Tíminn - 16.11.1956, Blaðsíða 4

4
T f M N N, föstudaginn 16. nóvembcr 1956.
Götumynd frá' Búdapest þegar óeirCirnar voru aö byrja.
Þjóðin heimtaði að heyra rödd skáldanna.
Rautt rennur bióðið um götumar írest
Ljóð frelsisms í ungverska úharpina
„Þjóðin heimtar að fá að heyra rödd skáldanna", sagði þulurinn i ungverska útvarp-
inu, er hann kynnti kvæði það, sem hér fer á eftir í lauslegri þýðingu úr dönsku. Þetta
var rétt áður en Rauði herinn umkringdi Buda-Pest, tók höndum samninganefnd fólksins
og réðst með skriðdrekum gegn illa vopnuðum lýðnum. Síðan hefir mikið blóð runnið um
götur borgarhlutanna beggja, Buda og Pest, og raddir slíkra skálda heyrast ekki iejsgur
þaðan. . * .
Við göngum um göturnar í Pest,
og okkur svellur móSur hrifningar í brjósti.
Ennþá syngjum við ekki fullum hálsi,
en göturnar í Pest eru orðnar okkar götur.
Eldur hefir kviknað,
eitthvað dýrlegt hefir upp sprottið
á akri hjartnanna.
Fagnandi breiða fánarnir úr sér.
Göturnar í Pest eru okkar götur
og söngurinn okkar söngur.
í hreinum höndum
og án skipunar um að skjóta
hefðu vopnin átt að vera.
Hver er það, sem þú lætur skjóta,
innanríkisráðherra?
Rautf rennur blóðið um göturnar í Pest.
Það er blóð ungra verkamanna.
Rautt rennur blóðið um göturnar í Pest.
Innanríkisráðherra, hverjir eru það,
sem þú lætur skjóta?
Hverja látið þið skjóta,
afsettu óttaslegnu herrar?
Hvorki kaffihús né stríðsvagnar
vernda ykkur nú. _
Þú, sem hefir vogað þér
að fara með vopn í hendi
gegn hjörtum okkar
í nafni þjóðarinnar,
hvert flýr þú nú?
Hönd þín hefir lengi verið blóði drifin.
Gerö, Ernö, þú getur aðeins myrt.
Rautt rennur blóðið um göturnar í Pest;
regnið kemur og þvær það burt,
en götusteinarnir í Pest
standa enn um sinn.
Rautt rennur blóðið um göturnar í Pest,
blóð verkamanna,
blóð æskunnar.
Hengið sorgarfána á húsin
við hlið hátíða- og gleðifánans.
Og við hlið fánanna
skuluð þið festa þrjú heit.
Það fyrsta: að gráta hreinum tárum.
Annað heit: hatur gegn kúgun.
Og þriðja heitið, litla landið mitt,
er það,
að enginn má nokkru sinni gleyma því,
að frelsisstundin rann,
þegar rautt blóðið streymdi um göturnar í Pest.
ílúsmæírafræSsIa samvinnufélaganna:
ForstöSnkosia
sænskra kaupfélaga stödd kér
Kynnir síldarrétti og me'Sfero
hra^frystra matvæla
Á húsmæðrafundi, sem haldinn verður í Tjarnarbíó á
laugartíag kl. 2,30, mun frú Anna-Britt Agnsáter, forstöðu-
kona tilraunaeldhúss sænsku samvinnufélaganna, sýna mat-
reiðslu síldarrétta, tala um síld og sýna auk þess mjög at-
hyglisverðar matreiðslukvikmyndir.
Frú Agnsater er hingað komin
meðal annars til þess að kynna
sér íslenzka lambakjötið, en sam-
vinnufélögin eru að reyna a5
skapa maricað fyrir það í Svíbjó.ö
Hefur hún mtað ferðina til að
nalda húsmæðrafundi og sýna síld
arrétti í Reykjavík og nágrenni.
Frú Agnsáter hélt fyrsta fund
sinn í Sambandshúsinu á þriðju-
dagskvöld og voru boðnar þangað
formenn allra kvenfélaga í
Reykjavík og fleiri gestir. Vöktu
síldarréttir frúarinnar mikla a-
hygli, svo og ýmsar upplýsingar.
sem hún gaf um síldina.
ílraðfryst matvæli.
Önnur kvikmyndin, sem frú
Agnsater sýnir, á alveg sérstakt
erindi til fslendinga. Er hun um
kraðfryst matvæli, bæði fisk,
kjúkling, grænmeti og ávexti, og
er sýnd í myndinni matreiðsla
fjelda rétta úr frystum matvælum.
Uyndin er í mjög fögrum litum
•g rar tekin aðallega í tilrauna-
eldhúsinu í Stokkliólmi.
Aakin kústnæðrafræðsla.
Á fyrsta húsmæðrakvöldfnu
flutti Erlendur Einarsson, for-
stjóri SÍS, stutta ræðu og skýrði
frá því, að samvinnufélögin hefðu
mikinn áhuga á að auka húsmæðra
fræðslu sína, og væri heimsókn
frúarinnar liður í því starfi.
Frú Agnsater mun halda hús-
Frú Anna-Britt Agnsater sýnir mat-
reiðslu síldar í Sambandshúsinu
í fyrrakvöld.
mæðrakvöld í Borgarnesi, á Akra
nesi og ef til vill víðar, meðan
hún dvelst hér á landi. Hún held
ur heimleiðs í næstu viku.
Er síldarréttirnir höfðu verið bakaðir var þeim er sýnikennsluna sóttu
gefinn kostur á að bragða þá.
Ikvikmyndir I
Ah'mi emu Mhhí
Aðalhlutverk: Alida Valli, Jean
Marais. Sýningarstaður: Stjörnu-
bíó.
ÞEGAR SÝNINGIN hefir staðið í
klukkustund er maður svo svívirði-
legur út í það sem verið er að
sýna, að maður spyr af hverju ekki
hafi veríð kallað á slökkviliðið.
Þessi klukkutími hefir sem sagt
ekki verið annað en rauðglóandi
tilfinningar aðalpersónanna í mynd-
inni og þeirra einu, sem í raun-
inni koma nokkuð við sögu; af
öðrum sér ekki nema hnakkann,
og stundum er ástin á slíkum há-
tindi, að eina lausnin virðist vera
að sprauta vatni á jjarið.
EN í SÍÐARI hluta myndarinnar
kemur í ljós, að hvert atriði fyrri
hlutans er nauðsynleg undirstrikun
þeirra atvika sem verða, þegar
dregur að Iokum. Pilturinn er
franskur og stúlkan ítölsk og nú
kemur það upp úr dúrnum, að
þetta. e.r fyrir.stríð, en heldur nærri
þvk,. þar sem, þau verða að slRa
samviatuijn jskyndllega er það skell-
ur á þeim méð öllu að óvörum.
Hann fer til Frakklands, en hún
verður eftir í ríki Mússólínis.
ÞAÐ LÍÐA ELLEFU ÁR og enn er
franskur maður kominn til Ítalíu
að leita fyrirstríðsunnustu sinnar.
Hann finnur hana, en það eru aðrir
tímar og stríð breytir ýmsu. Samt
sem áður breytir það kannski ekki
öllu og eftilvill er það aðeins fólkið
sem breytist. En hvað sem því líð-
ur gera þau tvö manneskjulega til-
raun til að bjarga þeirri æskutil-
finningu, sem gerði alla daga
bjarta fyrir stríð — og við biðjum
afsökunar á hugmyndinni um
slökkviliðið. — I. G. Þ.
kér á si*ni tíð til að landsmenn
klytu hagstæðari siglingar. Telur
kann þetta vera gott fordæmi fyrir
Puerto Rico og bendir á, að ís-
lendingar hafi átt við meiri örðug
leika að etja en Puerto Rico er
íslendingar tóku siglingarnar í
sinar eigin hendur, og það sem
íslendingar hafi getað á dögum
heimsstyrjaldarinnar fyrri hljóti
þeir Puerto Rico-menn að geta í
dag. Ennfremur bendir hann á,
að ísland sé tíu sinnum stærra
en Puerto Rico en íbúatala íslands
ekki nema sextándi hluti af íbú-
um Puerto Rico. Eggjar hann sið-
an landsmenn lögeggjan, að láta
nú, hendur standa fram úr ermum
og sýna að þeir séu ekki minni
menn en íslendingar.
Að lokum segir í greininni: Mér
þætti vænt um að viðskipti hæf-
ust milli íslands og Puerto Rico.
Eg vildi koma um borð í fyrsta
íslenzka skipið, sem hingað kemur
hlaðið þorski, síld, íslendingum,
vináttu og öðru því, sem við fengj-
um frá hinu göfuga bróðurlandi
okkar í norðri.
Mikið um byggiugar
Aðalfundur Sambands ísl. bygg-
ingaféiaga var haldinn 13. okt. sl.
Fulltrúar voru mættir frá flestum
stærstu félögunum samtals 21. —
Framkvæmdastjóri félagsins Borg-
þór Björnsson las upp reikninga
félagsins og skýrði frá rekstri sl.
órs. Byggingarframkvæmdir voru
með mesta móti, einkum hér sunn
anlands og virðast félögin nú aðal-
lega hafa snúið hér að byggingu
fjölíbúðarhúsa frá 24—36 íbúða,
með mismunandi hcrbergjafjölda
og stærð. Þrátt fyrir ráðagerðir op
inberra aðila um föst lán á liverja
íbúð, lágmark 100.000 kr. var langt
frá að við það væri staðið. Undir-
bygging framkvæmda var því í lak
ara lagi hjá félögunum og mörg
áttu í miklum vandræðum með
framkvæmdir sínar. Félögin byrj-
uðu því ekki á miklum byggingum
sl. vor og er nú unnið að þeim
húsum sem byrjað var á 1955.
Vöruvelta SÍBA ásamt með tré-
sipiðju nam iim kg- 7,9 pillj, kr.
TélijujifgárigÚr, 'sém var ’ útíilutáð.
jtíi'sj^ýcjg úlborgunar ,3,16%. a|,
útt. |
í miðjum síðastliðnum mánuði birti blaðið The Island
Times, sem gefið er út í San Juan á Puerto Ricco grein, sem
nefnist Puerto Rico og umheimurinn eftir Earl Parker Han-
son. Þar er rætt um nauðsyn Puerto Rico á að eignast sjálf-
stæðan kaupskipaflota og vitnar höfundur tíðum til íslands
og íslenzkra siglinga í því sambandi. Virðist hann þekkja all-
vel til íslands og íslendinga.
í upphafi greinar sinnar segir
Hanson: Þessi hugmynd um kaup-
skipaflotann) var góð fyrir 20 ár-
um, er ágæt í dag og fer svo ört
batnandi, að það ætti að taka hana
til alvarlegrar athugunar þegar í
stað. Hann rekur síðan hvernig
Puerto Rico líkist Norðurlöndum
meira en, nokkrum . öðrum löpd-
um, þeims og þá einkum ísjandi.
og kveðst álíta að bæði londín
imuni hagnast á nánari kynnum,
og á því að skiptast á heimsókn-
um og námsmönnum og á sam-
eiginlegum viðræðum um vanda-
mál sín. Hann telur margt líkt
með Puerto Rico og íslandi, bæði
löndin hafi þróast á svipaðan hátt
og bæði.hafi losijað.tiltölulega ,pý-