Tíminn - 14.08.1960, Blaðsíða 7

TÍMINN, smtaudagnm 14. ágést 1960.
7
Það var fyrir nokkrum vik-
um að tekið var að tala um
það og hvísla því á götum
Reykjavíkur og víðar, að raun
verulega væri það ókurteisi og
ekkert annað að neita að tala
við Breta um landhelgismálið.
„Það er ekki hægt að neita að
tala við mennina" — sögðu
atkvæðasmalar íhaldsins og
það stóð ekki á litla íhaldinu
að taka undir. Og svo var far-
ið að bæta við: „Það eru eng-
ir mannasiðir að neita samn-
ingaviðræðum". Svona var tal
að — og þeir, sem þekkja að-
ferðir íhaldsins,'þegar verið
er að undirbúa stórsvik, vissu
fljótt hvaðan veðrið stóð. Það
var verið að undirbúa þau
svikin að taka upp samninga-
viðræður við Breta í landhelg
ismálinu. En slíkum samn-
ingaviðræðum hefur verið
neitað af íslands hálfu árum
saman með þeim eðlilegu rök-
um, að landhelgismálið væri
innanríkismál og því van-
sæmandi að taka upp samn-
ingaviðræður um það við er-
lenda þjóð. Ennfremur væri
með slíkum samningaviðræð-
um skapað það fordæmi, að
til þess að breyta fiskveiði-
landhelginni framvegis bæri
okkur að ræða það mál og
semja um það við nálægar
þjóðir.
Öllum landsmönnum mun
vera það ljóst, að viöræður við
Breta eru ekki til þess upp
teknar, að skýra málin fyrir
þeim. Við höfum svo að segja
árlega gefið út bæklinga á
ensku þar sem skýrð er af-
staða okkar öll í landhelgis-
málinu. Bretar vita því meir
en nokkur önnur þjóð um
skoðanir okkar og á hvaða
rökum við byggjum málstað
okkar. Samtöl hafa auk þess
átt sér stað að diplomatiskum
leiðum. Samningaviðræður
þær, sem nú fara fram, eru
því ekki til þess að upplýsa
neitt — og það eru ekki að-
eins ósannindi, heldur alger
öfugmæli, að þessar umræður
fari fram til þess að upplýsa
málin við Breta eða að fram-
fylgja þingsályktun frá Al-
þingi.
Viðræðurnar eru ekkert ann
að en samningaviðræður og
þær smánarlega niðurlægj-
andi og hættulegar fyrir ís-
land, eins og auðvelt er aö
sýna og sanna.
Hvers vegna hefur
viðræðunum verið
hafnað?
Ástæðan íyrir því að við
höfum neitaö slíkum samn-
ingaviðræðum ár eftir ár er
ekki smávægileg. Bretar hafa
í tugum tilfella leitað á að
fá slíkar samningaviðræður
— en því alltaf verið neitað
vegna þess, að ef við gengjum
inn á samn:ngaviðræður væri
það viðurkenning á því óbeint
að aðrar þjóðir ættu réttar
að gæta í landhelgismálinu,
sem okkur bæri að semja um
og taka tillit til. Því ef það
væri ekki svo, um hvað væri
þá að semja?
Þegar við færðum landhelg-
ina út í 4 'mílur, héldum viö
Hvers vegna ekki að
tala við mennina?"
Afsökun stjórnarflokkanna fyrir niðurlægjandi og hættulegum
samningaviðræðum um undanhald í landhelgismálinu
Það er talað um það, aö
miklu þurfi að fórna fyrir vest
rænt lyðræði og samheldni.
Lýðræðisþjóðirna.r séu vinir
okkar íslendinga.
því fast við þessa reglu og
alltaf síðan.
Bóndinn og
þjófurinn
Hugsum okkur bónda, sem
yrði fyrir því að óviðkomandi
maöur tæki að slá tún hans
og flytja heyið burt. Bóndinn
reyndi að reka manninn af
höridum sér, en þá kæmi þjóf-
urinn með margmenni og
berði á bónda og misþyrmdi
honum. Síðan segði þjófur-
inn við bóndann: Komdu
heim til mín, lagsmaður, og
semdu um málið. Allir munu
sjá og skilja hverju bóndi
með sómatilfinningu mundi
svara.
Eða hvaða álit mundu menn
hafa á þeim bónda, sem labb
aði heim til þjófsins til þess
að semja við hann um slægju
á sínu eigin túni. — Með því
að taka slíku smánarboði
væri bóndinn búinn að ganga
inn á að þjófurinn kynni að
eiga rétt til slægna í túni
hans, sem um þurfi að semja.
Hvað er að gerast?
Það, sem nú er að gerast í
landhelgismálinu, eru ekki
kurteisisviðtöl, þar sem skpizt
er á upplýsingum og skoðun-
um, það skulu menn gera sér
vel ljóst. Bretar vita allt um
landhelgismálið. Þaö, sem
er að gerast, er það, að land-
helgisþjófurinn heimtar samn
inga um það að mega ræna
okkur íslendinga áfram, og ís-
lenzka ríkisstjórnin hefur
gengið inn á að taka upp
samninga um það.
Þaö er hvorki meira né
minna en þetta, sem er að ger-
ast. Allt slúðrið í stjórnarblöð
unum um það, að ekkert kosti
að tala við mennina, eru
blekkingar. — Þegar á að
svíkja í málum erum við vanir
við að heyra vissa menn
sverja. Nú eru svardagarnir í
því formi, að viðræðurnar við
Englendinga séu til þess að fá
viðurkennt allt landgrunnið!
Með öðrum orðum, stjókrnin
þorir ekki að viðurkenna þá
staðreynd, að hún ætlar sér,
ef hún kemst áfram með það,
að taka upp viðræöur við
Breta um undanslátt í land-
helgismálinu. Það er marg
yfirlýst af Breta hálfu, að
þetta er það, sem þeir sækj-
ast eftir og vilja ræða um.
Utanstefna vegna
innanríkismáls
í samþykktum ýmissa þjóða
samtaka eru ákvæði um það,
að engri þjóð, sem er i sam-
tökunum, sé skylt að ræða
þar þau mál, er snerta innan-
ríkismál hennar. Það sem
ríkisstjórn íslands er nú að
gera, er að brjóta þetta boð-
orð.
Það er ekki aöeins hættulegt
og vansæmandi fyrir okkur að
setjast að samningaborði við
þjóð, sem hefur rænt okkur
og sýnt okkur fyrirlitningu og
ofbeldi, heldur erum við jafn-
framt að brjóta þá mikilvægu
reglu, að innanríkismál okk-
ar skuli ekki gerð að samninga
málum við aðrar þjóðir.
Það hefur alltaf verið rétt
að neita aö semja um rétt
okkar, sem er skýlaus og 20—
30 þjóðir hafa tekið sér, án
þess að á þær hafi verið ráð-
izt. En aldrei hefur það verið
jafn niðurlægjandi og nú að
taka upp samninga við Breta,
þegar þeir .'-'óta að fara inn
í landhelgina, ef ekki sé sezt
að samningaborði með þeim.
í því að taka upp samninga
undir slíkum kringumstæð-
um, felst — auk þeirrar
hættu, sem áður greinir —
niðurlæging og smán. — Og
það, sem á að semja um, er
lífsafkoma þjóðarinnar,
semja um hvort þjóðin fái að
vernda auðlendur,- sem eru
henni nauðsyn til þess að geta
lifað.
Hver er samnings-
aðilinn?
Og við hverja eigum við að
semja? Við „bandalagsþjóð"
okkar, sem hefur samið um
það við okkur að vernda okk-
ur fyrir ofbeldisárásum. Þær
eru nú 20—30 þjóðirnar, sem
hafa 12 mílna landhelgi og
meira. Þessi „bandalagsþjóð"
okkar hefur ekki ráð’zt á
neina þeirra. Þær eru stærri
og hafa möguleika til að verja
sig. Við höfum meiri þörf fyr-
ir verndun fiskimiðanna en
nokkur önnur þjóð. Á okkur
e'na ræðst þessi „bandalags-
þjóð“ okkar — rænir okkur og
sýnir okkur ofbeldi, og hótar
áframhaldandi ofbeldi, ránum
og þjófnaði í íslenzkri land-
helgi, nema ríkisstjórn ís-
lands sendi menn til að semja
um það, hvernig ránunum
skuli framvegis hagað. Þarf
ekki að semja um það um leið
hvernig við högum landhelgis-
gæzlunni o. s. frv.?
Og íslenzka ríkisstjórnin
bukkar og beigir sig og svarar
auðmjúklega: „Við skulum
koma til ykkar og semja um
málin“.
Leið ósigursins
Hvers konar fólk erum við
íslendingar? Skilst ekki hverj
um manni með íslenzkt blóð
í æðum, að ofan á smánina
fáum við fyrirlitningu sjálfs
ræningjans? Skilst ekki hverj
um manni að undanhald und-
an hótun er viss leið til ósig-
urs og niöurlægingar? Það er
eins og íslenzka ríkisstjórnin
sé að kenna Bretum hvernig
eigi að meðhöndla íslendinga
til þess að svínbeygja þá. En
Bretar munu enga kennslu
þurfa í því aö ganga á lagið
— þegar þeir finna að þeir,
sem þeir fást við, eru að digna
og glúpna.
Rikisstjórnin er að leiða
okkur inn á braut undanhalds
og ósigurs. E>na leiðin, sem
til er — eina leiðin til sigurs
fyrir fámenna þjóð er sam-
hcldni og dirfska.
Hverjir eru „vinir”
okkar?
En málið er nú ekkl svo ein-
falt að við getum eða eigum
að vera vinir eða óvinir þjóða
eftir því hvaða stjórnskipulag
þær hafa á hverjum tíma. Það
var einræöi í Þýzkalandi og
Ítalíu fyrir skömmu síðan. Við
höfðum enga ástæðu til að
fjandskapast við þessar þjóðir
fyrir það. Og við höfum enga
ástæðu til að fjandskapast við
Tyrkland, Spán eða Portúgal
frekar en lýðræðisríkin. Vin-
átta milli þjóða fer eftir allt
öðrum reglum.
Enskur forsætis- og utanrík
isráðherra sagði eitt sinn eitt
hvað á þessa leið: England á
enga varanlega vini né óvini
— en það á varanlega hags-
muni.
Með þessu vildi hann segja
þau einföldu sannindi, að þeir
sem stóðu með hagsmunum
Englands hverju sinni, þeir
væru vinir eða ekki. — Hver
hefði trúað því í síðustu heims
styrjöld að Englendingar og
Frakkar yrðu stuttu síðar „vin
ir“ og bandamenn Þjóðverja?
Við íslendingar verðum að
læra að skilja, að þjóðir, er
ræna okkur auðlindum, sem
okkur er lífsnauðsyn að eiga
og vernda, — geta ekki verið
og eru ekki vinir okkar og
bandamenn.
Ef við ekki skiljum þetta
og sýnum þaö í verki munum
við ekki aðeins tapa hinum
lífsnauðsynlegu auðlindum —
við munum og tapa virðingu
þjóðanna, — og á okkur verða
l’tið sem lítilmótlega, geðlausa
þjóð, er kyssi á vönd böðuls
síns.
Það er þetta, sem ríkisstjórn
íslands er að leiða yfir þjóðina.
Hvað átti að gera?
Það, sem átti að gera, þegar
Bretarnir nú hótuðu að nýju
áframhaldandi.ofbeldi, var að
segja brezku stjórninni kurteis
lega en ákveðið þetta:
Ef þið byrjið á ofbeldi að
nýju, munum við snúa okkur
til stjórnar Bandaríkjanna og
heimtum þá vernd, sem við
eigum kröfu til — samkvæmt
samningi. — Ef því er neitað,
ætti ekki að þurfa að tyggja
í þessar þjóðir hvert hlyti að
verða okkar næsta skref.
Bretar halda áfram að ræna
okkur þangað til þeim skilst,
að haldi þeir því áfram, verö-
ur hart látið mæta hörðu. —
Því brezka ríkisstjórnin hugs-
ar enn í dag eins og gamli
Palmerstone, forsætisráð-
herra, en til umæla hans var
vitnaö hér að framan.