Tíminn - 23.10.1963, Page 6

Tíminn - 23.10.1963, Page 6
MINNING MAGNÚSDÓTTIR Hinn 6. pgúst s.l. varð bráðkvödd að heimili sinti Álftavatni í Staðar- sveit, Rannveig Magnúsdóttir fyrr- um húsfreyja þar, á 84. aídursári. Rannveig var fædd hinn 23. des. árið 1879 i Syðri-Knarartungu í Breiðuvfk. Foreldrar hennar voru: Magnús Jónsson bóndi þar og kona hans Margrét Jónsdóttir. Eigi verð- ur ætt Rannveigar rakin hér, en hún var af góöu bergi brotin. Jón Andrésson föðurafl hennar var son- ur Andrésar smiðs í öxl, sem fræg- ur var um land allt á sinni tíð fyrir smíðar sínar og hagleik. Hafa um hann spunnizt þjóðsögur sem marg- ir munu kannast við. Hafa margir smiðir og hagleiksmenn verið í ætt Rannvelgar fyrr og siðar, Rannveig , var 10. liður út af Jóni bi&kupi Ara- syni, komin út af séra Birni á Mel- stað, sem hálshöggvinn var með föð ur sinum og Ara lögmanni bróður sínum i Skálholti 7. nóvember 1550. Getur, eins og kunnugt er, mesti fjöldi fslendinga rakið ættir slnar tll þeirra og þykir þar aldrei í kot visað með ætternið. Ætt Rannveigar verður líka rak- in til Marteins biskups Einarssonar, sem lengi var prestur að St§>6 á Ölduhrygg (nú Staðarstað) og var sonur Einars Snorrasonar, prests þar, er stundum var nefndur Öldu hryggjarskáld þvi hann var eitt bezta skáld sinnar tíðar. Rannveig var tvíburi og lézt hitt barnið strax eftir fæðinguna. Bræð- ur átti hún þrjá: Arngríip, Einar og Jón, sem allir voru bændur á Snæfellsnesi, en eru nú látnir. Rannveig‘dvaldi í föðurgarði öll, . úþpvaxtarár sín, en'fluttist við láj;, foður síns með móður sinni og Jóni bróður sinum að næsta bæ, Knerri i Breiðuvík og bjuggu þau þar öll saman um nokkurra ára skeið. Eigi mun Rannveig hafa i æsku numið annað en þá var títt um börn fyrir fermingu. Einn vetur dvaldi hún þó við saumanám i Stykkishólmi, enda hög og lagvirk til handanna í bezta lagi. Haustið 1902 giftist hún eftir- lifandi manni sínum Birni Jónssyni í Lýsudal og munu þau hafa dvalizt þar um veturinn, en vorið 1903 fluttust þau að Álftavatni i Staðar- sveit og hófu þar búskap. Áttu þau þar heima æ síðan, lengst af sem ábúendur, en hin síðari ár í skjóli Guðjóns sonar síns sem nú býr þar, og raunar var aðalstoð heimilisins bin síðari búskaparár þeirra. Þegar Björn og Rannveig fluttust að Álftavatni vorið 1903 eins og tyrr greinir, var þar köld aðkoma. Jörðin hafðí verið í eyði eitt eða tvö ár og bæjarhús öll léleg. Var því ærið verkefni fátækum frumbýl ingum að gjöra þar eitthvað tii úr- bóta. Svo sagði mér Rannveig ein hverju sinni, að þegar þau komu að Álftavatni hafi verið snjóskafl I búrinu, sem var að sjálfsögðu torf hús að þeirra tlðar hætti. Byggðu þau brátt upp öll bæjarhús og unnu þá oft nótt með degi. Fyrstu búskap arárin urðu þeim því erfið eins og svo mörgum, sem litlu hafa úr að spila. Lengi frameftir var búskapur þeirra smávaxinn, en hin síðari bú- skaparár þeirra máttu þau teljast sæmilega stæð. Þau voru jafnan vinsæl og vel iátin af grönnum sín- um og sveitungum, enda gestrisin og hjálpsöm eins og bezt varð á kosið. Jörð sína reyndu þau að bæta og prýða eftír megni. Nú er Álfta- vatn hið prýðilegasta býli bæði hvað húsakost og jarðabætur snert ir, sem Guðjón sonur þelrra hefur lagt mikla rækt við. Börn þetrra Rannveigar og Björns voru fjögur: Guðbjartur, kvæntur Helgu Pálsdótt 6 ur. Áttu eina dóttur, Kristínu að r.afni. Guðbjartur er nú látinn fyrir nokkrum árum. Margrét, gift Gunn ari Sigurðssyni frá Hausthúsum. Eru þau bæði látin. Þeirra börn þrjú: Hlín, Málfríður og Björn. Guðjón bóndi á Álftavatni, kvæntur Jónínu Sigmundsdóttur. Eiga þau eina dótt ur, Björgu að nafni. Svanhvít hús- freyja í Ytri-Tungu, gift Jóhannesi Kristjánssyni bónda þar. Eiga þau þrjú börn uppkomin: Gunnar, Jónu og Hrólf. Á efri árum sínum urðu þau Rann veig og Björn fyrir þeim þungu raunum að sjá á bak tveim elztu börnum sínum sem áður eru nefnd. Má nærri geta að það hefur verið þeim þungur harmur, en þau tóku þeim raunum með mesta jafnaðar- geði og stillingu eins og öðru mót drægu. Ég, sem linur þessar rita hafði náin kynni af þeim Álftavatnshjón um i meira en hálfa öld og get þvi af eigin raun dæmt um mannkosti þeirra og dugnað. Á Álftavatni var ég í kaupavinnu sumrin 1954 og 1955. Ræddi ég þá oft margt við gömlu hjónin, sem bæði voru fróð og minnug. M.a. skráði ég eftir Birni nokkrar þjóðsagnir er ég bafði eigi heyrt áður, og þótti mér það góður fengur. Reyndust þau mér bæði sem beztu foreldrar. Er Álftavatn síðan mitt annað heimili í Staðarsveit. Björn er nú rúmlega 84 ára gamall og blindur að mestu. Hann er þó ern að öðru leyti og kann frá mörgu að segja. Hann ei nú elzti íbúi Staðarsveitar. Við jarðarför Rannveigar, sem fór fram að Staðarstað 16. ágúst s.l., að við siöddu fjölmenní, flutti sóknarprest urinn séra Þorgrímur Sigurðsson, fagra ræðu og las jafnframt upp tvö ijóð er borizt höfðu í tiiefni af andláti hennar. Annað ljóðið, sem er eftir höfund þessarar greinar er svohljóðandi: Ætíð er fagurt í Álftavatni, syngja þar svanir söngva þýða. Allra til átta er útsýn fögur, grösug tún og gróðurlendur. Blasir við sjónum beint í vestri Snæfellsjökull snævi krýndur. Flestum fjöllum föngulegri Elliðahamar í austri gnæfir. Fluttust ung að Álftavatni, Björn og Rannveig og búskap hófu. Flestum reynast frumbýlingsárin erfið og þung á ýmsar lundir. Brunnu i brjóstum beggja þeirra vona og gleöi vafurlogar. Framtfð þau litu fögrum augum, torleiði tóku traustlega móti. Lágu þau aldrei á liði sinu, myrkranna milli þau máttu vinna. Auðlegð þó safnað eigi væri ánægjan ríkti þar . innan húsa. Fæddust þeim hjónum fjögur bömin, yndi beggja og eftirlæti. Fóru þrjú úr foreldrahúsum þegar að náð höfðu þroska nægum. Yngri sonur varð eftir heima, öldruðum foreldrum athvarf veitti, saman er lifðu í sátt og friði sextíu ár á Álftavatni. Sárar þau máttu sorgir reyna börn að missa á bezta aldri. Harma sina í hljóði báru eins og hugprúðum hetjum sæmdi. Yfir nú grúfa Álftavatni skapaský og skuggar þungir. Húsfreyjan aldna er horfin sýnum, lokið hún hefur langri ævi. Veit ég að minnast margir hljóta > grannar og vinlr góðrar konu. Gestrisni hennar og greiðasemi þekktu þeir bezt er þangað komu. Höfði nú drúpir hinn hári þulur sviptur sjón hann syrgir brúðL Framhaid á 15. síðu. Snorri Jónsson fimmtugur í dag er Snorri Jónsson, fram- kvæmdastjóri Alþýðusambands fslands, fimmtugur. Hann er fædd ur í Reykjavik 23. október 1913. Fór ungur í járniðnaðarnám í vél- smiðjunni Héðni. Að námi loknu fór hann í Vélstjóraskóla íslands og að prófi þar loknu stundaði hann sjómennsku á togurum í nokkur ár. Er hann hætti sjómennsku, starfaði hann að járnsmiði í vél- smiðjunni Héðni og á verkstæði Sigurðar Sveinbjörnssonar. Hann hefiir verið í stjórn Félags járn- iðnaðarmanna í Reykjavík í 20 ár, þar af 17 ár sem formaður þess. Árið 1954 varð hann starfsmaður Alþýðusambands íslands, og hef- ur verið framkvæmdastjóri þess um árabil. Þeir, sem til þekkja, vita það vel, að öll þau störf, sem Snorri hefur unnið að, hefur hann leyst af hendi með prýði. Það má segja, að hann hafi verið mest viðriðinn störf fyrir stétt sína, járniðnaðar- menn. Á sínu langa stjórnar- og formannstímabili 1 Félagi járniðn aðarmanna hefur járniðnaðar- mannafélagið í Reykjavík eignazt eitthvert hið bezta húsnæði, sem til er í einkaeign einstaks stéttar- félags. Má fullyrða, að Snorri Jónsson á þar hinn mesta þátt í að svo varð, og verður honum seint fullþökkuð sú fyrirhyggja í upp- byggingu félagsstarfsins. f stjórn Alþýðusambands íslands og sem framkvæmdastjóri þess hefur hann í mörg undanfarin ár verið í stormasömu starfi. Snorri er málafylgjumaður. Ró- legur og stilltur í hvers konar vanda, enda hafa þeir eiginleikar oft komið honum að miklu gagni. Vinir hans og samstarfsmenn óska honum allra heilla á þessum merku tímamótum og við viljum vona, að hann eigi eftir að hafa aðstöðu til að beita kröftum sín- um fyrir stétt slna og fyrir verka- lýðinn í heild. J, B. Hin hewsfrægi! MORDMENDE sj'ónvarpstæks fást nú í 9 mismiriiandi gerSum Uppsetnirg á loftnetum á ábyrgð á endingu. KLAPPARSTÍG 26 ‘ SÍMI: 1980r REYKJAVÍK T í MI N N , iniðvikudaginn 23. október 1963 i •( i i , !;. •

x

Tíminn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.