Morgunblaðið - 15.03.2002, Blaðsíða 1

62. TBL. 90. ÁRG. FÖSTUDAGUR 15. MARS 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 15. MARS 2002
Reuters
BANDARÍSKA utanríkisráðuneyt-
ið krafðist þess í gær, að ísraelskar
hersveitir yrðu með öllu dregnar til
baka frá palestínskum yfirráða-
svæðum, því það myndi „auka mjög“
líkurnar á að árangur næðist í för
Anthonys Zinnis, sáttafulltrúa
Bandaríkjastjórnar, til Miðaustur-
landa. Zinni kom þangað í gær-
kvöldi.
Richard Boucher, talsmaður ut-
anríkisráðuneytisins, sagði að
Bandaríkjastjórn vildi að Ísraelar
yrðu á brott með herafla sinn bæði
frá Vesturbakk-
anum og Gaza, og
sérstaklega frá
borginni Ramall-
ah á Vesturbakk-
anum, þar sem
Yasser Arafat,
forseti heima-
stjórnar Palest-
ínumanna, er nú.
Zinni byrjaði á
því í gærkvöldi að funda með Ariel
Sharon, forsætisráðherra Ísraels,
en er sagður munu hitta Arafat á
morgun. Fyrir komu Zinnis hafði
Sharon fyrirskipað að ísraelski her-
inn færi að hafa sig á brott frá Ram-
allah, en skömmu síðar tilkynnti
herinn að palestínskur vígamaður
hefði verið felldur í þyrluárás á
Vesturbakkanum.
Alls felldu ísraelskir hermenn sjö
palestínska byssumenn í skotbar-
dögum á Vesturbakkanum í gær, og
tvo í þyrluárásum. Þrír ísraelskir
hermenn féllu þegar Palestínumenn
sprengdu sprengju undir skriðdreka
sem þeir voru á.
Fulltrúi Bandaríkjastjórnar kominn til Miðausturlanda
Ísraelar verði á brott
Washington, Jerúsalem. AFP, AP.
Zinni
SVO virðist sem smáþorskurinn,
heilir þrír árgangar, sé með öllu
horfinn úr Barentshafi. Er það nið-
urstaðan úr mánaðarlöngum rann-
sóknum norsks hafrannsóknaskips.
Staðfestu þær einnig, að hrygning-
arstofninn stendur illa.
„Það stefnir í, að það verði engan
smáþorsk að vernda í Barentshafi. Á
stórum svæðum, sem venjulega eru
full af smáfiski, er nú ekkert að
finna,“ sagði Jens Petter Hansen,
deildarstjóri í sjávarútvegsráðu-
neytinu, í viðtali við Dagbladet.
Steinar Friis, formaður samtaka
bátasjómanna, segir þessi tíðindi
mikið reiðarslag. Segir hann, að ekki
sé þó bátaútgerðinni um að kenna
hvernig komið er, heldur togurun-
um. Allt hafi verið lagt í sölurnar til
að tryggja arðsemi þeirra og það hafi
verið gert með gegndarlausri rán-
yrkju, sérstaklega í smáfiskinum.
Smáþorsk-
ur horfinn
Barentshaf
YFIRVÖLD í Serbíu og Svart-
fjallalandi undirrituðu í gær sögu-
legan sáttmála um endurskipu-
lagningu sambandsríkisins
Júgóslavíu í því skyni að koma í
veg fyrir upplausn þess. Verður
það nefnt Serbía og Svartfjalla-
land en heitið Júgóslavía hverfur
líklega á vit sögunnar með haust-
inu.
Vojislav Kostunica, forseti Júgó-
slavíu, Milo Djukanovic, forseti
Svartfjallalands, Javier Solana,
sem fer með utanríkis- og öryggis-
mál í Evrópusambandinu, ESB, og
aðrir embættismenn undirrituðu
samkomulagið en það náðist fyrir
milligöngu ESB.
Í hinu nýja sambandsríki
tveggja hálfsjálfstæðra ríkja verða
varnar- og utanríkismál sameig-
inleg en efnahagsmálin verða að-
skilin. Verður hvort með sinn
gjaldmiðilinn, Serbar með dinar en
Svartfellingar með evruna.
Kostunica sagði eftir undirrit-
unina, að upp væri runninn nýr
tími í samskiptum ríkjanna, sagt
hefði verið skilið við það stjórn-
arfyrirkomulag, sem var í tíð Slob-
odans Milosevics.
Hafa færst
nær ESB-aðild
„Á þessum upplausnartímum á
Balkanskaga stefnum við að nán-
ari samvinnu, að friði og öryggi,“
sagði Kostunica. Vegna sáttmálans
yrði efnt til kosninga í haust og
síðan myndu þing beggja ríkjanna
og sambandsþingið vinna að nauð-
synlegum stjórnarskrárbreyting-
um. Hið nýja nafn sambandsríkj-
anna kemur til þegar sáttmálinn
hefur verið staðfestur af þingunum
þremur.
Solana sagði, að Serbar og
Svartfellingar þyrftu ekki að efast
um stuðning ESB enda hefðu þeir
færst nær því með undirritun sátt-
málans.
Ekki eru allir Svartfellingar
ánægðir með, að Djukanovic skuli
hafa hætt við fyrirhugaða þjóð-
aratkvæðagreiðslu um fullt sjálf-
stæði ríkisins. Eru þeir aðeins
650.000 en Serbar átta milljónir og
þeim fyrrnefndu finnst oft sem á
þá sé hallað. Um sjálfstæðismálin
er þó mikill ágreiningur í landinu.
Nýi sambandssáttmálinn er mik-
ill sigur fyrir Evrópusambandsrík-
in, sem óttuðust, að aðskilnaður
Serbíu og Svartfjallalands myndi
ýta undir sams konar þróun meðal
Albana í Kosovo og Makedóníu.
Nýr sáttmáli Serba
og Svartfellinga
Nafnið Júgó-
slavía lagt niður
síðar á árinu
Belgrad. AP.
TALSMENN umhverfisverndar-
samtaka í Rússlandi hvöttu í gær
grannþjóðir Rússa í norðri til að
mótmæla hugmyndum um að smíðað
verði fljótandi kjarnorkuver. Fyrir-
hugað ver á að vera á Hvítahafi og
framleiða orku fyrir Arkangelsk-
svæðið sem er um þúsund kílómetra
norðan við Moskvu.
Hugmyndir af þessu tagi hafa
komið fram áður vegna þess hve veð-
urfar í norðurhéruðum Rússlands
gerir erfitt að reisa kjarnorkuver á
þurru landi. Umhverfissinnar krefj-
ast þess að ítarlegar, opinberar um-
ræður fari fram um hugmyndina,
kosti hennar og galla. Tveir kjarna-
ofnar verða í verinu og í þeim nóg af
efni til að framleiða margar kjarn-
orkusprengjur. Einnig er bent á að
erfitt muni reynast að tryggja ör-
yggi versins gagnvart hryðjuverka-
mönnum.
„Það væri ófyrirgefanlegt að
halda áfram með þessar áætlanir,“
sagði Alexei Jablokov, virtur vís-
indamaður á sviði umhverfisfræði.
Fljótandi
kjarnorku-
veri mótmælt
Moskvu. AP.
Hindúar segjast
hvergi hvika
RAMCHANDRA Paramhans, 92 ára
eindreginn stuðningsmaður bygg-
ingar musteris stríðsguðs hindúa,
Rams, boðaði til blaðamannafundar í
gær ásamt Ashok Singhal (t.h.), for-
seta Alþjóðaráðs hindúa í bænum
Ayodhya á Indlandi. Harðlínusinn-
aðir hindúar sögðust hvergi myndu
hvika frá þeim fyrirætlunum sínum
að halda bænaathöfn í dag á þeim
stað þar sem strangtrúaðir hindúar
rústuðu mosku, bænahús múslima,
fyrir tíu árum.
Hæstiréttur Indlands hefur bann-
að bænahald á staðnum, og forsætis-
ráðherra Indlands, Atal Behari
Vajpayee, sagði að stjórnvöld
myndu sjá til þess að úrskurði rétt-
arins yrði hlítt. Eru hátt í tíu þúsund
her- og lögreglumenn komnir til
Ayodhya. Paramhans mun leiða fyr-
irhugaða bænargjörð í dag og hefur
hótað að fremja sjálfsmorð ef lög-
reglan skerist í leikinn.
Afdráttarlaus orð trúarleiðtog-
anna þykja minna á þann atburð er
moskan var eyðilögð 1992 og í kjöl-
farið fylgdu verstu óeirðir milli
hindúa og múslima frá því Indland
varð sjálfstætt ríki og féllu um tvö
þúsund manns. Mikil spenna ríkir
þegar milli þessara trúarhópa í Guj-
arat-ríki á Vestur-Indlandi, og hafa
allt að 700 fallið í átökum þar.