Þjóðviljinn - 07.10.1971, Blaðsíða 1

Fimmtudagur 7. bktóber 1971 — 36. árgangur — 227. tölublað.
Síðbúin frétt frá Bandaríkjunum:
6 RlKISSTJÚRAR
VIUA 200 MiLUR
Kraía ríkisstjóranna í strandhéruðum í Nýja
Englandi kom sennile’ga íyrst íram fyrir mánuði
Rætt við Snorra Jónsson um kjaramálin:
Alllangt þar til gengið
verður frá samningunum
Þjóðviljinn ræddi í gærdag við Snorra Jóns-
son formann Málm- og skipasmiðasambands-
ins og framkvæmdastjóra Alþýðusambands ís-
lands. í viðtalinu sem hér er birt kemur m.a.
fram að enn m un líða nokkur tími unz niður-
stöður fást í samningunum.
— Það eru rúmlega 30 þús-
und manns í landinu sem nú
eru með lausa samninga og
standa 'þaninig að baki þeirri
kröfugerð sem verkalýðsfé-
lögin hafa lagt fyrir atvinnu-
rekendur. Meginkröfur verka-
lýðsfélaganna allra er-u sam-
eiginlegar og það má rifja
þær upp:
1. 20% almenn kauphækk-
un komi á alla launafldkka.
Sérstakar hækkanir komi á
kauptaxta láglaunafólks, nið-
ur verði felldir neðstu taxtar
og fært verði til milli kaup-
taxta.
3. Vinnuvika skal stytt í
40 k]st. á viku.
3. Lágmanksorlof verði 4
vikur* á ári, eða 24 virkir
dagar.
4. Endurskoðuð verði á-
kvæði um slysatryggingar og
greiðslur kaups í veikinda og
slysatilfelium.
Þetta eru meginatriðin
fjögur. Síðan fylgdu í sam-
eiginlegu kröfunum nánari
útlistanir á sérstökum kröí-v
um um kauphækkanir lág-
launafólks um kauptryggingu
tímavinnufólks og um slysa-
tryggingar óg kaupgreiðslur
í veikindatiifellum.
Um þetta var algert sam-
komuiag í samninganefnd
verkalýðsfélaganna sagði
Snorri. og í samhengi við
þetta samkomulag voru kröf-
yr. settar fram og nú hafa
fyrstu samningsfundir verið
haldnir. Nú eru að störfum
fjórar undirnefndir.
1 fyi’sta lagi er um að
ræða tvær nefndir á vegum
félagsmálaráðuneytinu. Önn-
ur vinnur að undirbúningi
tillagna um fyrirkomuiag
vinnutímastyttingarinnar, en
hin á að fjalla um orlofsmá' -
in, bæði lengimigu orlofs og ,
um framkvæmd þess ai-
mennt.
I öðru lagi , eru staríandi
tvær sérstakar nefndir á veg-
um samningsaðila. Önnur
þeirra á að fjalla um kaup-
tryggingu tímavinnufó'lks. I
henni eiga sæti frá verkalýós-
samtökunum Sigfinmur
Karlsson Skúli Þórðarson,
•Jóna Guðjónsdóttir, Sigurð-
ur Einarsson og Pétur, Sig-
urðssan Isafirði. Frá atvinnu-
rekendum eru í nefndinni
Snorri Jónsson

Islenzk skógrækt
er á réttri braut
1 Morgunblaðinu í gær er birt-
ur útdráttur úr viðtali sem frétta-
stofan AP átti við Lúðvík Jós-
epsson, sjávarútvegs- og við-
skiptamálaráðherra, þar sem
hann var staddur í New York,
Lúðvík bendir á í þessu viðtali,
málstað okkar í landjbelgismálinu
til stuðnings, að ríkisstjórar ríkj-
anna sex á Nýja Englandi haíi
beítt sér fyrir útfærslu landhelg-
innar við bandarísku ströndina í
200 mílur.
1 viðtali, sem Þjóðviljinn átti
Fundur verður haldinn í mið-
stjóm Alþýðubandalagsins laug-
ardaginn 9. okt. n.k. kl. 2 í
Lindarbæ.
DAGSKRA:
1. Undirbúningur Lands-
fundar Alþýðubandalagsins.
2. Þingstörfin og stjórnarsam-
vinnan.
3. önnur mál.
ÞÖRSHÖFN 6/10 — Kosningarn-
ar í Færeyjum fóru þannig að
frambjóðandi jafnaðarmanna-
flokksins, Jóhann Nielsen, og
frambjóðandi fólkaflokksins, Há-
kun Djurhuus, náðu kosningu, og
verða því fulltrúar Færeyinga á
ríkisþingi Dana næsta kjörtíma-
bil. Þegar kosningaúrslitin urðu
kunn baðst Hilmar Baunsgaard
forsætisráðherra Dana lausnar og
konungur fól Jens Otto Krag
stjómarmyndun.
¥
Engar breytingar haifa því orð-
ið síðan í síðustu kosmimgum. en
þá fengu sömu Slokkar þinginenn
kjörna. Urslitin voru þó talin
nokkuð tvísýn og bjuggust ýmsdr
við að Zakarias Wang, sem bauð
sig fram utan flokka, en er kunn-
ur forystumaður þjóðveldis-
fiokksins, næði kosningu. Þjóð-
Tilræði við Araíat
BEIRUT 6/10 — Skæruliðahreyf-
ing Palestínuaraba skýrði frá því
í Beirut í dag að Jasser Arofat,
leiðtoga hreyfingarinnair, hefði
verið sýnt banatilræði í gær,
þ&gair harnn var á ferð í Sýrlandi.
við Jónas Árnason í gær, sagði
Jónas, að Hörður Helgason hjá
sendiráðinu í Washington hefði
sýnt Lúðvík þessa áskorun sem
birtist fyrir alllöngu í bíaðinu
Massachusett Fisherman, en rík-
isstjórarnir sex hittast alltaf ann-
að veifið og hafa sennilega gert
þessa þýðingarmiklu ályktun
snemma í septembermánuði án
þess að það hafi spurzt nokkuð
út.
Ályktunin er afdráttarlaus. Þar
segir m.a. að ef landhelgin verði
Tillögur og önnur gögn, sem til
umræðu verða á fundinum,
munu liggja frammi á skrif-
stofu Alþýðubandalagsins á
fimmtudag og föstudag. — Að
venju eru bæði aðalmenn og
varamenn bcðaðir.
Miðstjórnarmcnn, athugið
breytlan fundarstað og tíma,
mætið vel.
Framkvæmdanefnd.
veldisflakkurinin heíur þaö að
meginreglu að taka. ekki þátt í
kosningum á danska þingið. Svo
fór að Nielsen hlaut 4167 at-
kvæði, Djunhuus 2678 atkvæði og
Wang 2405 atkvæði.
Eftir kasmingamar í Færeyjum
er staðan á ríkislþingi Dana þá
þannig að fyrrverandi stjórnar-
flokkar hafa 88 þingmenn en
stjórnaramdstaðan 89 þingmenn,
einn grænlenzkur þingmaður og
einn færeyskur þingmaður taka
ekki afstöðu.
Baunsgaard segir af sér
Þegair úrslit í Færeyjum urðu
kumn gekk Hilmar Baunsigaard
fórsætisráðherra á fund konungs
og tilkynnti honum að hann
bæðist lausinar fyrir sig og ráðu-
neyti sitt. Skömmu síðar boðaði
konungur Jens Otto Krag leið-
toga danska jaifnaðarmanna-
flokksins á fund sinn og fól hon-
um. stjórnarmyindun. Eftir fumd-
inn saigði Kraig að hann ætlaði
að ræða við leiðtoga annaixa
flokika á-morgun, fimmtudag, og
biðja báða þingmenn Grænlend-
inga að mæta. svo að hann gæti
heyrt sjónarmið þeirra.
ekki færð út til að bægja frá
erlendum fiskiskipum muni sjáv-
arútvegur þessara rikja, Mainc,
Connecticut, Vermont, New
Hampshire, Road Island og Mass-
achusetts verða fyrir miklu áfalli.
Ennfremur er bent á hættuna á
ofveiði og afleiðingum hennar
fyrir lífið í sjónum.
Það er auðvitað sjálfsagt mál,
að utanríkisráðuneytið heima
fylgist vel með þessum hlutum
og láti scndiráðin vera vel á
verði, þannig að svo þýðingar-
mikil frétt, sem þessi, fari ekki
framhjá okkur, hélt Jónas áfram.
Iförður Helgason sagði mér, að
nú lægi fyrir ríkisþinginu í
Massachusett tillaga svipaðs eftl-
is, og hann hefði reynt að hafa
samband við skrifstofu Edwards
Kennedys. sem er þingmaður fyr-
ir Massachusetts, til að fá nánari
upplýsingar um þetta mál, en
frekari upplýsingar , hefði hann
ekki fengið.
Við vitum ekkert hvað þeir
i Washington gera í þessu máli,
enda þótt þetta mál sé alvarlegt
í augum þessara sex ríkisstjóra.
Það er búizt vift að þeir í Was-
hington sinni þessu máli lítið,
enda virðist það vera stefna
Bandaríkjanna að halda sér fast
við 12 mílurnar af hernaðará-
stæðum, og fórna þar jafnvel
lífshagsmunum síns eigin fólks
ef í það fer.
Tveir sovézkir skógræki-
arfrömuðir hafa verið hér i
hei’msókn í boði íslenzkra
starfsbræðra, en milli þess-
ara aðila hafa ’um alllanga
hríð verið góð samskipti, og
hafa íslendingar fengið fvrir
þeirra tilstilli allmikið af
fræi frá þeim héruðum í
Sovétríkiunum þar sem að-
stæður eru líkastar því sem
hér gerist.
Hákon Bjarnason skógræktar-
stjóri k-yinnti gestina á blaða-
mamnafundi í gær: Viktor Atrok-
hín er aðstoðarforstjóri rann-
sóiknai-stafinunair í sikógrækt og
Nikolaj Grave deildarstjóri í
skógarróðuneytinu sovézka. Það
er þýðingarmikið að fá svo góða
gesti sagði Hákon m.a. til við-
ræðna um ás.tandið í skóg'rækta.r-
málum hjá ok'kur og möguleika
á að útvega fræ fná réttum stöð-
um.
Þeir Atrokhín og Grave sögðu
Gestirnir mcð Hákoni Bjarna-
syni skógræktarstjóra. Frá
vinstri: Atrokhín, Novkiof
túlkur og Gravc (Ijsm. AK)
á þá leið. að þeir hefðu farið
allvíða og kynnzt aðstæðum á ó-
líkum svæðum landsiris óg til-
raunum með aðlögun ýmissa teg-
unda. Kvóðust þeir undrast það
mikla starf sem tiltölulega fáir
menn hafa unnið að skógrækt
hér, og hlytu þeir að vera trú-
menn miklir á málstað sinn að
ná þeim árangri sem raun ber
vitni.
Þeir sögð,u, að sú reynsla sem
hefur fengizt af t.d. síberfúlerki
gæfi í stórum dráttum leiðbein-
ingar um það, úr hvað'a 'héruðum
væri bezt að taka fræ tjl gróður-
setningar á fslandi, en fullnægj-
andi svör fengjust ekki nema
með því að fyigjast rækilega með
Framih. á 9. síðu.
Ágúst Elíasson, Hjalti Ein- I
arsson, Jónas Jónsson, Gunn- i
ar Ólafsson og Ámi Bene- {
diktsson. — Þessi nefhd kem- /
ur saman til fyrsta fundar J
klukkan þrjú á morgun, \
fimmtudag. i
Hin nefnd samningsaðil- i
anna fjallar um slysatrygg- ;
ingar og veildndagreiðslur. í i
henni eiga sæti frá verkalýðs- \
samtakanna þeir Benedikt t
Davíðsson, Hermann Guð- /
mundsson og Runólfur Pét- t
ursson en frá atvinnurekend- 1
um eru í henni Ámi Gimn- í
arsson, Gunnar Björnsson. 1
Guðjón Tómasson og Óskar \
Einareson. \
— Nú eru verkalýðssam- \
böndin innan ASl með sér- I
kröfur auk sameiginlegu /
kröfugerðarinnar. 1
— Það er rétt. Til dæmis I
em í samningum málm- og (
skipasmiða og bókagerð- j
armanna ákvæði um að fcröf- /
ur skuli leggja fram þremur \
mánuðum áður en samnings- k
tíminn rennur' út. Þetta var l
gert fyrir 1. júlí og af og til /
hafa verið sérstakar viðrasð- 1
ur þessara aðila við atvinnu- 1
rekendur. í
Hið sama á við önnur sér- í
samtök verkalýðsins — þau
setja frarn sérkröfur og eiga
viðræður við viðkomandi at-
vinnurekendur sérstafcilega.
— Hvernig lízt þér á
samniingamélin í dag?
— Ég get ekki annað en
verið bjartsýhn eirifcum með
tilliti til gefinna fyriúheita i
ríkisstjórnarinnar um ýmsar J
kjarabætur tíl handa launa- )
fólki. Hitt er annað mál að \
það tefcur nofckum tíma enri l
unz gengið verður frá niður- /
stöðum í þeim samningum í
sem nú standa yfir. \
— Tekur það daga eða vik- \
ur unz niðurstöður fást? /
— Það tekur áreiðanlega \
vilkur — sv. i
Norðmenn skilja
sérstöðu okkar
Norftmenn tóku ræðu Jóhanns
J. E. Kúld vel á fundi Norges
Fiskerlag þar sem hann situr
sem áhcyrnarfulltrúi. Var sagf
frá ræðu Jóhanns í blaðinu í
gær, en blaðinu hafa lvorizt við-
bótar l'regnir af viðbrögftum
Norðmanna.
Jóhann J. E. Kúld var boðinn
sérstaklega velkominn í ræðu
formanns Norges Fiskerlag. 1
þakkarorðum notaði Jóhann
tækifærið til þess að koma
sjónarmiðum Islendinga í land-
helgismálinu á framfæri, en
Jóhann lét auk þess dreifa á
fundinum upplýsingum um
landhelgi'smálið.
_Er Jóhann hafði lokið máii
sínu komu til hans margir fund-
armanna og létu í ljós skilning
á viðhorfum íslendinga. Kom
fram, að Norðmennimir töldu
margt sameiginlegt með vanda-
málum í Norður-Noregi og á Is-
landi.
I ræðu sem formaður Norges
Fiskerlag hélt á fundinum kom
fram að hann telur ótaekt með
öllu að ganga frá nokkru varð-
andi aðild Noregs að Efnáhags-
bandalaginu áður en gengið er
frá áfcvæðum um nýtingu fisk-
veiðilandhelgi ríkjanna innan
Efnahagsbandalagsins. Kom það,
■ennfremur frám í ræðu fori1
mannsins að norskir sjávarút-
vegsmenn eru mjög órólegir yf-‘
ir því hve landhelgismálið er
lítið rætt í samningunum við
Eí'nahagsbandalagið — sv.
Miðstjómarfundur Alþýðu-
bandalagsins á laugardaginn
Óbreytt ástand í Færeyjum
Djurhuus vann Wang
í kosningunum í gær
Krag falin stjórnarmyndun í Danmörku