Fréttablaðið - 14.12.2016, Blaðsíða 42

L-Mesitran
Náttúruleg
sáragræðsla
með hunangi
Vörurnar fást í Lyf og heilsu, Lyfjaveri, Apótekaranum, Hraunbergsapóteki,
Lyfsalanum Glæsibæ,Akureyrarapóteki, Apóteki Mos og Apóteki Ólafsvíkur.
Nánari upplýsingar
fást á www.wh.is.
www.nordanfiskur.is | 430-1700 | pantanir@nordanfiskur.is
Yfir 300 vörutegundir
fyrir veitingastaði,
mötuneyti og fyrir þig !
Það hittir þannig á að það er bæði leikhús og bók í senn en það var ekkert planað þannig,“ segir Friðgeir Einarsson en hann hefur haft í mörgu
að snúast þessa dagana. Í haust
frumsýndi hann verkið Ævisaga ein­
hvers, ásamt leikhópnum Kriðpleir í
Tjarnar bíói og skömmu síðar sendi
hann frá sér smásagnasafnið Takk
fyrir að láta mig vita. Þetta er fyrsta
bók Friðgeirs og viðtökurnar hafa
verið ljómandi góðar rétt eins og við
leiksýningunni.
Hversdagurinn er Friðgeiri, og
reyndar einnig félögum hans í Krið­
pleir, hugleikinn og hann segir að
þessi strengur á milli umfjöllunar­
efnis bókarinnar og sviðsverksins sé
í raun líka tilviljun. „En þessi áhugi á
hversdagslegu lífi, en við lifum allir
mjög hversdagslegu lífi með brauð­
striti og að sækja krakka og allt þetta,
hefur orðið okkur að umfjöllunar­
efni. Í bókinni er auðvitað eitthvað
úr mínu lífi sem ratar inn eins og
gengur og gerist. Stundum snýr þetta
að minningum eða þá einhverju sem
ég er að fást við hverju sinni. Svo eru
aðrar sögur sem eru í bland upp­
spuni eða fengnar að láni. Þetta snýst
kannski helst um einhverja tilfinn­
ingu sem mig langar til þess að taka
á eða koma frá mér. Bara svona eins
og söngvarar syngja um einhverja
hluti.“
En skyldi fara vel saman að vinna
hópvinnuna í leikhúsinu og svo að
fást við skrifin sem alla jafna þykja
vera einmanalegur starfi? „Þetta er
mín fyrsta bók og við vinnum nú ekki
saman allan ársins hring í leikhúsinu,
Friðgeir Einarsson, rithöfundur og leikhúsmaður, í grámyglulegum hversdeginum í Reykjavík. FRéttablaðið/VilhElm
Bækur
Sofðu ást mín
★★★★★
Útgefandi: Mál og menning
Fjöldi síðna: 139 bls
Kápa: Alexandra Buhl/Forlagið
Prentun: Oddi
Eitt það athyglisverðasta við höf­
undarverk Andra Snæs Magnasonar
er fjölbreytnin. Smásögur, skáld­
sögur, barnabækur, ljóð, ritgerðir og
allt með sínum hætti. Í nýjustu bók
Andra Snæs, Sofðu ást mín, leitar
hann að nýju í form smásögunnar en
langt er um liðið og löngu tímabært
að höfundurinn endurnýi kynni sín
við formið. Sofðu ást mín saman­
stendur af sjö smásögum sem þrátt
fyrir að standa vel einar og sér tengj­
ast einnig lauslega í gegnum persónur
og ákveðin þemu.
Sofðu ást mín er ótvírætt ein per­
sónulegasta og einlægasta bók Andra
Snæs til þessa. Vel að merkja þá þýðir
það ekki að höfundurinn hafi ekki
lagt líf og sál í fyrri bækur, heldur
finnur lesandinn hér meira fyrir per­
sónu höfundarins og jafnvel einka­
lífi með mun afdráttalausari hætti
en áður. Andri Snær benti líka á í
viðtali í Fréttablaðinu að ein sagan,
Lególand, væri í raun og veru
sótt beint í líf hans. Hún er
með öðrum orðum sjálfs­
ævisögulegt verk. Lególand
er líka ótvírætt ein besta, ef
ekki besta, saga bókarinnar
enda finnur lesandinn þar
vel fyrir einlægni í tilfinn­
ingalífi sögumanns og höf­
undinum sjálfum.
Sé horft á sögurnar í
heild þá má vel lesa úr
þeim tiltölulega heild­
stætt lífshlaup manneskju
á sama reki og höfundur.
Lífshlaup sem snertir ýmis af þeim
almennu málum sem varða viðkom­
andi kynslóð, svo sem baráttuna við
að koma þaki yfir höfuðið, velja sér
lífsviðurværi og annað slíkt. En líka
mál sem samfélagið hefur staðið
frammi fyrir svo sem náttúruvernd og
græðgisvæðingu kynslóðarinnar sem
náði hátindi sínum og siðferðislegum
botni í senn í góðærinu árið 2007. En
virðist um margt nota bene vera að
ná vopnum sínum á ný ef marka má
peningadýrkun íslensks samfélags.
Það er reyndar áberandi hversu
miklu betur Andra Snæ tekst upp
þegar málin virðast
snerta hann persónu­
lega og hann leyfir ein­
lægri en sjálfsgagnrýnni
rödd að njóta sín. Ágætt
dæmi er titilsagan Sofðu
ást mín, þar sem skáldið
tekst á við útþynnta
merkingu gildishlaðins
orðs í nútíma samfélagi.
En einnig hvernig Andri
Snær skoðar eigin ágalla
og takmarkanir sem
sjálfhverfrar manneskju
í Lególandi, en báðar
eru þessar sögur mjög sterkar og vel
heppnaðar. Hins vegar finnur maður
líka aðeins fyrir ákveðinni fjarlægð
höfundar frá kvenpersónunni Brynju
í Wild Boys sem fyrir vikið stendur
meira eins og vitnisburður um vit­
firringu kynslóðarinnar sem græðgis­
væddist ung að aldri í úthverfum
Reykjavíkur. Höfundi virðist blöskra
hegðunin, skiljanlega, og það veldur
því að persónurnar verða ekki alveg
Uppgjör við líf kynslóðar
Ég er vanur að fá
smá klapp í lokin
Friðgeir Einarsson hefur í mörg horn að
líta þessa dagana. Stuttu eftir að frum-
sýna nýtt verk með leikhópnum Krið-
pleir, sendi hann frá sér sína fyrstu bók.
þannig að ég vann bókina meðfram
annarri vinnu eða í fríum. En mér
finnst reynsla mín úr leikhúsinu skila
einhverju í sögurnar og sömuleiðis þá
finnst mér skrifin líka gefa í það sem
ég geri fyrir leikhúsið. Þó svo þetta
séu í raun ákaflega ólík form. Í skrif­
unum getur maður farið enn nær og
ítarlegar í einhverja hluti. Leikhúsið
er bundið við einhvern tíma og rými
þar sem fólk er lokað inni í einn eða
tvo tíma og getur sig hvergi hreyft. Þá
þarf að skemmta fólki eða að minnsta
kosti gæta þess að fólk einbeiti sér að
verkinu en í bókinni getur maður
leyft sér að tala lægra og hægar.“
Friðgeir hefur unnið í talsverðan
tíma innan leikhússins og þar venjast
listamennirnir því að fá viðbrögð
áhorfendanna beint í æð á staðnum.
Hann segir að það séu því óneitanlega
talsverð viðbrigði að senda frá sér bók
út í jólabókaflóðið. „Þetta var rosalega
skrítið til að byrja með. Maður sendi
frá sér bók og svo ríkti bara algjör
þögn. Fólk talaði bara um að það væri
búið að sjá kápuna og fréttatilkynn­
MjólKin SEM ég Kaupi
#1 Sonur minn vekur mig klukkan 2:34. hann segist
vilja banana og mjólk. ég opna
augun og horfi framan í hann,
hann er rauður í bjarmanum frá
vekjaraklukkunni.
ég velti mér fram úr og saman
göngum við inn í myrkrið á
ganginum, varkárir, leiðumst
hönd í hönd, tiplum yfir parketið
í stofunni. tunglið sker út skugga
svartra pottablóma og fleygir
þeim á gólfið. Við höldum áfram
gegnum nóttina og einhvern
veginn rötum við alla leið inn í
eldhús. ég opna ísskápinn, andlit
okkar eru böðuð ljósi. Það er
eins og ég hafi rifið gat á nóttina.
Þarna er hann, veruleikinn: hálfur
laukur, Worcestershire-sósa,
hvítvínsedik og mjólkin sem ég
kaupi.
Þegar birtir í fyrramálið mun ég
setjast inn á skrifstofu. Sleginn
hvítu ljósi. Þar brenn ég upp og
kulna. ég dragnast gegnum sótið
sem sáldrast af mér. Þurrka það
upp. biðst afsökunar. held áfram
að vinna. læt mig dreyma um að
eitthvað sitji eftir þegar ég hverf.
Þannig líður vikan.
Úr bókinni Takk fyrir að láta mig vita,
eftir Friðgeir Einarsson
ingu á meðan maður er vanur því að
fá yfirleitt klapp í lokin, mismikið
þó, og eins bregst fólk við í salnum á
meðan á sýningunni stendur. En svo
er líka munur á því að mistök í leik­
húsinu eru farin um leið og maður er
búinn að gera þau, maður getur bara
farið áfram. Í bókinni er þetta prentað
og svo stendur þetta í kjarnorkuvörðu
byrgi í Þjóðarbókhlöðunni allt þar til
siðmenningin líður undir lok,“ segir
Friðgeir og hlær við tilhugsunina.
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
1 4 . d e S e m B e r 2 0 1 6 m I Ð V I k u d A G u r26 m e n n I n G ∙ F r É T T A B L A Ð I Ð
menning
1
4
-1
2
-2
0
1
6
0
4
:2
9
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
B
A
9
-0
B
9
4
1
B
A
9
-0
A
5
8
1
B
A
9
-0
9
1
C
1
B
A
9
-0
7
E
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
0
5
6
s
_
1
3
_
1
2
_
2
0
1
C
M
Y
K