Alþýðublaðið - 23.05.1943, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Suiniidag’ur 22. maí 1943.
Viðtal við hinn nýja formann
Kaupfélags Reykjavikur og'ná
grennis, Felix Guðmundsson
AF TILEFNI formanna- og framkvæmdastjóraskiptanna í
Kaupfélagi Reykjavíkur og nágrennis, sneri Alþýðu-
blaðið sér í gær til hins nýja formanns félagsins Felix Guð-
mundssonar og átti við hann samtal um félagið, aðstöðu þess
og framtíð.
Hinnizt mæðranna!
Kaupið blómin og blaðið
MÆÐKADAGURINN er í
dág. MæSrastyrksnefnd
selur blóm á götunum til á-
góða fyrir sumarstarf sitt fyr
ir fátækar og þreyttar mæð-
ur. Ennfremur verður Mæðra
blaðið selt á götunum.
Minnizt mæðra ykkar í
dag og mirtnizrt um Ieið
hinna fátæku og þreyttu
mæðra í þessum bæ, sem
Mæðrastyrksnefndin starfar
fyrir.
Kaupið blómin og kaupið
blaðið.
KJARNINN úr tveimur
fyrirtækjum, Reykja-
víkur Annál h.f. og Revyun-
unum 1940, ’41, ’42 og ’43
virðist hafa slegið sér saman
um myndun nýs félagsskap-
ar, sem kallast „Fjalaköttur-
inn“.
Uppistaða þess félags sýnist
vera „Þrídrangur“, einhvers
konar tríó, sem nú í fyrsta sinn
gerir tilraun til þess að sýna
hér skopleik, alls ekki „revyu“,
sem saminn er af íslendingum
fyrir íslenzkt, eða reykvíkst,
umhverfi, og leiksvið og sem
Miktl aðsókn að
VeizliiDi ð Sól-
hanpm.
Næsta sýning efcki fyrr en
á fðstndag.
iy|lKIL AÐSÓKN er að
^ veizlunni á Sólhaugum.
Aðgöngumiðarnir að sýning-
unni á föstudag vora seldir
á skömmum tíma.
Ljúka allir upp einum munni
um bað. að betta sé einhver
tilkomumesta leiksvning.
sem hér hefir farið fram. Því
miður verður ekki hæet að
hafa næstu svnineu fvr en
næstkomandi • föstudaes-
kvöld. veena bess að' húsið
var fastsett öll næstu kvöld
— fvrir lönsu.
I.eiðrétting.
Meinlegar prentvillur hafa
slæðst inn í lokasetningarnar í
grein Haralds Guðmundssonar í
blaðinu í gær. Setningarnar áttu
að hljóða þannig: „Ætlar Sósíal-
istaflokkurinn að láta það á
sannast, sem margir hafa haldið
fram, að hann sé ekkert ánnað en
gamli Kommúnistaflokkurinn,
grímuklæddur? Er það skýringin
á skrifum Þjóðviljans og endan-
legíri afstöðu Sósíalistaflokksins
til vinst'ri stjórnarmyndunar?“
Áhcit á Hallgrxmskirkju.
Kr. 2.00 frá J. S. J.
Felix Guðmundsson sagði með
al annars:
gert er í nútímastíl. Fyrirmynd-
ina hafa höfundarnir eflaust
fengið úr skopleikjunum þýzku
og ensku, sem sumir hverjir
hafa verið þýddir, staðfærðir og
sýndir víða hérlendis. Þetta
leikrit er alinnlent, en tebáð
fram, að það sneiði hvergi að
ákveðnum persónum hér í bæ
eða annars staðar, heldur sé
það útbúið af eigin hyggjuviti
og lífsreynslu, án þess að stela
nokkru frá nokkrum.
Leikurinn heitir „Leynimel
13“, og til mun vera fólk, sem
farið hefir að reyna að fá þar
leigt, vegna tilkynninga frá
Sveini Jóni Jónssyni skósmið
(Har. Á. Sigurðsson) og K. K.
Madsen klæðskerameistara (Al-
freð Andrésson) um það að
þeir séu að flytja eða fluttir í
það húsið. Húsið Leynimelur
13 hefir verið tekið til ráðstöf-
unar (luxusíbúðarhús) af húsa-
leigunefnd í Reykjavík fyrir
húsvillta, t. d. eina 11 barna
fjölskyldu eða svo. Út af þessu
spinnast alls konar árekstrar
og gauragangur, sem væntan-
legir áhorfendur munu hlæja
sig máttlausa að. Aðrir leikarar
eru: Inga Laxness,- sem leikur
frú Madsen. Móður hennar leik-
ur Emilía Jónasdóttir. Konu
Sveins Jóns Jónssonar leikur
Auróra Halldórsdóttir, og aðr-
ir, sem fara með hlutverk, eru:
Anna Guðmundsdóttir, Inga
Þórðardóttir, Guðrún Guð-
mundsdóttir, Jón Aðils, Lárus
Ingólfsson, Ævar R. Kvaran,
Wilhelm Norðfjörð, Stefán
Jónsson o. fl., alls 17 leikendur.
Leikstjóri er Indriði Waage.
Tjöldin málaði Lárus Ingólfs-
son, en um ljósin hugsar Hall-
grímur Bachmann, þegar ekki
er myrkur á leiksviðinu vegna
straumrofa á Leynimel 13.
„Fjalakettinum11 hefir verið
sýnd sú rausn, að Mr. Cyril
Jackson hefir, á vegum British
Council, gefið því smink og
hárkollur, en hefði þessi ágæta
gjöf ekki borizt, hefði allt
verið í tvísýnu með starfsemi
þess. $!*
Frumsýning á leiknum verð-
ur 25. þ. m., en í vor verða að-
eins örfáar sýningar á honum,
„rétt svona til að koma
vatninu fram í munninn á
fólki“, eins og Har. Á. Sigurðs-
son sagði, „svo byrjum við í
haust, maður, og þá verður það
nú tekið fagurlega.“
„Ég vil taka það skýrt fram
að ég álít að verkalýðsheyfing-
in og samvinnustefnan, eins og
luin kemur fram í starfsemi
kaupfélagsins séu tvær greinar
á sama stofni, eigi að haldast í
hendur og berá ávexti. fyrir al-
þýðuna. Af eðlilegum ástæðum
var í upphafi lögð meiri áhersla
á verkalýðsfélagsstarfsemina,
enda stefndi hún — og stefnir
að því, að alþýðan fpi sann-
virði fyrir vinnu sína. Nú er svo
komið að það má heita tryggt
að stórkostlegt arðrán geti
ekki farið fram og þá ber að
snúa sér að því að auka og
styrkja þá starfsemi, sem mið-
ar að þvi að verkalýðurinn fái
sannvirði fyrir þá peninga sem
hann fær fyrir vinnu sina.
Það er þvi höfuðatriði í þessu
efni að launþegarnir fái jafn
góðan skilning á þvi, hversu
nauðsynlegt það er að þeir fái
sannvirði í nauðsynjum fyrir fé
sitt, eins og þeir hafa nú á því
að þeir fái rétt verð fyrir vinnu
sina. Þetta geta launþegarnir að
eins tryggt með eigin verzlun
kaupf élagsstarf semi:
Þá vil ég gjarnan vegna til-
rauna, sem gerðar eru til þess
að tortryggja kaupfélagsskap
okkar, segja, að brýn nauðsyn
er á því að 611 pólitísk togstreita
sé útilokuð í félagsskapnum. að
innan lians ríki fullkomi.ð lýð-
ræði og frelsi — og að félags-
skapnum sé’altaf og á öllum tím
um stjórnað á þann veg að ekki
sé gefið tilefni til þess að ó-
samlyndi geti komið upp. Með
þessu — og þessu einu er liægt
að vænta góðs árangurs“.
— Hvað viltu segja um relcst
ur félagsins nú?
„Skýrsla félagsins hefir verið
rædd í deildum félagsins — og
skýrð. Gildi félagsins hefir
ekki legið hvað minnst í því
að það hefir haldið niðri vöru-
verði og auk þess fá félagsmenn
arð uin hver áramót —r og þó
selur KRON nú vörur sinar á
sama verði og aðrir og í mörg-
um tilfellum á lægra verði.“
— Allmiklar breytingar hafa
verið gerðar á stjórn og rekstri
félagsins?
„Já þær eru allmiklar. Við
höfum valið þrjá menn sem
framkvæmdastjóra sem við
treystum vel. Við teljum allir
að tímarnir séu einmitt þannig
nú, að rétt sé að fara að öllu
rólega og liugsa um það eitt að
byggja ofan á það og styrkja,
sem þegar hefir verið stofnað
til. Svo verður reynslan að
skera úr um það hvernig það
telíst. — Mér er óhætt að segja
að okkur er öllum ljós sú á-
byrgð sem á okkur hvílir. Við
eigum að gæta hagsmuna og af
komu yfir 4 búsund heimilis-
feðra — og í rauninni allra neyt
enda á félagssvæðinu —' því að
gott kaupféíag vinnur að hags-
munum fleiri en þeirra, sem
teljast félagsmenn.
Svo er það skylda félagsmann
ann að styðja starfsemi félags-
skapariss með ráðum og dáð,
því að takmarkið er: eigin verzl-
um, sem uppfyllir sem flestar
af þörfum félagsmanna".
Og nú eignm við að fara að hlæja
að hðsnæðisvandrœðnDam!
. -+ ......
Gamanleikur í uppsiglingu um hús-
næðisleysi og lúxusíbúðir.
.—...♦
Allir beztu gamanleikarar bæjarins.
Felix Guðmundsson.
S S
$ Noregssðfminin: ;
jfer að nðlgast 8001
| þðsnnd brónnr. |
• mmmmmmmmmm ^
s 17. maí sofnnðust í Revhja s
^ vík nm 19 þús. króna. I
Aþjóðhátíðardegí
Norðmanna 17. þ. m.
xöfnuðust beint til Noregs-
söfnunarnefndarinnar tæpar
19 þúsundir króna, en eitt-
hvað kann að hafa safnast
hjá blöðunum.
Stærsta gjöfin, sem var af-
hent nefndinni á þjóðhátíðar-
degi Norðmanna, kom frá h.f.
Keldúlfi, eða 10 þúsundir
króna. Einstakir gefendur komu
með kr. 3400,00 og ágóðinn af
frumsýningunni á „Veizlunni á
Sólhaugum“ varð um 5500
krónur.
Með þessu fé hefir Noregs-
söfnunarnefndin nú safnað kr.
750 þúsundum, en enn eru ekki
komnar til hennar ýmsar upp-
hæðir, sem safnazt hafa á ein-
staka stað úti á landi, þar á
meðal með almennum samskot-
um á Akureyri yfir 15 þúsundir
króna. Fer upphæðin því að
nálgast 800 þúsund krónur.
En auk þess mun hafa safn-
azt eitthvað af fatnaði.
Tsö fyrirtæki
brot ð verðlags-
ðbvæðnnnm
Ságuhúsið og Leifs-Café.
C VO VIRÐIST, sem erf-
^ iðlega gangi að halda
uppi verðlageftirlitinu. Ein-
staka verzlunarfyrirtækl
reyna að komast fram hjá
því og selja dýrara en leyfi-
Iegt er.
Fyrir nokkru skýrðu blöðin
frá sektum, sem nokkur fyrir-
tæki höfðu verið dæmd í. Nú
uppilýsir skrifstofa verðlags-
stjóra, að tvö ný fyrirtæki hafl
verið dæmd í sektir fyrir brot
á verðlagslögum. Sápuhúsið*.
Austurstræti 17 hefur verið
dæmt í 400 króna sekt fyrir að
selja sápur of háu verði og
Leifscafé, Skólavörðustíg 3
hefir verið dæmt í 1200 króna
sekt fyrir að sdlja bjór og gos-
drykki of háu verði.
Það er furðulegt að nokkurt
fyrirtæki skuli gera tilraun til
að komast fram hjá verðiags-
ákrvæðunum og setja sjálft sig
þar með í hættu.
Lýsir það hvorki þegnskap i
þeirri baráttu, sem háð er gegn
dýrtíðinni né fyrirhyggju. Þess
er vænst að almenningur aS-
stoði verðlagsef tirli.tið eftír
mætti.
bormóðsslysið:
Lik skipstjóranna
tveggja fnndin.
Lík SKIPSTJÓRANNA,
Gísla Guðmundssonar og
Þórðar IÞorsteinssonar, sem
fórust með vélskipinu Þormóði
eru fundin.
Bæði líkin fundust á sjó úti
á svonefndu Sviði. Vélbáturinn
„Vonin“ frá Vestmannaeyjum:
fann lík Gísla Guðmundssonar
— og fór með það til Kefla-
víkur, en vélbáturinn „Keilir“
frá Akranesi fann lík Þórðar
Þorsteinssonar og kom bátur-
inn með það hingað til Reykja-
vikur.
Mtklar umbætnr hafo*
ar á ípróttavellinum.
Völlurinn hefði að öðrum kosti orðið
ófær til íþróttaiðkana.
WT OKKUR undanfarin vor
■*■ ^* hafa verið uppi ráða-
gerðir um að hef ja ýmsar um-
bætur á íþróttavellinum, en
ekki orðið úr, og hefir þar
ýmsu verið urn að kenna. —
Nú hefir orðið á þessu sú
breyting, að ekki hefir verið
reynt að bjargast við ráða-
gerðirnar einar, heldur eru
nú hafnar framkvæmdir, öll-
um íþróttamönnum og -unn-
endum til mikillar ánægju.
Fyrir stríð lagði hærinn ár-
lega talsverða fjárhæð í hið
fyrirhugaða íþróttahverfi, en
litlu var varið til viðhalds gamla
vellinum, þvi búizt var við, að
íþróttahverfið yrði teldð i notk-
un innan ilO ára.
En öðruvísi fór en ætlað var.
Bretarnir komu og tóku svæð-
ið til „nauðsynlegri“ hluta, og
er ekki að sjá, eins og nú er
þar í pottinn búið, að þar verði.
framar hið fyrirhugaða íþrótta-
svæði. Enda eru nú á döfinni
ráðagerðir um að flytja liið fyr-
irhugaða íþróttasvæði inn f
Laugarneshverfi, og er ekki
víst að það séu. svo slæm skipti.
En eitt er þó víst, og það er, að
íþróttamenn verða að hýrast á
gamla vellinum enn um 5—10
ára skeið. Þess vegna eru nú
hafnar framkvæmdir til að bætai
þar alla aðhúð, og er það gleði
legt tímanna tákn.
Þær breytingar og umbætur,
sem í ráði er að gera, eru þess-
ar: Taka á ofan af hlaupabraut-
unuin, grafa i þær lokræsi og
setja svo nýtt la'g ofan á aflur.
Þá á að liækka knattspyrnu-
völlinn, fjölgá húningsklefum
og böðum, dytta að stúkunni,
Frh. á 7. síöu.