Vísir - 09.06.1979, Blaðsíða 25

Laugardagur 9. Júnl, 1979
Elisabeth Taylor ásamt Mickey
Rooney i myndinni sem geröi
hana fræga, Nationai Velvet.
Hér er Elisabeth Taylor i
Oscarsverðiaunahiutverki sinu I
Butterfield 8.
I hlutverki Kleopötru
Með Richard Burton I kvik-
myndinni Sandpiper.
Litríkur feriíí
Eíisabeth Tayíor
Elisabeth Taylor ásamt eigin-
manni númer tvö, Michael
Wilding og syni þeirra, Michael
yngra.
EHsabeth Taylor, meö sina
goðsagnakenndu fegurð og full-
komna kvikmyndaleik, (svo
notuö séu orð Richard Burt-
on’s), þótti ekkert sérlega fall-
egt barn. Mun meira orö fór af
Howard bróður hennar f þeim
efnum, enhann vareldrien hún.
Elizabeth Rosemond Taylor
fæddist i Hampstead i London þ.
27. feb. 1932. Faðir hennar var
listmunasali, en móðirin Sara
var fyrrverandi leikkona. Bæði
voru þau bandarisk, milli-
stéttarfólk frá Kansas.
Fril Taylorhaföi hætt að leika
þegar hún giftist, en slðar not-
aði hún óspart æfileika sina og
dug til að koma dóttur sinni á-
fram.
Börnin nutu mikils ástrlkis
foreldranna og góðs efnahags
þeirra. En jafnvel mjög
snemma var Elisabeth oftar
veik en flest börn. E.t.v. var
þetta fyrirboði þeirra miklu
veikinda sem hún þurfti að berj-
ast við siöar á æfinni.
Barnfóstran kom henni
til að leika
Það var barnfóstran hennar,
Frieda Gill, sem fyrst kom
henni til að fara að leika. Þegar
Elizabeth var tveggja ára, var
hún og bróðir hennar Howard,
látin æfa smá leikatriði, sem
þau svo léku fyrir foreldra slna.
Þar með hafði heimur hug-
myndanna gripið hug litlu telp-
unnar og leiklistin náö tökum á
henni. Ari siðar undirbjó ball-
ettkennari hennar danssýningu,
þar sem Elizabeth sýndi m.a.
fyrir þær systur, prinsessurnar
Elizabeth og Margret Rose.
Snemma á árinu 1939 var
Bandarikjamönnum sem
bjuggu á Bretlandi, ráölagt að
snúa heim, þvi strið við Þýska-
land væri óumflýjanlegt. Fjöl-
skyldan settist að i Pasadena,
Californiu, en þá var Elizabeth
sjö ára gömul. Þetta var að
mörgu leyti erfitt fyrir börnin,
sem þurftu nú að venjast nýju
umhverfi, nýjum félögum og að
nokkru leyti nýju tungumáli.
Nýju félagarnir voruum margt
svo ólikir Taylor börnunum, aö
þau einangruðust og urðu jafti
vel fyrir aðkasti. Hinsvegar
vildi svo til að f jölskyldan haföi
sest að I hverfi þar sem margir
af voldugustu mönnum I kvik-
myndaheiminum áttu einnig
heimai, ogþaðleiðekkiá löngu
þar til sumir þeirra fóru að
veita Elizabeth athygli. Þetta
var á dögum barnastjarnanna,
og frú Taylor þroskaði listræna
hæfileika dótturinnar enn frek-
ar með þvi að veita henni tilsögn
i söng og pianóleik. Metro-
Goldwyn-Mayer, sem þá var
frægast allra kvikmyndavera
fékk Elizabeth til að koma til
reynslu, og Louis B Mayer
hvatti til aö hún yrði ráðin, en
móðir hennarhafði þegar fengið
aðra áheyrn fyrir hana hjá Uni-
versal og það félag gerði viö
hana tveggja ára samning.
Elizabeth lék aðeins litil hlut-
verk i tveimur myndum hjá
Universal. Siðan virtist félagið
hafa misst áhugann á henni og
samningurinn var ekki endur-
ný jaður
Samningur við MGM
Arið 1942 byrjaöi svo sam-
vinna hennar við Metro-Gold-
wyn-Mayer. Þetta félag átti
eftir að hafa mikil áhrif á lif
hennar, og undir leiösögn þess
varö hún að stórstjörnu. Vissu-
lega stjórnaði félagið llfi henn-
ar, eins ogsvo margra annarra
leikara. Oft var hún send á nýja
staði til að leika i kvikmyndum
þegar forráðamenn félagsins á-
litu, að hún ætlaöi að steypa sér
i eitthvert vanhugsaö ástar-
ævintýri. En þegar áhrif þeirra
minnkuðu, reyndu þeir aö jafna
hlutina og gera gott úr öllu.
Þessi stjórn og áhrif á gerðir
Elizabeth var henni þó senni-
lega oftast til góðs, og tilgang-
urinn var góöur. Foreldrar
hennar höfðu þarna einnig hönd
i bagga, þvi þau settu persónu-
lega hamingju hennar ofar öll-
um listrænum frama.
Hinar góðu viðtökur sem
Elizabeth hlaut eftir fyrstu
kvikmyndina sem hún lék i' fyrir
Metro-Goldwyn-Mayer, Lassie
Come Home, sýndi að félagið
haföi ekki gert vitleysu, þegar
það réði hana. Hún fékk strax
hlutverki öðrum myndum, m.a.
i National Velvet, en sú mynd
aflaði henni fyrst verulegrar
frægðar. Framleiðandinn vildi
fyrst fá einhverja stærri leik-
konu en þessa litlu, tiu ára
stelpu til að taka að sér hlut-
verkið í National Velvet. En
Elizabeth var ekki á þvi að
missa af tækifærinu og borðaöi
meira og meira til að ná nægri
stærð! Siðankomhúnhvaðeftir
annað á skrifstofu framleiðand-
ans til aö láta mæla sig, þar til
hún hafði loks náð réttri hæö!
Enn i dag er hægt að sjá merkin
á vegg skrifstofunnar sem sýna
hvað hún hækkaði þessa þjrá
mánuði
Unglingsárum sinum eyddi
Elizabeth að mestu i ævintýra-
heimi, og það var dekraö við
hana i' kvikmyndaverinu. Full-
orðnir menn hrifust af henni, en
piltar á hennar reki létu hana i
friði. Hún var fögur og fræg en
oft einmana.
A þessum árum lék hún i
mörgum myndum sem flestar
gleymdustfljótt.ogþað var eins
og kvikmyndafélagið vissi ekki
vel hvernig þaö átti að nota
hæfileika hennar á þessu tima-
bili.
16 ára og ástfangin
Þegar Elizabeth var sextán
ára varð hún fyrst verulega ást-
fanginn. Sá, sem um var að
ræða hét Glenn Davis, fræg fót-
boltastjarna. Davis var á förum
til Kóreu, til að taka þátt I
strfðinu þar en þegar hann snéri
þaðan aftur hafði Elizabeth
misst áhuga á honum, eins og
móöir hennar hafði reyndar
spáð. Um þetta leyti kynntist
Elizabeth Michael Wilding og
hreifst mjögaf honum, en Wild-
ing áttieftir að veröa eiginmaö-
ur hennar númer tvö.
Fyrsti eiginmaöur Elizabeth
var Nicky Hilton, sonur hótel-
kóngsins Conrad Hilton. Nicky
baö um hönd hennar á jóladag
1949, en brúökaupiö fór fram
þann 5. mai 1950. Enda þótt El-
izabeth væri mjög hamingjusöm
var almennt spáð illa fyrir
þessu hjónabandi. Það fór lika
svo, að að entist ekki nema
rúmlega hálft ár, og Elizabeth
fór fram á skilnað vegna and-
legrar kúgunar.
Stuttu siðar kvæntist hún
Michael Wilding. Hann fékk
samning hjá Metro-Gold-
wyn-Mayer eins og hún, og þau
settust að I úthverfi Hollywood i
glæsilegu húsi. Michael og
Elizabeth eignuðust tvö börn,
Michael Howard og Edward.
Elizabeth var altekin af móður-
hlutverkinu, en læknar hennar
réöu henni mjög alvarlega frá
aö eignast fleiri börn. Fæðing
beggja barnanna hafði veriö
mjög erfið fyrir hana, og
læknarnir óttuðust að það gæti
riðiöhenni aö fullu, ef hún eign-
aðist fleiri börn.
Gifting nr. 3
A þessum árum lék hún i
fjölda kvikmynda, en fæstar
þóttu mjög góðar nema Giant
(Risinn) meö Rock Hudson og
Raintree Country með Mont-
gomery Clift.
Arið 1956 kynntist Elizabeth
manni sem átti eftir að hafa
mikil áhrif á hana, en það var
kvikmyndaframleiöandinn
Mike Todd. Þau giftusig svo ár-
ið eftir, en áður höfðu Elizabeth
og Michael Wilding skiliö, að þvi
er virtist i sátt og samlyndi, og
Wilding var I brúðkaupi þeirra
Elizabetar og Todd.
Þrátt fyrir aðvaranir lækna
varö Elizabeth ófrisk, og varö
að taka barnið, sem var stúlka
með keisaraskurði löngu áöur
en eðlilegum meðgöngutima
var lokið. Læknarnir sögðu
henni, að undir engum kring-
umstæðum mætti hún verða
barnshafandi á ný.
Todd fórst í flugslysi
Hjónaband þeirra Elisabetar
og Mike Todd var umvafið mikl-
um glæsileika, en það tók
snöggan og hörmulegan enda.
Þ. 22. mars, 1958 þurfti Mike að
fara til New York til að veita
viðtöku verðlaunum. Elizabeth
vildi endilega fara með honum,
en vegna lasleika varð hún að
hætta við það. Kirk Douglas
hafði verið boðið aö koma meö,
en hann afþakkaði það. Mike
flaug í einkaflugvél sinni, en
fórst á leiðinni í slæmu veðri.
Þegar þetta skeði voru nýhafn-
ar upptökur á Cat on a Hot Tin
Roof eftir leikriti Tennessee
Williams, með Elizabeth og
Paul Newman i aðalhlutverkun-
um. Þrátt fyrirhiö hræðilega á-
fall sem Elizabeth hafði orðiö
fyrir, hélt hún fljótlega áfram
upptökum. Leikur hennar i
myndinni þótti það góöur, að til
álita kom að veita henni
Oskarsverðlaun fyrir, sem
hún fékk þó ekki i það sinn.
Eddie Fisher nr. 4
Næsta kvikmynd sem hún lék
i hlaut einnig mjög góðar mót-
tökur, en það var Suddenly Last
Summer þar sem Montgomery
Clift lék á móti henni.
Eddie Fischer, sem haföi
veriö nánasti vinur Mike
Todd’s, hjálpaði Elizabeth mjög
i erfiðleikum hennar eftir frá-
falls Mike’s. Almenningur var
llka fljótur að skella skuldinni á
hana, þegar Eddie og Debbie
Reynolds skildu. Elizabeth og
Eddie giftust svo imai 1959. Um
þaö leyti fékk hún tilboð um að
leika Cleopötru, sem hún marg-
hafnaði, en lét loks tilleiðast
þegar 20th Century Fox bauð
henni eina milljón dollara fyrir,
sem þótti óheyrilega mikið á
þeim tíma. A svipuðum tíma
lékhúnisiðustumyndsinni fyrir
Metro-Goldwyn-Mayer sam-
kvæmt þáverandi samningi.
Það var i Butterfield 8. Fyrir
það hlutverk hlaut hún óskars-
verðlaunin, þótt hún sjálf hafi
verið sannfærð um að það var
ekki verðskuldaður heiður.
Alvarlega veik
Vegna mjög alvarlegra veik-
inda hennar varð hvað eftir
annað að fresta upptöku á
Kleopötru. Um tima var
Elizabeth ekki hugað lif, en þó
kom að þvi aö henni batnaði
smám saman lungnabólgan
sem hafði hrjáð hana svo mjög.
Læknarnir töldu að viljastyrkur
hennar og hugrekki heföi átt
mikinn þátt i batanum. Vegna
þeirra tafa sem oröið höföu viö
gerð Kleopötru var óhjákvæmi-
legt aö gera ýmsar breytingar.
M.a. átti nú aö taka myndina i
Róm en ekki London. Einnig
haföi orðiö að skipta um ýmsa
leikara. Sú breyting sem átti
eftir að veröa örlagarikust var,
að Richard Burton tók við hlut-
verki Markusar Antoniusar, og
þar meö hófst samband hans og
Elizabetar. Það var á allra vit-
oröi, að eitthvað væri á milli
þeirra lönguáður en tökumynd-
arinnar lauk, og stoðaði ekkert
þótt þau neituöu þvi hvað eftir
annaö. Þegar upptöku á
Kleopötru varlokið héldu þau til
Lundúna þar sem þau bjuggu á
sama hóteli. Burton var þá
kvæntur og átti tvö börn meö
konu sinni, en í april 1963 lýsti
frúBurtonyfir aðskiinaði þeirra
hjóna. Hjónaband Elizabeth og
Eddie Fischer var einnig runnið
út i' sandinn, og árið 1964 giftust
þau Elizabeth og Richard Burt-
on. A næstu árum vann Eliza-
beth mörg af sinum bestu leik-
afrekum, ekki síst i myndum
þar sem hún lék á móti Burton.
Ber þar hæst leikur hennar I
Who’s Afraidof Virginia Woolf?
eftir leikriti Edward Albee’s.
Fyrir það hlutverk hlaut hún
Óskarsverölaunin I annað sinn,
sem besta leikkona ársins.
Einnig hlutu þau hjónin mikið
lof fyrir afburöa frammistöðu
sina i Tamning of the Shrew
eftir Shakespeare. Auk þessara
mynda léku þau saman i mörg-
um öðrum kvikmyndum m.a. i
The Sandpiper og Doctor
Faustus ofl.
30 uppskuðrir
Þau virtust vera hamingju-
söm i hjónabandinu, en heilsu-
far Elisabetar var sifellt á-
hyggjuefni. Hún upplýsti það
m.a. i blaðaviðtali eitt sinn, að
hún hefði gengist undir 30 upp-
skurði á veikindaferli sinum.
Ariö 1971 giftist Michael Wild-
ing jr., eldri sonur hennar, og
áriö eftir hélt hún sjálf upp á
fertugsafmæli sitt með mikilli
veislu i Budapest, en þar var
Richard Burton við gerö kvik-
myndar.
Smátt og smátt fór að koma
upp sá kvittur, að samkomulag
þeirra hjóna væriekkiupp á það
besta, og um tima bjuggu þau
ekki saman. Þar kom og, aö árið
1974 i júní skildu þau. Fyrir að-
dáendur þeirra var þetta mikið
áfall, en þau bættu fyrir það
með þvi að taka saman á ný og
létu gifta sig afturi Afrikurikinu
Botswana i okt. 1975. Ekki hélt
það samband þó lengi, og skildu
þau I annað sinn áriö eftir.
Stuttu siðar kvæntist Burton
Suzy Hunt, fyrrverandi konu
kappaksturshetjunnar James
Hunt. Elizabeth beið heldur ekki
lengi og giftist i árslok 1976 John
Warner, stjórnmálamanni og
fyrrverandi flotamálaráðherra
Bandarikjanna. Warner náði
nýlega kjöri sem öldunga-
deildarþingmaöur. Vilja margir
állta, að I þvi sambandi hafi
hann ekki sist notiö frægðar
konu sinnar, enda studdi hún
hann dyggilega i kosningabar-
áttunni og kom viöa fram með
honum á kosningafundum.
Undanfarið hefur Elizabeth haft
heldur hægt um sig á leiklistar-
sviöinu en segist þó alls ekki
ætla að leggja árar i bát. Eins
og er virðist samt sem hún taki
hlutverk sitt sem kona stjórn-
málamanns mjög alvarlega, og
að það sitlji i fyrirrúmi. Hún
hefur lika sagt skilið við marga
af fyrrverandi félögum úr kvik-
myndaheiminum vegna
breyttra lifnaðarhátta, en hún
segist enn vera mjög hamingju-
söm.
Þegar hún deyr vill hún að
eftirfarandi komi til með að
standa á legsteini hennar:
,,Hér hvilir Elizabeth Taylor.
Ég þakka fyrir sérhvert augna-
blik, bæöi góð og slæm, þvi ég
naut þeirra allra".