orustur og hafa Þjóð-
verjar verið hraktir með miklu mann-
tjóni frá Engunga, sextiu og tvær
milur sunnan við Iringa og Tulvias,
55 milum sunnan við MaheDge.
-----------------------
Erl. símfregnir.
Frá fréttaritara ísafoldar og Morgunbl.
Khöfn 4. ágúst.
Kadettaflokkurinn i Rnss-
landi hefir aftnr tekið við
stjórnartaumununa.
í»jóðverjar hata gert ár-
angurslaus gagnáhlaup 1
Flandern.
Denis Cochin heflr sagt
af sér.
Finska landsþingið hefir
verið rofið.
Herir Miðríkjanna hafa
tekið Czernovitz.
Frá alþingi.
Nýungar.
1. llkittaka landssjóðs í verðhakkun.
Frá minni hlnta bjargráðanefndar
er komið álit um frv. Jörundar Brynj-
ólfssonar til heimildarlaga fyrir lands-
stjórnina til þess að selja ýmsar nauð-
synjavörur undir verði, og að gjalda
verðhækkunina eftir því, sem lög
þessi greina.
Nefndarálitið er á þessa leið:
Bjargráðanefnd var fengið frum-
varp þetta til meðferðar. Eftir
nokkrar umræður klofnaði nefndin
og urðum vér þrír, er vildum styðja
grundvallarhugsun frumvarpsins, að
láta almenningi hallærishjálp í té
með þeim hætti að selja vörur
undir verði.
Oss þótti þó flutningsmaður hafa
tekið óþarflega djúpt i árinni, enda
taldist svo til, að frv. hans mundi
kosta 8 miljónir. En hitt duldist
oss eigi, að brýna nauðsyn ber til
að hlaupa undir bagga með nauð-
staddri alþýðu manna. Þótti oss
nú auðveldast til framkvæmda að
velja úr nokkrar vörutegundir, er
seldar væru undir verði. Leist oss
sem hentast mundi að velja til
þess mjöl og brauð, kol og stein-
olíu. Þar er nauðsynin rikust og
þar kemur jafnast niður.
Tillögur frv. um, hverjum veita
skyldi hjálpina, teljum við tveir
með öllu óframkvæmanlegar, og
teljum það yfir höfuð eigi svara
kostnaði að undanskilja neina. Hitt
er sjálfsagt, að skattur með nokkr-
um hætti gæti vegið upp þá lin-
kind, er fáeinir efnamenn i landinu
kynnu að fá ófyrirsynju eftir til-
lögum vorum.
Oss þótti þessi hjálp við almenn-
ing þó eigi vera einhlít, og töld-
Afgreiðsinsími nr. 500
Tlt/JTt BÍÓ
Erflastóia.
Ljómandi fallegur 'sjónleikur.
Leikinn af Vitagraph Co.
Aðalhlutverk
leikur hin fagra leikkona,
Anita Steward.
Petta kvenfólk,
Gamanleikur
Konráð R. Konráðsöon
læknir
Þingholtsstræti 21. Sími 575.
Heima 10—12 og 6—7.
I fjarveru minni
(frá 5. til 12. þ. m.)
er rannsókuastofan Iokuö,
Gísli Guðmnndsson.
um nauðsyn bera til að sjá með
nokkrum hætti við atvinnubresti.
Þótti oss þar tiltækilegast að heim-
ila stjórninni að láta vinna ýms
nauðsynjaverk fyr en ella mundi.
Þótt þessar ráðstafanir kynni að
hafa tveggja til þriggja *miljóna
kostnað í för með sér, þá teljum
vér rétt að taka til þess láo, svo
hernaðargjöld þessi jafnist niður á
mörg ár og helzt fleiri en eina
kynslóð. Eru nú sliks dæmi hjá
öllum siðuðum þjóðum, því að svo
er nú rétt á litið, að hlutlausar
þjóðir séu einnig i stríðinu, þar
sem ætíð er á þær sótt, þótt þær
sæki á engan og geti nauðulega
varist. Og þar sem menn koma
margir í krappan dans af svo ósjálf-
ráðum ástæðum sem ófriði, þá er
tillaga vor um lán til einstakra
manna, að það teljist eigi sveitar-
skuld, svo sjálfsögð, að eigi þarf að
skýra.
Alþingi, 2. ágúst 1917.
Einar Arnórsson Bjarni Jónsson
formaður ritari og frams.m.
Jörundur Brynjólfsson.
A fundi fjárveitinganefndar Nd.
Alþingis í dag var samþykt sú yfir-
lýsing með 6 atkv. gegn einu, að
nefndin getur eigi fallist á fjár-
hagsatriðið i umræddu frumvarpi
né i breytingartillögum á þskj. 259.
Alþingi, 2. ágúst 1917.
Pétur Jónsson.
Bjarni Jónsson frá Vogi_
Frumvarpið er nú svolátandi í
þeiiri mynd, sem framantalinn minni
hluti hefir fengið þvi:
Frumvarp til laga um hluttöku
landssjóðs i verðhækkun á ýmsum
nauðsynjavörum o. fl.